ÜÇÜNCÜ BASKI İÇİN NOT
C. Sistematik ve İşbirliği Temeline Dayalı Organize Edilmiş Rehberlik Programı
7.5. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Etkinlikleri Programlarını Organi- Organi-ze Etmede Bazı Temel Hususlar
Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Etkinliklerinin programlannı inceleyen bu bölümdeki açıklamalar bizi, programlan planlamada ve sorumlu-lukları belirlemede önemli bazı hususlan hatırlama ve gözden ırak tutmama noktasına getirmektedir. Bu hususlann başlıcaları şunlardır:
a. Rehberlik ve Psikolojik Danışma yalnızca belli bir zamanda ve yerde veya sorunda gerçekleştirilen etkinlikler olmayıp yayılması ve sürekli olması gereken etkinliklerdir. Bu bakımdan, sistemli ekip yaklaşımı olup öğretmenin, ana-babanın Rehberlik ve Psikolojik Danışma uzmanının, öğrencinin kendisinin ve diğer uzmanların gayretlerinin bütünleşmesi esastır.
b. Rehberliğe duyulan gereksinmenin yapısına göre değişik derecede yeter-lilik ve beceri gerekli olduğundan Rehberlik etkinliği değişik derecede ve dü-zeyde profesyonel beceri ile yapılabilmektedir. Bu değişik sorumluluklar deği-şik yerlerde yerine getirilebilir. Örneğin, sınıfta, Rehberlik bürosunda, kütüphanede, spor salonunda vb.
c. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Etkinlikleri sürecinin birçok kısmında veya noktasında, öğrencilere ilişkin bilgi ve veri toplamada, öğrencilerle yapı-lan Psikolojik Danışmada, Grup Rehberliğinde ve diğer profesyonel yardım ça-lışmalarında en iyi uygulama için eşgüdüm gereklidir. Bu eşgüdüm, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Etkinlikleri bürosu yoluyla Rehberlik ve Psikolojik Da-mşma uzmanınca sağlanma durumundadır. Bu sorumluluğun öğretmen, sınıf öğretmeni veya müdür yardımcısı tarafından yerine getirilmesi olası değildir.
Daha önce tartışılan rol çatışması bu eşgüdümü salt yönetim açısından sağlaya-bilecektir. Bunun Rehberlik ve Psikolojik Danışma ile bir ilişkisi olmayacaktır.
d. Rehberlik ve Psikolojik Damşma Etkinliklerindeki ekip yaklaşımında birden fazla kişinin görev alması, öğrenciye birden fazla kişinin gereksinmeleri ve sorunları çerçevesinde yardım götürmeye çalışması öğrencinin kafasını karış-tırabilir. Bu bakımdan öğrencinin gereksinmeleri ve sorunları çerçevesinde gerek duyacağı yardım işlevim Rehberlik ve Psikolojik Danışma uzmanının yüklenmesi ve gerekli olduğunda öğrenciyi diğer uzmanlara havale etmesi esas olmalıdır.
Özetle, okullarda Rehberlik ve Psikolojik Damşma Etkinliklerini başlatma-da, geliştirme ve gerektiğinde yeniden organize etmede rol oynayan bir çok psi-kolojik ve diğer etmenler vardır. Bu etmenlerin başlıcalan, eğitim ve Rehberlik anlayışı, mevcut koşullar ve gereksinmeler, mevcut kapasiteyi kullanma, aşama-lı gelişme gerçeği, gereksinmelere dayaaşama-lı yardımlar, amaçların açıkaşama-lığı, katıaşama-lım, yönetsel süreklilik ve otorite, işlevlerinin belli başlı ana çizgilerinin belirlenme-si, sorumlulukların dağılımı, örgütsel ilişkilerin saptanması, gelişme ve büyüme konulan olmaktadır.
BOLUM İÇİN KAYNAKÇA
1. BOWER, ELI M., "Rehberlik Saatlerinin Değerlendirilmesi" Boğaziçi Üniversitesi Dergisi, Eğitim-Education, Vols. 4-5-1976-1977.
2. HUGHES, PATRIC, Guidance and Counseling In Schoois, Pergamon Press, Oxford, 1971.
3. GÖKÇE, BlRSEN, Orta Öğretim Gençliğinin Beklenti ve Sorunlan, Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı, Ankara, 1984.
4. KATZ, MARTIN, Decisions and Values: A Rationale for Secondary School Guidance, CEEB, 1963.
5. KEPÇEOĞLU, MUHARREM, "Temel Eğiümde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetle-rinin Düzenlenmesine İlişkin Bazı Genel Esaslar", Temel Eğitim ve Sorunlan, Türk Eğitim Demeği Yayınlan, Ankara, 1981. s. 122-141.
6. LEWIS, EDWIN, C„ The Psychology of Counseling, Holt Rinehart and VVinston, Inc., New York, 1970.
7. MATHEWSON, ROBERT, H., Guidance Policy and Practice, (Third Ed.) Harper and Row, Publishers, New York, 1962.
8. McDANIEL, HERRY B. Guidance In The Modern School, Holt, Rinehart and Winston, New York, 1956.
9. MORTENSEN, D.G. ve A.M. SCHMULLER, Guidance In Today's Schoois, (Second Ed) John Wiley and Sons, New York, 1966.
10. ÖZOĞLU, SÜLEYMAN ÇETİN, "Eğitimde Güncel Bir Konu: Okullarda Rehberlik Hizmet-leri", Eğitim ve Bilim, Cilt I, Sayı 6, Mart 1977. s. 18-27. 1977 a.
11. ÖZOĞLU, SÜLEYMAN ÇETİN, "Orta Öğretim Düzeyindeki Okullanmızda Rehberlik Hiz-metlerinin Gereksinmelerine İlişkin Görüşler ve Bazı Öneriler", Eğitim ve Bilim, Cilt 2, Sayı 10, Kasım 1977, s.4-13, 1977 b.
12. SCHMUCH, RİCHARD A., Organizational Development In The Schoois, Mayfield Pub-lishing Co. Palo Alto, Cali., 1972.
13. SHERTZER, BRACE, ve S.C. STONE, Fundementals of Guidance, (Second Ed.) Hough-ton Mifflin Com., BosHough-ton, 1971..
14. TAN, HASAN, Rehberliğin Esaslan, (2. baskı), Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1969.
15. TÜKEL SEMA, "Liseli Kızlanmız-81 inceleme", Hürriyet Gazetesi, İstanbul, 15-21 Hazi-ran 1981.
16. ÜLKÜ, SİRÂL, "Okullarda Rehberlik", Eğitim ve Bilim, Cilt 3, Sayı 15, Eylül 1978, s.31-40.
BÖLÜM İLE İLGİLİ OLARAK OKUNMASI YARARLI OLABİLECEK BAZI TÜRKÇE KAYNAKLAR
KANTARCIOĞLU, SELÇUK, Rehberlik Örgütü, Milli Eğitim Bakanlığı, Eğitim Birimi, İstan-bul. 1973.
Bir araştırma raporu özelliği taşıyan bu kitabın üçüncü ve dördüncü bölümünde ülkemizde orta dereceli okullarda Rehberlik ve hizmetlerinin gerekliliği, dunımun saptanması, eleştirilmesi, eleman yetiştirme ve Milli Eğitim Sistemi için örgüt modeli üzerinde durulmakta ve ayrıntılı açık-lamalar yapılmaktadır.
KEPÇEOĞLU, MUHARREM. "Temel Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Bazı Genel Esaslar" Temel Eğitim ve Sorunları, Türk Eğitim Der-neği Yayınlan, Ankara, 1981.
Türk Eğitim Derneğinin IV. Eğitim Toplantısında sunulan bu bildiri Rehberlik ve Psikolojik Danışma konusunda belli kavranılan açıklayarak, ülkemizde okullarda, liselerde, program uygula-malanna değinmekte ve Temel Eğitim de Rehberlik ve Psikolojik Danışma hizmetlerinin prog-ramlanmasına ilişkin önerilere yer vermektedir.
KUZGUN, YILDIZ, Rehberlik ve Psikolojik Damşma, ÖSYM Eğitim Yayınlan: 9, Ankara, 1988.
Rehberlik ve Psikolojik Danışma hizmetlerinin yeri ve etkinlikleri ve bireyi tanıma konusu-nu açıklayan bilgilerin bu yayında incelenmesi yararlı olur.
ÖZOĞLU, SÜLEYMAN ÇETİN, "Orta Öğretim Düzeyindeki Okullanmızda Rehberlik Hizmet-lerinin Gereksinmelerine ilişkin Görüş ve Bazı Öneriler" Eğitim ve Bilim, Cilt 2, Kasım 1977, Sayı 10, Türk Eğitim Demeği Yayınları, Ankara, 1977
Rehberlik Hizmetlerinin okullanmızda yer alması konusunda geliştirilmesi gerekli yaklaşım tartışılarak, örgüt yapısı içinde belli bir öneriye yer verilmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı merkez örgütünde "Öğrenci İşleri" adlı bir örgütün kurularak, Rehberlik işlerinin bu örgüte bağlanması önerilerek tartışılmaktadır.
TAN, HASAN, Rehberliğin Esrarı (2. Baskı). Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1969.
Bundan önceki bölümlerde de belirtilen bu eserin "Rehberlik Servisleri" "Rehberlik Teşki-latı ve Personel" "Rehberlik Programlanmn Değerlendirilmesi" adlı bölümlerinde, okullarda Reh-berlik ve Psikolojik Danışma Etkinliklerinin programlanması konusu belli boyutlar içind açıklan-maktadır.
ÜLKÜ, SİRAL, "Okullarda Rehberlik" Eğitim ve Bilim, Türk Eğitim Demeği Yayını. Cilt 3, Sayı 15, Eylül 1978.
Okullarda Rehberliğin temel işlevlerinin tartışıldığı bu makalede okullarımızdaki durum saptanarak 28-30 Nisan 1978 talihinde Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Bölümünde düzenlenmiş olan bir Rehberlik Seminerinin raporunda yer alan temel hususlar açıklanmaktadır.