Osmanlı ordusunun büyük kısmının Balkan Savaşları öncesi terhis edilmesi devletin askeri gücünü

zayıflat-mıştır. (lll) Bu yüzden Balkan devletleri Osmanlı’nın et-kili bir şekilde kendilerine karşı koyamayacağını düşün-müştür. Trablusgarp Savaşı’ndaki yenilgi de Balkan dev-letlerini cesaretlendirmiştir (ll). Ayrıca Rusya’nın Pans-lavizm politikası çerçevesinde Balkan devletlerini kışkırt-ması (l) da Balkan devletlerinin Osmanlıya savaş açma-sında etkili olmuştur.

Cevap E

14. B, C, D ve E seçenekleri Osmanlı’nın l. Dünya Savaşı başladığında aldığı önlemler arasındadır. Makedonya Balkan Savaşları sonrası kaybedilmişti. Osmanlı Devle-ti I. Dünya Savaşı sırasında müttefiklerine yardım ama-cıyla Makedonya’ya asker sevk etmiş ancak bunu ön-lem amaçlı yapmamıştır.

Cevap A

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ

KOZMİK ODA

KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr

1. Londra Antlaşması ile Rodos ve Oniki Ada İtalya’ya ve-rilmiş, karşılığında İtalya İtilaf grubuna geçmiştir. İtal-ya’nın saf değiştirmesinde Avusturya ile Adriyatik Deni-zi üzerindeki rekabeti de etkili olmuştur.

Cevap B

2. Mustafa Kemal Paşa l. Dünya Savaşı’nda sırasıyla Ça-nakkale, Kafkas ve Suriye – Filistin Cephelerinde mü-cadele etmiştir. Nitekim Mondros Mütarekesi 30 Ekim 1918’de, Mustafa Kemal Paşa Suriye cephesindeyken imzalanmıştır.

Cevap C

7. Mustafa Kemal Paşa’nın tarih sahnesine ilk çıkışı henüz yüzbaşı rütbesindeyken ll. Meşrutiyet’e karşı çıkan 31 Mart Vakası’nı bastıran Hareket Ordusunda görev alma-sıyla olmuştur. Trablusgarp Savaşı ise sömürgeciliğe karşı ilk mücadele ettiği yerdir.

Cevap A

4. İtalya’nın Trablusgarp’ı işgali sırasında Osmanlı Devle-ti, bu bölgeye karadan ve denizden yardım edememiş-tir. Bu sebeple gönüllü subaylar gidip yerli halkı örgüt-leyerek mücadele etmişlerdir. Bu cephelerden Derne, Tobruk, Cephesi’nde Mustafa Kemal, Bingazi Cephe-si’nde Enver Bey başarılı olmuştur.

Cevap D

5. Osmanlıda imparatorluğun toprak bütünlüğünü sağla-mak için farklı fikir akımları gündeme gelmiştir. Soruda verilenlerden A, B, C, D seçenekleri Türkçülük akımının önemli isimleridir. (E) Abdullah Cevdet Osmanlıda Ba-tıcılık akımının önemli temsilcileri arasında yer alır.

Cevap E

6. l. Dünya Savaşı’nda Mustafa Kemal Paşa ilk olarak Ça-nakkale cephesinde görev almıştır. Bu cephedeki başa-rılarından dolayı da 1916 yılında Kafkas Cephesi’ne gön-derilmiş ve bu cephede Muş ve Bitlis’i Ruslardan geri almıştır.

Cevap E

3. Paris Barış Konferansı, 18 Ocak 1919’da l. Dünya Sa-vaşı’nda yenilen devletlerle barış antlaşması yapmak, Osmanlı topraklarını yeniden paylaşmak amacıyla top-lanmıştır.

Londra Konferansı, l. Balkan Savaşı sonrası barış şart-larını görüşmek üzere toplanan konferanstır.

San Remo Konferansı, 1920 yılında Sevr Antlaşması’nın taslağının hazırlandığı konferanstır.

Amiral Bristol Raporu ise Batı Anadolu’da Türklerin Rum-lardan fazla olduğunu ortaya koyan, General Harbord Raporu, Doğu Anadolu’da Türk nüfusunun Ermeniler-den fazla olduğunu belirten raporlardır.

Cevap A

8. Öncülde verilen bilgiye bakılarak İtilaf Devletleri arasın-da görüş ayrılığı vardır kanısına varılamaz. Tam tersine Anlaşma Devletlerinin ortak bir nokta yayımlaması ara-larından görüş birliği olduğunun kanıtıdır. Fakat Osman-lının kapitülasyonları kaldırma kararını tanımayıp (lll) bu kararı Osmanlıya kabul ettirmeleri Osmanlıya üstünlük sağladıklarının (ll) ve kapitülasyonların da devam ettiği-nin kanıtıdır.

Cevap E

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ

KOZMİK ODA

KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr

9. l. Dünya Savaşı 1914–1918 yılları arasında İngiltere, Fransa, Rusya’nın başını çektiği İtilaf devletleri ile Al-manya, Avusturya, Osmanlı ve Bulgaristan’ın oluşturdu-ğu İttifak blokları arasında olmuştur. İttifak blokunun kay-bettiği savaş sonunda birçok devlet ya yıkılmış ya da rejim değişikliğine uğramıştır. Almanya, Osmanlı, Rus-ya, Avusturya bu devletlerin önde gelenleridir. Bu dev-letlerin yıkıldığı coğrafyalarda Polonya, Çekoslovakya, Yugoslavya, Avusturya, Macaristan, lrak, Ürdün, Türki-ye, Suriye gibi devletler kurulmuştur. Fransa, l. Dünya Savaşı sonrasında herhangi bir rejim değişikliği yaşa-mamıştır.

Cevap A

10. l. Dünya Savaşı sonunda Avusturya ile Willa Gusti Ateş-kesi ve Sen-German Antlaşması imzalanmıştır. Macaris-tan; l. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar Avusturya’ya bağ-lı olduğu için Macaristan’la da Willa Gusti Ateşkesi ile Triyanon Antlaşması imzalanmıştır. Bulgaristan ile Selâ-nik Ateşkesi, daha sonra da Nöyyi Antlaşması imzalan-mıştır. Almanya ile Rethandes Ateşkesi ile Wersay Ant-laşması imzalanmıştır. Son olarak da Osmanlı ile Mond-ros Ateşkesi ve Sevr Antlaşması imzalanmıştır.

Cevap B

11. l. Dünya Savaşının başladığı ilk yılda Almanya ile Japon-ya savaşmış ve JaponJapon-ya AlmanJapon-ya’yı yendikten sonra savaştan çekilmiştir. l. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğ-ruda 1917’de Yunanistan İzmir ve çevresinin kendisine verilmesi şartıyla l. Dünya Savaşı’na katılmıştır. Böylece savaştan ilk çekilen devlet Japonya, en son katılan ise Yunanistan’dır.

Cevap D

12. l. Dünya Savaşı’nda; Çanakkale Cephesi’nde (B) 19.

Tümen komutanı olarak görev yapan Mustafa Kemal, askerlerine düşman karşısında kararlı olduğunu göster-mek için bu sözünü söylemiştir.

Cevap B

13. l. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin savaştığı cep-heler: 14. l. Dünya Savaşı’nın en önemli iki nedeni sömürgecilik

yarışı ve Fransız İhtilali’nin yaydığı fikirlerdir. Bunların dı-şında; siyasi birliğini geç tamamlayan Almanya ve İtal-ya’nın sömürgecilik yarışına başlaması ve Rusİtal-ya’nın Panslavist politikasıyla Avusturya’yı tehdit etmesi de l.

Dünya Savaşı’nın nedenlerindendir. Ancak Alsace-Lo-ren meselesi (D) İtalya ile Fransa arasında değil Alman-ya ve Fransa arasında meydana gelen bir sorundur.

Cevap D 15. – Bükreş Antlaşması ll. Balkan Savaşı sonucunda Bul-garistan ile Balkan devletleri arasında imzalanmıştır.

– Londra Antlaşması l. Balkan Savaşı sonucunda Os-manlı ile savaşa katılan Balkan devletleri arasında imzalanmıştır.

– Atina Antlaşması ll. Balkan Savaşı sonucunda Yu-nanistan’la Osmanlı arasında imzalanmıştır.

– İstanbul Antlaşması Balkan Savaşları sonucunda Bulgaristan’la Osmanlı arasında imzalanmıştır.

– Berlin Antlaşması da 93 Harbi’nin sonucunda Os-manlı ve Rusya ile Avrupalı devletler arasında imza-lanmıştır.

Cevap C

16. I. Balkan Savaşı sırasında Müslüman olan Arnavutlar bağımsızlıklarını ilan ederek Osmanlıdan ayrılmıştır. Bu durum İslamcılık düşüncesine büyük bir darbe vurmuş-tur. Dolayısıyla Balkan Savaşlarından sonra İslamcılık düşüncesinin uygulanmaya başlanması gibi bir durum söz konusu değildir. İslamcılık daha çok II. Abdülhamit Dönemi’nde uygulanmıştır.

Cevap D

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ

KOZMİK ODA

KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr

1. l. Balkan Savaşı 8 Ekim 1912’de Karadağ’ın Osmanlıya savaş açmasıyla başlamıştır. Bu savaşa Sırbistan, Bul-garistan ve Yunanistan’da katılmıştır. Romanya ise ll.

Balkan Savaşı’na katılmış ve Bulgaristan’la savaşmıştır.

Cevap A

2. Osmanlı Devleti, Balkan Savaşları sonucunda Ege Ada-ları, Batı Trakya, Makedonya ve Arnavutluk’u kaybetmiş-tir. Bunun neticesinde bu bölgelerde yaşayan Türkle-rin büyük bir kısmı Anadolu’ya göç etmiştir geride ka-lanlar ise bulundukları bölgelerde azınlık statüsüne düş-müştür. Bulgaristan ile yapılan İstanbul Antlaşması ve Yunanistan ile yapılan Atina Antlaşması bu doğrultuda yapılan antlaşmalardır.

Cevap D

3. Padişah ll. Abdülhamit, 1908’de İttihat ve Terakki’nin yö-netime karşı isyan etmesini önlemek için Meşrutiyeti ikinci kez ilan etmiştir. Merkezde yaşanan bu kargaşa sonucunda;

– Bulgaristan bağımsız olmuştur.

– Bosna-Hersek Avusturya’ya bağlanmıştır.

– Osmanlı tarihinde ilk kez demokrasi denemeleri ya-pılmış ve siyasi partiler kurulmuştur. Bunlar; İttihat ve Terakki Fırkası, Hürriyet ve İtilaf Fırkası ile Ahrar Fırkası gibi partilerdir.

Cevap A

4. (l) 1876 Kanunuesasi’de padişah hükümet üyelerini seçerken 1909’da yapılan değişiklikle padişahın sa-dece hükûmet başkanını ataması ilkesi kabul edildi.

(ll) Kanunuesasi’de yapılan 1909 değişiklikleri ile padi-şahlık makamı sembolik hale geldi ve padişahın bir-çok konudaki yetkisi sınırlandırıldı.

(lll) Kanunuesasi’de hükûmet padişaha karşı sorumlu iken 1909 değişikliğiyle hükûmet meclise karşı so-rumlu hale getirildi ve padişahın meclisi kapama yetkisi sınırlandırıldı.

Cevap E

5. l. Dünya Savaşı’nın tüm hızıyla devam ettiği 1915–1917 yılları arasında İngiltere, Fransa, İtalya ve Rusya’nın oluş-turduğu İtilaf bloku gizli antlaşmalarla Osmanlı toprak-larını paylaşmaya başlamışlardır. Ancak Çarlık Rusya-sı’nın 1917 yılında gerçekleşen Bolşevik ihtilali ile yıkıl-ması tüm planları bozmuştur. Gizli antlaşmaları dünya-ya açıkladünya-yan Rusdünya-ya, Brest – Litowsk Antlaşması’yla da savaştan çekilmiştir. Rusya’ya vaad edilen Boğazlar, uluslararası bir komisyona; Doğu Anadolu Bölgesi ise kurulması planlanan Ermenistan ve Kürdistan’a bırakıl-mıştır.

Cevap A

6. Sarıkamış Harekâtı, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkas Cephesinde 22 Aralık 1914–15 Ocak 1915 tarihleri ara-sında Enver Paşa önderliğinde gerçekleştirilmiştir. Ha-rekâtın amacı Kars, Ardahan, Batum’u Rusya’dan geri almak ve Orta Asya Türkleriyle birleşmekti. Ancak ha-rekât başarısızlıkla sonuçlanmış ve Rus ordusu ilerleye-rek Muş ve Bitlis’i almıştır. Buna göre Muş ve Bitlis’in kurtarılması amaç değil sonuçtur.

Cevap A 7. l. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru İngiltere, Fransa,

İtalya arasında Saint Jean de Maurienne Antlaşması im-zalanmış ve bu antlaşmayla Ege Bölgesi İtalya’ya veril-miştir. Ancak bilindiği gibi gizli antlaşmalarla İtalya’ya verilen Ege Bölgesi Paris Konferansı’nda Yunanistan’a verilmiştir.

Cevap C

8. İtalya XlX. yüzyılın sonlarında siyasi birliğini tamamla-masıyla birlikte, Avrupalı devletleri arasındaki sömürge yarışına katılmıştır. En uygun yer olarak da Afrika’nın ku-zeyinde güçsüz Osmanlı Devleti’nin elindeki Trablus-garp’ı görmüştür. Akdeniz’e hâkim bir mevkide bulunan Trablusgarp’ın doğusunda İngilizlerin işgal ettiği Mısır, batısında ise Fransızların işgal ettiği Fas ve Cezayir bu-lunmaktaydı. Bu nedenle İtalya öncelikle bu devletlerle bir antlaşma yapmıştır. İtalya’yı Almanya’nın yanından çekmek isteyen İngiltere ve Fransa’da İtalya’nın Trab-lusgarp’ı işgaline göz yummuştur. Böylelikle Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son toprak parçası elden çıkmıştır. Rönesans hareketleri 15 ve 16. yüzyıllarda İtal-ya’da başlamıştır ancak yaklaşık 300 yıl sonra gerçek-leşen Trablusgarp’ın işgaline herhangi bir etkisi yoktur.

Cevap D

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ

KOZMİK ODA

KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr

9. İtalya, Trablusgarp Savaşı sırasında Osmanlıya barış şartlarını kabul ettirmek için Oniki Ada’yı işgal etmiştir.

Sonuç olarak Uşi Antlaşması’nı imzalamak zorunda ka-lan Osmanlı; Trablusgarp, Bingazi ve Oniki Ada’yı kay-betmiştir. Trablusgarp’ın kaybedilmesiyle Osmanlı’nın Kuzey Afrika ile bağlantısı tamamen kopmuştur. lll. ön-cülde verilen bilgi Uşi Antlaşması’nın kapsamında de-ğildir. Balkan Savaşlarının sonucudur.

Cevap D

10. Almanya, A, B, C ve D seçeneklerinde yer alan amaç-larla Osmanlıyı yanında savaşa sokmak istemiştir. Yani Osmanlının stratejik ve dinî özelliklerinden Almanya ya-rarlanmak istemiştir. Fakat “E” seçeneği Almanya’nın beklentisi değildir. Nitekim Osmanlı Devleti savaşın baş-larında kapitülasyonları tek taraflı kaldırdığında Alman-ya buna en çok karşı çıkan devletlerin başında gelmiş-tir.

Cevap E

11. Anlaşma Devletleri İstanbul’u ele geçirip Osmanlı