Bu araĢtırmanın temel amacı yaĢam temelli öğrenme modelinin yedinci sınıf insan ve çevre ünitesinde; öğrencilerin akademik baĢarısı, çevreye karĢı olan tutumları ve bilgilerin kalıcılığı üzerindeki etkisini incelemektir. AraĢtırmada bir kontrol grubu, bir de deney grubu ile çalıĢılmıĢtır. Kontrol grubuna kılavuz kitabında yer alan etkinlikler uygulanırken; deney grubuna yaĢam temelli öğrenmeye dayalı etkinlikler uygulanmıĢtır. Her iki gruba da ĠÇBT ve ÇTÖ ön test ve son test olarak uygulanmıĢtır. ĠÇBT, deney grubuna kalıcılık testi olarak, tekrar uygulanmıĢtır. Elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilmiĢ; iliĢkisiz örneklemler t-testi ve iliĢkisiz örneklemler t-testi kullanılmıĢtır. Sonuçlar aĢağıda belirtilmiĢtir.
5.1.1. Ġnsan ve Çevre BaĢarı Testi Kapsamındaki Alt Problemlerden Elde Edilen Bulgulara Ait Sonuçlar
Ġnsan ve Çevre BaĢarı Testi (ĠÇBT), 22 öğrenciden oluĢan kontrol grubuna ve 21 kiĢiden oluĢan deney grubuna ön test son test ve kalıcılık testi olarak uygulanmıĢtır. ĠÇBT‟ den elde edilen alt problemlere ait sonuçlar aĢağıda yer almaktadır.
1) Bu çalıĢmada ilk önce yaĢam temelli öğretimin uygulandığı deney grubu ile geleneksel yöntemin uygulandığı kontrol grubunun bilgi düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını tespit etmek amacıyla hazırlanan baĢarı testi ön test olarak uygulanmıĢtır. Ġki grubun ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını
103
belirlemek amacıyla iliĢkisiz örneklemler t-testi yapılarak veriler analiz edilmiĢtir. Analiz sonuçlarına göre uygulama öncesinde, deney grubu ile kontrol grubunun ortalamaları arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüĢtür. Yani diğer bir ifade ile bu iki grup uygulama öncesinde bilgi düzeyi bakımından birbirine denk olduğu görülmüĢtür. Ġki grubun birbirine denk olması, yaĢam temelli öğrenmenin bilgi düzeyi üzerindeki etkisini araĢtırma ve güvenilir sonuçlara ulaĢma bakımından önemlidir.
2) ĠÇBT kontrol grubuna uygulamadan önce ön test, uygulamadan sonra ise son test olarak uygulanmıĢtır. Kontrol grubunun uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında ĠÇBT‟ den aldıkları puanların ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını tespit etmek amacıyla iliĢkili örneklemler t-testi yapılarak veriler analiz edilmiĢtir. Elde edilen sonuçlara göre kontrol grubunun, uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında puanları arasında bir fark olsa da, bu fark istatistiksel açıdan anlamlı bir fark değildir. Yani kontrol grubunda yapılan uygulama öğrencilerin puan ortalamalarında istatistiksel açıdan anlamlı bir artıĢa sebep olamamıĢtır.
3) Deney grubuna da aynı kontrol grubunda olduğu gibi ĠÇBT uygulamadan önce ön test, uygulamadan sonra ise son test olarak uygulanmıĢtır. Deney grubunun uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında ĠÇBT‟ den aldıkları puanların ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını tespit etmek amacıyla iliĢkili örneklemler t-testi yapılarak veriler analiz edilmiĢtir. Elde edilen sonuçlara göre deney grubunun uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında ĠÇBT‟ den aldıkları puanların ortalamaları arasında oluĢan fark istatistiksel açıdan anlamlıdır. Yani deney grubunda uygulanan yaĢam temelli öğrenme etkinlikleri öğrencilerin puan ortalamalarında anlamlı bir artıĢa sebep olmuĢtur. Bu sonuç göstermektedir ki yaĢam temelli öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin akademik baĢarısını artırmada olumlu yönde bir etkisi vardır.
4) ÇalıĢmada yaĢam temelli öğrenmeye dayalı etkinliklerin öğrencilerin akademik baĢarısını artırmada etkisinin olup olmadığını belirlemek amacıyla ĠÇBT deney ve kontrol grubuna son test olarak uygulanmıĢtır. Her iki grubun son testleri iliĢkisiz örneklemler t-testi ile analiz edilerek ortalamalar arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farkın olup olmadığı belirlenmiĢtir. Elde edilen sonuçlara göre; ön test
104
ortalamaları birbirine yakın olan bu iki grubun son testleri arasında aynı durumun gözlemlenmediği söylenilebilmektedir. p değerinin .05‟ den küçük çıkması iki grubun ortalamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farkın olduğunu göstermektedir. Deney grubunun ĠÇBT son testten aldıkları puanların ortalaması, kontrol grubunun ĠÇBT son testten aldıkları puanların ortalamasından daha fazladır. Bu sonuçlara bakarak yaĢam temelli öğrenmeye dayalı etkinliklerin, kılavuz kitabında bulunan etkinliklere göre akademik baĢarıyı artırmada daha etkili olduğu söylenebilmektedir.
5) AraĢtırmada yaĢam temelli öğrenme modeline dayalı etkinliklerin, öğrencilerin akademik bilgilerinin kalıcılığı üzerindeki etkisi incelenmiĢtir. Son testten iki ay sonra ĠÇBT tekrar deney grubuna uygulanmıĢtır. Deney grubunun ĠÇBT son testten aldıkların puanların ortalaması ile ĠÇBT kalıcılık testinden aldıkları puanların ortalaması iliĢkili örneklemler t- testi ile analiz edilmiĢtir. Elde edilen sonuçlara göre p değerinin .05‟ den büyük çıkması deney grubunun son testten aldıkları puanların ortalaması ile kalıcılık testinden aldıkları puanların ortalaması arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farkın olmadığını göstermektedir. Son test ve kalıcılık testi uygulaması arasında 2 ay kadar bir süre olmasına rağmen ortalamaların birbiriyle aynı çıkması yaĢam temelli öğrenmenin öğrencilerin sahip oldukları bilgilerin kalıcılığı üzerinde olumlu yönde bir etkisinin olduğunu göstermektedir.
6) AraĢtırmada kılavuzda yer alan etkinliklerin, kontrol grubu öğrencilerinin bilgilerinin kalıcılığı üzerinde etkisinin olup olmadığı incelenmiĢtir. Son testten iki ay sonra ĠÇBT kontrol grubuna tekrar uygulanmıĢtır. Kontrol grubunun ĠÇBT son testten aldıkları puan ortalaması ile ĠÇBT kalıcılık testinden aldıkları puanların ortalaması iliĢkili örneklemler t- testi ile analiz edilmiĢtir. Elde edilen sonuçlara göre p değerinin .05‟ den büyük çıkması kontrol grubunun son testten aldıkları puanların ortalaması ile kalıcılık testinden aldıkları puanların ortalaması arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farkın olmadığını göstermektedir. Ancak kontrol grubunun iki ay sonra yapılmıĢ olan ĠÇBT kalıcılık testinden, ĠÇBT son teste göre puan ortalamasını düĢürdüğü belirlenmiĢtir.
105
5.1.2. Çevresel Tutum Ölçeği Kapsamındaki Alt Problemlerden Elde Edilen Bulgulara Ait Sonuçlar
Çevresel Tutum Ölçeği (ÇTÖ), 22 öğrenciden oluĢan kontrol grubuna ve 21 öğrenciden oluĢan deney grubuna ön test ve son test olarak uygulanmıĢtır. ÇTÖ‟ den elde edilen alt problemlere ait sonuçlar aĢağıda yer almaktadır.
1) Deney ve kontrol grubunun çevreye karĢı olan düĢünce ve davranıĢlarının yaĢam temelli öğrenme ile birlikte değiĢip değiĢmediğini tespit etmek amacıyla ÇTÖ ön test olarak her iki gruba da uygulanmıĢtır. Ortalamalar arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemek amacıyla iliĢkisiz örneklemler t-testi yapılarak veriler analiz edilmiĢtir. Elde edilen sonuçlara göre uygulama öncesinde öğrencilerin çevreye yönelik davranıĢları bakımından istatistiksel bakımdan anlamlı bir fark bulunmamıĢtır. Çevresel düĢünce alt ölçeğinden elde edilen sonuçlara göre ise; uygulama öncesinde öğrencilerin çevreye yönelik düĢünceleri bakımından istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmamıĢtır. Yani diğer bir ifade ile uygulama öncesinde her iki grup da, hem çevresel düĢünce alt ölçeğinden aldıkları puanlar bakımından hem de çevresel davranıĢ alt ölçeğinden aldıkları puanlar bakımından birbirine denk olduğu tespit edilmiĢtir.
2) ÇTÖ kontrol grubuna uygulamadan önce ön test, uygulamadan sonra ise son test olarak uygulanmıĢtır. Kontrol grubunun uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında ÇTÖ‟ den aldıkları puanların ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını tespit etmek amacıyla iliĢkili örneklemler t-testi yapılarak veriler analiz edilmiĢtir. Ġlk önce davranıĢ alt ölçeğindeki sonuçlar incelenmiĢtir. DavranıĢ alt ölçeğinden elde edilen sonuçlara göre; kontrol grubunun uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında ÇTÖ davranıĢ alt ölçeğinden aldıkları puanların ortalamaları arasında oluĢan fark istatistiksel açıdan anlamlı değildir. Yani kontrol grubunda yapılan uygulama öğrencilerin bu bölümden aldıkları puan ortalamalarının artmasında etkili olmamıĢtır. Kontrol grubunun ÇTÖ düĢünce alt ölçeğinden aldıkları puanların analiz sonuçlarına göre; kontrol grubunun uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında ÇTÖ düĢünce alt ölçeğinden aldıkları puanların ortalamaları arasında oluĢan fark istatistiksel açıdan anlamlı değildir. Yani kontrol grubunda yapılan uygulama öğrencilerin ÇTÖ‟ den aldıkları puan ortalamalarında istatistiksel açıdan anlamlı bir artıĢa sebep olamamıĢtır.
106
3) ÇTÖ deney grubuna uygulamadan önce ön test, uygulamadan sonra ise son test olarak uygulanmıĢtır. Deney grubunun uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında ÇTÖ‟ den aldıkları puanların ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını tespit etmek amacıyla iliĢkili örneklemler t-testi yapılarak veriler analiz edilmiĢtir. Ġlk önce davranıĢ alt ölçeğindeki sonuçlar incelenmiĢtir. DavranıĢ alt ölçeğinden elde edilen sonuçlara göre; deney grubunun uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında ÇTÖ davranıĢ alt ölçeğinden aldıkları puanların ortalamaları arasında oluĢan fark istatistiksel açıdan anlamlı değildir. Yani deney grubunda uygulanan yaĢam temelli öğrenmeye dayalı etkinlikler öğrencilerin puanlarında bir artıĢ sağlamıĢ ancak istatistiksel bakımdan anlamlı kabul edilmemiĢtir. Deney grubunun ÇTÖ düĢünce alt ölçeğinden elde edilen sonuçlara göre; deney grubunun uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında ÇTÖ düĢünce alt baĢlığından aldıkları puanların ortalamaları arasında oluĢan fark istatistiksel açıdan anlamlıdır. Yani deney grubunda uygulanan yaĢam temelli öğrenmeye dayalı etkinlikler, öğrencilerin uygulama öncesi ve uygulama sonrası ÇTÖ davranıĢ alt ölçeğinden aldıkları puan ortalamalarının artmasında istatistiksel bakımdan anlamlı olmazken, ÇTÖ düĢünce alt ölçeğinden aldıkları puan ortalamalarının artmasında olumlu yönde etkili olmuĢtur. YaĢam Temelli Öğrenmeye dayalı etkinliklerin öğrencilerin çevreye yönelik düĢüncelerini istenilir yönde değiĢtirdiği söylenilebilmektedir. 4) ÇalıĢmada yaĢam temelli öğrenmeye dayalı etkinliklerin öğrencilerin çevreye karĢı
düĢünce ve davranıĢlarında etkisinin olup olmadığını belirlemek amacıyla ÇTÖ deney ve kontrol grubuna son test olarak uygulanmıĢtır. Her iki grubun son testleri çevresel davranıĢ alt ölçeği ve çevresel düĢünce alt ölçeği olmak üzere iliĢkisiz örneklemler t-testi ile analiz edilerek ortalamalar arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farkın olup olmadığı belirlenmiĢtir. Çevresel davranıĢ alt ölçeğinden elde edilen sonuçlara göre; bu iki grubun çevresel davranıĢ alt ölçeği son testlerinden alınan puan ortalamaları arasında p değerinin .05‟ den küçük çıkmasından dolayı istatistiksel açıdan anlamlı bir farkın olduğunu söylemek mümkündür. Deney grubunun çevresel davranıĢ alt ölçeğinden son testte aldıkları puanların ortalaması, kontrol grubunun puan ortalamasından daha fazladır. Bu sonuçlara bakarak yaĢam temelli öğrenmeye dayalı etkinliklerin, kılavuz kitabında bulunan etkinliklere göre öğrencilerin çevreye karĢı olan davranıĢlarını olumlu yönde etkilediği söylenebilmektedir. Çevresel düĢünce alt ölçeğinden elde edilen
107
sonuçlara göre; iki grup arasında alınan puan ortalamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmaktadır. Deney grubunun çevresel düĢünce alt baĢlığı son testten aldıkları puanların ortalaması, kontrol grubunun puan ortalamasından daha fazladır. Tüm bu sonuçlara bakarak hem çevresel davranıĢ alt baĢlığında, hem de çevresel düĢünce alt baĢlığında alınan puanların ortalamaları kıyaslandığında, deney grubunun kontrol grubuna göre daha baĢarılı olduğu söylenebilmektedir. YaĢam Temelli Öğrenmenin öğrencilerin çevreye karĢı davranıĢ ve düĢüncelerini olumlu yönde etkilediği söylenebilmektedir.