Stajlarla İlgili Karşılaşılan Problemlere Yönelik Bulgular

Bu bölümde koordinatör öğretmenlerin, öğrencilerin staj yaptıkları işletmeleri değiştirme nedenleri, stajyer öğrenci kabul etmenin işletme açısından sakıncaları ve stajlarda en çok karşılaşılan problemlere yönelik bulgulara yer verilmiştir.

4.1.8.1. Koordinatör Öğretmenlerin, Öğrencilerin Staj Yaptıkları İşletmeleri Değiştirme Nedenleri

Araştırma kapsamındaki koordinatör öğretmenlerin öğrencilerin staj yaptıkları işletmeleri değiştirme nedenlerinin dağılımına ilişkin bulgular Tablo 72’de verilmiştir.

Tablo 72: Koordinatör Öğretmenlerin, Öğrencilerin Staj Yaptıkları İşletmeleri Değiştirme

Nedenlerinin Dağılımı

Koordinatör Öğretmen

İşletme Değiştirme Nedenleri _{f %}

İşletmenin stajın eğitim planını tam uygulayamaması durumunda _{19 13,8} İşletmenin çalışan işçi sayısını azaltması durumunda _{5 3,6} Öğrenci ve işveren arasında çatışma olması durumunda _{18 13,1} Öğrencinin işverenin beklentisinin yerine getirmemesi durumunda _{11 7,9} İşyerinde güvenliğin zayıf olması durumunda _{28 20,3} İşyerinin çeşitli sebeplerle kapatılması durumunda _{32 23,2} İşletmenin öğrencilerin çalışma saatlerine uymaması durumunda _{6 4,3} İşyeri sahibinin değişmesi halinde yeni iş yerinin aynı mesleği

\üretimi sürdürememesi durumunda 8 5,8

Öğrenciye bakmakla yükümlü olanın, belediye sınırları dışına

zorunlu yer değiştirmesi 8 5,8

Öğrencinin okul\okuldan tasdikname ile uzaklaştırma veya örgün

eğitim dışına çıkarma cezası alarak okulla ilişiğinin kesilmesi 3 2,2

Diğer _{- -}

TOPLAM _{138 100,0}

n: 46

Öğrencilerin staj yaptıkları işletmeleri değiştirmelerinde en çok karşılaşılan 3 durum koordinatör öğretmenlere sorulduğunda, koordinatör öğretmenlerin %23’ü işyerinin çeşitli sebeplerle kapatılmasını, %20’si işyerinde güvenliğin zayıf olmasını ve %14’ü de işletmenin stajın eğitim planını tam uygulayamamasını neden olarak göstermişlerdir.

Tablo 72 incelendiğinde koordinatör öğretmenlerin öğrencilerin güvenliği ve eğitimlerinin kalitesine daha çok önem verdikleri görülmektedir.

4.1.8.2. Stajyer Öğrenci Kabul Etmenin İşletme Açısından Sakıncaları

Araştırma kapsamındaki öğrenci, işletme ve koordinatör öğretmenlere göre stajyer öğrenci kabul etmenin işletme açısından sakıncalarının dağılımına ilişkin bulgular Tablo 73’te verilmiştir.

Tablo 73: Stajyer Öğrenci Kabul Etmenin İşletme Açısından Sakıncalarının Öğrenci, İşletme

ve Koordinatör Öğretmenlere Göre Dağılımları

Öğrenci İşletme Koordinatör _Öğretmen Öğrenci Kabul Etmenin İşletme

Açısından Sakıncaları _{f % f % f %}

Öğrenciler çalışanların dikkatlerinin dağılmasına böylece performans ve kalite

kaybına sebep oluyorlar 135 19,3 32 18,4 33 23,9 Çalışma saatlerinde titizlik

göstermediklerinden çalışanlara kötü örnek

oluyorlar 140 20,0 40 23,0 34 24,7

Maliyetin artmasına sebep oluyorlar

(yemek, servis, hatalı ürün vb.) 197 28,2 46 26,5 27 19,6 Becerileri tam gelişmediğinden kalitesiz

ürün oranının artmasına sebep oluyorlar 175 25,1 47 27,0 30 21,7

Diğer 52 7,4 9 5,1 14 10,1

TOPLAM 699 100,0 174 100,0 138 100,0

Stajyer öğrenci kabul etmenin işletme açısından en önemli 3 sakıncası sorulduğunda öğrenciler 1.sıraya maliyetin artmasına sebep olmayı %28 oranla, 2.sıraya becerileri tam gelişmediğinden kalitesiz ürün oranının artmasına sebep olmayı %25 oranla, 3.sıraya çalışma saatlerinde titizlik göstermediklerinden çalışanlara kötü örnek olmayı %20 oranla seçerken; koordinatör öğretmenler 1.sırada %27 oranla becerileri tam gelişmediğinden kalitesiz ürün oranının artmasına sebep olmayı, 2.sırada %26 oranla maliyetin artmasına sebep olmayı, 3. sırada %20 oranla çalışma saatlerinde titizlik göstermediklerinden çalışanlara kötü örnek olmayı seçmiş ve koordinatör öğretmenler de çalışma saatlerinde titizlik göstermediklerinden çalışanlara kötü örnek olmayı %25 oranla 1. sırada, öğrenciler çalışanların dikkatlerinin dağılmasına böylece performans ve kalite kaybına sebep olmalarını %24 oranla 2. sırada,

4.1.8.3. Stajlarda En Çok Karşılaşılan Problemler

Araştırma kapsamındaki öğrenci, işletme ve koordinatör öğretmenlere göre stajlarda en çok karşılaşılan 5 problemin dağılımına ilişkin bulgular Tablo 74’te verilmiştir.

Tablo 74: Araştırma Kapsamındaki Öğrenci, İşletme ve Koordinatör Öğretmenlere Göre

Stajlarda En Çok Karşılaşılan 5 Problemin Dağılımı

Öğrenci İşletme Koordinatör _Öğretmen Stajlarda En Çok Karşılaşılan Problemler

f % f % f % Okul sanayi işbirliğinin sürdürülmesinde yasanın

öngördüğü koşulların sağlanamaması 73 6,3 18 6,2 11 4,8 Öğrencilere beceri eğitimi sırasında ödenmesi

öngörülen ücretlerin düşük olması ve bazı işletmelerce bu ödemelerin yapılmaması

120 10,3 16 5,5 26 11,2 Öğrenciler sebebiyle çalışanların dikkatinin

dağılması 58 5,0 18 6,2 11 4,8

Öğrencilerin farklı birimlerde çalışma isteği

sebebiyle iş düzensizliği 76 6,5 23 8,0 14 6,1 Çalışanların öğrencilere karşı yanlış tutum ve

davranışları 134 11,5 16 5,5 17 7,4

Zaman zaman öğrencilerin de üretime katılması

sebebiyle ürün kalitesinin olumsuz etkilenmesi 67 5,8 18 6,2 6 2,6 İşletme personelinin davranışları ile ilgili problemler _{102 8,8 11 3,8 21 9,1} İşletmelerde beceri eğitimi uygulamalarında her

öğrenciye aynı düzeyde beceri kazandıramama 66 5,6 30 10,4 33 14,3 Öğrencilerin işe uyum sorunu _{74 6,3 30 10,4 7 3,0} Öğrencilerin ulaşımları ile ilgili problemler _{77 6,6 20 6,9 13 5,7} Öğrencilerin davranışları ile ilgili problemler _{65 5,5 17 5,9 15 6,6} Öğrencilerin işletmelerdeki çalışma kurallarına uyum

güçlü çekmesi 55 4,7 15 5,1 17 7,4

Öğrencilerin teknolojik araç ve gereçleri kullanma

güçlüğü çekmesi 57 4,9 20 6,9 17 7,4 Okulda ve işletmede sürdürülen eğitim programları

arasında bütünlük sağlanamaması 58 5,0 18 6,2 13 5,6 Koordinatör öğretmenin ilgisizliği _{33 2,9 7 2,4 - -} İşbirliğinin gerektirdiği eğitim sürecine ilgili

grupların yeterince hazırlanmaması 38 3,3 8 2,7 5 2,2 Velilerin davranışları ile ilgili problemler _{12 1,0 5 1,7 4 1,8}

Diğer _{- - -}

TOPLAM _{1165 100,0 290 100,0 230 100,0}

Öğrencilere stajlarda yaşadıkları en önemli 5 problem sorulduğunda öğrenciler, %12 oranda çalışanların öğrencilere karşı yanlış tutum ve davranışlarını 1.sırada, %10 oranda

öğrencilere beceri eğitimi sırasında ödenmesi öngörülen ücretlerin düşük olması ve bazı işletmelerce bu ödemelerin yapılmamasını 2. sırada, %9 oranda işletme personelinin davranışları ile ilgili problemleri 3. sırada, % 7 oranda öğrencilerin ulaşımları ile ilgili problemleri 4. sırada ve %6 oranda öğrencilerin farklı birimlerde çalışma isteği sebebiyle iş düzensizliğini 5. sırada seçmişlerdir. İşletmeler, 1. problem olarak %10 oranıyla işletmelerde beceri eğitimi uygulamalarında her öğrenciye aynı düzeyde beceri kazandıramamayı, 2. problem olarak yine %10 oranıyla öğrencilerin işe uyum sorununu, 3. problem olarak % 8 oranıyla öğrencilerin farklı birimlerde çalışma isteği sebebiyle iş düzensizliğini, 4. problem olarak %7 oranıyla öğrencilerin ulaşımları ile ilgili problemlerini ve 5. problem olarak da yine yaklaşık %7 oranıyla öğrencilerin teknolojik araç ve gereçleri kullanma güçlüğü çekmesini belirlemişlerdir. Koordinatör öğretmenler de stajlarda en çok karşılaştıkları 5 problemi aşağıdaki şekilde sıralamışlardır: 1.sırada %14 oranda işletmelerde beceri eğitimi uygulamalarında her öğrenciye aynı düzeyde beceri kazandıramama, 2. sırada %11 oranda öğrencilere beceri eğitimi sırasında ödenmesi öngörülen ücretlerin düşük olması ve bazı işletmelerce bu ödemelerin yapılmaması, 3. sırada %9 oranda işletme personelinin davranışları ile ilgili problemler, 4. sırada %7 oranda eşit şekilde çalışanların öğrencilere karşı yanlış tutum ve davranışları, öğrencilerin işletmelerdeki çalışma kurallarına uyum güçlü çekmesi ve öğrencilerin teknolojik araç ve gereçleri kullanma güçlüğü çekmesi, 5. sırada ise %7 oranda öğrencilerin davranışları ile ilgili problemlerdir.

Tablo 74 incelendiğinde grupların 17 seçenekten 9 seçenekte yoğunlaştıkları görülmektedir. Üç grubun da ifade ettikleri seçeneklerin farklı olması grupların farklı problemlerinin olduğunu göstermektedir. Öğrenciler en çok çalışanların kendilerine karşı yanlış tutum ve davranışlarından şikayetçi olurlarken, işletmelerin stajlarla ilgili en büyük problemleri, öğrencilerin işe uyum zorluğu çekmesi ve öğrencilere aynı düzeyde beceri kazandıramamadır. Koordinatör öğretmenler için de öğrencilere aynı düzeyde beceri kazandıramama en büyük problemdir.

AKGÜN 1998’de yaptığı araştırmasında Mesleki ve Teknik Eğitimin sorunlarını sırasıyla yükseköğretime geçiş sorunu, mezunların istihdam sorunu, sanayi ile işbirliği sorunu, program sorunu, finansman sorunu, bina ve tesis yetersizliği, ders araç-gereçlerinin yetersizliği sorunu, öğretmen yetersizliği ve Mesleki ve Teknik Eğitimin planlama sorunu olarak tespit etmiştir.