Türkiye’de Akademik Tıp Kütüphanelerinin Tıp Alanında Abone Oldukları

Bu bölümde Türkiye’deki akademik tıp kütüphanelerinin tıp alanında abone oldukları elektronik veri tabanları hakkında kısa bilgiler verilecektir. Bu elektronik veri tabanları listesi, üçüncü bölümde (Türkiye’deki Akademik Tıp Kütüphanelerinde Kullanılan Temel Elektronik Kaynakların Analizi) ayrıntılarıyla ele alınacak olan, Türkiye’deki akademik tıp kütüphanelerine uygulanmış olan anket sonucunda elde edilen verilere dayanarak oluşturulmuştur.

Academic Search Elite-Ebsco : Bilim ve teknolojiden dine, sosyal bilimlerden halkla ilişkilere kadar uzanan geniş bir yelpazedeki konuları içeren bu veri tabanında dizinlenen toplam dergi sayısı 3,476; dizinlenen hakemli dergi sayısı 2,591; toplam tam metin erişimli dergi sayısı 2,058; hakemli olup aynı zamanda tam metin erişimli dergi sayısı 1,514’tür.165

Academic Search Premier (ASP)-Ebsco : Academic Search Premier akademik enstitüler için hazırlanmıştır. ASP, dünyanın en geniş akademik, disiplinler arası, tam metin erişimli veri tabanıdır. Bu akademik koleksiyon hemen hemen her akademik alanı (Sosyal bilimler, insani bilimler, eğitim bilimleri, bilgisayar bilimleri, sanat ve edebiyat, tıbbi bilimler, etnik bilimler v.b...) içermektedir. ASP’de dizinlenen toplam dergi sayısı 8,172; dizinlenen hakemli dergi sayısı 6,679; toplam tam metin erişimli dergi sayısı yaklaşık 4,700; tam metin erişimli aynı zamanda hakemli dergi sayısı 3,600’den fazladır.166

Biological Abstracts : Biological Abstracts, biyoloji ve canlı bilimi konularında dünyada en başta gelen biyolojik ve tıbbi bilimsel araştırma raporlarını içine alan yaklaşık her yıl 3,700 bilimsel dergiyi dizinlemektedir. Kayıtları dergilerde

165 _{“Academic Search Elite”, (Çevrimiçi), http://www.epnet.com/academic/asearchelite.asp, 10 Şubat}

2005.

166 _{“Academic Search Premier”, (Çevrimiçi), http://0-web21.epnet.com.libunix.ku.edu.tr/, 10 Şubat}

yayınlanan makale, yeni araştırma metni, bildiri, toplantı raporu gibi kaynaklardan oluşmaktadır. Her yıl 360,000 kayıt eklenmektedir.167

BioOne Research ECO (Electronic Collections Online) - First Search : BioOne FirstSearch ECO tarafından da ulaşılabilen 41 tam metin biyolojik bilimler dergisinden oluşabilen, web tabanlı bir veri tabanıdır. Kullanıcılar BioOne sayesinde biyoloji, ekoloji ve çevre bilimleri konularındaki ana araştırma dergilerine kolay bir şekilde ulaşabilmektedir.168

Blackwell-Synergy : Blackwell Synergy, Blackwell Yayınevinin 322’si tıp ve sağlık bilimleri alanında olan toplam 791 dergisinden, 463,700 makaleye tam metin erişim imkanı veren bir veri tabanıdır. Bünyesindeki makaleleri hem PDF hem de HTML elde etme imkanı vardır.169

Cochrane Library : Cochrane Library düzenli olarak güncellenen bir kanıta dayalı tıbbi veri tabanları koleksiyonudur. Bu koleksiyonun içerisinde The Database of Abstracts of Reviews of Effects, The Cochrane Controlled Trials Register, The Cochrane Methodology Register, The NHS Economic Evaluation Database, Health Technology Assessment Database, Cochrane Database of Methodology Reviews veri tabanlarını bulundurur. Ayrıca bakım alan ve bakım sağlayan insanlarla, araştırma, öğretim, para yardımı ve danışma hizmeti veren insanlara yüksek kaliteli bilgi sağlayan The Cochrane Database of Systematic Reviews’dabulunmaktadır.170

FirstSearch : FirstSearch, OCLC veri tabanı kapsamında yer alan dergilerin “içindekiler sayfası” ndaki bibliyografik bilgileri listeleyen disiplinler arası

167 _{“Biological Abstracts”, (Çevrimiçi), http://www.biosis.org/products/ba/, 10 Şubat 2005.} 168 _{“Electronic Collections Online”, (Çevrimiçi),}

http://www.oclc.org/electroniccollections/default.htm, 10 Şubat 2005.

169 _{“Blackwell Synergy”, (Çevrimiçi), www.blackwell-synergy.com/, 10 Şubat 2005.} 170 _{“Cochrane Library”, (Çevrimiçi), www.cochrane.org, 10 Şubat 2005.}

bir veri tabanıdır. FirstSearch, 10 milyondan fazla tam metin makaleye erişim imkanı sağlar.171

Health and Wellness Resource Center–Gale Group : Health and Wellness Resource Center, tıp, beslenme, mesleki hastalıklar, ilaçlar, spor gibi konuları kapsayan bibliyografik bilgi ve tam metin veren bir veri tabanıdır. %75’i tam metin erişimli olan 400’den fazla sağlık/tıp dergisine erişim imkanı vermektedir.172

Health Assesment Tools-Gale Group : Health Assesment Tools’dan sağlık ve sağlıklı yaşam konusunda bilgi veren www.cyberdiet.com, www.cancerfacts.com ve www.healthanswer.com sitelerine bağlantılar vardır.173

Health Module-Proquest : Health Module Proquest’in, Health and Medical Package’ında yer alan veri tabanlarından birisidir. Health Module, beden ve ruh sağlığı, sağlık hizmetleri, sağlık sigortası, uyuşturucu madde kullanımı ve sağlık politikası gibi konularda bibliyografik bilgi ve tam metin veren bir veri tabanıdır. 174

Health News-Gale Group: Health News, dünya genelinde sağlıkla ilgili gazete haberlerinin tam metin olarak verildiği bir veri tabanıdır. REUTERS ve CenterWatch’a bağlantılar da içermektedir.175

HONcode-Gale Group : Tıp ve sağlık web siteleri için etik standartlar ve bu standartlarla ilgili bibliyografik bilgileri verir.176

171 _{“FirstSearch”, (Çevrimiçi), http://www.oclc.org/firstsearch/, 10 Şubat 2005.}

172 _{“Health and Wellness Resource Center”, (Çevrimiçi), http://www.gale.com/HealthRC/05.htm, 10}

Şubat 2005.

173 _{“Health Assesments Tools”, (Çevrimiçi), http://www.library.hacettepe.edu.tr/tam-metin.htm, 10}

Şubat 205.

174 _{“ProQuest Health and Medical Complete”, (Çevrimiçi), http://www.proquest.com/products/pd-}

product-health-medical.shtml , 10 Şubat 2005.

175 _{“Health News”, (Çevrimiçi), http://www.library.hacettepe.edu.tr/tam-metin.htm, 10 Şubat 2005.} 176 _{“HONcode”, (Çevrimiçi), http://www.library.hacettepe.edu.tr/database.htm, 10 Şubat 2005.}

Info Trac OneFile-Gale Group: Info Trac OneFile 1980 yılından itibaren 9,200 başlığı kapsamaktadır. Info Trac OneFile insani bilimler, eğitim, işletme, bilim, güncel olaylar, sanat, politika, ekonomi, sosyal bilimler, hukuk, sağlık hizmetleri, bilgisayar, teknoloji, çevresel olaylar ve genel ilgi alanları hakkında periyodik ve haber bilgisine ulaşım sağlayan bir veri tabanıdır.177

Institute of Physics (IOP) : Fizik, biyomedikal mühendisliği, malzeme mühendisliği, elektrik, makine ve bilgisayar mühendisliği konularında dünyaca ünlü 40’ dan fazla dergiye, geriye dönük 11 yıl tam metin, geriye dönük 30 yıl özetlere erişim sağlamaktadır. Ayrıca kullanıcı, dergi ve ayrıntılı içerik alanlarında 3 ayrı istatistik alabilmektedir.178

JSTOR (Journal Storage) : JSTORE 293’ den fazla ana akademik dergiyi daha ilk sayılarından başlayarak içeren özgün dijital bir arşivdir. Koleksiyonda başlangıç tarihleri 1800’lere kadar uzanan yayınlar yer almaktadır. Çoğunluğu beşeri ve sosyal bilimlerden 23 güncel konuyu kapsamaktadır.179

Kluwer Online : 2005 Ocak ayı yılı itibari ile Kluwer ve Springer şirketleri birleşmişlerdir. Anket çalışmasının yapıldığı 2003-2004 dönemdeki Kluwer Online, biyoloji, tarım, tıp, ekonomi, işletme, sosyal bilimler, beşeri bilimler, hukuk, doğa ve çevre, mühendislik konularında 734 adet dergiye tam metin olarak erişim sağlamaktaydı. 180

Medical and Health Package-Proquest : Medical and Health Package, tıp, eczacılık ve sağlık bilimleri alanında toplam 556 adet dergiyi içermektedir. Bunlardan 462 dergiye tam metin olarak ulaşılmaktadır. Bunun yanında Proquest

177 _{“Gale Info Trac OneFile”, (Çevrimiçi), http://www.gale.com/onefile/, 10 Şubat 2005.} 178 _{“The Institute of Physics”, (Çevrimiçi), http://www.iop.org/, 10 Şubat 2005.}

179 _{“JSTOR”, (Çevrimiçi), http://www.jstor.org/about/, 10 Şubat 2005.} 180 _{“Kluwer Online”, (Çevrimiçi), www.kluweronline.com, 10 Şubat 2005.}

Medical Library kapsamında, tam görüntülü tanıtımlara, grafiklere, fotoğraflara ve diğer materyallere ulaşmak mümkündür.181

Medical Dictionary–Gale Group : Medical Dictionary, tıp ve sağlık bilimleri konusundaki Mosby’s Medical, Nursing and Allied Health Dictionary’i içeren bir e-sözlüktür.182

Medical Encylopedia–Gale Group : Medical Encylopedia, tıbbi konular ve hastalıklar hakkında bilgi veren bir e-ansiklopedidir.183

Medical Library-Proquest: Medical Library, hemşirelik, pediatri, nöroloji, farmakoloji, kardiyoloji, fizik tedavi gibi uzmanlık dallarını kapsayan, bibliyografik bilgi ve tam metin veren bir veri tabanıdır.184

Medline-Ebsco: Medline, tıp, hemşirelik, dişçilik, veterinerlik, sağlık hizmetleri gibi konuları içerir. NLM tarafından oluşturulan MEDLINE, kullanıcılarına 4,600’den fazla güncel biyomedikal dergilerden öz taraması yapabilme imkanı vermektedir. Uluslararası Tıp İndeksi'ne giren, 1966 ve daha sonraki yıllarda yayınlanan periyodik dergilerdeki makalelerin isim ve özetlerinin toplandığı bir veri tabanıdır.185

Micromedex-Thomson : Micromedex, tıp personeli, tıp endüstrisi, sağlık hizmetleri ve eczacılık alanları için geniş kapsamlı bir veri tabanıdır. Micromedex, ilaçlar, ilaç hammaddeleri, ilaçların hastalıklarda kullanımı, yan etkileri, kullanım dozları, bitkisel ilaçlar, acil tıp, alternatif tıp, toksikoloji, akut bakım, hasta eğitimi, kimyasallar v.b. konuları içermektedir.186

181 _{“ProQuest Medical and Health Package”, (Çevrimiçi),}

http://library.cu.edu.tr/veritabani2.asp?id=32, 10 Şubat 2004.

182 _{“Tam Metin Veri Tabanları”, (Çevrimiçi), http://www.library.hacettepe.edu.tr/tam-metin.htm, 10}

Şubat 2005.

183 _{“Tam Metin Veri Tabanları”, a.e.}

184 _{“ProQuest Medical Library”, (Çevrimiçi), http://www.proquest.co.uk/products/medical_lib.html,}

10 Şubat 2004.

185 _{“Ebscohost”, (Çevrimiçi), http://0-web3.epnet.com.libunix.ku.edu.tr, 10 Şubat 2005.} 186 _{“Thomson Micromedex”, (Çevrimiçi), www.micromedex.com, 10 Şubat 2005.}

Oxford University Press (OUP) Journals : OUP Journals, sanat tarihi, biyoloji, ekoloji, haberleşme eğitimi, bilgisayar, mühendislik, ekonomi, jeoloji, sağlık bilimleri, tıp, tarih, dil eğitimi, dil bilimi, felsefe, hukuk, kütüphanecilik, matematik, istatistik, müzik, politik bilimler, psikoloji, psikiyatri, dinler, sosyoloji konularında 167 tam metin erişimli dergiden oluşan bir veri tabanıdır. OUP Journals’ın arşivi 1995 yılına kadar uzanmaktadır.187

Ovid : Ovid 1988 yılından bu yana kullanıcılarına Lippincott Williams and Wilkins (LWW) yayınevinin 240’dan fazla dergisi ile etki faktörü yüksek 50 dergiye tam metin erişim imkanı veren bir veri tabanıdır. Ovid LWW dergileri haricinde 1,500’den fazla dergiye erişim imkanı sunar.188

Pharmaceutical News Index-Proquest (PNI)-ProQuest : PNI, farmakoloji, sağlık hizmetleri, bioteknoloji, tıbbi malzeme endüstrisi konularında bibliyografik bilgi ve tam metin bilgi veren bir veri tabanıdır. PNI, 1974’den günümüze kadar yayınlanan 15 yayını dizinler içerir.189

Proquest : Proquest, disiplinler arası konularda sekiz değişik bibliyografik ve tam metin veri tabanını bünyesinde toplayan ve aynı arayüz ile tarama yapmaya olanak veren bir veri tabanıdır. 1986’ya kadar dayanan binlerce süreli yayın ve gazetenin tam metin erişim imkanı vermektedir. Arşiv materyalleri arasında bulunan mikrofilm koleksiyonundan 5.5 milyar sayfa sayısallaştırılmıştır.190

Science+Business Media-Springer: Science+Business Media, tıp, kimya, jeoloji, bilgisayar bilimleri, matematik, fizik, astronomi, çevre bilimleri, hukuk ve ekonomi konularında 1,200’den fazla tam metin dergi içeren bir veri tabanıdır. Kluwer Academic Publishers (KAP) ile gerçekleşen birleşme sonucu 750 yeni

187 _{“OUP Journal”, (Çevrimiçi), http://www3.oup.co.uk/jnls/, 10 Şubat 2005.} 188 _{“Ovid”, (Çevrimiçi), www.ovid.com, 10 Şubat 2005.}

189 _{“ProQuest: Phanmaceutical News Index (PIN)”, (Çevrimiçi),}

http://www.il.proquest.com/products/pd-product-pin.shtml, 10 Şubat 2005.

190 _{“ProQuest Information and Learning”, (Çevrimiçi), http://www.il.proquest.com/proquest/, 10}

yayın daha veri tabanına ilave edilmiştir. Bu veri tabanıyla kapsamı içine aldığı 1993'ten günümüze kadar yayınlanmış olan dergilere erişilebilmektedir. Veri tabanındaki makaleler PDF ve HTML formatlarındadır.191

Science Direct (SD) : Elsevier Science’ın bir ünitesi olan SD, bilim, teknik ve tıp alanlarında dünyanın en büyük kaynak sağlayıcısıdır. Şu an üyelerine 1,800’den fazla tam metin erişimli hakemli dergiye ulaşımı sağlamaktadır. Bu 6.5 milyon tam metin erişimli makale ve 60 milyondan fazla öz anlamına gelmektedir. Ayrıca diğer yayıncı platformlarına bağlantılar da sağlayıp 1 milyondan fazla tam metin erişimli makaleye de ulaşım imkanı vermektedir.192

Springer-LINK : Springer-LINK, Ocak 2005 tarihi itibari ile Springer Verlag yayınevinin bilim, teknoloji, bilgisayar, ekonomi, mühendislik, fizik, ekoloji, jeoloji, astronomi, deniz bilimleri, coğrafya, tıp, hukuk ve matematik konularındaki 1,250 dergisine ve 2,500’den fazla elektronik kitabına erişim imkanı vermektedir.193

Web of Science (WOS) : 1994 yılından günümüze kadar olan yayınları içerir. ISI Web of Science ve çevrimiçi versiyondan ulaşılabilen Science Citation Index Expanded formatındaki SCISearch 5800’den fazla dergiyi kapsar, 164 disiplinden, dünyanın önde gelen 3700 değişik akademik bilim ve teknik dergilerinden, güncel, retrospektif, bibliyografik bilgi, yazar özetleri ve atıfları içerir. Social Science Citation Index 2.8 milyon makaleyi içermektedir, her yıl dizinlenen dergi sayısı 1,725’ dir.194

Wiley InterScience : John Wiley & Sons Inc.’nin dinamik çevrimiçi içerik hizmeti olan Wiley InterScience, işletme, finans yönetimi, kimya, bilgisayar bilimleri, eğitim, mühendislik, hukuk, insani ve tıbbi bilimler, matematik ve

191 _{“Springer Science+Business Media: Home”, http://www.springer-}

sbm.de/index.php?id=10474&backPID=121&L=0&tx_tnc_news=1610, Çevrimiçi), 10 Şubat 2005.

192 _{“Science Direct”, (Çevrimiçi), www.sciencedirect.com, 10 Şubat 2005.} 193 _{“Springer Link”, (Çevrimiçi), www.springerlink.com, 10 Şubat 2005.}

istatistik, fizik ve psikoloji gibi konu başlıklarına sahip 400’den fazla ileri gelen bilimsel, teknik, tıbbi ve profesyonel dergiye tam metin erişimi sağlamaktadır.195

Wilson Select Fulltext Plus-OCLC : Wilson Select, birçoğu diğer FirstSearch veri tabanlarındaki atıflarla bağlantılı, indekslenip özü çıkartılmış, tam metin periyodik makalelerle desteklenmiş kayıtları içerir. Tam metin makalelere bağlantılar sağlar. Muhasebe, reklam, sanat, bankacılık, yayıncılık, bilgisayar, ekonomi, eğitim, mühendislik, çevre, finans, uluslararası ve genel yatırım, sağlık hizmetleri, insan kaynakları, sigortacılık, uluslararası ticaret, yatırım analizi, yöneticilik, pazarlama, planlama ve strateji, danışmanlık, emlak, vergilendirme, iletişim ve taşımacılık konularını içerir.

Yukarıda kısaca özellikleri belirtilen veri tabanlarının kullanıcıya sağladığı elektronik belgeyi kaydetme özellikleri ve kullanıcıya sağladığı elektronik belgenin kapsamı (özet ve/veya tam metin) aşağıdaki tabloda (Tablo 6) verilmeye çalışılmıştır.

Kaydetme Özellikleri _{Makaleler: Bibliyografik}

Elektronik Veri Tabanları

Kaydetme E-posta Çıkt

ı

Öz Tam Metin Görüntü

Academic Search Elite _{9 9 9 9 9}

Academic Search Premier _{9 9 9 9 9}

Bio-One Research ECO _{9 9 9 9 9}

Blackwell Synergy _{9 9 9 9 9}

Cochrane Library _{9 9 9 9}

FirstSearch _{9 9 9 9 9}

Health and Wellness Resource Center _{9 9 9 9 9}

Health Assesment Tools _{9 9 9 9 9}

Health Module _{9 9 9 9 9}

Health News _{9 9 9 9}

HONcode _{9 9 9}

Info Trac OneFile _{9 9 9 9 9}

Institute of Physics _{9 9 9 9 9}

Gale Group _{9 9 9 9 9}

JSTOR _{9 9 9 9 9}

Kluwer Online 9 9 9 9 9

Medical and Health Package 9 9 9 9 9

Medical Dictionary ₉

Medical Encylopedia ₉

Medical Library _{9 9 9 9 9}

Medline _{9 9 9 9 9}

Micromedex _{9 9 9 9 9}

Oxford University Press Journals _{9 9 9 9 9}

Ovid _{9 9 9 9 9}

Pharmaceutical News Index _{9 9 9 9 9}

Proquest _{9 9 9 9 9}

Science Direct _{9 9 9 9 9}

Springer Link _{9 9 9 9 9}

Web of Science _{9 9 9 9}

Wiley Interscience _{9 9 9 9}

Wilson Select Full-text Plus _{9 9 9 9 9}

Belgede Türkiye'de Akademik Tıp Kütüphanelerinde Kullanılan Elektronik Kaynakların Analizi (sayfa 79-88)