Gelecek Çalışmalara Yönelik Öneriler - Aile iletişim becerileri psikoeğitim programının ebeveyn

5.2. Öneriler

5.2.2. Gelecek Çalışmalara Yönelik Öneriler

Uyumlu bir evlilik ve aile içi etkili iletişim insan yaşamında önemli bir rol oynamakta ve eşlerin ve çocukların psikolojik iyi oluşunu etkilemektedir (Sardoğan ve Karahan, 2005). Bu durumda, eldeki çalışmanın bulgularından hareketle, ebeveynlerin iletişim becerilerini, çift uyumlarını, evlilik doyumlarını ve çocuklarının sosyal duygusal uyumlarını desteklemeye yönelik eğitim programları arttırılması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışmada uygulanan programa benzer programların uzun sürelere yayılmasının ve uzun sürede etkilerinin de takip edilmesinin faydalı olacağına inanılmaktadır.

Ek olarak anne-baba-çocuk üçgeninde iletişim yeterliliklerini arttırmaya ve yaşanan problemlerin çözümü için etkili yöntem ve tekniklerin kazandırılmasına dönük uygulamalar da yapılmalıdır.

Bunların yanında bu çalışma kapsamında yer alan değişkenler dışında diğer değişkenler de çalışmalarda ele alınmalıdır.

Bunların yanında örneklem grubuna çift adayları, değişik yaş gruplarından öğrenciler, ayrı yaşayan ebeveynler gibi değişik demografik özelliklerde bireyler de alınarak çalışma genişletilebilir. Eldeki programa benzer bir psikoeğitim programı hazırlanarak örneklem grubunun genişletilmesi, böylece bulguların genellenebilirlik düzeyinin daha da yükseltilmesi yoluna da gidilebilir.

Bu çalışma kapsamında ele alınan temel iletişim becerileri haricinde, uygun ölçme araçları da kullanılıp değerlendirilmesinin yapılması koşullarıyla birlikte, bireylere kazandırılması faydalı olduğu düşünülen çatışma çözme stilleri ve iletişim engelleri hakkında gerekli bilgi ve yeterliliklerin katılımcılara kazandırılmasına dönük programların geliştirilmesine ihtiyaç olduğu söylenebilir.

Konu ile ilgili yapılacak çalışmalarda pilot uygulama yapılarak kullanılacak programın yürütülmesi hakkında ön bilgilerin toplanması, olası beklenmeyen sorunların aşımında destekleyici olabilir.

KAYNAKÇA

Acar, H. (1998). Ankara’da sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu genel müdürlügü’ne bağlı sosyal hizmet kuruluşlarında çalışan üniversite mezunu evli personelin evlilik doyumları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Açıkgöz, H. M. (2005). Etkili iletişim. Ankara: Elis Yayınları.

Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Walters, E., ve Wall, S. (1978). Patterns of attachment: a psychological study of the strange situation. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.

Akar, H. (2005). Psikiyatrik yardım talebi olanlar ile yardım talebi olmayan ve boşanma aşamasında olan çiftlerde; çift uyumu ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin karşılaştırılması. (Uzmanlık tezi). Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 12. Psikiyatri Birimi, İstanbul. Akgün, R. ve Polat Uluocak, G. (2010). Evlilikte etkili iletişim ve problem çözme: bir

toplum merkezindeki kadınlarla gerçekleştirilen grup çalışması. Aile ve Toplum Eğitim, Kültür ve Araştırma Dergisi, 6 (23), 9-22.

Akkoyun, F. (2011). Transaksiyonel analiz: psikolojide işlemsel çözümleme yaklaşımı (4. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Arabacı, N. ve Ömeroğlu, E. (2013). 48-72 aylık çocuğa sahip anne-babaların çocukları ile iletişimlerinde bazı değişkenler açısından incelemesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 41-53.

Arkan, B. ve Üstün, B. (2010). Ebeveyn eğitim programlarını değerlendirme rehberi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3 (2), 102-107. Banovcinova, A. ve Levicka, K. (2015). The impact of the financial income on the family

communication. Revista Romaneasca pentru Educatie Multidimensionala, 7 (2), 35- 46.

Bağcı, B. ve Buluş, M. (2016). Evlilik Doyumu: Aile Yılmazlığı ve Etkili İletişim Becerilerinin Rolü Açısından Bir Analiz. (Yayımlanmamış makale).

Baran, M. (2013). Kadınlara verilen iletişim çatışmaları eğitiminin evlilik doyumu üzerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.

Bartholomew, K. ve Horowitz, L. (1991). Attachment styles among young adults: a test of a four category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 226-141. Basharpoor, S. ve Sheykoleslami, A. (2015). The relation of marital adjustment and family

functions with quality of life in women. Europe's Journal of Psychology, 11 (3), 432– 441.

Başaran, İ. E. (1999). Eğitime giriş (4. Basım). Ankara: Umut Yayım-Dağıtım.

Bayhan, S.P. ve Artan, İ. (2004). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.

Be, D., Whisman, M. A. ve Uebelacker, L. A. (2013). Prospective associations between marital adjustment and life satisfaction. Journal of the International Association For Relationship Research, 20, 728-739.

Berk, Laura E. (2013). Bebekler ve çocuklar: doğum öncesinden orta çocukluğa (7. Basım). (N. Işıkoğlu Erdoğan, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım Tarihi 2012.)

Bernier, A., Jarry-Boileau, V. ve Lacharit´e, C. (2014). Marital satisfaction and quality of father–child ınteractions: the moderating role of child gender. The Journal of Genetıc Psychology, 175 (2), 105–117.

Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: vol. 1. attachment. New York: Basic Books. Bowlby, J. (1973). Attachment and Loss: vol. 2. separation, anxiety and anger. New York:

Basic Books.

Bowlby, J. (1980). Attachment and Loss: vol. 3. sadness and depression. New York: Basic Books.

Brassart, E. ve Schelstraete, M. A. (2015). Enhancing the communication abilities of preschoolers at risk for behavior problems: effectiveness of a parent-ımplemented language ıntervention. Infants and Young Children, 28 (4), 337-354.

Buluş, M. (2016, Mart). 5-6 yaş çocuklarında sosyal duygusal uyum: aile yılmazlığı, ego durumları, evlilik doyumu ve iletişim becerilerinin rolü açısından bir analiz. Sözel bildiri, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Kongresi, İstanbul.

Buluş, M., Atan, A. ve Erten Sarıkaya, H. (2015). İletişim becerileri ölçeği geliştirme çalışması (Yayımlanmamış Araştırma).

Buluş, M. (2014). Sağlıklı çocuk sağlıklı toplum ilişkisinde erken çocukluk eğitimi. Yeni Türkiye, 59, 470-480.

Büyüköztürk, Ş. (2010). Veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Cüceloğlu, D. (2012). Yeniden insan insana (45. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi. Cüceloğlu, D. (2015). İletişim donanımları (50. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.

Çakır, M. A. (2007). Sosyal bilişsel öğrenme kuramı. İçinde A. Kaya (Ed.). Eğitim psikolojisi (411-437). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.

Çam, S. (1997). İletişim becerileri eğitimi programının öğretmen adaylarının ego durumlarına ve problem çözme becerisi algılarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.

Çorapçı, F., Aksan, N., Yalçın, D. A. ve Yağmurlu, B. (2010). Okul öncesi dönemde duygusal, davranışsal ve sosyal uyum taraması: sosyal yetkinlik ve davranış değerlendirme–30 ölçeği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17 (2), 63–74. Çoruk, A. (2013). Etkili iletişimde sihirli anahtar: empati. İçinde B. Güven (Ed.), Etkili

iletişim (109-123). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.

Deniz, İ. (2003). İletişim becerileri eğitiminin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin iletişim becerisi düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.

Doğan, C. ve Doğan, S. (2011). İnsanlar konuşa konuşa: aile içi iletişim-aile sosyolojisi- eğitim ve başarı. İstanbul: Elis Kitaplar.

Dökmen, Ü. (2015). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati (53. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.

Duran, Ş. ve Hamancı, Z. (2010). Evlilik öncesi ilişki geliştirme programının romantik ilişkiler yaşayan üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri ve çatışma iletişim tarzları üzerine etkisinin incelenmesi. Aile ve Toplum Eğitim, Kültür ve Araştırma Dergisi, 6 (23), 87-99.

Ekşi, H. ve Kahraman, Z. (2012). Bir evlilik ve aile hayatı eğitim programının evli kadınlarda evlilik uyumuna ve aile sistemine etkisi. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36, 129-145.

Erbek, E., Beştepe, E., Akar, H., Alpkan, L. ve Eradamlar, N. (2005a). Cinsellik ve çift uyumu arasındaki ilişki: üç grup evli çiftte karşılaştırmalı bir çalışma. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 18 (2), 72-81.

Erbek, E., Beştepe, E., Akar, H., Eradamlar, N. ve Alpkan, R. L. (2005b). Evlilik uyumu. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 18 (1), 39-47. Erduran, T. (2012). Aile içi iletişim ve çocuk gelişimi. İstanbul: Truva Yayınları.

Ergin, A. (2010). Eğitimde etkili iletişim (5. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.

Ersanlı, K. ve Kalkan, M. (2008). Evlilik ilişkilerini geliştirme: kuram ve uygulama (1.Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Fışıloğlu, H. ve Demir, A. (2000). Applicability of the dyadic adjustment scale for measurement of marital quality with turkish couples. Europen Journal 0f Psychological Assessment, 16 (3), 214-218.

Fiske, J. (1990). Introduction to communication studies (2. Edition). London: Routledge. Foa, E. B. ve Foa, U. G. (2012). Resource theory of social exchange. İçinde K. Törnblom ve

A. Kazemi (Eds.), Handbook of Social Resource Theory: Theoretical Extensions, Empirical Insights, and Social Applications, Critical Issues in Social Justice (15-32). New York: Springer Science Business Media.

Gladding, S. T. (2012). Aile terapisi-tarihi, kuram ve uygulamaları (5.Baskı). (İ. Keklik ve İ. Yıldırım, Çev.). Ankara: Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği. (Orijinal çalışma basım tarihi 1995.)

Gladding, S. T. (2011). Aile terapisi: tarihi, kuram ve uygulamaları. Ankara: Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği.

Goleman, D. (2000). Duygusal zeka (17. Basım). (B.S. Yüksel, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.

Güngör Aytar, A. (2015). Toplumsal ve duygusal gelişim. İçinde A. Ulusoy (Ed.), Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi (93-126). Ankara: Anı Yayıncılık.

Güven, N. (2005). İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ve evlilikte problem çözme becerilerinin evlilik doyumu ile ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.

Işık, M. (2011). Sizinle iletişebilir miyiz? (7. Baskı). Konya: Eğitim Akademi Yayınları. Hacı, Y. (2011). Evlilik uyumunun empatik eğilim, algılanan aile içi iletişim ve çatışma

çözme stillerine göre yordanması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.

Hazan, C. ve Shaver, P. R. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52 (3), 511-524.

Hazan, C. ve Shaver, P. R. (1994). Attachment as an organizational framework for research on close relationshps. Psychological Inquiry, 5(1), 1-22

Hendrick, C., Hendrick, S. S. ve Dicke, A. (1998). The love attitudes scale: short form. Journal of Social and Personal Relationships, 15, 147-159.

Hendrick, S. S. (2009). Yakın ilişkiler psikolojisi (1.Baskı). (A. Dönmez, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal basım tarihi 2003).

Hiew, D. N., Halford, W. K., Van Der Vijver ve Liu, S. (2016). Communication and relationship satisfaction in chinese, western, and ıntercultural chinese–western couples. Journal of Family Psychology, 30 (2), 193-202.

High, A. C. Ve Scharp, K. M. (2015). Examining family communication patterns and seeking social support direct and ındirect effects through ability and motivation. Human Communication Research, 41, 459-479.

Jackl, J. A. (2016). “Love Doesn’t Just Happen…”: Parent-child communication about marriage. Communication Quarterly, 64 (2), 193–209.

Kalkınç, F. (2004). Okul evde başlar. İzmir: Nobel Yayın Dağıtım.

Kandır, A., ve Alpan, Y. (2008). Okul öncesi dönemde sosyal-duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum, 4, 33-38.

Kaner, S., ve Bayraklı, H. (2010). Aile yılmazlık ölçeği: Geliştirilmesi, geçerliği ve güvenirliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(2) 47-62.

Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Karasar, N. (2014). Araştırmalarda rapor hazırlama (18. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Karahan, F., Sardoğan, M. E., Güven, M. Ç., Özkamalı, E. ve Dicle, A. N. (2006). İnsan ilişkileri ve iletişim dersi’nin öğretmen adaylarının çatışma çözme ve empatik beceri düzeylerine etkisi. Eurasian Journal of Educational Research, 23, 127-136.

Kasapoğlu, A. (2008). İletişimde ben-dili- "Ashabu'l-Karye" kıssasından bir kesit. Hikmet Yurdu, 1, 49-60.

Kibar, B. (2008). Büyükanneleriyle yetişen ve yetişmeyen 5-6 yaş çocuklarının sosyo- duygusal gelişim düzeyleri, davranış sorunları ile aile işlevlerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.

Kocayörük, E. (2010). Ergen gelişiminde aile işlevleri ve baba katılımı. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (33), 37-45.

Kocayörük, E. (2012). Etkili iletişim becerileri (2. Baskı). İstanbul: Kriter Yayınevi.

Koç Erdamar, G. (2015). Sosyal öğrenme kuramı. İçinde A. Ulusoy (Ed.), Gelişim ve öğrenme psikolojisi (207-243). Ankara: Anı Yayıncılık.

Korkut, F. (1996). İletişim becerilerini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlilik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (7), 19-23.

Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.

Kozan, K. (1983). Davranış bilimleri araştırılmalarında sosyal beğenirlik boyutu ve Türkiye için bir sosyal beğenirlik ölçeği. ODTÜ Geliştirme Dergis, 10, 447-478.

Kumar, P. S. (2015). Psychological well being and marital adjustment: a study on elderly couples in post parental stage of life. Indian Journal of Gerontology, 29 (1), 77-90. Liermann, K. ve Norton, C. L. (2016). Enhancing family communication: examining the

impact of a therapeutic wilderness program for struggling teens and parents. Contemporary Family Therapy Journal,38, 14-22.

Locke, H. J. ve Wallace, K. M. (1959). Short marital-adjustment and prediction tests: their reliability and validity. Marriage and Family Living, 21, 251-255.

McFarlane, E., Dodge, R. A. B., Burrell, L., Crowne, S., Cheng, T. L. ve Duggan, A.k. (2010). The ımportance of early parenting in at-risk families and children's social- emotional adaptation to school. Academic Pédiatrie Association, 10, 330-337.

Miller, P. H. (2008). Gelişim psikolojisi kuramları. (Z. Gültekin, Çev.). Ankara: İmge Kitapevi Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2002).

Muraru, A. A. ve Turliuc, M. N. (2013). Predictors of marital adjustment: are there any differences between women and men? Europe's Journal of Psychology, 9 (3), 427- 442.

Nazlı, S. (2014). Aile danışmanlığı (11. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.

Noller, P. ve Fitzpatrick, M. A. (1990). Marital communication in the eighties. Journal of Marriage and The Family, 52, 832-843.

Norton, R. (1983). Measuring marital quality: a critical look at the dependent variable. Journal of Marriage and Family, 45, 141-151.

Önder, A. (2003). Ailede iletişim: konuşarak ve dinleyerek anlaşalım. İstanbul: Morpa Kültür ve Yayınları.

Önder, M. (2008). Medya kıskacındaki çocuklar. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 8 (4), 183-190.

Özbey, S. (2012). Ebeveynlerin evlilik uyumu ve algıladıkları sosyal destek ile altı yaş çocuklarının problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (1), 43-62.

Özer, A. ve Cihan-Güngör, H. (2012). Yükleme tarzları, bağlanma stilleri ve kişilik özelliklerine göre evlilik uyumu. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 11-24.

Özer, K. (2002). İletişimsizlik becerisi. (3. Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Öztürk Haney, M. ve Erdoğan, S. (2013). Sağlık davranışı etkileşim modeli: çocukların beslenme alışkanlıklarını belirlenmek için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6 (4), 218-223.

Ramazan, O. ve Ünsal, Ö. (2012). A study on the relationship between the social-emotional adaptation and behavioral problems of 60-72 month old preschoolers. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 5828-5832.

Rogers, C. R. (1983). Empatik olmak değeri anlaşılmamış bir varoluş şeklidir (F. Akkoyun, Cev.). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16, 103-124.

Sardoğan, M. E ve Karahan, T. F. (2005). Evli bireylere yönelik bir insan ilişkileri beceri eğitimi programının evli bireylerin evlilik uyum düzeylerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38 (2), 89-102

Sardoğan, M. E ve Karahan, T. F. (2007). Kişilik gelişimi. İçinde A. Kaya (Ed.), Eğitim psikolojisi (134-168). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık

Seider, B. H., Hirschberger, G., Nelson, K. L., & Levenson, R. W. (2009). We can work ıt out: age differences in relational pronouns, physiology, and behavior in marital conflict. Psychology and Aging, 24, 604-613.

Sevim, S.A. (1999). Evlilik ilişkisini geliştirme programları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (11), 19-25.

Soylu, Y. ve Kağnıcı, D. Y. (2015). Evlilik uyumunun empatik eğilim, iletişim ve çatışma çözme stillerine göre yordanması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5 (43), 44-54.

Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2014). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.

Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: new scales for assessing the quality of marriage and smilar dyads. Journal of Marriage and the Family, 38, 15-28.

Sümer, N. ve Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikolojisi Dergisi, 14 (43), 71-106.

Süzer, F. (2003). Evlenmek üzere olan çiftlerin kaygı durumu ve danışmanlık gereksinimi (Yayımanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.

Şahinkaya, R. (1975). Psiko-sosyal yönleriyle aile. Ankara: Kardeş Basımevi.

Şener, A. ve Terzioğlu, G. (2002). Ailede Eşler Arası Uyuma Etki Eden Faktörlerin Araştırılması. T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, 118. 13.04.2016 tarihinde http://ailetoplum.aile.gov.tr/ adresinden ulaşılmıştır.

Taşkın, Ü. (2012). İletişim becerisinin çatışma eğilimi ve algılanan ana baba tutumları ile ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir. Tekinalp, Ş. ve Uzun, R. (2006). İletişim araştırmaları ve kuramları (2. Baskı). İstanbul:

Beta Basım Yayım.

Telman, N ve Ünsal, P. (2005). İnsan ilişkilerinde iletişim. İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Temiz, G. (2014). Anne çocuk iletişim becerileri eğitiminin çocukların duyguları tanıma ve

ifade etme becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.

Tepeli, K. (2012). Çocukların istenmeyen davranışlarına karşı annelerin kullandıkları iletilerin niteliksel analizi. E-Journal of New World Sciences Academy, 8 (1), 138- 158.

Tezer, E. (1996). Evlilik ilişkisinden sağlanan doyum: Evlilik yaşamı ölçeği. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (7), 1-7

Thenmozhi, S. (2015). Relationship between marital satisfaction, self efficacy and work engagement among male employees in the ıtes sector. Annamalai International Journal of Business, Özel Basım, 69-73.

Turan, F., Yükselen, A.İ., Özgün, Ö., Metindoğan-Wise, A., Talim, B., Elibol, F., Er- Sabancıoğlu, M., Şahin, S. ve Acar Şengül, E. (2014). Erken çocukluk gelişimi 1: bebeklik döneminde gelişim. İçinde F. Turan ve A. İ. Yükselen (Ed.), Her yönüyle okul öncesi eğitim 1 (18-203). Ankara: Hedef CS Basın Yayın.

Turanlı, P. (2007). Orta yetişkinlikte evlilik uyumu ile benlik saygısı ve bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin saptanması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.

Türkiye İstatistik Kurumu (2016). Evlenme sayısı, kaba evlenme hızı, boşanma sayısı ve kaba boşanma hızı. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist adresinden 04.05.2016 tarihinde erişilmiştir.

Ürgüplü Şıraman, K. F. (2006). Etkili öğretmenlik eğitiminin öğretmenlerin iletişim becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Üstündağ, E. (2006). İletişim becerilerini geliştirme programının güvenlik bilimleri fakültesi öğrencilerinin kendini açma davranışlarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.

Üstünsel, G. (2011). Etkili iletişim becerileri ve beden dili. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.

Whirter, Mc. J. ve Voltan-Acar, N. (2005). Çocukla iletişim (5. Baskı). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

Yalçın, H. (2013). Anne-çocuk iletişimi eğitiminin etkileri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 179-194.

Yalçın, H. (2014). Evlilik uyumu ile sosyodemografik özellikler arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3, 250-261.

Yavuzer, H. (2004). Ana-baba okulu (11. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.

Yüksel-Şahin, F. (1997). Grupla iletişim becerileri eğitiminin üniversite öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.

Ek A: İletişim Becerileri Ölçeği Hiç Uygun Değil Çok Az Uygun Kısmen Uygun Çoğunlukla Uygun Tamamen Uygun 1 İnsanlara eksiklerini söylerken/iletirken olumlu özelliklerinden de söz

ederim.

2 İnsanlara başarısızlıklarını ifade ederken başarılı yönlerine de muhakkak

değinirim.

3 Çevremdeki insanların yanlış ya da hatalarını onları incitmeden dile

getiririm.

4 Karşımdaki insanın kişiliğini ve benliğini hedef almadığım için konuşmalarım gerginlik yaratmaz.

5 Karşımdakine önce olumlu özelliklerinden bahsederek olumsuz yönlerini

değiştirmesi için cesaret veririm.

6 Günlük yaşamımda insanlarla iletişimimde kullandığım ifadelere ve kelimelere onları incitmemek için çok dikkat ederim.

7 Biri benimle konuşurken onunla göz teması kurmaya çalışırım. 8 Biri benimle konuşurken onu anladığımı gösteren iletiler veririm.

9 Karşımdaki kişi konuşurken beden diline ve yüz ifadesine dikkat ederim. 10 Karşımdaki kişi konuşurken, onu anlamak için kullandığı ipuçlarına dikkat

ederim.

11 Biriyle iletişim halindeyken söylediklerini bütün halinde anlamaya çalışırım.

12 Karşımdakini anlamaya çalışırken ihtiyaç duyduğumda soru sorarım. 13 Konuşurken etkili göz teması kurarım.

14 Konuşmaları dinlerken arkasındaki duyguları da anlamaya çalışırım 15 Düşüncelerimi tanımada/fark etmede/anlamada zorluk çekerim

16 Genellikle duygularımı tanımada/fark etmede/anlamlandırmada zorluk

çekerim

17 Kendini rahatlıkla ifade edebilen bir bireyim

18 Üzüntülerimi, endişelerimi karşımdaki insana rahatlıkla ifade edebilirim

19 Düşüncelerimi başkalarına iletmekte zorluk çekmem

20 Karşımdakinin duygu ve düşüncelerini doğru anlayabilirim

21 Karşımdaki kişinin neye ihtiyacı olduğunu anlar ve onu yargılamadan bu durumu ona iletebilirim

22 Kendimi karşımdaki kişinin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla

bakabilirim

23 Karşımdaki kişinin ne düşündüğünü fark edebilirim

24 Karşımdaki kişinin yaşadığı duyguların neler olduğunu fark edebilirim 25 Genellikle karşımdaki insanı anlarım

26 Karşımdaki kişiye genellikle uygun/yerinde tepkiler veririm 27 Karşımdaki kişinin beklentilerinin neler olduğunu fark edebilirim

28 Karşımdakinin olumsuz davranışını değiştirmek için onu suçlayıcı bir dille

uyarırım

29 Karşımdakinin olumsuz davranışları karşısında hissettiğim duyguları ona uygun bir dille iletebilirim/yansıtabilirim.

30 Karşımdakinin olumsuz bir davranışını, bendeki etkilerini ona yansıtarak göstermeye çalışırım

31 Bir başkasının davranışlarının sonuçlarını görebilmesi için hissettiğim olumsuz duyguları ona iletebilirim.

32 İnsanlar “sinirli/huysuz/agresif” gibi özelliklere sahipse onları bu

kelimelerle nitelendirmede sakınca görmem

33 İnsanların olumsuz davranışlarını gördüğümde hatasını düzeltmesi için gerekirse kötü konuşurum

34 İnsanların yanlışlarını düzeltirken kişiliklerine saygı gösterilmesi gerektiğine inanırım

Ek B: Çift Uyum Ölçeği* Her zaman anlaşırız Hemen hemen her zaman anlaşırız Nadiren anlaşamayız Sıkça anlaşa mayız Hemen hemen her zaman anlaşamayız Her zaman anlaşam ayız

1.Aile ile ilgili parasal işlerin idaresi… 2.Eğlence ile ilgili konular…… 3. Dini konular……. 4. Muhabbet sevgi gösterme…… . . .

 Ölçeğin tamamına ulaşmak için sayın Prof. Dr. Hürol FISILOĞLU ile irtibata geçiniz.

Ek C: Evlilik Yaşamı Ölçeği

Prof. Dr. Esin Tezer

Aşağıda evlilik yaşamına ilişkin 10 cümle bulunmaktadır. Bu cümlelerden her birinin altında da "kesinlikle katılmıyorum", "katılmıyorum", "kararsızım", "katılıyorum" ve "kesinlikle katılıyorum" seçenekleri yer almaktadır. Her cümleyi dikkatle okuyunuz ve sizin evlilik yaşamınıza uyan seçeneği çarpı (X) koyarak işaretleyiniz.

1. Evlilikten beklediklerimin çoğu gerçekleşti.