Sosyal Paylaşım (Ağ) Sitelerinin Eğitim Alanında Kullanımı

Alanında Kullanımı

Sosyal paylaşım siteleri öğretmen ve öğrencilerin ihtiyaç duydukları çevrimiçi iletişim ve bilgi paylaşımını güçlü özellikleri sayesinde kolaylıkla sağlayabilmektedir (Deperlioğlu ve Köse, 2010:338). Sosyal paylaşım siteleri yükseköğretimde işbirliği ve dayanışmayı geliştirmede kullanılabilmekte ve sosyal ağların eğitimde kullanılmasıyla öğrenci- öğretmen arasında daha etkili iletişim sağlanmakta ve öğretmenler öğrencilerini daha iyi tanıyabilmektedir. Sosyal paylaşım siteleri aktif öğrenme, sosyal öğrenme, uygulama ve öğrenme toplulukları gibi pedagojik yaklaşımları da desteklemektedir (Keleş ve Demirel, 2011:2).

Sosyal ağların sahip olduğu özellikler ve kullanıcılara geniş imkanlar sunması, öğretmen ve öğrencilerin eğitim-öğretim süreçlerini etkin, yaratıcı, işbirlikli öğrenme ile desteklemelerini sağlamaktadır. Ayrıca, öğrenci-öğrenci, öğrenci-içerik ve öğretmen-öğrenci etkileşimini arttırmakta, öğrencilerin araştırma, sorgulama ve problem çözme becerilerini kullanmalarına ve geliştirmelerine de yardımcı olmaktadır. Öğrenciler sosyal ağları yeni ve bağımsız öğrenme ortamları olarak ya da dersleriyle bağlantılı şekilde kullanabilmektedir. Bununla birlikte, gruplar oluşturarak veri toplayabilmekte, tartışma başlatabilmekte, öğretmenlerini arkadaş olarak ekleyip kendilerini rahatça ifade edebilmektedir (Koç ve Karabatak, 2011:2).

94

Yüz yüze ya da elektronikte olabilen eğitimsel sosyal ağların amacı, gelişme için kurumlar ya da kişiler arasında esnek etkileşim imkanı sunmaktır. Özellikle örtük bilgi denilen ve geleneksel sistemdeki bilgi transfer sistemiyle aktarılamayan aynı zamanda okul gelişimi açısında büyük önemi olan bilgi türünün aktarılmasında kullanılmaktadır. Sosyal ağların eğitime sağladıkları faydalar ile ilgili pek çok araştırma ve çalışma yapılmıştır. Bu araştırmalardan bazıları şunlardır (Akt., Özmen vd., 2011:42-45);

(Muijs vd, 2010), sosyal ağların okul geliştirme, fırsatları arttırma ve kaynak paylaşımı gibi yararları olduğunu ortaya koymuştur. (Yuen ve Yuen, 2008) yaptıkları çalışma ile sosyal ağların öğrencilerin dijital medya paylaşımı, ortak fikir ve görüş çerçevesinde soru sorma, derse dair kaynak paylaşma, çalışma grupları oluşturma ve sınıf arkadaşlarıyla iletişim kurma amaçlı kullanılabileceğini ortaya koymuşlardır. (Ajjan ve Harsthone, 2008) ise, sosyal ağları eğitsel olarak kullanım açısından uygun bulmakta ve sosyal ağların öğrencilerin öğrenmelerini arttırdığını, okul-öğrenci ve öğrenci-öğrenci arasında etkileşim sağladığını, öğrencilerin dersle ilgili memnuniyetlerini arttırdığını, yazma becerilerini geliştirdiğini ve derslere uyumu kolay araçlar olduğunu ifade etmektedirler. (Selwyn,2007), sosyal ağların özellikle öğrencilerin akademik çalışmalarında içine düştükleri rol karmaşasının üstesinden gelmelerine yardımcı olduğunu ileri sürmüştür.

McLoughlin ve Lee, (2007)’e göre, pedagojik araçlar olarak düşünülebilecek olan sosyal ağların eğitime sağlayabileceği faydalar; sosyal destek ve bağlanabilirlik, işbirlikli bilgi keşfi ve paylaşımı, içerik oluşturma, bilgi ve enformasyon kümelemesi ile içerik modifikasyonu’ dur (Akt., Koç ve Karabatak, 2011:2).

Yapılan bütün bu araştırmalar göstermektedir ki, sosyal ağlar eğitimde öğrenci açısından motivasyon, etkililik ve iletişim gibi olumlu avantajlar sağlarken, özellikle gençleri çok cezbetmesi sebebiyle gençlerin elde ettikleri bu yeni sosyal çevrenin bir öğrenme ortamı olarak sakıncalı durumlar da doğurabilmesi mümkün olabilmektedir. Örneğin, bilgisayara aşırı düşkünlük, zararlı yayınların paylaşılması, sanal taciz vb. (Özmen vd., 2011:45).

95

Sosyal paylaşım sitelerinin eğitimde kullanılmasının öğrenci, öğretmen ve öğretim kurumları açısından faydalarını sıralamak gerekirse (Öztürk, 2011:49,50);

 Sosyal paylaşım sitelerinin yükseköğretimde okuyan öğrenciler açısından faydaları: Öğretim ve öğrenme deneyimlerini zenginleştirmek, iletişim becerilerini geliştirmek, katılımı ve sosyal bağlılığı genişletmek, akran desteğini güçlendirmek ve işbirliğine dayalı öğrenmeyi mümkün kılmaktır.

 Sosyal paylaşım sitelerinin öğretmenler açısından

faydaları: Kullanım kolaylığı, basit işlem adımları, hızlı bilgi paylaşımı ve harmanlanmış (blended) öğretime uygunluk olarak sıralanabilmektedir.

 Sosyal paylaşım sitelerinin öğretim kurumları açısından

faydaları: Öğretim kurumlarına düşük maliyetli altyapı sunmaları, mevcut sistemlerine kolayca entegre edilebilmeleri ki bu öğretim kurumunun harcayacağı maliyetleri büyük oranda düşürmektedir, kolay içerik oluşturma ile bu içerikleri hızlıca güncelleyebilme ve veri tabanı kota kullanımının sınırsız oluşunun kurumlara ek maliyet gerektirmeksizin kullanılması aynı zamanda kullanılırken de hiçbir ücret talep edilmemesidir.

Sosyal paylaşım siteleri içinde en çok kullanıcıya sahip olan ve popülerliği her geçen gün artan Facebook, işbirlikli öğrenme, araştırma, sorgulama, tartışma becerileri, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirmek konusunda materyalleri (video dosyaları, ses dosyaları, resimler, kelime işlemci, tablolama, sunu, veri tabanı ve diğer türdeki belgeleri içeren web siteleri) paylaşmak, gündelik olayları, haberleri, kişileri ya da grupları takip etme ile tartışma ortamlarına dahil olmak için kullanılabilmektedir (Gülbahar, Kalelioğlu ve Madran, 2010:4).

Öğrenciler Facebook’u dersleriyle ilgili kitapları alıp vermek, kulüpler, grup ödevleri ve uygulamalar için kullanmakta, öğretmenlerini arkadaş olarak ekleyebilmekte, çalışma konularıyla ilgili gruplar oluşturarak veri toplamakta

96

ve tartışma başlatabilmektedir. Facebook ayrıca, Tarih ve Edebiyat derslerinde, kültürel rehberlerin hazırlanmasında, programlama uygulamalarında da kullanılmaktadır. Öğretmenler Facebook aracılığıyla web site adreslerini ve videoları gönderebilmekte, Google belgeleriyle bağlantı oluşturmak suretiyle öğrencilerin sunularını, ödevlerini ve diğer ürünleri paylaşabilmektedir. Bunların yanı sıra, grup etkinlikleri ve uygulamaları ekleyerek içerik, tartışma grupları ve güncel bilgi etkinliklerinde bulunabilmektedirler (Karademir ve Alper, 2011:2).

Yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, en popüler sosyal paylaşım sitesi olan Facebook’un yükseköğrenimdeki öğrenme –öğretme süreçlerinde sağladığı avantaj ve sınırlılıklar şu şekilde sıralanmaktadır (Kalafat ve Göktaş, 2011:5);

Avantajları:

1. Ücretsiz olması

2. Çok fazla ön bilgi gerektirmemesi

3. Öğrencilerinin çoğunun zaten Facebook kullanıcısı olması 4. İşbirlikli öğrenme ortamı sunması

5. Akran öğretimine imkan vermesi

6. Öğrencilerin zamandan ve mekandan bağımsız soru sorabilmeleri

7. Paylaşılan multimedya içerikle etkili öğrenme ortamı sağlaması 8. Paylaşılan eğitsel oyunlarla eğlenerek öğrenme ortamı sağlaması

9. Çekingen öğrencilerin aktif katılımına imkan vermesi

10. Yapılan yorumların ve paylaşımların paylaşımı yapan kişice silinmediği sürece silinmemesi sebebiyle süreç sonunda süreci gözden geçirme imkanı sağlaması

11. Öğrencilerin kendi sorularının yanında arkadaşlarının sordukları sorulardan da öğrenebilecekleri bir öğrenme ortamı sunması

Sınırlılıkları:

1. Bilgisayar ve internet bağlantısı gerektirmesi 2. Her öğrencinin Facebook üyesi olmaması

97

3. Gereksiz ya da istenmeyen yorumların yapılması 4. Gereksiz ya da istenmeyen paylaşımların yapılması

5. İstenmeyen yorum ve paylaşımları önlemek için eğitimcilerin sayfayı ya da grubu sürekli kontrol altında tutmasının gerekliliği