Sipariş İşleme

Etkin bir tedarik zincirinde siparişleri karşılanırken müşteri ihti- yaçlarının da karşılanmış olması gerekmektedir. Siparişler yerine geti- rilirken tüm zincir içerisinde bulunan faaliyetler bir bütünlük içinde birleştirilmelidir. Ayrıca müşteri ihtiyaçları karşılanırken bir diğer önemli unsur da maliyet avantajının da kurulacak bir sistem aracılığıy- la sağlanmasıdır. Bunları sağlamak için karşılıklı fonksiyonel bir yapı ve tedarikçi-müşteri koordinasyonu gerekmektedir (Tek, 1999:655).

2.2.7.5. Üretim Akışı Yönetimi

Tedarik zinciri yönetiminde üretim akışı yönetimi; tamamlanmış ürünleri üretim merkezlerinden diğer yerlere doğru hareket ettirmeyi, tedarik zincirinin esnekliğini sağlamayı ve yönetmeyi amaç edinen süreçtir. Buradaki esneklik, planlama ve yönetim tüm tedarik zincirine yayılmalıdır. Üretim akışı yönetiminde, üretim akış süreci, üretim faa- liyetleri ve esneklik uygulamalarının yönetilmesini sağlayacak 7 farklı

meleri tam ihtiyaç duyulduğu anda hazır bulundurmaktır (Kobu, 1996:308).

MRP bir işletme içerisinde özellikle (Lambert vd., 1992:19): > Malzeme ve ürünlerin, planlanan üretim faaliyetleri ve müşte- rilere dağıtım için bulunabilirliğini sağlanması,

> Envanter seviyesini minimum düzeyde tutulması,

> Tedarik, üretim ve dağıtım faaliyetlerinin planlanması ve yü- rütülmesi için çalışmaktadır.

MRP bir işletmede müşterilerden gelen talepler doğrultusunda malzeme, ürün bileşenlerinin ne kadar ve ne zaman istendiği belirlen- diği anda başlamaktadır. MRP talep ve envanter durumlarını planla- makta, onlarla ilgili prosedürleri belirlemekte ve değişikliklere göre ihtiyaçları yeniden planlamaktadır.

• MRPII

İmalat kaynakları planlaması (Manufacturing Resource Planning- MRPII), işletmenin temel fonksiyonları olan üretim, pazarlama, ve finansman fonksiyonlarını personel, mühendislik ve satın alma gibi diğer fonksiyonlarıyla bütünleştiren bir yapıdır. MRPII, MRP sistem- lerinden bir adım daha ileri düzeyde olan, işletmenin tüm fonksiyonla- rının birlikte hareket etmesini sağlayan bütünleşik bir veri tabanıdır.

MRPII ile işletmeler; envanterin büyük oranlarda azaltılmasını ve buna bağlı olarak envanter devir hızının yükselmesini, müşteri tesli- matlarını doğru ve zamanında gerçekleşmesini, tedarik maliyetlerinin ve son olarak mesai sürelerinin azaltılmasını sağlamaktadır (Lambert vd., 1992:476).

• ERP

ERP (Enterprise Resource Planning) veya kurumsal kaynak planla- ması internet teknolojisinin sağlamış olduğu önemli çalışmalardandır. ERP ile firmaların tedarik faaliyetlerinden satış sonrası müşteri desteği- ne kadar ki tüm süreçleri bilgi teknolojileri ortamında birleştirilmektedir

(Murphy vd., 2004:70). Birçok hammadde, yardımcı diğer maddeler ve üretimde kullanılan bileşenleri bir araya getiren karmaşık işletme yapı- larında bilgi teknolojileri sayesinde oluşturulan kurumsal kaynak plan- laması sistemleri verimliliğin artmasına önemli ölçüde katkıda bulun- maktadır (Kırçova, 2001:26).

ERP işletmelerin bütünündeki tüm operasyon, faaliyetlerin takibini ve analizini kolaylaştırmaktadır. ERP işletmeler içerisindeki birbirin- den farklı bölümlerin tek bir çatı altında entegrasyonunu sağlamakta ve güvenilir, hızlı bir bilgi paylaşımı sayesinde faaliyetlerin başarılı olmasını sağlamaktadır. Tüm sistem içerisinde sağlanan bu bütünlük ile kaynakların verimliliği, iş performansının arttırılması, doğru bilgi akışı ve alınan kararların doğruluğu ile ürün ve hizmetlerde kalite artı- şı olmaktadır (Bowersox vd, 2002:196).

ERP beş temel konuda işletmeye faydalı olmaktadır. > Finansal bilgilerin entegre edilmesi

> Müşteri bilgilerinin entegre edilmesi

> Standardizasyonun sağlanması ve imalat faaliyet hızlarının artması

> Stokların optimizasyonu > İ K bilgilerinin standardizasyonu • DRP

Dağıtım gereksinimleri planlaması (Distribution Resource Plan- ning - DRP), dağıtım merkezlerindeki envanter taleplerinin belirlen-

modülü, satın alma modülü, stok kontrol modülü, dağıtımın fiyatlandı- rılması ve maliyet hesaplama modülü, talep tahminleri modülü, rotalama satışların analizi ve sipariş yönetimi modülü olması gereken modüllerdir (Yaman, 2002:10).

MRP tarafından hazırlanan üretim tarifleri ve gereksinimlerden sonra müşteri talebi DRP başlamaktadır. DRP bitmiş olan ürünlerin müşteriler tarafından siparişini sağlamak adına, daha önceden bitmiş ürünlerin talep tahminlerini kullanarak, doğru zaman aralığında ürün- leri depolara ve müşterilere ulaştırmayı amaçlamaktadır. Burada DRP pazar gereksinimlerine göre uygun envanteri, doğru zamanda bulun- durma görevinde bulunmaktadır (Gourdin, 2000:76).

• QR

QR (Quick Response) veya hızlı yanıt diye ifade edilen süreç, üre- tici ve perakendecilerin aralarında bilgileri paylaşarak, müşterilerinin gereksinimlerine en hızlı şekilde cevap verebilmek amacını taşımak- tadır. QR ile işletmeler üretim ve dağıtım planlamasında tahmin yap- ma şansı, promosyon ve ürün indirimleri konusunda bilgi sağlayabil- mekte, ayrıca envanter miktarlarının aşağıya çekilebilmesi sayesinde finansal açıdan kazançta sağlanabilmektedir (Murphy vd.,2004:95).

• ECR

Etkin tüketici yanıtı veya ECR (Efficient Customer Response), müşteri ihtiyaçlarının en düşük maliyet düzeyinde karşılanabilmesi için tüm tedarik zincirinin birlikte çalıştığı basit, hızlı, etkili ve müşte- ri odaklı bir sistemdir. ECR sistemiyle tedarik zinciri içerisinde bilgi akışının hızlı ve etkili olarak yapılması ve gelecekteki müşteri ihtiyaç- larının tedarikçi ve dağıtıcılar tarafından iyi tahmin edilmesi amaç- lanmaktadır. Sisteminin başarılı bir şekilde uygulanmasıyla işletme üretim konusunda esnekliğe sahip olmakta ve tedarik zincirinde yaşa- nan sürekli değişim ve gelişimlere hızlı bir şekilde uyum sağlanmak- tadır.

ECR sistemi üç temel dayanmaktadır: (Aydın, 2005:76). > Müşteri değerinin sağlanması,

> Katma değeri olmayan maliyetlerin ortadan kaldırılması, > Değerin maksimum düzeye çıkarılması ve tedarik zincirindeki yetersizliğin minimum düzeye indirilmesi

• CRP

Sürekli İkmal Planlaması (Continous Replenishment Planning- CRP) tedarik zincirinde akışın sürekliliğini sağlamak adına zincirdeki ürün ve bilgi akışını düzenlemektedir. CRP ile tüketici gereksinimleri doğrultusunda envanter dağıtım merkezlerinden, perakendecilere doğ- ru bir ürün akışı söz konusudur. Bu sistem sayesinde perakendeciler daha az envanter bulundurmakta ve stok maliyetlerinde azalma olmak- tadır. CRP ile satış noktasındaki bilgiler üreticilere aktarılmakta ve üreticiler perakendecilerin taleplerini daha doğru, zaman ve bir sürek- lilik içinde yerine getirebilmektedir. CRP de yapılan işlemler üç ana aşamadan oluşmaktadır; birinci aşamada önceki sipariş kayıtlarına gö- re bütün ürünler için gelmiş siparişler belirlenmekte, ikinci aşamada belirlenen siparişler depolara gönderilmekte, son aşamada ise bu sipa- rişlerin dağıtımı yapılmaktadır (Fox, Chionglo, Barbuceanu, 1993:5).

2.2.7.6. Tedarikçi İlişkileri Yönetimi

Tedarikçi İlişkileri Yönetimi, firmanın tedarikçileri ile nasıl ilişki- ler kurması gerektiğini tanımlayan bir süreçtir. Firmaların müşterileri ile olan ilişkilerini geliştirmeleri gibi tedarikçileri ile olan ilişkilerini

dahil edilmiştir. Rekabetteki artışın sayesinde satın alma stratejik teda- rik zinciri açısından önemli faaliyetlerden biri olmuştur. JIT üretim yönteminin yaygınlaşmasıyla tedarikçilerle daha uzun dönemli ilişki- ler kurmak ve bu ilişkileri daha da geliştirmek önem kazanmıştır. Stra- tejik tedarikin genişlemesi ile alıcı-tedarikçi ilişkileri çok önemli hale gelmiştir. Çünkü tedarikçiler maliyet, kalite, zaman ve alıcı işletmeler açısından çok derin etkilere sahiptirler. Alıcı-tedarikçi ilişkilerinde dikkat edilmesi gerekenler; iletişim iyi kurulması, tedarikçi tabanının yeterli düzeyde olması, uzun dönemli ve sağlam ilişkilerin kurulması, tedarikçi seçiminin doğru kriterlere göre yapılması ve karşılıklı güven ile sadakatin kurulmasıdır (Aydın, 2005:78).

2.2.7.7. Ürün Geliştirme ve Ticarileştirme Yönetimi

Firmalar değişen müşterilerinin gereksinimlerini karşılamak adına birçok ürün sunmak zorundadırlar. Bu yüzden yeni ürün geliştirirken hem kendi içinde ar-ge, üretim, pazarlama fonksiyonlarını hem de te- darikçileri ile olan ilişkilerinde entegrasyona gitmelidir. Tedarik zinci- rinin pazarda başarılı olabilmesi için ürün geliştirme sürecinin çok kı- sa ve verimli olması gerekmektedir.

Ürün geliştirme süreci içerisinde bu görevden sorumlu olan yöne- ticiler kesinlikle: (Aydın, 2005:87).

> Mevcut veya henüz bilinmeyen müşteri ihtiyaçlarını saptamalı ve ona göre faaliyette bulunmak için CRM ile bağlantılı olarak çalış- malı,

> Kendi süreçleriyle tedarikçi ilişkileri yönetimi süreci arasında materyal ve tedarikçi seçimi konularında ortak çalışmaya gitmeli,

> Üretim ve bilgi akışı süreciyle birlikte ürün-pazar uyumunu sağlamak için tedarik zincirinde kusursuz bir akış sağlamalı ve en iyi tedarik zincirini entegre etmelidirler.

2.2.7.8. İade Yönetimi

Tedarik zinciri yönetiminde etkin bir yapıda kurulmuş olan iade yönetimi kilit bir unsur olmaktadır. Birçok firma iade sürecine gere- ken önemi vermeyip ihmal etmesine rağmen bu süreç firmaya sürdü- rülebilir bir rekabetçi avantaj sağlanmasına yardımcı olabilmektedir. Etkin bir iade yönetimi süreci, firmalara verimliliklerin artırma yolla- rını bulmalarında ve projelerini gerçekleştirmelerinde yardımcı ola- bilmektedir. İade yönetimi; iadeler, ters lojistik gibi işletmeler içinde ve arasındaki faaliyetleri ifade etmektedir (Giuntini, 2001:3).

Ters lojistik; yeniden değer kazanmasını sağlamak veya uygun şe- kilde elden çıkarmak amacıyla hammaddelerin, üretimdeki malların, mamul malların ve ilgili bilgilerin tüketileceği noktadan çıkış noktası- na kadar verimli ve değer akışını planlama, uygulama ve kontrol etme sürecidir (Bowersox vd., 2002:387).

Tedarik Zinciri Yönetimi Profesyonelleri Konseyi (CSCMP)’ nin tanımına göre ise ters lojistik, ‘’hammadde süreç içindeki envanter,

bitmiş ürünler ve bunlarla ilgili bilginin tüketim noktasından kaynak yerlerine kadar olan akışının, yeniden kazanılmak veya imha edilmek için verimli ve maliyet açısından etkili bir şekilde planlanması, uygu- lanması ve kontrol edilmesi sürecidir” (Murphy vd., 2004:7).

İade yönetimi içinde ters lojistik ve ürün iadeleri ile ilgili süreçler ne kadar iyi işlerse, işletmeler ve tedarik zincirlerine ters ürün akışının verimliliğinin sağlanması, ürün iadelerinin azaltılması ve de geri dö- nüşüm imkanından yararlanma konularında o kadar avantaj sağlanmış

lardır. Bundan dolayı, tedarik zinciri üyeleri bilgi paylaşımına ne ka- dar gönüllü olurlarsa, tedarik zincirinin performansının iyileştirilmesi ve etkinliğinin arttırılması da o kadar kolay olacaktır. Bilgi paylaşımı- nı etkin olarak gerçekleştiren işletmeler, tedarik zincirinin faaliyetleri- nin bütünleştirilmesinde ve tedarik zincirinin performansının gelişti- rilmesinde önemli başarılar sağlayacaklardır. Bu noktada, tedarik zin- cirinin performansının değerlendirilmesinde, tedarik zinciri üyeleri arasındaki güven unsurunun sağlanabilmesi önem kazanmaktadır.

TZY performansının ölçülmesi sırasında işletmeler bir takım so- runlarla karşı karşıya kalmaktadırlar: Bu sorunlardan ilki; strateji ve ölçümler arasında bir bağlantının olmamasıdır. Böyle bir durum söz konusu olduğunda TZY, bütün zincirinin performansının arttırma ve müşteri ihtiyaçlarını karşılama konularında yetersiz kalmaktadır. İkin- ci sorun, performans ölçümünde finansal ölçütlere daha fazla yönel- mektir. Bunun sakıncası da finansal ölçütlerin gelecekte çok, geçmişe dayalı sonuçlara ait veriler olmasıdır. Son olarak ise, birbiriyle uyum- suz ve bağlantısız ölçütlerin kullanılmasıdır. Firmalarda birçok per- formans ölçütü kullanılmakta ve bu ölçütler firma faaliyetleri değiş- tikçe bir işe yaramamaktadırlar. Bunun için tüm tedarik zincirini kap- sayan ve değişime ayak uyduran TZY performans ölçüm sistemleri kurulmalıdır (Holmberg, 2000:851).

2.2.8.1. Tedarik Zinciri Performansını Etkileyen Unsurlar

Tedarik zinciri yönetimi, tüm tedarik zinciri içerisinde işletmeler arasında temel iş fonksiyonları ve iş süreçlerini birbirine bağlayarak daha iyi performans yaratılması amacındadır. Tedarik zinciri yönetimi tüm lojistik aktivitelerini ve üretim faaliyetlerini de bünyesine alarak pazarlama, satış, ürün geliştirme, finans ve bilgi teknolojilerini de kapsayacak şekilde koordinasyonu sağlamaktadır. Tedarik zinciri per- formansını etkileyen dört önemli unsur bulunmaktadır:

Lojistik: Tedarik zinciri yönetiminin başarısını lojistik zincirinin et-

artan dış kaynak kullanımı, artan maliyet baskısı nedeni ile müşteri hiz- met taleplerini dengeleme gerekliliği doğmuştur. Daha iyi, daha ucuz hizmete, daha hızlı ve daha kolay şekilde ve “24 saat, 7 gün” kesintisiz erişmek önemli hale gelmiştir. Lojistik, pazarlama planlamasının en karmaşık konusu olabilir. Lojistik genellikle malların hareketiyle ilişkili olsa da, hizmetler de benzer sorunlarla karşı karşıya kalırlar. Lojistik, hem finansal hem de idari açıdan bir firmanın kaynaklarını derinden et- kileyebilir. Gelirlerin büyük bir oranı lojistiğe gidebilir ve lojistik genel olarak firmanın “çekirdek işi”nin (ana odak) dışında var olur. Verimli lojistik çoğu zaman pazar payını elde etmenin, korumanın ve büyütme- nin belirleyici faktörüdür. (Şen, 2006:18-19).

Envanter: Envanter, TZY içerisinde talep tahmini, üretim ve dağı-

tım maliyetlerinin düşürülmesi açısından önem arz etmektedir. Ham- maddenin ürün haline gelip son kullanıcıya ulaştırılmasına kadar ge- çen süreçte envanter planlamasının doğru yapılması gerekmektedir. Taşıma sırasında kayıpların ortaya çıkarılması envanterin düzgün tu- tulması sayesinde mümkün olabilmektedir. Envanter depolamada tutu- lan miktarın ve depolama maliyetlerinin kontrolü açısından da gerek- lidir.

Üretim: Üretim faaliyetleri sırasında geçiş sürelerine önem veril-

melidir. Geçiş süresinin yavaşlığı biri ürünü almak için gerekli olan teslim süresini ne kadar kolay uzatabiliyorsa, siparişi yerine getirmede etkisizlikte o kadar oranda artacaktır. Siparişin yerine getirilmesi üre- tim biriminin yanında pazarlama biriminin de sorumluluğunda olması

mühendislik, sipariş ve sevkiyat, sipariş durumu izleme, iadeler, fatura bilgileri, tedarikçi performansına ilişkin veriler kayıtlı ve paylaşılabilir hale getirildiği taktirde rekabet avantajı sağlanacaktır. Bilginin arttı- rılması sistem içindeki verimsizliklerin giderilmesine yardımcı olacak- tır.

2.2.8.2. Tedarik Zinciri Yönetimi Performans Ölçütleri

Tedarik zincirinde yönetiminde performans ölçütleri açısından önemli çalışmalardan biri Chan’in sistematik olarak niteliksel ve nice- liksel performans ölçütlerini formülasyonudur. Chan; tedarik zinciri- nin performansının ölçülmesi için, niceliksel ve niteliksel olarak iki grup oluşturmuştur. Niceliksel grup; maliyet ve kaynak kullanım öl- çütlerinden ve niteliksel grup; kalite, esneklik, şeffaflık, güven ve ye- nilik ölçütlerinden oluşmaktadır (Chan, 2003:536).

• Nicel Performans Ölçütleri

TZY de, tedarik zincirinin tasarımında ve analizinde kullanılmakta olan ve sayısal olarak ifade edilebilen nicel performans ölçütleri şun- lardır: (Şen, 2006:25).

a. Maliyete Dayalı Ölçütler

> Maliyet Minimizasyonu: En çok kullanılan araçtır. Maliyet genel olarak tüm tedarik zinciri için ya da özel iş birimleri için azal- tılmaya çalışılır.

> Satışların Maksimizasyonu: Satış karını ya da birim satışla- rın sayısını arttırmaktadır.

> Kar Maksimizasyonu: Karı arttırmayı amaçlar.

> Envanter Yatırım Minimizasyonu: Envanter maliyetlerini minimize eder. Bu maliyet ürün maliyetlerini ve elde tutma maliyetle- rini kapsamaktadır.

> Yatırım Geri Dönüş Maksimizasyonu: Üretim için yapılan ya-

b. Müşteri Sorumluluğuna Dayalı Ölçütler

> Doluluk Oranı Maksimizasyonu: Müşteri siparişlerinin za- manında eksiksiz olarak yerine getirilmesinin maksimizasyonunu amaçlar.

> Ürün Gecikmelerinin Minimizasyonu: Planlanan ürün dağı- tım tarihi ile gerçekleşen ürün dağıtım tarihi arasındaki sürenin azal- tılması amaçlanır.

> Müşteri Teslim Süresinin Minimizasyonu: Sipariş verildiği zamandan siparişin müşteri tarafından alınmasına kadar geçen sürenin en aza indirgenmesi amaçlanır.

> Temin Süresinin Minimizasyonu: Bir ürünün üretimine baş- lanmasından o işlemin bitişine kadar geçen sürenin kısaltılması amaç- lanır.

• Nitel Performans Ölçütleri

TZY de, tedarik zincirinin tasarımında ve analizinde kullanılmakta olan, sayısal olarak tanımlanamayan nitel performans ölçütleri şunlar- dır: (Şen, 2006:24).

> Müşteri Memnuniyeti: Müşteri memnuniyetinin derecesi, alınan servis ya da ürünle belirlenir ve bu hem iç hem de dış müşteri- lere uygulanabilir.

> Esneklik: Talepteki dalgalanmalara karşı tedarik zincirinin verebileceği yanıtın derecesidir.

2.3. TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ VE INTERNET

Günümüzde firmaların içinde bulundukları tedarik ağları gittikçe karmaşıklaşmaktadır. Bunun yanında iş dünyasının küreselleşmesi, ürün çeşitlerinin giderek artması, ürün hayat çevrimlerinin ise giderek azal- ması tedarik zinciri yaklaşımlarında özellikle Internet teknolojisinin kul- lanımının daha etken bir biçimde uygulanmasını sağlamıştır. Nitekim ileri bilişim teknolojileri ve Internet, daha sıkı bir koordinasyonun ve işbirliğinin sağlanması amacına yönelik benimsenen TZY için büyük bir fırsattır. Tedarik zincirindeki operasyonların Internet teknolojisi yardı- mıyla yapılması olarak tanımlanabilecek e-işin, TZY üzerinde dört açı- dan etkisi bulunmaktadır: bilgi entegrasyonu, senkronize planlama, iş akışı koordinasyonu ve yeni iş modelleri. Bilgi entegrasyonundan kasıt, tedarik zincirindeki ortakların bilgileri aralarında paylaşımıdır. Senkro- nize planlama, tahmin etme ve sipariş verme planlarının ortak olarak tasarlanması ve gerçekleştirilmesini içerir. İş akışı koordinasyonu teda- rik zinciri ortakları arasında aktivitelerin akıcı bir hale getirilmesini ifa- de eder. Yeni iş modelleri ise tedarik zincirinde yeni iş yapış şekillerinin ortaya çıkmasını temsil etmektedir (Çevik vd., 2004:1-2).

Internetin gelişmesi işletmeler ve tedarik zincirlerine olumlu ola- rak yansımaktadır. Internetin sağlamış olduğu avantajlarla tedarik zin- ciri yönetimi yeniden keşfedilmiş ve e-tedarik sistemleri, e-ticaret, e- lojistik, gerçek zamanlı talep tahmini, stok yönetimi, zinciri web üze- rinden izleme gibi uygulamalar sayesinde işletmelerin önemi daha da artmıştır. Teknolojik gelişmeler sayesinde işletmelerin ticaret şekilleri yeniden gözden geçirilmekte ve Internet yönlü ticaret yapma eğilimi artmaktadır. Internet ortamında bulunan elektronik pazaryerlerinin iş- letmelere daha verimli ve etkin çalışma ortamı sunmalarından dolayı önemleri de artmaktadır. (Tanyeri vd., 2004:34).

İşletmeler için Internet, sürekli artan rekabet koşullarında tüm faa- liyetlerin eksiksiz yürütülmesi ve bilgi kaynaklarına kolay bir şekilde

ulaşmak için önemli bir unsurdur. Bugün işletmeler Internet aracılı- ğıyla diğer binlerce işletmeyle bağlantı kurma şansı ve zincirdeki di- ğer işletmelerle bilgilerin alışverişinde bulunma avantajına sahiptirler. Bu işletmelere zaman kaybını önleme, web sayfalarındaki e-kataloglar aracılığıyla tüketicilerin isteklerine daha çabuk ve doğru cevap ver- meyi mümkün kılmaktadır. Internet aracılığıyla müşterilerin de bir ürün için siparişte bulunmaları kolaylaşmaktadır. Internet sayesinde müşterilerin siparişleri işletmelere direkt iletilebildiğinden, müşteri istekleri daha hızlı olarak karşılanabilmektedir. Internetin işletmelere sağladığı maliyet avantajı dışında, diğer avantajlarında önemli boyut- larda olduğu söylenebilmektedir.

ABD’ de Lojistik Konseyine üye 1000 işletmeyle, tedarik zincirle- ri üzerinde internet uygulamaları üzerinde yapılan araştırmaya göre, işletmelerin 2001 yılında 1999 yılına göre tedarik zinciri ile ilgili uy- gulamalarında internet kullanma oranlarında bir artış olduğu ortaya çıkmıştır. İşletmelerin tedarik zincirlerini kurarak nasıl işlettikleri ko- nusunda General Electric (GE)’ in depolarında, yükleme ve boşaltma işlerinde internet kullanımı örnek olarak verilebilir. Bu durum GE firmasına daha çabuk ve düşük maliyetle faaliyette bulunmayı sağla- maktadır. Ford firması da günlük bazda müşterilerine yollanan parça- ları takip etmek için Interneti kullanmaktadır. Internet işletmelerin si- parişlerini ve üretici işletmelerini daha etkin bir şekilde izlemelerine imkan vermektedir (Tanyeri vd., 2004:35)

Internet işletmeler içerisinde iletişim, bilgi kaynağı ve dağıtım alanı gibi birçok temel faaliyette kullanılmaktadır. İşletmeler genel anlamda

• Ekonomik faaliyetler anlamında işletmeler arasında ürün, bilgi ve hizmetlerin değiş-tokuşu konusunda kullanılmaktadır.

• Son amaç ise, tedarik zinciri içerisindeki işletmelerin bilgi payla- şımı dışında süreçleri de paylaşmasını sağlamak adına Internetten ya- rarlanılmaktadır.

Tedarik zinciri yönetimi ve Internet hakkında genel bilgiler verildik- ten sonra bu kısımda; e-ticaret, elektronik bilgi transferi (EDI) ile teda- rik zinciri yönetimi arasındaki ilişki incelenmektedir. Daha sonra e- tedarik ve e-tedarik zinciri yönetimine değinilerek, son olarak ta gele- neksel tedarik zinciri ve e-tedarik zinciri karşılaştırılmaktadır.