Medya Paylaşım (İçerik) Siteleri (Youtube, Flickr)

Medya paylaşımı, sosyal medya siteleri ve dijital topluluklar aracılığıyla gittikçe büyüyen bir platformda görüntüler, uygulamalar, videolar, ses dosyaları, oyunlar ile her tür yeni medyayı paylaşma, yükleme ve yorumlama aktivitelerinin tümüdür (Aslan, 2011:26).

İçerik paylaşım siteleri sosyal ağlar ile benzerlik göstermektedir. Kullanıcılar bu sitelere kayıt olup, ana sayfa oluşturarak, bu topluluklar aracılığıyla arkadaşlarıyla iletişim kurmaktadır. Bu siteler daha ziyade ilginç, gülümseten, şaşırtıcı özel içerikleri paylaşmaya odaklanmaktadır (Zafarmand, 2010:32). Teknik bilgi gerekmeksizin kişilerin ücretsiz olarak kolayca videolarını, resimlerini ve sunularını yayınlamalarına izin veren sosyal medya ortamlarından olan (Aşman Alikılıç, 2011:46) medya paylaşım siteleri kullanıcılar arasında metin, video, fotoğraf ve powerpoint sunumu gibi medya içeriklerinin paylaşımına olanak sağlamaktadır (Yiğit, 2011:48).

Video sunmaları sebebiyle en popüler ve en çok ziyaret edilen medya paylaşım türü video paylaşım siteleridir. Dailymotion, Metacafe, Vidivodo gibi video paylaşım siteleri içinde popülasyon ve trafik açısından en popüler video paylaşım sitesi Youtube’dur. Resim paylaşım siteleri içinde ise, Flickr kapsadığı çevrimiçi topluluk popülasyonu ile sağladığı teknik imkanlar açısından öne çıkmakta olan medya paylaşım sitelerindendir. Medya paylaşım siteleri arasında üçüncü model de sunuların eklenip paylaşıldığı sitelerdir. Bu siteler içinde de en popüleri Slideshare’dir. Bu tür sitelerde sunu eklemenin dışında, sunu ekleyenler ile sunuyu bilgisayarına yükleyenler ya da sadece izlemekle yetinenler arasında etkileşim mümkün olabilmektedir (Aşman Alikılıç, 2011:46-47).

Resim ve video paylaşım siteleri teknik bilgi gerekmeden, basit ve ücretsiz bir şekilde insanların webde resim ve videolarını yayımlamalarına olanak sağlayan sitelerdir. Temel özellikleri şunlardır (Akar, 2010:93);

 Kolay yayımlama araçları: Resim ve video paylaşım

sitelerinden önce resim ve videoların gösterimi konusunda teknik bilgi gerekirken bu siteler aracılığıyla bu zorunluluk ortadan kalkmıştır.

68

 Sosyal özellikler: Resim ve video paylaşım siteleri medya dosyalarını paylaşma ve tartışma konusunda çeşitli metotlar sunmaktadır. Örneğin arkadaşlara resim ve video göndermek için yorum alanları ve araçları sağlaması.

 Kişisel sitelerde yayımlama: Doğrudan sosyal ağ profillerinde, bloglarda ve web sitelerinde medya dosyalarını yayımlamada basit bir yöntemdir.

 Düşük maliyet: Pek çok resim ve video paylaşım sitesinin hizmetleri ücretsiz ya da ücretsiz seçeneği içeren aşamalı bir fiyatlandırmaya sahiptir.

Youtube: Dünyanın en büyük medya paylaşım sitesi olarak gösterilen Youtube, üzerinden video yüklenip, başkalarınca yüklenen videoların izlenebildiği bir sitedir (Öz, 2011:57). Video barındırma web sitesi olan Youtube, 15 Şubat 2005’te Chad Hurley, Steve Chen ve Jawed Karim adlı üç eski PayPal (İnternet üzerinden çalışan bir online ödeme sistemi) çalışanı tarafından kurulmuş en popüler video paylaşım sitesidir. Popülerliğinin artmasında uzun süre benzer bir web sayfasının bulunmayışı önemli bir rol oynamıştır. Şirket California merkezli bir risk yatırım firması olan Sequoia Capital tarafından finanse edilmiştir (Yiğit, 2011:49).

“Tube” kelimesi “cathode ray tube; televizyon tüpü”nden gelmektedir. “Broadcast Yourself; Kendini Yayınla” sloganıyla yola çıkan (Bostancı, 2010:74) Youtube, 9 Ekim 2006 tarihinde Google tarafından 1.65 milyar dolara satın alınmıştır. Google tarihindeki en büyük alım olan bu alımda Google’ın ödediği miktar Youtube çalışanları arasında paylaşılmıştır. Bir sosyal medya aracı olan Youtube internet dünyasına sağladığı büyük katkı ile internet endüstrisine de katkı sağlamıştır. Mesajları en fazla kişiye ulaşacak biçimde dünyanın her yerine gönderebilme şansı tanıyan Youtube aracılığıyla pek çok kişi ünlü olmuş ve birçok gerçek de ortaya çıkmıştır. İnsanlara düşüncelerini, sıkıntılarını, yeteneklerini ifade olanağı tanıyan mükemmel bir araç olan Youtube (Aslan, 2011:27, 29) platformuna üye olan kişiler kendi videolarını yüklemekte ya da kendi favori videolarının kanalını

69

oluşturmaktadır. Youtube’un avantajlarından biri de kişilere sevdikleri videoları kopyalama ve kendi web sitelerine yapıştırma imkanı vermesidir. Kullanıcılara ayrıca telefonları ve video kameralarıyla çektikleri filmleri de yükleme olanağı veren Youtube eğitim-öğretim amaçlı olarak da kullanımı her geçen gün artan bir sitedir (Zafarmand, 2010:33).

Youtube’da hesap açan her kullanıcı başta Youtuber olmaktadır. Hesap işlemleri tamamlanınca kullanıcı site içinde ne yapmak istediğine karar veren ve bunu daha iyi yansıtmayı arzulayan Komedyen, Muhabir, Müzisyen, Direktör ve Guru hesaplarından birini seçebilmektedir (Aslan, 2011:27). Kullanıcılar tarafından Youtube’a günlük yaklaşık 65.000 adet yeni video klip eklenmekte ve 100 milyona yakın video klip izlenmektedir. Kullanım koşullarına uymayan video klipler kullanıcıların bildirimi sonucu Youtube yetkililerince incelenip silinmektedir. Site üyeleri izledikleri klipleri değerlendirip not verebilmekte ayrıca da izledikleri video klip hakkında yorum yazabilmektedir. Kullanım şartları gereği siteye telif hakkı izni alınmış videolar yüklenebilmekte ve pornografi, şiddet, tehdit, reklam ya da suç sayılan içerikler yüklenememektedir (Bostancı, 2010:74).

Youtube, internette video klip yayınlamayı, oynatmayı ya da paylaşmayı oldukça kolaylaştıran internet-TV hizmetleri furyasının son örneğini teşkil etmektedir. Herkesin siteye video klip yollayabildiği, milyonlarca üyenin hazırladıkları klipler için övgü alabildiği, az zekice olanların ise ciddi şekilde eleştirildiği bir yer olan Youtube’da. gerçekten popüler olan videolar da virüs misali yayılarak, popüler olan videoyu merak edenleri cezbetmektedir (Tapscott ve Williams, 2007:196). Youtube’da yayınlanan her videonun altında bulunan “Favori listene ekle” ve “Bu videoyu paylaşın” mesajları ile kullanıcılar videoları kendi blog ve web sayfalarına koyabilmektedir. Eklenen videonun altında yer alan kaç kez izlendiği, kaç yorum aldığı, kaç kişi tarafından “en sevdiği video” olarak oylandığı ve en fazla izlenen videolar arasındaki yeri gibi bilgiler bilgi konusundaki şeffaflığını gösteren özelliklerindendir. Bununla birlikte, genç, yaşlı, profesyonel, amatör herkesin hoşuna giden estetik bir görünüme sahip oluşu ve kolay kullanıcı arayüzüyle üyelerin profil sayfalarını kişiselleştirebilmesine imkan

70

sağlamaktadır. Ayrıca özel e-mail sistemiyle de üyelerin site üzerinden e-mail adreslerini paylaşmadan iletişim kurabilmelerini kolaylaştırmaktadır (Yiğit, 2011:50,51).

Flickr: Fotoğraf paylaşım siteleri, üye olanların kendi alanlarına fotoğraflarını yükleyebildikleri, fotoğraflarını paylaşıma açabildikleri ve bazı bilgileri fotoğrafların ilgili kısımlarına yazabildikleri sitelerdir. Aynı şekilde, diğer kullanıcılarda bu fotoğrafları kendi bilgisayarlarına indirebilmekte ve yorum ekleyebilmektedir. Fotoğrafların ücret karşılığı paylaşıma sunulduğu medya paylaşım sitelerinin en bilinen örneği Flickr’dır (http://www.hasansari.com.tr/upload/98603353.pdf) Erişim Tarihi:

20.11.2012. Şubat 2004’te Ludicorp Şirketi tarafından kurulan Flickr Mart 2005’te Yahoo tarafından 35 milyon dolara satın alınmıştır. 5 milyardan fazla fotoğrafı barındıran (http://tr.wikipedia.org/wiki/Flickr) Erişim Tarihi:

20.11.2012 site limitli kullanılan ücretsiz üyelik paketleriyle, sınırsız kulanım olanağı veren ücretli üyelik paketleri aracılığıyla kullanıcılarıyla bağ kurmaktadır (Öz, 2011:58). Siteye yüklenen fotoğraflar fotoğraf sahibinin seçimine göre tüm hakları fotoğraf sahibine kalacak şekilde ya da Creative Commons (CC) lisansı ile yayımlanabilmektedir (Bostancı, 2010:71).

İstatistikler, tüm internet kullanıcılarıyla karşılaştırıldığında site kullanıcılarının 35 yaşın altında çocuksuz ve yüksek eğitimli kadınlar olduğunu göstermektedir (http://www.alexa.com/siteinfo/Flickr.com) Erişim

Tarihi: 20.11.2012. Flickr’ın fotoğraf paylaşımı konusunda bu kadar popüler olmasının ve yaygın olarak kullanılmasının nedeni blogger’ların siteyi fotoğraf deposu olarak kullanmasıdır (Bostancı, 2010:71).

Flickr’da ortak alanlara ilgi duyan kişilerin oluşturduğu binlerce grup bulunmaktadır. Bu grupların üyeleri şehirlere, spor dallarına, hayvanlara ya da sanatçılara ilgi duyan ve onlarla ilgili fotoğraflar yükleyen kişilerden oluşmaktadır (Zafarmand, 2010:33).

Flickr genel paylaşımı öngörse de, kullanıcıların fotoğraflarını sadece seçtikleri kullanıcılarla paylaşmasını ya da hiç kimseyle paylaşmamasını seçmelerine olanak tanımaktadır. Flickr gibi araçlar grup faaliyetinin eski düzenini tersine çevirerek, “toplan, sonra paylaş”ı “paylaş, sonra toplan”a

71

dönüştürmüştür yani insanlar fotoğrafları aracılığıyla birbirlerini keşfettikten sonra bağlantı kurabilmişlerdir (Shirky, 2010:47, 36). Kullanıcıların çektikleri fotoğrafları gönderdikleri, paylaştıkları ve bu fotoğraflara dair yorumlarda bulundukları bir sosyal fotoğrafçılık sitesi olan Flickr, fotoğrafçılık için gerekli olan temel bir teknoloji platformuna ve ücretsiz internet barındırma hizmetine sahiptir. Bununla birlikte, site kullanıcılarının erişimini, çalışmalarını siteye aktarmalarını, çalışmaları üzerinde oynama yapabilmelerini ve içerik paylaşabilmelerini sağlayıcı uygulamaları da sunmaktadır. Gittikçe kullanıcılar, fotoğraflarının ticari olmayan amaçlarla kullanılabilmesi için lisans almakta ve böylelikle fotoğraflarını internet üzerinden serbestçe dağıtabilmektedir. Kısacası Flickr, kendi kendine örgütlenen pek çok fotoğraf severin bir araya geldiği, kendi eğlencesini, araçlarını ve hizmetlerini sunan açık bir platformdur (Tapscott ve Williams, 2007:58).

Bir online resim yönetimi ve paylaşımı uygulaması olan Flickr’ın iki temel amacı ve yedi temel özelliği bulunmaktadır. Bunlar (Akar, 2010:94); insanlara önemsedikleri kişiler için içeriklerini bulunabilir hale getirme konusunda yardımcı olma amacı ve resim-video düzenlemenin yeni yollarını olanaklı kılmak amacıdır. Özellikleri ise şunlardır; yükleme (masaüstünden, e-mail yoluyla ya da kameralı telefonları kullanma), biçimleme (resmi kesme, kırmızı gözlerden kurtulma ya da font ve efektler) düzenleme (resim ve videoları düzenlemede koleksiyonları, serileri ve etiketleri kullanma), paylaşma (resim ve videoları paylaşmada grupları ve gizlilik kontrollerini kullanma), haritalar (resim ve videoların nerede çekildiğini paylaşma ve çekilen resim ve videoları görme), bir şeylere dönüştürme (Flickr görüntülerini güzel baskılara, kartlara, posterlere, resim kitaplarına, takvimlere dönüştürme), arkadaş ve aile fertlerinden güncellemeleri alarak iletişimi sürdürme’dir.