DESTİNASYON SEÇİMİNE ETKİSİ OLAN POLİTİK İSTİKRARSIZLIKLAR
5. SONUÇ VE ÖNERİLER
Dünya ekonomisinin dördüncü büyük sektörü olan turizm faaliyetleri için her yıl, yüz milyonlarca insan, yüz milyarlarca dolar harcamaktadır. Günümüzde bazı ülkelerin, bazı kentlerin ya da bölgelerin yaşam kaynağı, genellikle turizme dayalıdır. Üretilen hizmetin, ancak üretildiği yerde tüketilmesi mümkün olduğundan, turizm endüstrisi; savaş, terör, hırsızlık, sosyal ve politik krizlere karşı son derece hassas ve kırılgan bir yapıya sahiptir. Turist çeken destinasyonlarda yaşanan politik istikrarsızlıklar turizm sektörünü önemli şekilde etkilemektedir. Dünyanın her hangi bir yerine ya da bir destinasyona ziyaret sırasında algılanan veya var olan seyahat riskleri turistlerin temel ihtiyaçlarından birisi olan kişisel güvenlik algısına etki edeceği için turistlerin vereceği kararlarda bu durumdan etkilenmektedir. Bu etkilerin sonucunda turistler alternatif destinasyonlara yönelmekten, seyahatin iptaline varana kadar değişik şekilde tepkiler gösterebilir, bu da turizm sektörüne direkt ya da dolaylı yoldan zarar verebilmektedir. Destinasyonda kanunsuzluk ve terör imajı meydana getiren politik istikrarsızlıklar turistlerin bu tür olaylarda hedef olarak seçilebileceği düşüncesi nedeniyle direkt olarak turizmi etkiler. Ülkelerin ekonomik büyüme ve gelişmenin olumsuz yönde etkilenmesi; turizm sektörünün ilerlemesi ve devamlılığına etki edeceği için turizm sektörü, istikrarsızlıklardan dolaylı şekilde de etkilenir.
Doğrudan ve/veya dolaylı etkilerinin ortaya konulabilmesi amacıyla ele alınan bu çalışmada; politik istikrarsızlıkların yerli ve yabancı turistlerin destinasyon seçimlerine etkisi üzerine durulmuş ve bu kapsamda Antalya, İstanbul ve İzmir illerinde 770 kişi ile görüşülmüştür. Cinsiyet bakımından ele alındığında araştırmaya katılan turistlerin çoğunluğunun erkeklerden (% 51,8) oluştuğu, eğitim seviyelerine bakıldığında katılımcıların % 46,2’sini lisans mezunu kişilerden meydana geldiği anlaşılmıştır. Katılımcıların yaşları 30-35 arasında olanların oranı (% 16,9) olmasına karşın, % 20,5’inin meslek olarak emekli olduklarını belirtmişlerdir. Anketi cevaplayanların yıllık gelirleri incelendiğinde 15000 $ - 19999 $ arasında gelire sahip olan katılımcıların evrenin % 31,8’ini teşkil ettiği, yine aynı evrende katılımcıların seyahat ettikleri kişilerin % 31,3’ünün aileleriyle tatile çıkmayı tercih ettikleri belirlenmiştir.
Araştırmada politik istikrarsızlıkların yerli ve yabancı turistlerde destinasyon seçiminde etkisinin olup olmadığı araştırılmış, elde edilen sonuçlara göre anlamlı bir farklılık bulunmuş ve yerli turistlerin destinasyon seçimi sırasında yabancı turistlere göre politik istikrarsızlıklara daha fazla önem verdikleri sonucuna varılmıştır. Bir başka ifadeyle yaşanan politik olaylar neticesinde yerli turistlerin satın alma faaliyetlerinde farklılık saptanmıştır.
Cinsiyet faktörünün, siyasi istikrarsızlıklar sonucunda destinasyon belirleme sürecine etkisi incelendiğinde; cinsiyet ve destinasyon seçimi arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Gidecekleri destinasyona karar verirlerken kadın turistlerin, erkek turistlere göre, politik istikrarsızlık durumuna daha fazla önem verdikleri ortaya konulmuştur. Ayrıntılı inceleme yapıldığında, hem yerli hem de yabancı turistlerde kadınlar, kendilerine yöneltilen soruların destinasyon seçimi sırasında önemli olduklarını bildirdikleri görülmüştür.
Yürütülen çalışmada politik istikrarsızlıkların destinasyon seçimine etkisi yaş faktörüne göre de incelenmiş olup aralarında anlamlı bir farklılık belirlenmiştir. Buna göre; 18-23 yaş grubundaki kişiler politik istikrarsızlıkların destinasyon seçiminde ne önemli ne de önemsiz bir etken olduğunu; 24-29 yaş arasındakiler söz konusu durumun kendilerinden genç olan tek gruptan biraz daha fazla önemli olduklarını; 30-35 yaş grubundaki kişiler ise politik istikrarsızlıkların; gidilecek bölge seçiminde ne önemli ne de önemsiz demelerine karşın, kendilerinden önceki iki gruba göre (18-23, 24-29) daha önemli olduğunu belirttikleri kaydedilmiştir. Yapılan analizlerde, 36 yaşından büyük kişiler için politik istikrarsızlıkların, destinasyon seçiminde önemli bir faktör olduğu sonucuna varılmıştır.
Turizm faaliyetlerine katılmada olduğu gibi politik istikrarsızlıkların destinasyon seçimine etkisinin araştırıldığı bu çalışmada eğitim faktöründe de anlamlı bir fark bulunmuştur. Düşük eğitim seviyelerindeki katılımcıların, yöneltilen sorulara daha az önem verdikleri, eğitim seviyesinin yükselmesiyle birlikte sorulara verilen önem derecesinin de arttığı belirlenmiştir.
Milliyetler açısından politik istikrarsızlıkların destinasyon seçiminde önemli bir faktör olup olmadığı sorusu araştırıldığında, elde edilen sonuçlara göre herhangi bir anlamlı fark saptanamamıştır. Buna göre turistlerin milliyetlerinin, destinasyon seçimi sırasında önemli farklılık yaratacak kadar önemli bir etken olmadığı kanısına varılmıştır.
Politik istikrarsızlıkların destinasyon seçimine etkileri, gelir düzeyi bakımından incelendiğinde elde edilen bulgulara göre anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Yüksek gelire sahip katılımcılar, düşük gelir seviyesindekilere oranla yöneltilen sorulara daha fazla önem verdiklerini bildirmişlerdir. Yüksek gelir seviyesine sahip katılımcıların, daha yüksek eğitim aldıkları da göz önünde bulundurulduğunda, bu grup içerisinde yer alan katılımcıların seyahate çıkmadan önce değişik kaynaklardan edindikleri bilgileri rasyonel bir şekilde değerlendirdikleri ve destinasyon seçimini bu yönde yaptıkları kanısındayız.
Politik istikrarsızlıkların destinasyon seçimine etkilerinin yerli ve yabancı turistler açısından araştırıldığı bu çalışmadan çıkan sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde gerek turizm işletmelerinin yöneticilerinin alacakları kararlarda, gerekse konuyla ilgili uzmanların bundan sonra yapılacak çalışmalarda dikkate almalarında fayda görülen başlıca öneriler aşağıdaki gibi özetlenebilir:
§ Politik istikrarsızlıkların destinasyonları önemli derecede etkilediği hususu literatür bildirişleriyle de desteklenmiştir. Buna göre yaşanan olumsuzlukların ardından turistlerin destinasyonları tekrar ziyaret etme niyetlerinin ortaya çıkarılması, destinasyonları yeniden talep etmeleri ve turistlerin güvenlerini yeniden kazanabilmek için imaj çalışmalarının kullanılmasının büyük önem taşıdığı anlaşılmıştır. Bu nedenle bir destinasyonda yaşanan olumsuzlukların ardından halk tarafından güvenilen kişilerin, destinasyon hakkında olumlu fikirler beyan etmeleri veya destinasyon kaynaklarından bağımsız mecralar tarafından destinasyon hakkında çıkan olumlu bilgilerin turistlerin güvenini kazanmakta ki rolünün büyük olduğu kanısına varılmıştır.
§ Turizm destinasyonlarında yaşanan siyasi krizlerin, haber kaynaklarında çok sık yer alması sonucunda bölgenin potansiyel turistler tarafından algılanan imajında
olumsuzlukla meydana getirebileceği gerçeği unutulmamalıdır. Bu sebeple, hem krizlerden daha az etkilenmek hem de haber kirliliğinden kaçınmak amacıyla konuyla ilgili otoriteler tarafından bilgi kaynaklarında yer alan bilgilerin denetlenmesi; kısa vadede politik istikrarsızlıkların etkilerinin önüne geçilmesinde önemli fırsatlar sunacağı anlaşılmıştır.
§ Turizm pazarlaması sırasında ülkelerin turizm potansiyelinin bilinirliği sağlandıktan sonra bölgeler öne çıkarılmalı ve pazarlama faaliyetleri sırasında hem otoriteler hem de turistleri yönlendiren firmalar çalışmalarına bu şekilde yön vermelidir. Bu sayede bir bölgede ortaya çıkan siyasi krizlerin ardından yaşanan olaylar tüm ülkeye mal edilmeyeceğinden, ülkelerin diğer bölgelerinde turistik faaliyetlere devam edilebileceği; sonuç olarak ülkelerin en önemli ekonomik kaynaklarından birisi olan turizm gelirlerinin sürdürülebilir olacağı kanısına varılmıştır.
Elde edilen araştırma bulguları ve bunlara dayanılarak ortaya konulan bazı öneriler yukarıda sunulmuş; politik istikrarsızlıkların destinasyon seçimi üzerine etkisi konusu kapsamında Antalya, İstanbul ve İzmir’de gerçekleştirilen bu çalışmanın alana katkısı üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede, konuyla ilgili olarak çalışma yapacak araştırıcıların, gelecekteki araştırmalarında dikkate almalarında yarar görülen bazı araştırma önerilerini aşağıdaki gibi sıralanabilir:
§ Değişik ülkelerde terörizm, savaşlar ve darbeler ile yaşanan politik istikrarsızlıkların turizmin üzerine etkileri konusunda ayrıntılı çalışmalar olmasına karşın, bu konuda ülkemizde ilk kez bu araştırmanın yapılmasıyla konunun önemi ortaya konulmuştur. Bu nedenle bundan sonra yapılacak çalışmalarda konunun daha kapsamlı ve değişik yörelerimizi de kapsayacak şekilde ele alınması ve araştırmaların yürütülmesinde yarar görülmektedir.
§ Yaşanan politik istikrarsızlıklar sonucunda bozulan imajın kısa, orta ve uzun vadede düzeltilebilmesi için hangi aşamalardan geçtiğinin belirlenmesine yönelik araştırmalar yürütülmeli ve bozulan imajın düzeltilmesine yönelik model veya modellerinin geliştirilmesi, bir yol haritası teşkil edeceğinden faydalı veri kaynakları oluşturması bakımından önemli olduğu kanısındayız.
§ Politik istikrarsızlıkların etkilerinin azalmasıyla birlikte, destinasyonların yeniden hareketlilik kazanabilmesinin, bölgeye yönelik iç turizm faaliyetlerinin artırılmasıyla mümkün olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle yerli turistlere yönelik pazarlama faaliyetleri için bir hareket planı oluşturulması faydalı olacaktır.
§ Meydana gelen değişik politik istikrarsızlıkların turistlerde bırakacağı etki, durumun ciddiyetine göre değişiklik göstereceğinden, farklı politik istikrarsızlıklar için farklı eylem planları oluşturulmalıdır.
§ Karar vericiler, yaşanan politik istikrarsızlıkların turist gönderen ülkelerdeki etkilerinin ve turistlerin istikrarsızlıklara karşı ne kadar hassas olduklarının farkında olmaları gerekmektedir. Böylece olumsuz etkileri dengelemek amacıyla karşı pazarlama ve reklam teknikleri kullanılabilir. Turistler, politik istikrarsızlıklara karşı ne kadar hassassa yapılacak pazarlama çalışması da o denli yoğun olmalıdır.
§ Politik istikrarsızlıklar sonucunda ortaya çıkan krizin yönetiminde sağlanacak başarı büyük ölçüde problemin nedenleri, sonuçları ve alınan önlemler hakkındaki bilgilerin objektif bir biçimde yorumlanmasına, hangilerinin, nerelere kimler tarafından ve nasıl aktarılacağının belirlenmesine ve medyayla etkin bir iletişim kurulmasına bağlıdır. Normal şartlar altında bile gerçekleştirilmesi güç olan iletişim faaliyetleri, kriz dönemlerine özgü stres ve belirsizlikler eklenince daha da güçleşmektedir. Bu çerçevede kriz dönemlerine yönelik iletişim planları oluşturulmalıdır.
§ Politik istikrarsızlıkların ardından kriz ortamından uzaklaşıldığını uluslararası arenaya beyan etmek için sivil toplum kuruluşlarıyla da işbirliğine gidilebilir. Gerekli durumlarda kullanılmak üzere, işbirliğinde bulunulacak sivil toplum kuruluşlarının envanterinin oluşturulması ve belirli zamanlarda karar vericiler ile birlikte sivil toplum kuruluşlarının bir araya getirilerek politik istikrarsızlıklar karşısında atılacak adımlar üzerinde görüşülmelidir.
§ Araştırmacıların, Politik istikrarsızlıkların alt faktörleri (darbeler, iç savaşlar, yağmalamalar, ayaklanmalar, adam kaçırmalar vb.) ile turizm ilişkisine yönelik araştırmalara da ağrılık vermeleri söz konusu durumların etkisinin daha iyi anlaşılmasına fayda sağlayacaktır.
§ Her tür politik istikrarsızlığın farklı etkileri olacağından, bu farklı etkilerin ortaya konacağı araştırmaların yapılması, konu ile ilgili tahminlerde yararlı olacaktır.
§ Politik istikrarsızlıkların turistlerin tercihlerini etkileme oranının süreyle mi yoksa meydana getirdiği etkiyle mi daha ilgili olduğunun araştırılması pazarlama faaliyetlerine katkı sağlayacaktır.
Krizlerin tamamının önlenebilmesi maalesef mümkün değildir. Fakat her tür krizde önemli olan husus, söz konusu krizlerin ortaya çıkma ihtimalinin azaltılması ve krizin oluşturacağı zararın maliyetinin düşük seviyede tutulabilmesidir. Bu da ancak krizlerden ders çıkarmakla ve önlem alabilmekle mümkündür. Krizin son aşaması olan öğrenme aşamasında, krizden çıkarılabilecek her türlü dersin çıkarılması ve tekrar yaşanmaması için yapılması gerekenlerden bir yol haritasının oluşturulması gerekir. Bu şekilde, krizden güçlenerek çıkabilmek ve krizleri fırsata çevirmek mümkün olacaktır.
KAYNAKÇA
Akgönenç, O. (2011). Suriye'de işler gergin ve karışık. Web: http://www.cafesiyaset.com/Suriyede-isler-gergin-ve-karisk_178545.html
adresinden 29 Haziran 2011’de alınmıştır.
Akturan, U. (2009). Tüketicilerin cinsiyetlerine ilişkin olarak içgüdüsel alışveriş eğilimlerindeki farklılıkların belirlenmesi: Üniversite öğrencilerine yönelik pilot bir araştırma. İşleteme İktisadı Enstitüsü Dergisi – Yönetim, 64, 62-77.
Albuquerque, K. and McElroy, J. (1999). Tourism and crime in the Caribbean. Annals
of Tourism Research, 26(4), 968-984.
Andsager, J. L. and Drezewrecka, J.A. (2002). Desirability of differences in destinations. Annals of Tourism Research, 22, 401-421.
Arıkan, R. (2007). Araştırma teknikleri ve rapor hazırlama. Ankara: Asil Yayınları.
Asanbekova, G. (2007). Tüketici davranışı çerçevesinde Türkiye’yi ziyaret eden Rus
turistlerin tüketim alışkanlıkları. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ashworth, G. J. and Voog, H. (1990). Selling the city: marketing approaches in public
sector urban planning. London: Belhaven Pres.
Atay, L. (2003). Turistik destinasyon pazarlaması ve bir alan uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Avcıkurt, C. (2005). Turizmde tanıtma ve satış geliştirme. (2. baskı). İstanbul: Değişim Yayınları.
Ayaydın, A. (2011). Tunus ve Mısır olayları Türk turizmini canlandırır. Gazete Vatan. Web:http://haber.gazetevatan.com/tunus-ve-misir-olaylari-turkturizmini
Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri: Yöntem, teknik ve ilkeler. (9. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Baloğlu, Ş. and McCleary, K.W. (1999). A Model of destination image formation.
Annals of Tourism Research, 26(4), 868-897.
Baloğlu, Ş. and Mangaloğlu, M. (2001). Tourism destination images of Turkey, Egypt, Greece, and Italy as perceived by us-based tour operators and travel agents.
Tourism Management, 22, 1-9.
Baloğlu, Ş. (1996). An Emprical Investigation of Determinants of Tourist Destination
Image. Doctor of Philosopyh, Virgina Polytechnic Institue and State University.
Baloğlu, Ş. (2001). Image variations of Turkey by familiarity index: iınformational and experiential dimensions. Tourism Management, 22, 127-133.
Bar-On, R. R. (1996). Measuring the effects on tourism of violence and of promotion following violent acts. In A. Pizam and Y. Mansfeld, (Eds.),
Tourism, Crime and International Security Issues (pp. 159-174). New
York: Wiley.
Beerli, A. and Martin, J.D. (2004a). Tourists’ characteristics and the perceived image of tourist destinations: a quantitative analysis – a case study of lanzarote, Spain.
Tourism Management, 25, 623-636.
Beerli, A. and Martin, J.D. (2004b). Factors influencing destination image. Annals of
Tourism Research, 31, 657-681.
Beirman, D. (2003). Restorin tourism destinations in crisis: A strategic marketing
approach. Avustralya: Allen & Unwin.
Bieger, T. (1998). Re-engineering destination marketing organisations: The case of Switzerland. Tourism Review, 53(3), 4-17.
Bigne, J.E., Sanchez, M.I. and Sanchez, J. (2001). Tourism image, evaluation variables and after purchase behaviour: inter-relationship. Tourism Management, 22(6), 607-616.
Bir, E. (1999). Turizmde tüketici davranışı ve tatil yeri seçimine yönelik bir anket
çalışması, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Eskişehir.
Buhalis, D. (2000). Marketing the competitive destinanation of the future. Tourism
Management, 21, 97-116.
Büyüköztürk, Ş. (2008), Veri analizi el kitabı, Pegem Yayınları, Ankara.
Can, P. (2006). Yaşam tarzlarının satın alma karar süreci üzerindeki rolüne ilişkin bir
araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Erzurum.
Cankül, D. (2011). Otel seçimine etki eden faktörlerden biri olarak dini hayat
tarzlarının etkisi üzerine bir alan araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Castro C.B., Armario E.M. and Ruiz D.M. (2007). The influence of market heterogeneity on the relationship between a destination’s image and tourists’ future behavior. Tourism Management, 28(1), 175-187.
Chen, C.F. and Tsai, D.C. (2007). How Destination Image and Evaluate Factors Affect Behavioral Intentions? Tourism Management, 28, 1115-1122
Chen, J.S. and Uysal, M. (2002). Market positioning analysis: a hybrid approach.
Annals of Tourism Research, 29(4), 987-1003.
Chen, P. and Kerstetter, D.L. (1999). International students’s image of rural Pennsylvania as a travel destination. Journal of Travel Research, 37(3), 256- 266.
Clements, M., and Georgiou, A. (1998). The impact of political instabilityon a fragile tourism product. Tourism Management, 19(3), 283–288.
Coshall, J.T. (2002). Measurement of tourists’ images: The repertory grid approach.
Journal of Travel Research, 39, 85-89.
Crompton, J. L. (1979). Motivations for pleasure vacation. Annals of Tourism Research, 6(4), 408-424.
Çakmak, A.Ç. (2004). Firmaların pazara açılma sürecinde markanın etkinliği ve örnek
bir uygulama: mado markası Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Doğan, H.Z. (2004). Turizmin sosyo-kültürel temelleri. (2.baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Drakos, K. and Kutan, A.M. (2003). Regional effects of terrorism on tourism in three Mediterranean countries. Journal of Conflict Resolution, 47, 621-641.
Enders, W. and Sandler, T. (1991). Causality between transnational terrorism and tourism: the case of Spain. Terrorism, 14,49-58.
Espelt, N.G., and Benito, J.A.D. (2005). The Social construction of the image of Girona: a methodological approach. Tourism Management, 26, 777-785.
Fielding, D. and Shortland, A. (2011). How do tourists react to political violence? an empirical analaysis of tourism in Egypt. Defence and Peace Economics, 22(2), 217-243.
Fleischer, A. and Buccola, S. (2006). War, terror, and the tourism market in Israel. In Mansfeld, Y. and Pizam, A. (Eds) Tourism, security and safety: From theory to
Fletcher, J. and Morakabati, Y. (2008). Tourism activity, terrorism and political instability within the commonwealth: the cases of Fiji and Kenya. International
Journal of Tourism Research, 10, 537-556.
Gallarza, M.G., Saura, I.G. and Garcia, H.C. (2002). Destination image towards a conceptual framework. Annals of Tourism Research, 29(1), 56-78.
Garcia, H., Saura, I.G., Garcia, R.C.P. and Gallarza, M.G. (2004). The “Sun and beach” tourism destination image: an application to the case of Cuba from the Spanish tourist- origin market. Tourism Review, 59(1), 16-24.
Gartner, W.C. (1996). Tourism development: principles, processes and policies. New Jersey: John Wiley and Sons Inc.
Goeldner, C.R. and Ritchie, J.R. (2002). Tourism; principles, practices, philosophies. (9th Edition). New Jersey: John Wiley and Sons Inc.
Govers, R., Frank, M.G. and Kumar, K. (2007). Promoting tourism destination image.
Journal of Travel Research, 46, 15-23.
Grangsjo, Y.v.F. (2003). Destination networking: coopetition in peripheral surroundings. International Journal of Physical Distribution and Logistics
Management, 33(5), 427-448.
Grosspietsch, M. (2006). Percieved and projected images of Rwanda: visitor and international tour operator perspectives. Tourism Management, 27, 225-234.
Güzel, Ö. (2007). Türkiye imajının geliştirilmesinde profesyonel turist rehberlerinin
rolü (alman turistler üzerine bir araştırma). Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Hai, A. and Chik, A.R. (2011). Political stability: country image for tourism industry in Bangladesh. Paper presented at the International Conference on Social Science, Economics and Art, Malaysia. 14-15 Ocak 2011.
Hall, C. M., Timothy, D. J. and Duval, D. T. (2004). Security and tourism - towards a new understanding. Journal of Travel & Tourism Marketing, 15,1-18.
Hall, C.M. and O’Sullivan, V. (1996). Tourism, political instability and violence. In A. Pizam and Y. Mansfeld (Eds.), Tourism,crime and international security issues (pp. 105-120). NewYork: John Wiley.
Hanlan, J. and Kelly, S. (2005). Image formation, information sources and an iconic Australian tourist destination. Journal of Vacational Marketing, 11, 163-177.
Henderson, J.C. (2007). Managing tourism crises. Amsterdam: Butterworth- Heinemann.
Heung, V.C.S., Hailin, Q. and Raymond, C. (2001). The Relationship between vacation factors and socio-demographic and traveling charecteristics: the case of Japanese leisure travellers. Tourism Management, 22, 259-269.
Higgins-Deboilles, F. (2010). Living stones and dead children: Palestine ant the politics of tourism. Contours, 20(2), 1-27.
Horner, S. and Swarbrooke, J. (2007). Consumer behaviour in tourism. (2nd Edition). Oxford: Butterworth-Heinemann.
Hosany, S., Ekinci, Y. and Uysal, M. (2006). Destination image and destination personality: an aplication of branding theories to tourism places. Journal of
Buisness Research, 59(5), 638-642.
Hsu, C.H.C., Wolfe, K. and Kang, S.K. (2004). Image assessment for a destination with limited comparative advantages. Tourism Management, 25(1), 121-126.
http://www.abc.net.au/news/2010-08-23/rogue-cop-kills-eight-in-tourist-bus- hijack/955448 (Erişim Tarihi: 22.03.2012)
http://gemsofislamism.tripod.com/timeline_egypt.html (Erişim Tarihi: 02.09.2011)
http://www.isvesosyalguvenlik.com/anasayfa/dosya100.htm (Erişim Tarihi: 15.05.2012)
http://travel.state.gov/travel/cis_pa_tw/tw/tw_1764.html (Erişim Tarihi: 12.02.2012)
http://www.internetworldstats.com/stats.htm (Erişim Tarihi: 16.04.2012)
http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/2778923.stm (Erişim Tarihi: 02.09.2011)
http://www.ameinfo.com/255857.html (Erişim Tarihi: 02.09.2011)
http://www.executive-magazine.com/getarticle.php?article=14310 (Erişim Tarihi: 04.09.2011)
http://www.guardian.co.uk/world/2012/mar/21/judith-tebbutt-kidnapping-tourism- decline (Erişim Tarihi: 22.03.2012)
http://www.hurriyet.com.tr/ekonet/13771169_p.asp (Erişim Tarihi: 02.09.2011)
http://www.ikv.org.tr/icerik.asp?konu=haberler&id=2585&baslik=YUNAN%DDSTAN %92DA%20YA%DEANAN%20BOR%C7%20KR%DDZ%DD%20VE%20AVRO%2 0ALANI (Erişim Tarihi: 02.09.2011)
http://www.rferl.org/content/article/1079961.html (Erişim Tarihi: 03.09.2011)
http://www.smh.com.au/travel/travel-news/greek-tourism-crisis-as-20000-hotel- bookings-cancelled-20100514-v2mh.html (Erişim Tarihi: 04.09.2011)
http://www.tcmb.gov.tr (Erişim Tarihi: 13.04.2012)
http://www.yacout.info/Tourism-the-effect-of-the-Jasmin-Revolution-in- Tunisia_a2382.html (Erişim Tarihi: 03.09.2011)
İçöz, O. (2001). Turizm işletmelerinde pazarlama ilkeler ve uygulamalar. (2. Baskı). Ankara: Turhan Kitabevi.
İlban, M.O. (2007). Destinasyon pazarlamasında marka imajı ve seyahat acentalarında
bir araştırma. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Balıkesir.
İnceoğlu, M. (2000). Tutum – algı iletişim. (3. baskı). Ankara: İmaj Yayınevi.
Jackson, M.S. (2006). Development of a tourist personality inventory to evaluate
parameters associated with tourist crime victimization. Doctor of Philosopyh,
RMIT University School of Health Sciences, Melbourne.
Jackson, M., White, G. and White, M.G. (2001). Developing a tourist personality typology. In C. Pforr and B. Janeczko (Eds). Capitalising on research CAUTHE
2001,177-184.
Jonsson, E. and Sievinen, M. (2003). Swedes’ image of Helsinki as a winter destination. Master Thesis, Göteborg University School of Economics an Commercial Law Tourism and Hospitality Management, Göteborg.
Joppe, M., Martin, D.W. and Waalen, J. (2001). Toronto’s image as a destination: a comperative importance-satisfaction analysis by origin of visitor. Journal of
Travel Research, 39, 252-260.
Kangasmäki, H. and Koskelainen, M. (2005). How important is an image? Dutch travel
agencies’ perception of Sweden as a travel destination. Master Thesis. Karlstads