STK’lar ve Siyaset li kisi

ngilizce non government organization olarak kullan lan sivil toplum örgütü deyimi devlete ait olmayan özel anlam yla ça z dünyas nda önemli bir yere ve konuma sahiptir. Yerinden yönetim kavram içerisinde kendine en fazla at f yap lan müesseselerin ba nda k sa ad STK olan sivil toplum kurulu lar gelmektedir. Dokuzuncu Cumhurba kan Süleyman Demirel STK’lar n yönetime kat labilmesinin sa lanmas anlam nda u tespitlerde bulunmaktad r: “Belediyeler, meclisleri, ba kanlar , muhtarlar görünürdeki organize güçlerdir. Sivil toplum kurulu lar n da devlete ait baz konular ta yabilece ine inan yorum. Bununla beraber baz sektörlerde e itim, sa k gibi bu sivil inisiyatiflerin önemli görevler alabilece ini kabul ediyorum. cran n yapaca baz önemli hizmetlerin gönüllü te ekküllerin yapaca kabul ediyorum”(Çarkç , 2008: 16). Sivil inisiyatifin gücünü göstermesi bak ndan önemli olan bu genel görü lerle birlikte Konya’da siyasi elitlerin sivil toplum örgütlerine üyelik durumu ve STK’lar n siyaset üzerinde ki gücü ara lmaya de er bir konudur.

Tablo 29: Deneklerin Kurum ve Kurulu lara Üyelik Durumu

Aktif üyeyim

Üyeyim ama aktif

de ilim Üye de ilim

Mesleki örgütlere 24,1 16,1 59,8

lçe, belde veya köy derneklerine 22,6 8,2 69,2

Ticaret Odas ’na 19,5 14,2 66,3

itim te ekküllerine 15,3 10,7 74,1

nsani yard m amaçl derneklere 13,8 12,8 73,4

Spor Olu umlar na 12,8 9,8 77,4

Dini amaçl kurulan derneklere 10,5 5,2 84,3

Çevreci Organizasyonlara 5,9 7,5 86,6

Sanayi Odas ’na 5,6 4 90,4

Sendikalara 5,2 3,6 91,2

Müsiad’a 4,6 2,3 93,1

Ticaret Borsas na 3,6 1,9 94,6

Atatürkçü Dü ünce Derne ine 3,3 0,8 95,8

Sanat Müzik Birliklerine 2,7 3,3 93,9

Mesleki örgütlere üye olma bak ndan siyasal elitler aktif say labilir; yüzde 24. Sadece üye olanlar n oran ise yüzde 16. Toplamda yüzde 40 gibi bir oranda

mesleki örgütlere üyelik durumu söz konusudur. Üye olmayanlar n oran ise yüzde 60’d r.

Konya yerel siyasal elitleri yüzde 31’i bir ilçe belde veya köy derne ine üyedir. Bunlar n yüzde 23’ü aktif üye iken yüzde 8’i sadece üyedir. Geri kalan yüzde 69’unun herhangi bir üyeli i bu tür derneklere yoktur. Bu durum hem erilik

aidiyetine ba n en az ndan üyelik anlam nda elitler aras nda çok da yer

bulmad n göstergelerinden biri olarak kabul edilebilir.

Konya yerel elitlerinin esnaf a rl kl bir yap ya sahip oldu unu Konya Ticaret Odas na üyeliklerinden anl yoruz. Ticaret odas nda aktif olan elit oran yüzde 20 olup sadece üye olan belirli bir aktivite içinde yer almayanlar n oran yüzde 14. Toplamda yüzde 34 gibi yüksek bir rakam ile Konya elitlerinin Konya Ticaret Odas na üye olduklar görülmektedir.

Bu yap içerisinde Konya yerel elitlerinde ticaret erbab kesimin, esnaf kesiminin bir üstünlü ü oldu unu ifade edebilir. Konya Ticaret Odas ’na üye olmayanlar n oran ise yüzde 66’d r.

itim konusunda yerel elitlerin bir duyarl k gösterdikleri e itim

te ekküllerine yüzde 15 oran nda aktif üye olduklar ifade etmelerinden

anla lmaktad r. Sadece üye olanlar n oran ise yüzde 11’dir. Herhangi bir e itim te ekkülüne üye olmad klar ifade edenlerin oran ise yüzde 74’dür.

nsani yard m amaçl kurulan derneklere üye olma bak ndan Konya yerel

siyasal elitleri toplamda yüzde 26 oran nda üye olup bunun yüzde 14’ü bu derneklerde aktif üyedir. Bu anlamda bir duyarl k gösterip üye olan yerel siyasal elit oran di er STK’lara üye olma durumundan daha fazlad r.

Spor olu umlar na aktif üye oran yüzde 13, sadece üye oran yüzde 10’dur. Spor faaliyetlerine yeterince destek olma anlam nda spor birlikteliklerine üye olma bak ndan yerel elitlerin oran toplamda yüzde 23 iken üye olmayanlar n oran ise yüzde 77’dir.

Konya yerel siyasal elitlerinin yüzde 10’u dini amaçl kurulan derneklere aktif üye iken, yüzde 5’i sadece üye olarak bulunmaktad r. Bu tür derneklere üye olmayanlar n oran ise yüzde 84’tür. Konya ehrinin muhafazakar kimli ine kar yerel siyasal elitlerin dini amaçl kurulan derneklere üyelik durumunun fazla oldu u ara rma sonuçlar göz önüne al nd nda ifade edilemez.

Çevre bilinci Anadolu co rafyas nda yayg nl k yeterince kazanmamakla birlikte siyasal elitlerin bu tür olu umlara da yeterince üye olmad klar görülmektedir. Yerel siyasal elitlerin ancak yüzde 13’ü çevreci organizasyonlara üye oldu unu ifade etmektedir.

Büyük sanayi tesislerinin üye olabildikleri Konya Sanayi Odas ’na aktif üye olup ayn zamanda siyasette yer alanlar n oran yüzde 6 iken odaya sadece üye olup aktif olmayanlar n oran ise yüzde 4’tür. Ticaret odas na üyelik durumuna göre daha dü ük seviyede kalan Sanayi Odas üyelik durumu toplamda yüzde 10’dur.

Sendikalara üyelik konusunda yerel elitlerden aktif üye olanlar n oran yüzde 5 iken sadece üye olanlar n oran yüzde 4 olup sendikalar herhangi bir üyeli i olmayanlar n oran ise yüzde 91’dir.

sa ad Müsiad olan Müstakil Sanayici ve adamlar Derne i, Konya ehrinin sosyal hayat nda ekonomi tabanl bir sivil toplum örgütü olmas ile dikkati çekmektedir. Bu ba lamda muhafazakar kimli i ile ön plana ç kan bir sivil toplum örgütü olmakla birlikte bu örgüte üyelik bak ndan elitlerin oran dü ük ç km r: yüzde 7. Müsiad’a üye olmayanlar n oran bir hayli yüksek olup yüzde 93’tür.

Konya Ticaret Borsas na aktif üye olan yerel elit oran yüzde 4, belirli bir aktivite içinde yer almay p üye olanlar n oran ise yüzde 2’dir. Borsaya üye olanlar n toplamda yüzdesi ise 5’tir.

Son üç üyelik durumu göz önüne al nd nda Konya siyasetinde yer alanlar n genelinde bir esnaf, tüccar, sanayici a rl gözükmektedir. Borsa, Ticaret Odas , Sanayi Odas ’na üye olanlar n oran toplamda yüzde 50’dir. Siyasette yer alan her iki ki iden biri bu kategoriye girmektedir.

Atatürkçü Dü ünce Derne i, Konya’da da ubesi bulunan ayn zamanda Türkiye’nin farkl ehirlerinde faaliyet gösteren bir sivil toplum örgütüdür. Bu sivil toplum örgütüne üye olanlar n oran yüzde 4 olup aktif üye olanlar n oran yüzde 3’te kalmaktad r.

Sanat, müzik birlikleri yerel elitlerin en az üye olduklar ba klardan birisini olu turmaktad r. Sanat müzik birliklerine aktif üye olanlar n oran sadece yüzde 2 olurken, aktif olmayan üyelik sahipleri oran ise yüzde 3’tür. Üye olmayanlar n oran ise yüzde 94’tür.

Tablo 30: Deneklerin u Anki Konumlar ndan Önce Herhangi Bir Gruptan Destek Almalar

Ki i Say Yüzde Geçerli Yüzde

Evet 109 22,6 23,6

Hay r 352 73,0 76,4

Toplam 461 95,6 100,0

Cevaps z 21 4,4

Genel Toplam 482 100,0

Konya elitlerinin u anki bulunduklar konuma gelmeden önce herhangi bir gruptan destek al p almad klar na dair soruya verdikleri cevap yüzde 76 oran nda hay r olurken yüzde 24’lük bir kesim evet demi tir. Bir sonraki sonra ki soruda ise destek alanlara bu deste i nereden ald klar soru olarak yöneltilmi tir.

Tablo 31: Ne Tür Grup veya Gruplardan Destek Ald klar

Ki i Say Yüzde Geçerli Yüzde

Hem erilerimden 62 12,9 44

Sivil toplum kurulu lar ndan 33 6,8 23,4

Dini hizmet gruplar ndan, cemaatlerden 11 2,3 7,8

adamlar ndan 9 1,9 6,4 Oda temsilcilerinden 5 1 3,5 Di er 21 4,4 14,9 Toplam 141 29,3 100,0 Cevaps z 341 70,7 Genel Toplam 482 100,0

Hem eri deste i siyasete girmede önemli bir araç olarak ortaya ç kmaktad r ki siyasete girerken elitlere en önemli deste i hem erileri vermektedir; yüzde 44.

Sivil toplum deste i alanlar nda oran yüzde 23’tür.

Dini hizmet gruplar ve cemaat deste i ile siyasete giren elit say ise yüzde 8 olurken, i adamlar ve oda temsilcilerinin deste ini alarak bulundu u konumda olanlar n toplam yüzdesi ise 10’dur.

Bunlar n d nda farkl kesimlerden destek alanlar n i aretledi i di er bölümünün oran ise yüzde 15’tir.