3.5. Veri Toplama Süreci
3.5.1 Uygulanan Aile İletişim Becerileri Psikoeğitim Programı
3.5.1.3. Programın Uygulama Süreci
sözlü anlatım, grup çalışması, rol oynama ve süreç içinde geri bildirim verme tekniklerinden faydalanılmıştır. Araştırmacı tarafından yürütülen çalışma toplam sekiz hafta sürmüştür. Haftada bir gün yapılan oturumlar bir buçuk ile iki saat arasında değişmiştir. Bu süre içinde kontrol grubuyla hiçbir çalışma yapılmamış, istedikleri takdirde benzer bir çalışmanın bahar döneminde kendileri ile de yapılabileceği belirtilmiştir. Deney grubuna PAÜ Eğitim Fakültesi’ nde uygulanan programın her bir oturum süreci aşağıda kısaca sunulmaktadır.
1. Oturum: Programın Amacının Açıklanması, Tanışma ve Grup Kuralları
Amaç: Programın amacını öğrenebilme, grup lideri ve birbirleriyle tanışabilme ve grup sürecine ilişkin kuralları ve bu kuralların önemini kavrayabilme
Süre: 120 dakika
Hedef Davranışlar: Bu oturumda grup üyeleri; 1. Grup lideri ve grup üyeleri ile tanışma
2. Programın amacı ve işleyişi-akışı hakkında bilgi sahibi olma 3. Grup ile birlikte çalışma sürecine ilişkin kuralları öğrenme 4. Grup kuralların önemini kavrama davranışlarını kazanırlar. Materyal ve Araç Gereçler:
Demografik Bilgileri İçeren Kişisel Bilgi Formu (Form-1) Grup Kurallarını İçeren Form (Form-2)
Aile İçi İletişim Yeterlilikleri Programının İçerik ve Amaçlarını Belirten Form (Form-3) Yaka Kartları
Kullanılan Eğitsel Teknikler: Soru cevap, sözlü anlatım, grup çalışması Süreç
Tanışma
Öncelikle grup lideri tüm üyelere kendini tanıtır. Tanışma etkinliği için önceden hazırlanan, isimlerin yazılı olduğu yaka kartlarının dağıtılması tamamlanır. Daha sonra her grup üyesine Form-1 dağıtılarak doldurmaları istenir. Doldurulan formlar grup liderine teslim edilir ve grup üyeleri sırayla grup liderinden kendi formu dışında başka bir form alarak sesli bir biçimde gruba okur ve bu işlem en son grup üyesi okuyana kadar devam eder. Formda okunan söz konusu kişi ayağa kalkarak formu alır ve duygu, düşünce ve iletişim yeterlilikleri programından beklentilerini grup üyeleri ile paylaşır.
Grup üyeleri bu tanışma sürecinde birbirlerinin isimleri, yaşları, doğum yerleri, kaç kardeş oldukları, hobileri, meslekleri, en sevdiği sporları ve kişilik özellikleri gibi konularda bilgi sahibi olurlar.
Ayrıca yaka kartlarını her oturumun başında girişteki panodan katılımcılar alacak ve oturum sona erdikten sonra tekrar girişteki panoya asacaklardır.
Grup Kuralları
Programın istenen amaca ulaşabilmesi için grup kurallarının önemi açıklanır ve grup üyelerinden de değerlendirmeler alınarak grup kurallarının yazılı olduğu Form-2 tüm grup üyelerine dağıtılır. Ardından gerekli açıklamalar ve tartışmalar yapılır.
Programın Amacı
Programın amacı grup lideri tarafından şöyle açıklanır: "Sekiz hafta sürecek olan "Aile İletişim Becerileri Psikoeğitim Programı’nın amacı, aile iletişim becerileri hakkında bilgi, beceri ve farkındalık kazandırmak ve bu bilgi, beceri ve farkındalığı aile içinde iletişimi daha etkili ve sağlıklı hale getirmek için katılımcıların kullanmalarını sağlamaktır.” Diğer bir ifadeyle bu program ile katılımcıların;
1. İletişim ile ilgili temel bilgileri öğrenmeleri,
2. Kendini tanıma, açık samimi ve doğru bir şekilde kendini açma-ifade edebilmeleri, 3. Empati kurabilmeleri,
4. İletişimde ben-dilini kullanabilmeleri,
5. İletişimde egoyu geliştirici dili kullanabilmeleri,
6. İyi-etkin bir dinleyici olabilme ve bunun öneminin farkına varabilmeleri konusunda gerekli-ihtiyaç duyulan bilgi, beceri ve farkındalık kazanmaları amaçlanmaktadır.
Bu açıklamalardan sonra oturum içerikleri ve amaçlarının yer aldığı Form-3 grup üyelerine gösterilerek gerekli açıklamalar yapılır.
Oturumunun Sonlandırılması
Oturumun özeti ve değerlendirmesi yapılarak ilk oturum sonlandırılır. Alıştırma
Grup üyelerinden "Sizce iletişim nedir? İletişimin Günlük Yaşamdaki önemi nelerdir? Çocuklarımızla ve eşimizle iletişimizde dikkat ettiğimiz noktalar nelerdir?" soruları hakkındaki düşüncelerini yazarak bir sonraki oturumda paylaşmaları istenir.
Ekler
Form-1: Tanışma Form-2: Grup Kuralları
Form-3: Aile İçi İletişim Yeterlilikleri Programının İçerik ve Amaçları
2.Oturum: Temel Bilgiler
Amaç: İletişim ile ilgili temel kavramları öğrenebilme ve kendi aralarında ve çocukları ile kurulan iletişimin önemini anlayabilme
Süre: 100 Dakika
Hedef Davranışlar: Bu oturumda grup üyeleri; 1. İletişimi tanımlama
2. İletişimle ilgili temel kavramları tanımlama 3. İletişimin günlük yaşamdaki önemini açıklama 4. Aile içi iletişim ile ilgili bilgi sahibi olma
5. İletişimin eşler ve çocuklarla ilişkilerdeki önemini kavrama
6. Çocuklar ile iletişimde dikkat edilmesi gereken noktalar olduğunu anlama davranışlarını kazanırlar.
Materyal ve Araç Gereç:
İletişim İle İlgili Temel Kavramlar Hakkında Bilgi Veren Form (Form-4) Kişiler Arası İletişim Modelini Gösteren Form (Form-5)
"Düşünelim... Gelişelim..." Adlı Etkinliği İçeren Form (Form-6) Projeksiyon
Kullanılan Eğitsel Teknikler: Soru cevap, sözlü anlatım Süreç
Öncelikle birinci oturum kısaca özetlenir ve ardından önceki oturumda verilen alıştırmalarla ilgili paylaşımlara geçilir. Alıştırmadaki sorular gereği her grup üyesi iletişimi kendi cümleleri ile tanımlar ve günlük yaşamdaki önemi hakkında yazdığı düşüncelerini diğer grup üyeleri ile paylaşır.
Grup lideri iletişim ile ilgili tanımını "Duygu, düşünce ve bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkaları ile paylaşılması" şeklinde vurgulayarak temel kavramlarla ilgili görsel sunuma geçilir.
Temel Kavramlar:
İletişimin önemi ile ilgili paylaşımlardan sonra grup üyelerine "İletişimle İlgili Temel Kavramlar" konulu powerpoint sunumu (Form-4) yapılır.
Yapılan sunumda katılımcılara iletişim ile ilgili tanımlar ve iletişim sürecinin ögeleri hakkında bilgi verilir. Daha sonra katılımcılara, iletişim sürecini gösteren iletişim modeli (Form -5) tahtaya yansıtılır.
Daha sonra grup lideri yaşamdan örnekler vererek grup üyelerinin iletişim sürecini ayrıntılı olarak ve daha yakından tanımalarını sağlar. Üyelerden örnekleri kendi yaşamlarından kesitler vererek zenginleştirmeleri istenir.
Aile ve İletişim:
Grup üyelerinin sağlıklı aile ve iletişim ile ilgili fikirleri, yaşantı örnekleri vb. alındıktan sonra ailede iletişimin önemi ile ilgili gerekli açıklamalar grup lideri tarafından yapılır.
Oturumun Sonlandırılması
Oturum boyunca yapılan çalışmaların özeti ve değerlendirmesi yapılarak ikinci oturum sonlandırılır.
Alıştırmalar
Grup üyelerinden örnek iletişim modeli oluşturmaları istenir.
"Düşünelim... Gelişelim..." adlı alıştırmayı tamamlamaları istenir.( Form -6) Ekler
Form-4: İletişim İle İlgili Temel Kavramlar Form-5: İletişim Modeli
Form-6: Düşünelim... Gelişelim...
3.Oturum: Kendini Tanıma, Kendini Açma
Amaç: Katılımcıların kendini tanıyabilme, kendi kişilik özellikleri hakkında düşünebilme ve bu özellikleri paylaşabilme, diğer kişilerle ortak ve farklı yönlerinin farkına varabilme, kendini açık, dürüst ve samimi şekilde ifade edebilme
Süre: 90 Dakika
1. Kendi kişilik özellikleri, eğilimleri, alışkanlıkları, eksiklikleri, olumlu ve olumsuz yanları gibi konularda daha fazla bilgi sahibi olma
2. Kendi kişilik özelliklerinin, eğilimlerinin, alışkanlıklarının, eksikliklerinin, olumlu ve olumsuz yanlarının farkına varma
3. Kendi kişilik özelliklerini, eğilimlerini, alışkanlıklarını, eksikliklerini, olumlu ve olumsuz yanlarının farklı konularda, farklı kişilere rahatlıkla açma
4. Kendi hakkında daha fazla bilgi sahibi olup farkındalık kazanmanın iletişimlerine etkisini gözlemleme davranışlarını kazanırlar.
Materyal ve Araç Gereç:
Kendini Tanıma Ve Kendini Açma İle İlgili Temel Bilgileri İçeren Form (Form-7), Kendini Tanıma İle İlgili Etkinlik Formları (Form-8, Form-9),
Kendini Açma İle İlgili Etkinlik Formu (Form-10), Projeksiyon
Kullanılan Eğitsel Teknikler: Sözlü anlatım, soru cevap, grup çalışması Süreç
Öncelikle ikinci oturumun kısa bir özeti yapılır ve verilen alıştırma ile ilgili paylaşımlarda bulunulur. Ardından grup lideri grup üyelerine "Kendi kişiliğinizi düşündüğünüzde aklınıza neler geliyor?" diyerek kişilik özellikleri üzerine odaklanmalarını ister. Yapılan paylaşımlardan sonra grup lideri kişilik ile ilgili kuramsal bilgiler verir (Form- 7). Ardından etkinliklere geçilir.
Önce Etkinlik 1 uygulanır ve değerlendirmesi yapılır (Form-8). Daha sonra grup üyelerinden öncelikle eşleri ile birlikte 5 ile 6 dakika süresince dönüşümlü olarak kendilerinin formda yazmış oldukları özellikleri ifade etmeleri-açmaları istenir. Ardından grup üyelerinden en az tanıdıklarını düşündükleri kişi ile 5 ile 6 dakika boyunca yine dönüşümlü olarak kendilerinin formda yazmış oldukları özellikleri ifade etmeleri-açmaları istenir. Herkes paylaşımlarını tamamladıktan sonra üyelere eşleriyle ve az tanıdıkları kişi ile konuşunca, hangisinde daha rahat ve kolay iletişim kurabildikleri sorulur ve üzerinde tartışılır (Çam, 1997). Daha sonra Etkinlik 2 uygulanır ve değerlendirmesi yapılır (Form-9). Oturum Sonlandırma
Yapılan çalışmalardan sonra günün kısa bir özeti ve değerlendirmesi yapılarak oturum sonlandırılır.
Alıştırma
Alıştırma için form-10 katılımcılara dağıtılır ve bir sonraki haftaya kadar tamamlanması istenir.
Ekler
From-7: "Kendini Tanı-Kendini Aç " Form-8: Etkinlik 1 "Kendini Tanımak" Form-9: Etkinlik 2 "Yapmam, yapamam" Form-10: Alıştırma
4.Oturum: Empati
Amaç: Karşıdaki kişiyi tam ve doğru bir şekilde anlayabilme ve anladığını iletebilme Süre: 120 Dakika
Hedef Davranışlar: Bu oturumda grup üyeleri: 1. Empatinin iletişimdeki öneminin farkına varma 2. Empatinin tanımını yapma
3. Karşısındaki kişinin duygularını, bu duyguların nedenlerini ve dileklerini anlama ve buna uygun tepki verme davranışlarını kazanırlar.
Materyal ve Araç Gereç:
Empati İle İlgili Temel Bilgileri İçeren Form (Form-11), Örnek Olayları İçeren Form (Form-12)
Empatik Beceriyi Geliştirmeye Yönelik Etkinlik Formu (Form-13), Empatik Beceriyi Geliştirmeye Yönelik Etkinlik Formu (Form-14), Projeksiyon
Kullanılan Eğitsel Teknikler: Soru cevap, sözlü anlatım, rol oynama, grup çalışması Süreç
Öncelikle üçüncü oturum kısaca özetlenir ve daha sonra verilen alıştırma ile ilgili paylaşımlara geçilir. Daha sonra grup lideri tarafından "Empati" ile ilgili bilgilerin yer aldığı slayt (Form-11) tahtaya yansıtılır. Empati ile ilgili gerekli açıklamalar yapılır. Daha sonra aşağıda bir örneği verilen örnek olaylar verilir (Form-12) ve her grup üyesinden tepki vermeleri istenir.
Örnek Olay
Ayşe: "Bütün gün evde tek başıma kalmaktan çok bunaldım. Temizlik, bulaşık, çamaşır... Bütün işleri ben yapıyorum ve eşim bana hiç yardım etmiyor. Sabah gidiyor akşam geliyor ve uyuyor. Benimle hiç ilgilenmiyor."
Uygun Tepkiler:
Fatma: "Eşinin ilgisizliği ve işlerin sana kalması seni çok üzmüş. Bu yüzden stresli hissediyorsun. Eşinin sana biraz yardımı ve ilgisi seni rahatlatabilir."
Uygun olmayan tepki:
Örnek olaylardan sonra grup üyelerinden Form-13’de yer alan ve aşağıda bir örneği verilen altı olayla ilgili rol yaparak empatik tepkiler vermeleri istenir. Daha sonra grup üyeleri hem kendi verdikleri hem de diğer grup üyelerinin verdikleri tepkiler üzerinde durarak paylaşımda bulunurlar.
Oturumunun Sonlandırılması
Oturum boyunca yapılan çalışmaların özeti yapılarak altıncı oturum sonlandırılır. Alıştırma
Grup üyelerinden bir sonraki oturuma kadar iletişim kurdukları kişilere empatik tepkiler vermeye çalışmaları istenir.
Aileler evde çocukları ile Form-14’de yer alan alıştırmayı uygulayıp bir sonraki oturuma geleceklerdir. Grup lideri Form-14 hakkında sınıfta ön bilgilendirme yapacaktır. Ekler
Form-11: Empati
Form-12: Örnek Olaylar
Form-13: "Empatik Beceri Etkinliği" Form-14: “Empatik Dinleme Etkinliği”
5. Oturum: Ben Dili ve Sen Dili
Amaç: Ben dili ve sen dili kavramlarını, farkını ve sonuçlarını anlayabilme ve iletişimde ben dilini kullanabilme
Süre: 90 Dakika
Hedef Davranışlar: Bu oturumda grup üyeleri: 1. Ben dilini ve sen dilini tanımlama
1. Ben dili ve sen dili arasındaki farkı söyleme 2. Ben dilinin önemini kavrama
3. Ben dilini iletişimin bir parçası haline getirme 4. Kişilerarası ilişkilerde suçlayıcı ifadeler kullanmama
5. Mesajı, karşıdaki kişiyi küçültmeden iletme davranışlarını kazanırlar. Materyal ve Araç Gereç:
Ben Dili Ve Sen Dili İle İlgili Açıklayıcı Bilgilerin Yer Aldığı Form (Form-15) Örnek Olayları İçeren Form (Form-16)
Ben Dilini Kullanmayı Destekleyici Etkinlik İçeren Form (Form-17) Ben Dilini Kullanmayı Destekleyici Etkinlik İçeren Form (Form-18) Ben Dilinde Tepkiler Vermeyi Geliştirici Etkinliği İçeren Form (Form-19)
Projeksiyon, Yazı Tahtası
Kullanılan Eğitsel Teknikler: Soru cevap, sözlü anlatım, grup çalışması, rol oynama Süreç
Öncelikle dördüncü oturum kısaca özetlenir ve daha sonra, verilen alıştırmalarla ilgili paylaşımlara geçilir. Ardından grup lideri tarafından "Ben Dili ve Sen Dili" ile ilgili kuramsal bilgiler verilir (Form-15).
Grup üyelerine ben dili ve sen dili ile ilgili bilgilerin yer aldığı powerpoint sunumu (Form-15) gösterilerek tanımlar ve ilgili açıklamalar yapılır. Devamında aşağıdaki bir örneği verilen örnek olaylar (Form-16) verilerek grup üyelerinden tepkiler vermeleri istenir.
Örnek Olay:
Eşiniz her gün işten geldikten sonra çantasını, cüzdanını, saatini salondaki masanın üzerine bırakmaktadır. Siz eşyalarınızın bıraktığınız yerden değiştirilmesinden hoşlanmıyorsunuz. Eşiniz ise etrafta dağınık bir şeyler görmekten hoşlanmamaktadır. Bu durumda eşinize ben mesajı gönderiniz.
Uygun Tepki: "Hayatım, eşyalarımın benden habersiz değiştirilmesi beni rahatsız ediyor ve bu durumda stresli hissediyorum."
Uygun Olmayan Tepki: "Senin bu davranışların artık beni yormaya başladı. Sürekli eşyalarımı değiştiriyorsun ve bana haber vermiyorsun!"
Sizin Ben Mesajınız: ...
Örnek olaylardan sonra grup üyelerine aşağıda bir örneği verilen, ben dili tepkileri vermeleri için hazırlanan örnek durumları içeren form (Form-17) dağıtılır.
Amaç: Örnek durumlarda belirtilen olaylara ben dili tepkileri verilerek ben dili beceri kazanılmasına destek olmak amaçlanmıştır.
1-Eşinizin siz eve geldiğinizde sürekli konuştuğunu düşünelim. Gün boyunca yaptıklarını anlatıyor, izlediği dizileri, filmleri vb. sizle paylaşıyor ya da mahallede duyduğu bir olayı heyecanla size anlatmaya çalışıyor. Siz ise yorgunsunuz ve başınız ağrıyor. Bu durumda neler yaşıyorsunuz, neler düşünüyorsunuz ve hissediyorsunuz. Bunları ben dile ile eşinize iletiniz.
Siz:...
Formda yer alan bilgiler üzerinden tartışılır ve verilen tepkiler üzerinde durulur. Ardından grup üyelerinden belirlenen kişiden başlanarak solundaki kişiye sen dilini kullanarak iki tane olumsuz cümle sağındaki kişiye ise ben dilini kullanarak iki tane olumlu cümle kurmaları istenir. Herkes bitirdikten sonra katılımcılardan sen dili ile ben dili
cümlelerini duymak ve kullanmak hakkındaki duygu ve düşünceleri sorulur (Yüksel- Şahin,1997).
Daha sonra "Ben Dili" etkinliği (Form-18) uygulanır. Etkinlikten sonra grup üyeleri düşüncelerini paylaşır.
Oturumunun Sonlandırılması
Oturum boyunca yapılan çalışmaların değerlendirmeleri yapılarak üçüncü oturum sonlandırılır.
Alıştırma
Katılımcıların, bir sonraki oturuma kadar eşleriyle, çocuklarıyla ve arkadaşlarıyla vb. yaşadıkları ve kendilerinde olumsuz duygulara neden olan olaylarla ilgili olarak ben dili ile tepki vermeleri, verdikleri tepkilerin sonuçlarını (Form-19) ' e yazmaları istenir.
Ekler
Form-15: Ben Dili ve Sen Dili Form-16: Örnek Olaylar
Form-17: Ben Dili Alıştırmaları Form-18: Ben Dili Etkinliği
Form-19: Ben Dili İfadelerinin Kullanımı
6. Oturum: Egoyu Geliştirici Dil
Amaç: Egoyu geliştirici ve zedeleyici dilin ne olduğunu anlayabilme, farklarını ayırt edebilme, önemini kavrayabilme ve günlük yaşamda egoyu geliştirici dili rahatlıkla kullanabilme
Süreç: 90 Dakika
Hedef Davranışlar: Bu oturumda grup üyeleri:
1. Egoyu geliştirici dili ve egoyu zedeleyici dili tanımlama
2. Egoyu geliştirici dil ve egoyu zedeleyici dil arasındaki farkı tanıma 4. Egoyu geliştirici dilin önemini kavrama
5. Egoyu geliştirici dili iletişimin bir parçası haline getirme 6. Kişilerarası ilişkilerde egoyu zedeleyen ifadeler kullanmama
7. İnsanlara eksiklerini iletirken olumlu özelliklerinden de söz etme davranışlarını kazanırlar. Materyal ve Araç Gereç:
Egoyu Geliştirici ve Egoyu Zedeleyici Dil İle İlgili Bilgileri İçeren Form (Form-20) Egoyu Geliştirici Dil İle İlgili Örnek Olayları İçeren Form (Form-21)
Egoyu Geliştirici Dil İle İlgili Alıştırmalar İçeren Form (Form-23) Projeksiyon, Yazı Tahtası
Kullanılan Eğitsel Teknikler: Soru cevap, sözlü anlatım, grup çalışması, rol oynama Süreç
Öncelikle beşinci oturum kısaca özetlenir ve daha sonra verilen alıştırmalarla ilgili paylaşımlara geçilir. Daha sonra grup lideri tarafından "Egoyu Geliştirici ve Zedeleyici Dil" ile ilgili kuramsal bilgiler verilir. Grup üyelerine egoyu geliştirici ve zedeleyici dil ile ilgili bilgilerin yer aldığı powerpoint sunumu (Form-20) gösterilerek açıklamalar yapılır. Daha sonra aşağıda bir örneği verilen örnek olaylar üzerinde tartışılır (Form-21).
Örnek Olay:
Sevda matematik sınavından düşük almıştır. Oysa Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Tarih dersi sınavlarından yüksek not almıştır. Sevda’nın anne/babası olarak egoyu geliştirici ve egoyu zedeleyici dili kullanarak örnekte olduğu gibi tepkilerinizi yazınız.
Uygun Tepki: “Kızım sen Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Tarih dersi sınavlarından yüksek not almıştın. Biraz daha gayret edersen Matematik dersinin sınavından da yüksek not alacağını biliyorum.”
Uygun Olmayan Tepki: “Neden Matematik dersinden düşük not aldın? Neden Çalışmadın? Tembellik mi yapıyorsun? Bu not ne böyle!”
Sizin Egoyu Geliştirici
Tepkiniz:……… Sizin Egoyu Zedeleyici
Tepkiniz:……… Örnek olaylardan sonra grup üyelerine egoyu geliştirici ve zedeleyici dil ifadelerinin gruplandırıldığı ve yeni ifadelerin yazıldığı etkinliğin yer aldığı Form-22 dağıtılır. Formlarda yazılan bilgiler üzerinden tartışılır.
Amaç: Egoyu geliştirici ve egoyu zedeleyici dil arasındaki farkı anlamak amaçlanmıştır. Aşağıdaki ifadeleri egoyu geliştiren veya zedeleyen dil olarak gruplayınız.
1. Oğlum yiyip içmene biraz dikkat et. İyice şişman biri oldun. 2. Hayatım çok düzensizsin.
3. Baba elini biraz cebine at. Ne kadar cimrisin!
4. Ayten burnun çok iyi koku alıyor. Ancak gözlerini bir doktora göster istersen. Uzağı net göremiyor gibisin.
Oturumunun Sonlandırılması
Oturum boyunca yapılan çalışmaların özeti ve değerlendirmesi yapılarak üçüncü oturum sonlandırılır.
Alıştırma
Katılımcıların aileleri ile birlikte yaşamlarında egoyu geliştirici dili kullanmaları ve egoyu geliştirici dili kullandıklarında eşlerinde ve çocuklarında gördükleri değişimleri not almaları bir sonraki oturumda diğer üyelerle yaşantılarını paylaşmaları istenir (Form-23). Ekler
Form-20: Egoyu Geliştirici Dil- Egoyu Zedeleyici Dil Form-21: Örnek Olaylar
Form-21: Etkinlik (Egoyu Geliştirici/Zedeleyici Dil) Form-23: Alıştırma Formu
6. Akif sana güveniyorum. Çok sağlam birisin. Ancak bazen biraz fazla konuşuyorsun. 7. Oğlum matematikte başarısızdır ancak Türkçede oldukça başarılıdır.
8. Anne çok sakarsın. Eline ne alsan düşürüyorsun. 9. Çocuğum çok tembelsin. Biraz çalışsan diyorum. 10. Kızım ne kadar inatçısın! Yeter artık!
Egoyu Geliştiren İfadeler Egoyu Zedeleyen İfadeler
7.Oturum: Etkin Dinleme-Katılımlı Dinleme
Amaç: İyi bir dinleyici olmanın önemli noktalarını anlayabilme, kavrayabilme, iletişim kurulan kişinin söylediklerine karşı yakın ilgi gösterebilme, uygun söz ve davranışlarda bulunabilme
Süreç: 120 Dakika
Hedef Davranışlar: Bu oturumda grup üyeleri: 1. Etkin dinlemenin ne olduğunu anlama 2. Etkin dinlemenin önemini kavrama 3. Etkin dinleme becerisi gösterme
4. Kendi iletişimlerinde kullandıkları dinleme tepkilerini fark etme
5. Hangi dinleme türlerinin iletişimi zorlaştırdığını hangilerinin kolaylaştırdığını ayırt etme 6. Sözel pekiştiricileri kullanma, göz temasını kurma ve etkin dinleme davranışlarını kazanırlar.
Materyal ve Araç Gereç:
Etkin Dinleme İle İlgili Gerekli Bilgileri İçeren Form (Form-24) Örnek Olayları İçeren Form (Form-25)
Etkin Dinlemeyi Geliştirmek İçin Hazırlanan Etkinlik Formu (Form-26) İyi Bir Dinleyici Olma Adlı Etkinliğinin Yer Aldığı Form (Form-27) Etkin Dinleme Alıştırmalarını İçeren Form (Form-28)
Projeksiyon, Yazı Tahtası
Kullanılan Eğitsel Teknikler: Soru cevap, sözlü anlatım, grup çalışması, rol oynama Süreç
Öncelikle altıncı oturum kısaca özetlenir ve daha sonra verilen alıştırmalarla ilgili paylaşımlara geçilir. Daha sonra grup lideri tarafından "Etkin Dinleme" ile ilgili bilgilerin yer aldığı slayt (Form-24) tahtaya yansıtılır. Süreçte konu ile ilgili bilgiler paylaşılırken aynı zamanda etkin dinleme ile ilgili kuramsal bilgilerin ışığında aşağıda bir örneği verilen