Sürelerin Hesaplanması

Dava açma, kararlara karşı başvuru ve yargılama usûlüne ilişkin işlemlerin yapılmasında herhangi bir yanlışlığın yapılmaması bakımından sürelerin

232 Gözübüyük, Tan, İdari Yargılama, s. 843; Karavelioğlu, Karavelioğlu, a.g.e. s. 383; Candan, Açıklamalı İdari Yargılama, s. 335; Gürsel Kaplan, İdari Yargıda Dava Açma Süreleri, Ankara, Turhan Kitabevi, 2007, s. 22.

233 Erol Çırakman, “İdari Davalarda Süre”, İdare Hukuku ve İdari Yargı İle İlgili İncelemeler(I), Danıştay Yayınları, 1976, s. 190-217, s. 191; Gözübüyük, Tan, İdari Yargılama, s. 843; Karakoç, Vergi Yargılaması Hukuku, s. 194; Karavelioğlu, Karavelioğlu, a.g.e. s. 782; Candan, Açıklamalı İdari Yargılama, s. 334; Tan, a.g.e. , s. 1001.

123 hesaplanması konusu büyük önem taşımaktadır²³⁴. Dava açma süreleri kamu düzenindendir²³⁵. Vergi yargılaması hukukuna ilişkin sürelerin hesaplanmasında uyulacak genel esaslar İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda düzenlenmektedir. Bu esaslar özel kanunlarda belirtilen sürelerin başlaması, durması ve hesaplanması gibi konularda da geçerlidir²³⁶.

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 8’inci maddesine göre süreler; tebliğ, ilan ve yayın tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlar. Tatil günleri sürelere dâhildir. Ancak, sürenin son günü tatil gününe rastlarsa süre tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzar. Bu kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu süreler ara vermenin, sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır.

Dava açma sürelerin bitiminin çalışmaya ara verme zamanına denk gelmesi durumunda sürelerin ne şekilde hesaplanacağı tartışmalıdır. Genel dava açma sürelerinin geçerli olduğu vergi uyuşmazlıklarında, sürenin son gününün ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacağı konusunda tereddüt bulunmadığı²³⁷ ancak başka kanunlarda düzenlenen özel dava açma sürelerinde bu hususun nasıl olacağı konusunun tartışmalı olduğu belirtilmektedir²³⁸.

234 Karakoç, Süreler, s. 27.

235 Karavelioğlu, Karavelioğlu, a.g.e. , s. 782; Gözübüyük, Tan, İdari Yargılama, s. 844-845;

Candan, Açıklamalı İdari Yargılama, s. 334.

236 Karavelioğlu, Karavelioğlu, a.g.e. s. 418; Gözübüyük, Tan, İdari Yargılama, s. 900; Candan, Açıklamalı İdari Yargılama, s. 334; Karakoç, Süreler, s. 33; Kızılot, Taş, a.g.e. , s. 158; Oktar, Vergi Hukuku, s. 102.

237 Dan.VDDGK, E. 1999/447, K. 2000/159, T. 21.04.2000: “2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7 nci maddesinin 1 inci fıkrasında yer alan, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde dava açma süresinin vergi mahkemelerinde otuz gün olduğuna ilişkin kural ile özel kanunlarda öngörülen süreler saklı tutulmuş, 8 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında da bu kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa, bu sürelerin ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacağı kurala bağlanmıştır. Çalışmaya ara verme süresinde biten sürelerin uzayacağına ilişkin bu düzenleme, özel bir düzenlemedir. Bu nedenle bitimi çalışmaya ara verme zamanına rastlayan sürenin, özel kanunlarda öngörülen dava açma süresi olması halinde de uzayacağı açıktır.”, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası, (Çevrimiçi) www.kazanci.com, 22 Ocak 2013.

238 Gözübüyük, Tan, İdari Yargılama, s. 647; Candan, Açıklamalı İdari Yargılama, s. 410-411;

Karakoç, Süreler, s. 34; Kaplan, Dava Açma Süreleri, s. 93; Kızılot, Taş, a.g.e. , s. 159-160;

Oktar, Vergi Hukuku, s. 103; Dan.VDDGK, E. 1999/447, K. 2000/159, T. 21.04.2000: “ Karşı oy yazısı: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun sürelerle ilgili genel esasları düzenleyen 8

124 Uzamanın mümkün olmadığı görüşüne göre, özel dava açma sürelerinin, genel dava açma sürelerinden ayrı olarak belirtilmesi özel kanunun ilgili bulunduğu kamu hizmetinin özelliğiyle alakalıdır. Özel sürelerin amacı bu kamu hizmetlerinin işlemesinin dava açma marifetiyle aksatılmasının asgariye indirilmesidir²³⁹. 8’inci maddede belirtilen sürelerin uzamasının, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda yer alan süreler için olduğu, yine 8’inci maddedeki “bu kanunda yer alan süreler” ifadesinden çıkarılmaktadır. Ayrıca bu yargıya varılırken hem özel hükmün hem genel hükmün varlığı durumunda özel hükmün uygulanacağı esasına dayanılmaktadır²⁴⁰. Uzamanın mümkün olduğu görüşüne göre ise 8’inci maddede belirtilen genel hususun tüm süreleri kapsadığı, diğer kanunlarda belirtilen sürelerin bitiminin çalışmaya ara verme zamanına denk gelmesi durumunda bu uzamanın mümkün olduğu belirtmektedir²⁴¹.

Belirtmek gerekir ki, sürelerin uzaması yahut uzamaması tartışması bir yana, yukarıdaki durum adli tatil süresi içerisinde dava açılamayacağı anlamına gelmez.

inci maddesinin 3 üncü fıkrasında yer alan, "Bu kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır." düzenlemesinde büyük harfle yazılan "Kanun"dan kasıt, İdari Yargılama Usulü Kanunu; bu kanunda sözü edilen sürelerden kasıt da, İdari Yargılama Usulü Kanununda gün olarak belirlenmiş bulunan ""genel nitelikli"" sürelerdir. Ödeme emrine karşı idarî dava açma süresi olan "yedi gün"lük süre ise, anılan kanunda değil, 6183 sayılı Kanunun 58 inci maddesinde öngörülmüştür; yani, "özel süre"dir. Bu özel sürenin hesaplanması konusunda, sözü edilen 58 inci maddede herhangi bir düzenleme bulunmamakla birlikte; 6183 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde, hilafına hüküm bulunmadıkça, bu kanunda yazılı müddetlerin hesaplanmasında Vergi Usul Kanununun hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlandığından; bu hesaplamanın, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Sürelerin Hesaplanması" başlıklı 18 inci maddesine göre yapılması gerekmektedir. Bu maddede ise, vergi kanunlarında yazılı sürelerin hesaplanma biçimi ile ilgili ayrıntılı açıklamalara yer verilmiş bulunmasına karşın, son günü çalışmaya ara verme zamanına rastlayan sürenin uzayacağına dair bir hüküm mevcut olmadığı gibi, İdari Yargılama Usulü Kanununa yapılmış bir gönderme de yoktur.”, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası, (Çevrimiçi) www.kazanci.com, 25 Ocak 2013.

239 Karakoç, Süreler, s. 34 dn. 35; Candan, Açıklamalı İdari Yargılama, s. 410; Kızılot, Taş, a.g.e. , s. 159;

240 Karakoç, Süreler, s. 34; Kızılot, Taş, a.g.e. , s. 160.

241 Karavelioğlu, Karavelioğlu, a.g.e. s. 423; Oluş Mali Hukuk Bürosu, Vergi Davaları, Ankara, Oluş Yayıncılık, 2010, s. 209-210; Dan.VDDGK, E. 1999/447, K. 2000/159, T. 21.04.2000: “Özel kanunlarda öngörülen ve bitimi çalışmaya ara verme zamanına denk gelen dava açma süreleri de, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır.”, Karavelioğlu, Karavelioğlu, a.g.e. s. 424.

125 Adli tatil süresi içinde nöbetçi mahkemelerde dava açılabilir, itiraz veya temyiz başvurusu yapılabilir²⁴².

Çalışmaya ara vermenin sona erdiği zamanın tespitinde de farklılıklar olabilmektedir. Bu farklılıklar dava açma veya temyize başvurma sürelerinin hesaplanmasında farklı uygulamalara yol açabilecek mahiyettedir. Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu’nun 2009/276 esas ve 2009/52 karar numaralı, 19.12.2009 tarihli kararında Kurul, “Eylül’ün beşine kadar” ifadesinden çalışmaya ara vermenin son gününün Eylül’ün dördü olduğuna kanaat getirmiştir. Ancak kararın karşı oy yazısında son günün Eylül’ün beşi olduğu ve Danıştay dairelerinin Eylül’ün altısında çalışmaya başlayacağında şüphe bulunmadığı belirtilmektedir²⁴³.

Gün olarak belirtilen sürelerde bildirim günü sürenin hesabında dikkate alınmaz. Sürenin hafta, ay ve yıl olarak belirtilmesi durumunda süre, bildirimin yapıldığı güne son haftaya rastlayan günün çalışma saatinin sonunda tamamlanır. Ay olarak belirtilen süre, bildirimin yapıldığı güne son ayda rastlayan günün çalışma saatinin; o sürenin bittiği ayda, başladığı güne tekabül eden bir gün yoksa o ayın son günü çalışma saatinin sonunda sona erer. Sonu belli, muayyen bir gün olarak belirtilen sürelerde ise süre, o günün çalışma saatinin sonunda biter²⁴⁴.