Pazarlama Sistemi Yapısı

Çeşitli pazarlama sistemleri vardır ve bunlar farklı ekonomik katmanlarda ve düzeylerde ortaya çıkmaktadırlar. Bunları şöyle sıralanabilir (Layton, 2015a:305);

1. Yatay sistemler: Tek veya çoklu pazar lokasyonları, sözleşmeye dayalı veya franchise sistemler, çok düzeyli sistemler, perakende zincirleri, internet pazarları ve lokal veya global işletme ağları gibi.

2. Dikey sistemler: dağıtım kanalları, tedarik zincirleri gibi.

3. Kolaylaştırıcı sistemler: lojistik yapısı, enformasyon sağlayıcılar, acentalar, finans ve sigorta gibi.

4. Birleşik sistemler: yatay, dikey ve/veya kolaylaştırıcı modların birleşimini kapsamaktadır.

5. Hibrit sistemler: Özel sektör ile kamu sektörü gurup veya kuruluşlarının sağlık ve yüksek öğrenim gibi alanlardaki birleşmeleri kapsamaktadır.

6. Sosyal pazarlama sistemleri: toplumsal konularda yardım, destek veya dengeleme faaliyetlerini kapsamaktadır.

7. Tüketim sonrası pazarlama sistemleri: tekrar kullanım, geri dönüşüm ve yok etme konularını kapsamaktadır. Örneğin, ikinci el elbise, mobilya gibi.

106

Bir pazarlama sistemi incelendiğinde pazarlama sistemleri genelde ürün, lokasyon veya zaman periyodu açısından sınıflandırılmaktadır. Bu açıdan bakıldığında, incelenen bir pazarlama sistemini sınıflandırmak içi dört temel dayanak noktası sayılabilir (Layton,2015b:7); birincisi ilgilenilen dönemde incelenen sistemin yakaladığı dönüşüm derecesine, ikincisi sistemin yapısal ve işlevsel karakteristiklerine, üçüncüsü yönetime, dördüncüsü stabilite ya da odaklanılan sistemin kendisi ve yan sistemlere dayanmaktadır.

Layton’a göre pazarlama sistemleri ve çevresi, Şekil-2.9’da gösterildiği gibi analiz edilebilir (Layton, 2009 ve 2010). Yazar Şekil-2.9’da gösterilen sosyal matrisin pazarlama sistemini oluşturduğunu düşünmektedir. Buna göre pazarlama sisteminin içeriğinde olanlar sosyal matris içerisinde, çevresinde olanlar sosyal matrisin dışında görülmektedir. Sosyal matris pazarlama sistemlerini de barındırmaktadır.

Şekil 2.9: Pazarlama Sistemi Çevresi

Kaynak: Layton R A (2009) On Economic Growth, Marketing Systems, and the Quality of Life

Journal of Macromarketing 29(4): 359.

Şekil-2.9’da sosyal matris içerisinde yer alan altı unsur, pazarlama sisteminin yapısını oluşturan unsurlardır. Pazarlama sistemi unsurlarının özellikleri kısaca Tablo-2.6’da açıklanmıştır. Bu unsurlar toplum tarafından oluşturulmaktadır ve pazarlama sistemlerinin yapı taşı niteliğindedir.

Tablo 2.6 : Pazarlama Sistemi Elemanları Özellikleri

Mübadele Mantığı Akışlar, Roller Ağlar-Yapı, Dinamikler

Genel İlkeler Ürün Çeşitliliği Satın Alıcılar

-Ürünler, hizmetler, tecrübeler, fikirler -Somut, soyut -Sınıflandırılabilir, yeniden yapma -Basit, karmaşık teklif -Birleşik, parçalı, ayrı -İzole, eklemlenmiş -Büyüklük, yapı -Tek seferlik, tekrar -Güncel, gelecek -Düşük risk, yüksek risk -Maliyet karşılama -Bağımlılık yapan, bağımlılık yapmayan -B2C, B2B, C2C -Teknolojik karışım -Sabit fiyat, ihale, pazarlık -Mecburiyet, hediye, takas, satış -Mülkiyet -Sahiplik -Finans -Risk -Enformasyon -Üretme, dönüştürme -Toplama -Depolama, taşıma -Sınıflama, sunum -Araştırma -Satın alma, değiş- tokuş -Fonlama -İletişim -Bilgilendirme -Dağıtım -Kayıt tutma -Kolaylaştırma, sigortalama -Acentalar, bayiler -Etkileme -Numaralar, sınırlar ve toplanmalar -Aktörler – bireyler, aileler, topluluklar, sistemler, yetenekler, beceriler, ilgiler, limitler, giriş ve çıkış akımları

-Her bir rolün değer katkısı, aktörler -Ağ demografisi -Mekânsal faktörler, lokasyon,altyapı -Fiziksel dizayn, yapı, kolaylıklar, -İşle maliyetleri -Bağlar, karşılıklı etkileşim, ilişkiler -Güç, etki, güven -Yoğunluk, bağlantılar, dinginlik, karmaşıklık, esneklik

-Sosyal sözleşme- düzen, etki, barış -Karşılıklılık -Yeniden dağıtım -Pazar/mübadele  Rastgele, otarşik  Acil  Yapısal  Maksatlı -Kapitalizm şekli  Devlet yönlendirmeli  Oligarşik  Büyük firmalar  Girişimcilik -Beyaz, gri ve siyah pazarlar

-Resmi ve gayri resmi -Sevkiyat, rezerve (paylaşılmayan) kanallar

-Sistem içi lokasyon, bağlam, hiyerarşi, fiziksel karakteristikler -Sunum/gösterim- örneğin, yer, mağaza, avm -Tip  Sunulan  Aranan  Ulaşılabilir  Elde edilen  Biriktirilen

-Nitelikler, farklılık / çeşitlilik ölçüleri

 Üyelik- tip, sayısal, boyutlar

 Tek, çoklu birleşimler

 Boyut dağılımları, entropi, enformasyon  Kısıtsızlık, güç yasası karakteristikleri  Esnekliler, karmaşıklık ölçüleri -Özellikler, açıklamalar

 Toplanma seviyesi- örneğin, bireyler, hane halkı, pazar bölümleri, bölge/grup, büyük toplum

 Üyelik- örneğin birey, gurup, ağ,

 Son kullanıcı veya ara satıcı

 Mübadele rolü- pasif, aktif- tekrar üreten, tekrar fiyatlayan

 Tek, çoklu satış; “alış-veriş sepeti” kurulumu, bağlantılı satış modelleri  Uygulama-kendine yeterlik, pazar bağımlılığı  Hetorejenlik- kaynak imkânları, yetenekler ve tercihler -Sınıflandırma/demografi (sosyal, endüstriyel) 107

Tablo 2.6: Pazarlama Sistemi Elemanları Özellikleri-Devamı

Mübadele Mantığı Akışlar, Roller Ağlar-Yapı, Dinamikler

Genel İlkeler Ürün Çeşitliliği Satın Alıcılar

-Ekonomik ve ekonomik olmayan değerler, ticaret dışılık, alternatif maliyet -Legal İllegal -Dürüstlük, rüşvet -İki taraflı, çok taraflı

-Bilgi akışını kontrol -Koruma, güvenlik, kanun gücü -Mahkeme, düzenleme

-İttifaklar, işbirlikleri, rekabet, sistem içi ve sistemler arası -Tek, kesişmeler ve toplamına bakış açıları -Tabakalaşmalar- tek ve çoklu seviyelerde -Paralel sistemler -Dinamikler- geçmiş, şimdiki ve gelecekteki -Denge, dengesizlik,kaos, çöküş  Dinamikler- katılmalar, çıkışlar, değişim hızı ve yönlendiriciler; birleştirilmiş ve birleştirilmemiş çeşitlendirmeler -Tutarsızlık seviyeleri, tutarsızlık yönlendiricileri, farklılıklar

 Sunulan/aranan

 Aranan/ulaşılabilen

 Ulaşılabilen/elde edilen

 Elde edilen/biriktirilen

 Tip, rakamlar, boyut dağılımları, lokasyon (mekân, zaman)

-Sistem yer ve zamanı, segment veya grup sınırlarına, limitlerine göre

 Çeşitlilik geçişgenliği

 İletişim sistemleri erişimi -Karar süreçleri

-Bağlam, ayarlar

Kaynak: Layton R A (2009) On Economic Growth, Marketing Systems, and the Quality of Life, Journal of Macromarketing 29(4) 349-362:355-356.

109

Layton (2015a), pazarlama sistemleri için “mekanizma-eylem-yapı” (M-E-Y) (İngilizce;”Mechanism, Action, Structure- MAS) teorisini önermektedir. Bu teori, isminden de anlaşılacağı üzere üçayağı olan bir teoridir. Bunlardan birincisi sosyal “mekanizma” ile ilgilidir ve inanç, davranış ve uygulamalardaki önemli birlikte dönüşümler (co-evalution) ile bunların insan topluluklarının içindeki/arasındaki ekonomik mübadeleleri kapsamaktadır. Teorinin ikinci ayağı olan “eylem” (action), uygulamacılara ve bunların stratejik eylem alanındaki ilişkilerine odaklanmaktadır. Bunlar, düşünme, plan ve uygulama şeklindeki sosyal beceriler ve kapasiteler ile insan aktiviteleri tarafından üretilmektedir. Eylemler pazarlama sisteminin her yerinde ve her seviyesinde vardır.

Şekil 2.10: Mekanizma-Eylem-Yapı Teorisi, Temel Elemanlar ve Karşılıklı Etkileşimleri

Kaynak: Layton R A (2015a) Formation, Growth, and Adaptive Change in Marketing Systems,

110

Teorinin üçüncü ayağının ilgi alanı, pazarlama sisteminin yapısı, fonksiyonu ve sonuçlarıdır. Buna ilaveten komşu sistemler, kolaylaştırıcı sistemler ve ilgili sosyal başlıklardan oluşmaktadır. Bu üçayaklı teori pazarlama sistemlerinin biçimlendirilmesi, büyümesi ve mümkün olan dönüşümü için birleşik bir teori oluşturmaktadır (Layton, 2015a:304). Layton’un “mekanizma-eylem-yapı” M-E-Y teorisinin modeli Şekil-2.10’da gösterilmiştir.

M-E-Y teorisine göre pazarlama sistemleri için aşağıdaki dört kural niteliğinde genelleme (law-like generalization) yapılabilir (Layton, 2015a:316);

1. Mikro pazarlama sistemleri bütün insan topluluklarında şekil bulmaktadır,

2. Bütün pazarlama sistemlerinde büyüme meydana gelecektir. Birlikte dönüşüm (co-evalution), sosyal mekanizma ve davranış alanları arasındaki karşılıklı etkileşim, oluşmuş olan pazarlama sistemi altyapısı için soyut ve somut deliller ortaya koyacaktır. Aynı zamanda bu etkileşimler, sırayla pazarlama sisteminin büyümesine etki edeceklerdir.

3. Pazarlama sistemindeki yapı, fonksiyon ve sonuç çeşitliliği (özellikle ürün çeşitliliği-assortiments) pazarlama sisteminin büyümesi gibi bir büyüme sağlayacaktır.

4. Pazarlama sisteminde büyüme konusundaki başarısızlık, sosyal karşılıklı etkileşim setinde meydana gelecek başarısızlıktan kaynaklanacaktır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3. İCRALIK MALLARIN SATIŞI

Çalışmanın bu bölümünde İcra hukukuna göre icralık malların satış süreçleri incelenecektir. İcra hukuku çok geniş kapsamlı bir hukuk dalıdır. İcra hukukunun bütün detaylarının burada açıklanması çalışmanın kapsamı açısından yersizdir. Bu çalışmanın ana konusunu, icralık malların satış süreci ilgilendirmektedir. Çalışma açısından önemli noktalar açıklanacaktır. İcra hukukunun hukuki süreçler açısından önem arz eden tarafları ihmal edilmiş, ekonomik süreçler üzerinde daha fazla durulmuştur. Önce icra hukuku kavramı, önemi, konusu, özellikleri gibi teorik bakış açısı açıklanacak, daha sonra haciz ve paraya çevirme süreçleri incelenecektir.