Sürekli Farklar

Ticari kâr ile mali kârın farklı çıkmasına, vergi mevzuatı tarafından hiçbir surette kabul edilmeyen gelir ve giderler sebep oluyorsa, ortaya çıkan farka sürekli fark denir. Örneğin trafik cezaları, muhasebe ilkeleri bakımından gider olarak kabul edilirken, vergi mevzuatı açısından hiçbir zaman gider olarak kaydedilemez. Benzer Ģekilde iĢtiraklerden elde edilen temettü gelirleri, muhasebe ilkeleri bakımından gelir olarak kabul edilirken, vergi mevzuatı açısından gelir olarak kabul edilmez (Özkan, 2009: 98).

ġenyüz, Yüce ve Gerçek (2015: 164), Türk vergi mevzuatına göre kanunen kabul edilmeyen giderleri; Gelir Vergisi Kanunu‟na göre kabul edilmeyen giderler, Kurumlar Vergisi Kanunu‟na göre Kabul edilmeyen giderler ve Diğer kanunlara göre (Katma Değer Vergisi, Motorlu TaĢıtlar Vergisi, Özel ĠletiĢim Vergisi, ġans Oyunları Vergisi) kabul edilmeyen giderler Ģeklinde sınıflandırmıĢtır. Türk vergi mevzuatına göre gider sayılamayan harcamalar aĢağıda sıralanmıĢtır.

Varlığın Gerçeğe Uygun Değeri, Vergiye Esas

Değerinden

Daha Az Daha fazla

Ġndirilebilir geçici fark

Vergiye tabi geçici fark

Geçici fark, ortadan kalkacağı zaman geçerli olması beklenen vergi oranı ile çarpılır

ErtelenmiĢ vergi varlığı

ErtelenmiĢ vergi yükümlülüğü

168

Gelir Vergisi Kanunu‟na göre kabul edilmeyen giderler (GVK-41. Md.):  TeĢebbüs sahibi ile eĢinin ve çocuklarının iĢletmeden çektikleri paralar

veya aynen aldıkları sair değerler

 TeĢebbüs sahibinin kendisine, eĢine, küçük çocuklarına iĢletmeden ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, komisyonlar ve tazminatlar

 TeĢebbüs sahibinin iĢletmeye koyduğu sermaye için yürütülecek faizler  TeĢebbüs sahibinin, eĢinin ve küçük çocuklarının iĢletmede cari hesap

veya diğer Ģekillerdeki alacakları üzerinden yürütülecek faizler

 TeĢebbüs sahibinin, iliĢkili kiĢilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teĢebbüs sahibince uygulanmıĢ bedel veya fiyat arasındaki iĢletme aleyhine oluĢan farklar iĢletmeden çekilmiĢ sayılır

 Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teĢebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatlar

 Her türlü alkol ve alkollü içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderlerinin Bakanlar Kurulunca kararlaĢtırılan kısmı

 Kiralama yoluyla edinilen veya iĢletmede kayıtlı olan yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz, uçak ve helikopter gibi hava taĢıtlarından iĢletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri ile amortismanları

 Kullanılan yabancı kaynakları, öz kaynaklarını aĢan iĢletmelerde, aĢan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, iĢletmede kullanılan yabancı kaynaklara iliĢkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10‟unu aĢmamak üzere Bakanlar Kurulunca kararlaĢtırılan kısmı

 Basın yoluyla iĢlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddî ve manevî zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri

169

Kurumlar Vergisi Kanunu‟na göre kabul edilmeyen giderler (KVK-11. Md.):  Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler

 Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler

 Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar  Her ne Ģekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler

 Bu kanuna göre hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları, vergi cezaları, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler ile Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ödenen gecikme faizleri

 Kanunlarla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak tespit edilen hadler saklı kalmak kaydıyla, menkul kıymetlerin itibarî değerlerinin altında ihracından doğan zararlar ile bu menkul kıymetlere iliĢkin olarak ödenen komisyonlar ve benzeri her türlü giderler

 Kiralama yoluyla edinilen veya iĢletmede kayıtlı olan; yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz taĢıtları ile uçak, helikopter gibi hava taĢıtlarından iĢletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri ve amortismanları

 SözleĢmelerde ceza Ģartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalıĢanlarının suçlarından doğan maddî ve manevî zarar tazminat giderleri

 Basın yoluyla iĢlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddî ve manevî zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri  Her türlü alkol ve alkollü içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve

reklam giderlerinin % 50‟si (Bakanlar Kurulu bu oranı % 100‟e kadar artırmaya veya sıfıra kadar indirmeye yetkilidir)

 Kredi kuruluĢları, finansal kuruluĢlar, finansal kiralama, faktöring ve finansman Ģirketleri dıĢında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aĢan iĢletmelerde, aĢan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, iĢletmede kullanılan yabancı kaynaklara iliĢkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10‟unu aĢmamak üzere Bakanlar Kurulunca kararlaĢtırılan kısmı

170

Diğer Kanunlara göre kabul edilmeyen giderler:  Katma Değer Vergisi

 Özel ĠletiĢim Vergisi

 MTV Kanunu‟nda belirtilen durumlar için ödenen MTV  ġans Oyunları Vergisi

 Belgesi olmayan giderler, yuvarlamadan kaynaklanan farklar vb.

Sürekli farklar, vergi mevzuatı bakımından hiçbir zaman gelir veya gider olarak kabul edilmediği için, sürekli farklar için ertelenmiĢ vergi varlığı veya ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü oluĢmaz.