Sosyal ağlarda mahremiyet ve kiĢisel gizlilik

Ģeylerden biri“gizlilik” olsa da, gizlilik hali ve gizliliğin durumu her koĢulda ve herkese göre değiĢebilmektedir (Erdem, 2010). Irwin Altman‟a göre mahremiyet bir kimsenin kendisine veya grubuna ulaĢma çabası üzerindeki seçici kontroldür. Bu tanım görüldüğü gibi mahremiyetin diğer boyutlarını dıĢlayıp, kiĢilerin hem yalnız baĢına kalma, hem de baĢkalarıyla birlikte bulunma isteklerine dikkatleri çekmektedir.

Yıldırım (2012) kiĢisel gizlilik ve güvenliğe iliĢkin Ģu sorulara dikkat çekerek Ģöyle bir tanım yapmıĢtır: Sosyal medyaya giderek daha çok bağlanmamıza rağmen, ne zaman gizli bilgilerimizi önemsemeyi bıraktık? KiĢisel gizliliğimizin kontrolünü ne zaman kaybettik? En basit çözüm Facebook‟u kurduğu için Mark Zuckerberg‟i suçlamak mıdır? Veya uygun hedef kitleyi bulabilmek ve pazarlama kampanyalarını Ģekillendirmek için kiĢisel verilere eriĢim sağlayan Ģirketleri mi suçlamalıyız? Sosyal ağlar eĢ zamanlı her türlü bilginin paylaĢımı ve farklı yollarla iletiĢim imkânları sunarken, kiĢisel gizlilik ve güvenlik sosyal ağ ortamında önemli sorunlar olarak ortaya çıkmaktadır (Donath, 2007).

Peki, sosyal medyanın önemli bir kavramı haline gelen kiĢisel gizlilik nedir? “En temel tanım olarak kişisel gizlilik; bir bireyin kendisi hakkında başkalarının bilmesi gerektiği bilgileri belirlemesidir” (Westin, 1995,73). Yıldırım (2012) bunu Ģu Ģekilde geniĢçe ele almıĢtır. Bazı sosyal ağlar, kullanıcıların profillerindeki verilere güvenmeleri ve kendileri ile ilgili özel tarihleri verme noktasında kullanıcılarının büyük bir çoğunluğunu ikna etmekte baĢarılı olmuĢlardır. Çünkü Sosyal ağların öncelikli amaçlarından biri, çevrimiçi olan diğer kullanıcılar ile kiĢisel bilgilerin paylaĢılmasını özendirmektir. Bu bilgiler isimleri, adresleri, doğum tarihlerini, iletiĢim adreslerini ve

fotoğrafları içermektedir. Ne yazık ki seçilmiĢ bu kiĢisel bilgiler kimlik hırsızlığı için gerekli olan bilgilerin ulaĢılmasına yardımcı olmaktadır. Bu bilgiler ile pasaport gibi önemli bazı yasal belgeler bile elde edilebilir (Nasko ve diğerleri, 2010).

Binark ve Bayraktutan (2013) ise mahremiyet teknolojisi Ģirketi evido‟nun sahip olduğu ücretsiz mahremiyet tarayıcısı eklentisi olan Ghostry, adlı eklentinin kullanıcılara bir internet sayfasında gizlenen, kullanıcının kendisinin göremediği, kullanıcının tarama alıĢkanlıklarına iliĢkin veri toplamaya izin veren objeler olan web böceklerini kolaylıkla algılama ve denetleme olanağı sunduğunu belirtmektedir. Bu tarz uygulamaların kiĢisel medyada mahremiyeti koruma açısından önemli olduğu ve daha da geliĢtirilmeleri gerekmektedir. Dolayısıyla tüm bu riskleri göz önünde bulundurarak gerçek dünyada aile olarak evimizi ve bize ait özel bilgileri korumak için çeĢitli önlemler (kilit sistemleri, güvenlik kameralar vb.) alıyorsak, sanal dünyada da aynı biçimde çeĢitli önlemler almamız gerekmektedir. Ocak (2012) bu önlemleri Ģu Ģekilde açıklamıĢtır:

 Virüs programları (antivirüs): Virüs engelleyici güvenlik yazılımı kullanın ve bunları daima güncel tutun.

 Reklam (Adware) ve Casus (Spyware) yazılım engelleyici programlar: Bu yazılımların genel olarak amacı, siz farkına varmadan bilgisayarınızdaki verileri toplayarak program yazılımcısına iletmektir. Bu yüzden bilgisayarınızda casus ve reklam yazılım engelleyici (Anti-spyware) kullanmanız önemlidir.

 Güvenlik duvarları: Güvenlik duvarı bilgisayarınız ve internet akıĢını kontrol eden yönlendirici bir araç olup, modern iĢletim sistemlerinin bir çoğu güvenlik duvarı yazılımı içermektedir.

 Veri yedekleme: önemli olan kiĢisel verilerinizi mutlaka taĢınabilir bir belleğe kopyalayınız. Bu sadece bilgilerinizi çalmak isteyenlere karĢı alınan bir önlem olmayıp, aynı zamanda bilgisayarınızın çalınması veya bozulmasına karĢı da alınan bir önlemdir.

 E-posta ve web sayfalarının kolay bir yolla taklit edilebileceğininbilincinde olunuz: Tanıdığınız birinden veya üyesi olduğunuz bir kurumdan gelen bir e-posta, sizden kimlik bilgilerinizi doğrulamanızı istediğinde bunun bir yem e-posta olabileceği fikrini aklınızdan çıkarmayın.

 Bimediğiniz kiĢilerden gelen programları yüklemeyin veya çalıĢtırmayın: Çoğumuz tanımadığımız kiĢilerden gelen, özellikle bizim için ilgi çekici olan konulara sahip

e-postalara güvenip, herhangi bir virüs taraması yaptırmaksızın bu postaları ve eklerini açarız. Ancak bu tedbirsizliğimizin sonucu tüm bilgilerimizi tehlikeye atabilir. Bu yüzden gelen tüm maillerin virüs taramasından geçmesinde yarar vardır.

 Güçlü parolalar kullanma: Sizin için önemli bilgileri korumak için güçlü parolaları tercih etmelisiniz. Ayrıca üye olduğunuz birçok yerde aynı parolayı kullanmanız da güvenliğinizi tehdit eden bir unsurdur. Size ait parolaları güvenmediğiniz ortak kullanıma sahip bilgisayarlarda kayıtlı bırakmayınız ve güvenmediğiniz bir ağ üzerinde çok güvendiğiniz biri olsa bile paylaĢmayınız. Sık sık kullandığınız parolalarıyenisiyle değiĢtiriniz. Güçlü bir parola en az sekiz karakterden oluĢur. Büyük küçük harf ve özel karakterden oluĢmalıdır. Ġyi bir parola örneğinde: JUM756//*un 8. ġeklinde olabilir.

 PaylaĢım programlarını kullanırken dikkatli olma: internet üzerinden dosya, resim ve müzik paylaĢımı için kullanılan programların birçoğu bilgisayarlarınıza zararlı yazılımların bulaĢmasına neden olur. Bazen bu programların kendileri casus ve reklam yazılımlarını beraberinde getirebilirken, bazen de paylaĢılan dosyalar yoluyla bilgisayarınıza virüs bulaĢabilir.Bu tür programları kullanmaktan kaçınılmalıdır.

 Sosyal ağları kullanırken dikkatli olma: Sosyal ağları kullanırken çocuğun profilini görüntüleyebilecek, fotoğraflarına bakabilecek ve yorum yapabilecek kiĢilere ait ayarlarınızı iyi oluĢturunuz. Bu konuda istenmeyen kiĢileri engelleme yönünde önlemler almayı unutmayınız. Çok yakın olmadığınız kiĢilerin çocuklarınızla iletiĢim kurmasınamani olunuz. Çocuğunuz arkadaĢ seçerken seçici olunuz ve düzenli bir Ģekilde arkadaĢ listesini kontrol ederek yapmanız gereken değiĢiklikleri yapın. Ayrıca sanal ortamlarda çocuğunuzun yaptığı paylaĢımları inceleyiniz. Zira yapılan bu paylaĢımların tamamen silinmesi çok zordur ve bir gün karĢınıza istemediğiniz bir Ģekilde çıkabilme ihtimalleri bulunmaktadır.

 Çocuklar için ekstra güvenlik önlemleri alma: Çocuğunuzun internet mecralarında yaptıklarını izleyiniz, rehberlik ediniz ve kimlerle konuĢtuklarına dikkat ediniz. Dahası çocuğunuzun yaĢına ve aile kurallarınıza göre onlarla “sözleĢme” yapınız. Ülkemiz için Telekomünikasyon ve ĠletiĢim BaĢkanlığı ve TTNET gibi kurumların hizmete sunduğu güvenli internet hizmetlerinden faydalanabilirsiniz. Güvenli

internet hizmeti internet servis sağlayıcıları tarafından ücretsiz olarak sunulan ve internetteki istenmeyen içeriklerden ailenizi ve sizi büyük oranda koruyacaktır.

2.1.12.2. Medya tüketim alıĢkanlığı ve sosyal medya bağımlılığı. Teknolojinin