• Referanslar eğitim içeriğinde APA formatında gösterilmelidir.
• Özgün içerik kullanımı esas alınmalıdır.
• Yararlanılan kaynaklardan doğrudan alıntı yapılması intihal olarak değerlendirileceğinden, materyal hazırlanması sırasında ulusal ve uluslararası telif hakları gözetilmelidir.
• Önerilen kilit mesajlar doğrultusunda PowerPoint sunumu veya basılı doküman hazırlanmalıdır.
GİRİŞ
• Oturumun hedefleri tanıtılır.
• Oturumun, eğitim yol haritasının hangi aşamasında yer aldığı belirtilir.
• Oturumun işleyişi açıklanır.
KİLİT MESAJLAR
• Özel hukukta şiddet mağdurlarına tanınan hakların, talep ve dava haklarının bildirilmesi,
• Şiddetin çok katmanlı yapısını ve etkilerini anlama, cezalandırma dışındaki hukuki yöntem ve tedbirlerden haberdar olma, etkin şekilde kullanılması konusunda bilinç oluşturma,
• Mağduriyetin mümkünse giderilmesi, değilse azaltılması için başvurulacak hukuki yollar,
• Şiddet mağdurunun uğradığı diğer zararlar hakkında farkındalık yaratma,
• Şiddet mağdurunun uğradığı diğer zararların giderilmesi veya ortadan kaldırılması için yapılması gereken işlemler hakkında bilgilendirme.
SONUÇ
• Katılımcıların soru sorması ve konuları tartışması teşvik edilir.
• Katılımcıların herhangi bir konuda daha fazla açıklamaya gereksinim duyup duymadığı sorulur.
• Oturumun hedeflerine tekrar dönülerek bu hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı katılımcılarla birlikte teyit edilir.
• Oturum özetlenir ve bir sonraki oturum kısaca tanıtılır.
4. Oturum: Tedbir Kararları ve Uygulama
Hedefler
• Şiddet mağduru kişilerin en hızlı biçimde korunması için tedbir kararları hakkında bilgi vermek,
• Şiddet ihtimalinin devam ettiği durumda mağdura verilebilecek hukuki desteğin kapsamını kavratmak,
• 6284 ve 5395 sayılı Kanunların sağladığı imkanlar hakkında bilgi vermek,
• Şiddet mağdurunun şiddet tehlikesinden korunma dışındaki ihtiyaçları için tedbir kararlarının işlevini anlatmak,
• Şiddet mağduru kişilere avukat tarafından destek verilmesi ve şiddet mağduru kişilerin diğer kurumlara yönlendirilmesinin önemi ve avukatın rolü konusunda farkındalık yaratmak.
İçerik
• Şiddet mağduru tanımına uyan kişilere, özellikle kadınlara, yönelen can güvenliği ve vücut bütünlüğüne yönelen tehditlerin hızlı ve etkin biçimde bertaraf edilmesine yönelik tedbirler ve mağdurların talep hakları ile yetkileri
• Mağdur kadınlar ve çocukların haklarını korumak için uygulamada yapılan yaygın hatalar ve kaçınma yöntemleri
• Toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinden mağdur kadına adli yardım sunan avukatın tedbirler bakımından rolü ve yükümlülükleri
• Çocuk hakları bakımından mağdur çocuğa adli yardım sunan avukatın tedbirler bakımından rolü ve yükümlülükleri
• Yargılamada mağdur çocuk başta olmak üzere şiddet mağdurlarını korumak için AGO ve ÇİM olanaklarından yararlanma
• 6284 ve 5395 başta olmak üzere ilgili ulusal mevzuat Materyal / Eğitim
• “Ailenin Korunması ve Kadına Karsı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulanması” konulu 17/12/2019 tarihli ve 154/1 numaralı Genelge
• Çocuk Adalet Sistemi Çalışanları Eğitim Programı Hukukçular için Eğitim Kitabı, UNICEF, 2013, Ankara
• Hâkim ve Cumhuriyet Savcıları İçin Çocuk Adalet Sistemi El Kitabı, UNICEF, 2015, Ankara
• Çocuklara Hukuki Yardım Merkezleri El Kitabı, TBB yay. 2010, Ankara
• Suça Sürüklenen Çocuklara Hukuki Yardım Eğitimci El Kitabı, UNICEF, Ankara, 2010
4. OTURUM KILAVUZ İLKELERİ OTURUMDAN ÖNCE
• Referanslar eğitim içeriğinde APA formatında gösterilmelidir.
• Özgün içerik kullanımı esas alınmalıdır.
• Yararlanılan kaynaklardan doğrudan alıntı yapılması intihal olarak değerlendirileceğinden, materyal hazırlanması sırasında ulusal ve uluslararası telif hakları gözetilmelidir.
• Önerilen kilit mesajlar doğrultusunda PowerPoint sunumu veya basılı doküman hazırlanmalıdır.
GİRİŞ
• Oturumun hedefleri tanıtılır.
• Oturumun, eğitim yol haritasının hangi aşamasında yer aldığı belirtilir.
• Oturumun işleyişi açıklanır.
KİLİT MESAJLAR
• Şiddet mağduru kişilerin devam eden tehlikeden en kısa sürede ve etkin biçimde korunması için tedbir kararları ve işlevleri hakkında bilgilendirme,
• Tedbirlerin öngörülebilir tehditlerin önüne geçme işlevi konusunda bilgilendirme,
• Uygulamadaki yaygın hatalar ve bunlardan kaçınmak için tecrübe aktarımı,
• İyi uygulamaları paylaşma ve uygulamadaki sorunlara çözüm bulmak için network kurmak hakkında farkındalık yaratma ve teşvik etme,
• Tedbir kararlarının şiddet mağduru kişiye, özellikle kadınlara zarar vermemesini sağlamak amacıyla tedbirlerin yazımı sırasında talep edilmesi gereken hususlar hakkında bilgi verme, teşhiri önlemek için bilgilendirme yapma,
• Toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısını esas alarak süreçte mağdur kadının tekrar mağdur edilmesini önlemek için dikkat edilmesi gereken hususlar açısından farkındalık yaratma,
• Çocukların özel durumu dikkate alınarak başta AGO ve ÇİM olmak üzere çocukların yargı sürecinde örselenmelerini en aza indirmek için alınmış tedbirlerden ve oluşturulan kurumlardan en üst düzeyde faydalanmayı esas alma.
SONUÇ
• Katılımcıların soru sorması ve konuları tartışması teşvik edilir.
• Katılımcıların herhangi bir konuda daha fazla açıklamaya gereksinim duyup duymadığı sorulur.
• Oturumun hedeflerine tekrar dönülerek bu hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı katılımcılarla birlikte teyit edilir.
• Oturum özetlenir ve bir sonraki oturum kısaca tanıtılır.
1) Adli Yardım ve Toplumsal Cinsiyet
AMAÇ: Bu modülde adli yardım sisteminin amaçları ve toplumsal cinsiyet temelli bakış açısı ile adli yardıma yaklaşım hakkında bilgi verilecektir. Böylece Baro’ların kadınlara adli yardım sistemi aracılığı ile verecekleri hukuki destek ve özellikle Merkezler özelinde esas alınacak olan yaklaşımın temelinin anlatılması hedeflenmektedir. Ayrıca bu yaklaşıma destek olarak kullanılabilecek ulusal ve uluslararası mevzuat hakkında bilgi aktarılacaktır.
Adli yardım nedir, neyi amaçlar?
Adli yardım siteminin güçlendirilmesi ile şiddetle mücadele doğru orantılıdır. Mağdur kesimin ekonomik kaygılar taşımadan doğrudan adalet hizmetine ulaşması ve yararlanması adalete erişimde ve kadına yönelik şiddetle mücadelede cesaretlendirici ve sonuç alıcı bir unsurdur.
Dolayısıyla adli yardımın güçlendirilmesi aynı zamanda adli yardım sistemi içerisindeki avukatların da daha iyi hizmet vermelerini sağlayacak kendilerini geliştirmelerine ve kapasitelerini güçlendirmelerine zemin hazırlayacaktır.
“Adli yardımın amacı, bireylerin hak arama özgürlüklerinin önündeki engelleri aşmak ve hak arama özgürlüğünün kullanımında eşitliği sağlamak üzere, avukatlık ücretini ve yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmayanların avukatlık hizmetlerinden yararlandırılmasıdır.”
Ülkemizdeki adli yardım uygulamasında bu hizmet üç ayrı yoldan sağlanmaktadır. Barolar tarafından kişilere ücret ödemeden hizmetinden yararlanacakları bir avukat tayin edilmesi ki, Türk hukukunda bu uygulamaya “adli yardım” adı verilmektedir. İkinci olarak “adli müzaheret” adı verilen uygulama ile mahkemeler tarafından özel hukuk uyuşmazlıklarında ve idari yargılamada mahkeme masraflarından muafiyet tanınması söz konusudur. Üçüncü olarak da uygulamada kısaca “CMK avukatlığı” adı verilen
“zorunlu müdafiilik” adlı uygulama mevcuttur. Uluslararası kabul edilmiş genel yaklaşımda bu üç hizmetin üçü de “adli yardım” olarak adlandırılmaktadır.
Türk hukukunda “adli yardım” olarak adlandırılan baro tarafından avukat görevlendirilmesi hizmetinde ihtiyaç sahibi kişiler, baroya başvurarak maddi imkanlarının yetersiz olduğunu ve taleplerinde haklı olduğunu gösteren deliller sunmakla yükümlüdür. Barolar bu talepleri inceleyerek avukatlık ücretini karşılama olanağı olmadığına ve dava konusu yapmak istediği konuda haklı olduğuna kanaat getirdikleri kişilere ücreti genel bütçeden barolara aktarılan paradan karşılanmak üzere bir avukat tayin ederler.
Bir avukata ihtiyaç duyulmasıyla birlikte avukatlık ücretini karşılama olanağı bulunmaması halinde, bulunulan yerdeki Baro ücretsiz avukat atar.
Avukat yasal hakları konusunda kişiyi bilgilendirir ve yasal işlemlerini onun adına yapar.
Ancak adli yardımdan yararlanabilmek için kişinin ekonomik durumunun iyi olmadığını kanıtlaması gerekmektedir.
Merkezlerde özellikle kadına yönelik şiddet konusunda adli yardım kapsamında kadınlara hukuki destek sağlanması amaçlanmaktadır. Adli Yardımı kullananların çoğunlukla kadın olduğu düşünülürse kadın hakları alanında uzmanlaşmanın hizmetin verimliliğini de yükselteceğini kabul etmek gerekmektedir47.