Programdaki ülkelerin yeri belirtilerek, beşeri ve ekonomik coğrafyası hakkında kısa ve özlü bilgiler

verilecek, ekonomik etkileri bakımından Türkiye ile karşılaştırmaları yapılacaktır. Ülkemizle tarihi, kültürel, ekonomik ve siyasi ilişkileri bulunan ülkeler üzerinde yeterince durulacaktır. Bu arada Türklerin bulunduğu yerler belirtilecektir.

Ortadoğu’nun Başlıca Ülkeleri,

İran, Afganistan, Irak, Suriye, Lübnan, Ürdün, İsrail, Suudi Arabistan, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Kıbrıs, Mısır, Libya.

Balkan Ülkeleri Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Yugoslavya, Arnavutluk.

Sovyetler Birliği Afrika’nın Başlıca

Ülkeleri 1. Atlas Ülkeleri: Tunus, Cezayir, Fas. 2. Tropikal Afrika: Nijerya. 3. Güney Afrika: Güney Afrika Cumhuriyeti.

Asya’nın Başlıca

Ülkeleri 1. Güney Asya: Pakistan, Hindistan, Bangladeş. 2. Güneydoğu Asya: Malezya, Endonezya. 3. Uzak Doğu: Çin, Japonya, Güney Kore.

1983 Lise II Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri Öğretim Programı 1982 programı ve daha önceki programlar ile karşılaştırmalı olarak incelendiğinde birinci bölümde konuların sıralanışında genel olarak bir değişikliğin yapılmadığı belirlenmiştir. Ancak giriş başlığı altında 1982 Programında farklı olarak coğrafi bölgenin yanında bölüm ve yöre kavramları ile coğrafi bölgeleri oluşturan şartların programa dâhil edilmesi önemli gelişme olarak değerlendirilmektedir.

Ayrıca coğrafi bölgeler ve bölümler tek tek işlendikten sonra, o bölgelerin Türkiye ekonomisi ile Türkiye turizmindeki yerlerinin detaylı olarak ele alınmış olması yenilik olarak görülmektedir.

İkinci bölümde öğretimi yapılacak konulara ilişkin karşılaştırmalı olarak bir değerlendirme yapıldığında önemli yapısal değişikliklerin yapıldığı tespit edilmiştir. Bu değişiklikler şunlardır:

• 1982 ve daha önceki programlarından farklı olarak ülkelerin öğretimi yapılırken dikkat edilecek hususlara ilişkin bir bölüme yer verilmesi

• Ülkelerin Türkiye ile olan ekonomik ilişkilerinin karşılaştırmalı olarak işlenmesinin istenmesi

• Ülkelerde yaşayan Türklerin yaşadıkları bölgelerin belirtilmesinin istenmesi

• Sadece Türkiye’ye koşu ülkelerin değil Ortadoğu’nun başlıca ülkeleri, Balkan ülkeleri, Afrika’nın başlıca ülkeleri, Asya’nın başlıca ülkelerinin de programa dâhil edilmesidir.

1983 Lise II Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri Öğretim Programında I ve II. bölümde yapılan değişikliklerin program geliştirme mantığı açısından olumlu olduğu değerlendirilmekle beraber haftalık iki ders saatinin bu programın uygulanmasının önündeki en önemli risklerden biri olarak değerlendirilmiştir.

1983 Lise II Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası Öğretim Programında öğretimi yapılacak konulara iki bölüm başlığı altında yer verilmiştir. Birinci bölümde, Giriş, Türkiye’de Tarım, Türkiye’de Hayvancılık, Türkiye’de Ormanlar ve Orman İşletmeciliği, Türkiye’de Madenler ve Enerji Kaynakları, Türkiye’de Endüstri, Türkiye’de Ulaşım, Türkiye’de Ticaret, Türkiye’de Turizm konularına yer verilmiştir.

İkinci bölümde ise Ülkeler, Avrupa’nın Başlıca Ülkeleri, Yenidünya Karaları, Milletlerarası Kuruluşlar ve Türkiye konularına yer verilmiştir.

1983 Lise II Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası Öğretim Programını öğretimi yapılacak konulara ilişkin karşılaştırmalı olarak bir değerlendirme yapıldığında 1982 programına göre ünite sayısının on yediden on biri indirildiği belirlenmiştir. Bu sonuca bakarak öğretimi yapılacak konuların daraltıldığı sonucuna ulaşılabilir. 1982 programında I bölümde yer alan Türkiye’de deniz, akarsu ve göller ünitesi ile II bölümde yer alan Asya devletleri, diğer Afrika ülkeleri, Akdeniz ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri programdan çıkarılmıştır. Ayrıca II bölümde yer alan kuzey ve güney Amerika ülkeleri yenidünya karaları ve doğu, orta, kuzey ve batı Avrupa ülkeleri başlıca Avrupa ülkeleri başlığı altında birleştirilerek yeniden yapılandırılmıştır.

Tablo 27

1983 Lise III Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası Öğretim Programına Göre Öğretimi Yapılacak Konuların Ünitelere Göre Dağılımı

I. BÖLÜM

Ünite Adı Öğretimi Yapılacak Konular

Giriş Türkiye’nin ekonomik coğrafyasını etkileyen şartlar

1. Coğrafi konum. 2. Yer şekilleri. 3. İklim.

4. Nüfus ve yerleşme.

Türkiye’de Tarım 1. Tarımın Türkiye ekonomisindeki yeri.

2. Türkiye’de tarımı etkileyen şartlar

a. Toprak ve bakımı. b. Sulama. c. Gübreleme. d. Tohum ıslahı. e. Makineleşme. f. Pazarlama. g. Tarımla ilgili kuruluşlar.

3. Türkiye’de topraklardan yararlanma. 4. Türkiye’de tarım bölgeleri.

5. Tarla ve bahçe kültürleri

a. Tahıllar. b. Endüstri bitkileri. c. Yağ bitkileri. d. Sebzecilik. 6. Meyvecilik. 7. Zeytincilik. 8. Bağcılık. 9. Yem bitkileri. 10. Çay. 11. Çiçekçilik ve diğerleri. Türkiye’de Hayvancılık

1. Hayvancılığın Türkiye ekonomisindeki yeri. 2. Hayvancılığı etkileyen şartlar.

a. Hayvan soylarının ıslahı. b. Otlakların ıslahı. c. Besicilik ve ahır hayvancılığı. 3. Türkiye’de başlıca hayvanlar ve dağılışları

a. Küçükbaş hayvancılık. b. Büyükbaş hayvancılık. c. Kümes hayvancılığı. d. İpekböcekçiliği. e.

Arıcılık.

4. Balıkçılık.

a. Deniz balıkçılığı. b. İç sular balıkçılığı. 5. Diğer su ürünleri.

Türkiye’de Ormanlar

ve Orman İşletmeciliği

1. Türkiye ormanlarının coğrafi dağılışı. 2. Ormancılığın Türkiye ekonomisindeki yeri. 3. Ormanlardan yararlanma ve orman ürünleri. 4. Ormanların önemi ve korunması.

Türkiye’de Madenler ve Enerji Kaynakları

1. Madenciliğin Türkiye ekonomisindeki yeri. 2. Başlıca madenlerimiz

Demir, bakır, krom, boksit, bor minerali, boraks, kükürt, kurşun, çinko, civa, manganez, volfram, antimon, amyant, zımpara taşı, barit, tuz ve diğerleri.

3. Enerji kaynaklarımız

Taşkömürü, linyit, petrol, tabii gaz, su gücü, jeotermal enerji, radyoaktif mineraller ve atom enerjisi, Güneş enerjisi.

Türkiye’de Endüstri 1. Endüstrinin kurulması için gerekli şartlar.

2. Türkiye’de endüstrinin kuruluş ve gelişmesi. 3. Türkiye’de endüstri kolları.

a. Besin endüstrisi. b. Tütün ve ispirtolu içkiler endüstrisi. c. Dokuma, deri, giyim

endüstrisi. d. Maden endüstrisi. e. Makine endüstrisi. f. Kimya endüstrisi. g. Orman ürünleri endüstrisi. h. Çimento, cam, seramik endüstrisi vb.

4. Endüstrinin Türkiye ekonomisindeki yeri.

Türkiye’de Ulaşım 1. Türkiye’de ulaşımı etkileyen tabii ve beşeri şartlar.

2. Türkiye’de kara ulaşımı a. Karayolları. b. Demiryolları. 3. Türkiye’de deniz ulaşımı:

a. Başlıca liman ve iskelelerimiz. b. Ticaret filomuz.

Türkiye’de Ticaret 1. İç ticaret.

2. Dış ticaret

a. Aldıklarımız. b. Sattıklarımız. 3. Transit ticareti.

Türkiye’de Turizm a. Türkiye’nin dünya turizmindeki yeri.

b. Turizmin Türkiye ekonomindeki yeri. c. El sanatları.

II. BÖLÜM

Ülkeler Ülkeler incelenirken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulacaktır.