KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr
1. Mustafa Kemal 1921’de söylediği ifade ile TBMM’nin her şeyin ve herkesin üstünde bir güç olduğunu belirtmiş-tir. Bu yüzden de ülkenin geleceğiyle ilgili konularda tek yetkili güç olarak TBMM görülmüştür. Bu bilgiden yola çıkarak böyle bir tutum sergileyen meclisin İstanbul Hükûmeti ile yakınlaşması söz konusu değildir.
Cevap B
2. Sevr Antlaşması’nda azınlıklara okul açmada özerklik verilmesi, Mebusan Meclisinde daha çok delegeyle tem-sil hakkının tanınması ve çeşitli nedenlerle yerlerinden ayrılanların geri dönebilmeleri gibi haklar verilmesi Os-manlı Devleti’ni parçalamak amacıyla getirilen hüküm-lerdir.
Cevap E
3. 20 Ocak 1920’de açılan Mebuslar Meclisi, TBMM’nin açılmasından önce dağıtılmıştır. Dolayısıyla ayaklanma-ların sebepleri arasında gösterilemez.
Cevap A
4. l. TBMM’de, “Padişah ve halife meclisin göstereceği şe-kilde yerini alır.” hükmü meclisin her şeyden ve herkes-ten üstün olduğunun göstergesidir.” (ll).
Cevap B
5. Cemil Çeto İsyanı (l) ile Millî Aşireti İsyanı (ll) İstanbul Hükümeti ile İtilaf Devletlerinin kışkırtmaları sonucu I.
TBMM döneminde çıkmıştır. Şeyh Sait İsyanı ve İzmir Suikastı ll. TBMM Dönemi’nde meydana gelen gelişme-lerdendir.
Cevap B
6. l. TBMM Dönemi’nde meclis hükûmeti sistemi benim-senmiş ve bu sistemde bakanlar meclis içerisinden tek tek oylamayla belirlenmiştir. Ancak bu durum hem hükû-metin kurulmasını geciktirmiş (ll) hem de hükûhükû-metin uyum içinde çalışmasını (l) zorlaştırmıştır. Bunun sebe-bi ise mecliste çeşitli fikirlere sahip sebe-birçok grubun bu-lunmasıdır.
Cevap C
KURTULUŞ SAVAŞINA HAZIRLIK DÖNEMİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr
7. l. TBMM Dönemi’nde hükûmetin kurulmasını ve uyum içerisinde çalışmasını zorlaştıran en önemli etken mec-lis hükûmeti sisteminin benimsenmesi ve hükûmet üye-lerinin meclis içerisinden tek tek seçilmesidir. Bu durum, kabinenin kurulmasını da oldukça zorlaştırmıştır.
Cevap D
9. Bakanların yapacakları işlerde meclis komisyonunun görüşlerini almaları (l) ve çıkan anlaşmazlıkları meclisin çözümlemesi (ll) hükûmetin meclise karşı sorumlu ol-duğunun kanıtıdır.
Cevap D 8. A, C, D ve E seçeneklerinde yer alan isyanlar, ya İstan-bul Hükûmeti ya da Anlaşma Devletleri tarafından çıka-rılan isyanlardır. Fakat Çerkez Ethem İsyanı farklıdır. Çün-kü Çerkez Ethem (B) daha önce Yunanlıların ilerleyişini durdurmak ve Meclise karşı çıkan isyanları bastırmak için çalışmıştı. Ama düzenli ordu kurulunca Çerkez Et-hem düzenli ordu emrine girmek istememiş bu yüzden isyan etmiştir.
Cevap B
10. TBMM’nin açıldığı gün Mustafa Kemal’in meclise verdi-ği önerge bir iç tüzüktür. Yani meclisin çalışma yöntemi ile ilgilidir. A, B, D ve E seçenekleri ise Meclis’in çalış-ma yöntemleri ve özellikleri ile ilgilidir. Fakat kapitülas-yonların kaldırılması konusu meclisin çalışma yöntemi ile ilgili değil, memleketin bağımsızlığı ile ilgili bir durum-dur.
Cevap C
11. İki yılda bir seçim yapılması (l), ayrıca alınacak kararla-rın çabuk uygulanması amacıyla yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin tek elde toplanması (lll) ilk TBMM’nin özelliklerindendir. Fakat ilk TBMM döneminde Kabine sistemi benimsenmediği için başbakan ve cumhurbaş-kanı gibi makamlar da yoktu.
Cevap D
12. Kordos, Rum; Makabi ise Yahudi menşeili bir örgütlen-medir. Fakat Wilson İlkeleri Cemiyeti, Amerikan manda yönetimini isteyen Müslüman Türklerin kurduğu bir ce-miyettir.
Wilson İlkeleri Cemiyeti’nin kurucuları arasında Ha-lide Edip Adıvar, Yunus Nadi ve Refik Halid Karay gi-bi isimler vardır.
(Cevap D)
KURTULUŞ SAVAŞINA HAZIRLIK DÖNEMİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr
1. I. TBMM Dönemi 23 Nisan 1920 – 11 Ağustos 1923 ta-rihleri arasını kapsamaktadır. Ankara’nın başkent olma-sı 13 Ekim 1923, Halifeliğin kaldırılmaolma-sı 3 Mart 1924, Cumhuriyet’in ilanı 29 Ekim 1923, Saltanatın kaldırılma-sı 1 Kakaldırılma-sım 1922, Lozan Antlaşmakaldırılma-sı’nın onaylanmakaldırılma-sı 23 Ağustos 1923 tarihlerindedir. Soruda verilen gelişmele-re bakıldığında sadece saltanatın kaldırılmasının I.
TBMM’nin aldığı bir karar olduğu görülecektir.
Cevap D
2. Millî Mücadele’yi yok etmeye yönelik faaliyetlere TBMM Hükûmeti birtakım önlemler almıştır. Bu önlemlerin ba-şında 29 Nisan 1920’de çıkarılan Hıyanet-i Vataniye Ka-nunu yer alır. Bu kanuna göre, TBMM’ye karşı ayakla-nanlar, vatan haini sayılacak ve gerekirse ölümle ceza-landırılacaktı. Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çabuk ve etkili olarak işlemesini sağlamak amacıyla 11 Eylül 1920’de İstiklal Mahkemeleri kurulmuştur. Diğer önlem-lerden birisi ise İstanbul Hükûmeti’nin Millî Mücadele aleyhindeki fetvasına karşı Ankara Müftüsü Rıfat Börek-çi’den fetva alınmasıdır.
Cevap E
5. Fransa, Pozantı’da ummadık bir direnişle karşılaşınca TBMM ile 20 günlük bir ateşkes anlaşması imzalamış-tır. Bu durum, Fransızların TBMM Hükûmeti’ni muhatap aldıklarının bir göstergesidir. Bu ateşkes ile TBMM, An-laşma Devletlerinden biri tarafından tanınmıştır.
Cevap B
3. İlk Meclis içerisindeki söz konusu tablo toplumun her kesiminden insanın temsil edildiğinin göstergesidir. Top-lumu oluşturan ama birbirlerinden farklı eğitim almış, kültürel olarak farklılık gösteren insanlar mecliste bir ara-ya gelmiş ve tek bir amaç için çalışmışlardır. Amaç va-tanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığıdır. Meclisteki bu tablo Millî Mücadele’nin milletin tüm kesimlerince be-nimsendiğinin göstergesidir.
Cevap B
4. Birinci TBMM bir savaş meclisidir. Olağanüstü şartlarda kurulmuştur. TBMM hem işgalci devletlere hem de İs-tanbul Hükûmeti’ne karşı mücadele ediyordu. Amacı ül-keyi önce işgalden kurtarmak ardından millet iradesine dayalı yeni bir yönetim kurmaktı. Dolayısıyla Birinci TBMM’nin önceliği turizm olamazdı. Çünkü turizm orta-mı işgal altındaki topraklarda yoktu. Bu yüzden Birinci TBMM’de Turizm Bakanlığı yoktur. Turizm Bakanlığı 1957’de kurulmuştur.
Cevap C
6. Öncüllerde verilenler hem seçme-seçilme ile ilgili kısıt-lamaları kaldırmış hem de Milletvekili seçimlerinde aday ve seçmen sayısını artırmıştır.
Cevap D
7. TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmaların:
– İstanbul Hükûmeti ve saltanat yanlılarının kışkırtma-ları,
– Anlaşma Devletlerinin propagandaları,
– Azınlıkların bağımsız devlet olmak için çalışmaları, – Bazı Kuvayı Millîye Birlikleri’nin disiplinsiz hareket-leri ve düzenli orduya katılmak istememehareket-leri etkili olmuştur.
Fakat saltanatın kaldırılması 1 Kasım 1922’de olmuş, 1921 yılı sonuna kadar çıkan ayaklanmaların nedenleri arasında olamaz.
Cevap A
8. Cumhuriyet 29 Ekim 1923’te ilan edilmiştir. Bu tarihte yapılan seçimde Mustafa Kemal Cumhuriyet döneminin ilk Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Mustafa Kemal, her de-fasında TBMM üye tamsayısının oylarını alarak değil, oylamaya katılanların oyunu alarak Cumhurbaşkanı se-çilmiştir.
Cevap A
KURTULUŞ SAVAŞINA HAZIRLIK DÖNEMİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr
9. Mondros Ateşkes’i sonrası kapatılan Osmanlı Mebusan Meclisi, Erzurum ve Sivas kongrelerinde yapılan çalış-malar neticesinde 12 Ocak 1920’de tekrar açılmıştır.
Mecliste millî mücadele yanlısı milletvekillerinin çabala-rıyla bir grup oluşturulmuş ve bu grup, Mustafa Kemal Paşa tarafından hazırlanan ve ulusal sınırları çizen Mi-sakımillî metnini mecliste kabul ettirmeyi başarmıştır.
Cevap B
10. Osmanlı Devleti’nin son sadrazamı saltanatın kaldırıl-masıyla birlikte istifa eden Ahmet Tevfik Paşa’dır. Tevfik Paşa, ilki Mehmet Reşad Dönemi’nde olmak üzere top-lamda üç dönem sadrazamlık görevinde bulunmuş ve saltanatın kaldırılmasının ardından 4 Kasım’da istifa et-miştir.
Cevap D 11. TBMM’nin açılmasından sonra 24 Nisan 1920’de alınan
kararlar Teşkilat-ı Esasiye hazırlanana kadar bir anaya-sa gibi kullanılmıştır.
Verilen üç seçenekte bu önergede belirtilen maddeler-dir.
Cevap E
12. İstiklal Mahkemeleri’nin özellikleri şunlardır,
– Olayın çıktığı yerde kurulur. (Seyyar Mahkemedir.) – Mahkeme kararları kesindir. (Temyiz hakkı
tanınma-mıştır.)
– Mahkemenin üyeleri milletvekillerinden oluşur.
– Yargılamayı TBMM adına yapar.
Buna göre İstiklal Mahkemesinde alınan bir kararın bir üst mahkemece onaylanması diye bir durum yoktur. Sa-dece idam cezaları meclis onayına bırakılmış acil du-rumlarda bu da istenmemiştir.
Cevap D
13. Amasya protokolü, İstanbul Hükûmeti ile Temsil Heye-ti üyeleri arasında 22 Ekim 1919’da yapılmıştır. TBMM ise bilindiği üzere 23 Nisan 1920’de kurulmuş ve söz konusu isyanlarda bu tarihten itibaren başlamıştır. Do-layısıyla Amasya Protokolü isyanlara karşı alınan tedbir-ler arasında gösterilemez.
Cevap A
14. Mustafa Kemal Paşa, Osmanlı Devleti tarafından Mond-ros Mütarekesi şartlarının yerine getirilmesini sağlamak üzere Nisan 1919’da IX. Ordu müfettişliği görevine ge-tirilmiştir. Ancak Amasya Genelgesi’nde yetkilerinin dı-şına çıktığı gerekçesiyle istifa istenmiştir. Milli bir müca-dele başlatmayı planlayan Mustafa Kemal Paşa, Erzu-rum Kongresi hazırlıkları devam ederken tüm görevle-rinden ve askerlik mesleğinden istifa etmiştir.
Cevap B
15. TBMM’nin otoritesini korumak, TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmaları önlemek ve suçluları cezalandırmak ay-rıca asker kaçaklarını cezalandırmak amacıyla meclis üyeleri arasında seçilerek oluşturulmuş mahkemelere İstiklal Mahkemeleri denir. İstiklal Mahkemeleri; Hıya-net-i Vataniye Kanunu, Firariler Kanunu, Tekalif-i Milliye emirleri, Takrir-i Sükûn Yasası ve İzmir Suikastı sonucun-da aktif olarak görev yapmıştır.
(Cevap C)
KURTULUŞ SAVAŞINA HAZIRLIK DÖNEMİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr
1. Mustafa Kemal Atatürk’ün 22 Haziran 1919’da yayımla-dığı Amasya Genelgesi’nde Sivas’ta ulusal bir kongre-nin toplanacağı duyurulmuştur. Bu amaçla her ilden Mü-dafaa-i Hukuk ve Reddi İlhak cemiyetlerinin seçtiği üçer delege göndermeleri istenmiştir.
Cevap C
2. İstanbul, 16 Mart 1920 tarihinde resmi olarak işgal edil-miş ve meclis kapatılmıştır. Bunun üzerine Mustafa Ke-mal Paşa, 19 Mart 1920’de bir bildiri yayımlayarak An-kara’da “olağanüstü yetkilerle donatılmıştır” bir mecli-sin açılacağını duyurmuş ve seçimlerin yapılmasını is-temiştir.
Cevap E
4. 16-25 Ağustos 1919 tarihleri arasında yapılan Alaşehir Kongresi’nde Yunan işgallerine karşı gerekirse bir dev-letten dış yardım alınabileceği fikri ilk kez ortaya atılmış-tır.
Cevap D
5. Amasya Görüşmeleri sonucunda alınan en önemli or-tak karar Mebusan Meclisinin toplanması kararıdır (A).
Seçeneklerde verilen diğer maddeler Amasya Görüş-meleri’nden önce gerçekleşmiştir. Hatırlayacak olursak – Amasya Genelgesi - 22 Haziran 1919’da
yayımlan-dı.
– Erzurum Kongresi 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919’da toplandı.
– Erzurum Kongresi kararıyla Mustafa Kemal Temsil-ciler Kurulu başkanı seçildi.
– Mondros’tan sonraki işgaller sonucunda Doğu Ana-dolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu.
Cevap A
6. TBMM’nin açılmasına ortam hazırlayan en önemli geliş-me Misakımillî kararlarından sonra İtilaf Devletlerinin İs-tanbul’u resmen işgal etmesi (E) ve Mebusan Meclisi’ni dağıtıp yakaladıkları vekilleri Malta’ya sürgün etmesidir.
Cevap E
7. Millî Mücadele’nin Hazırlık Dönemi’nde vatanı kurtar-mak amacıyla kongreler toplanmış, genelgeler yayım-lanmıştır. Bu süreçte asıl amaç tam bağımsızlık olduğu için ülkeyi kalkındırmak amacıyla planlanan yenilikler daha sonraya bırakılmıştır. Kurtuluş Savaşı’nın tamam-lanmasıyla da cumhuriyet ilan edilmiş, halifelik kaldırıl-mış ve devletin iç yapısının düzeltilmesi doğrultusunda birçok inkılap gerçekleşmiştir.
Cevap E
8. Amasya Görüşmeleri’nde Temsil Heyeti başkanı Mus-tafa Kemal ile İstanbul Hükûmeti temsilcisi Salih Paşa bir araya gelmişlerdir. Bu görüşmede bazı önemli karar-lar alınmıştır. Özellikle Osmanlı Devleti’yle Anlaşma Dev-letleri arasındaki barış görüşmelerine katılacak kişileri belirleme kararının iki gruba bırakılması, İstanbul Hükû-metine güven duyulmadığını ve Osmanlı Hükûmetinin konferansa katılacak kişileri henüz seçmediğinin gös-tergesidir. Ancak bu karar Anlaşma Devletlerinin isteği doğrultusunda alınan bir karardır denilemez.
Cevap B 3. Çerkez Ethem, Demirci Mehmet Efe, Yörük Ali Efe gibi
kişiler Kuvayımilliye şefleridirler. Millî Mücadele Döne-mi’nde bu kişiler işgallere karşı mücadele etmiştir.
TBMM’nin kurulmasından kısa bir süre sonra düzenli ordu kurma faaliyetleri başlamıştır. Fakat bu Kuvayımilli-ye şefleri, düzenli orduya katılmak istemediklerinden TBMM’ye karşı ayaklanmışlardır. Yani Kuvayımilliye’nin ayaklanma sebebi düzenli ordu emrine girmek isteme-meleridir.
Cevap C
KURTULUŞ SAVAŞINA HAZIRLIK DÖNEMİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr
9. Pozantı Kongresi bölgesel bir kongredir. Manda ve hi-maye konusu tartışılmamıştır. Erzurum ve Sivas kong-relerinde manda konusu tartışılmış, Sivas Kongresi’nde kesin olarak reddedilmiştir.
Cevap D
10. l. Sivas Kongresi Amasya Genelgesi’nde alınan karar üzerine toplanmıştır. Ancak yalnız bu bilgiye bakılarak vatanın kurtuluşu için birlikte hareket etme kararının alın-dığını söylemek mümkün değildir. ll. öncüldeki hiçbir si-yasi partinin amacına hizmet edilmemesi kararı alınır-ken Hürriyet ve İtilaf Fırkası kastedilmiştir. Çünkü bu par-ti İngilizlerle birlikte hareket etmektedir.
lll. öncülde ise Ali Fuat Paşa’nın Batı Cephesi’ne komu-tan olarak akomu-tanmasını kasteder ki bunun amacı millî kuv-vetleri bir komuta altında toplamaktır. Buna göre ll ve lll öncül, birlikte hareket etme kararı alındığını ifade eder.
Cevap E
11. İstanbul Hükûmetinin millet için üstüne aldığı sorumlu-luğun gereklerini yerine getiremediği ibaresi ilk kez Amasya Genelgesi’nde yer almıştır.
Cevap A
12. 1921 Anayasası, TBMM’nin mevcut özelliklerini benim-seyen ve resmileştiren oldukça kısa ve öz bir anayasa-dır. Olağanüstü dönemde hazırlanan bu anayasa’da in-san hakları ve yargı sisteminin kullanılma biçimiyle ilgi-li hükümlere yer verilmemiştir.
Cevap D
13. Soruda verilen bilgiye göre “kongre adına bir yıl sürey-le yönetimi üstsürey-lenmesi” kavramı Temsil Kurulunun ge-çici bir yönetim gibi (ll) çalışacağının göstergesidir. Kong-renin yalnızca Doğu Anadolu’yu temsil etmesi milli de-ğil bölgesel olduğunu göstermektedir. Erzurum’daki ör-gütlenme sadece bir kongredir parti özelliği taşımaz.
Cevap B
14. İstanbul Hükûmeti, Elazığ Valisi Ali Galip Paşa’yı kong-reyi engellemek, düzenlendiği takdirde kongkong-reyi dağı-tıp, katılanları tutuklayıp İstanbul’a göndermek amacıy-la görevlendirmiştir. Tarihimize Ali Galip oamacıy-layı oamacıy-larak ge-çen bu dönemde Ankara Valisi Muhittin Paşa’da kong-reyi engelleme girişiminde bulunmuştur.
Cevap D
15. Erzurum Kongresi toplanma bakımından bölgesel aldı-ğı kararlar bakımından ulusaldır. Alınan kararların sade-ce Doğu Anadolu ile sınırlı olmayıp tüm yurda mâl edil-mesi ulusal (l) olduğunu göstermektedir. Alınan karar-ların düşman işgaline karşı olması ve ülkenin her ba-kımdan kurtuluşunu hedef alması da bağımsızlığın te-mel ilke olarak benimsendiğine kanıttır. lll. öncülde ve-rilen bilgi ise yalnızca kongre katılımcıları ile ilgilidir.
Cevap D
16. A, B, C ve D seçenekleri İstanbul Hükûmetinin ve işgal güçlerinin TBMM’ye karşı çıkardığı ayaklanmalardır. E seçeneğindeki Ali Galip Olayı ise İstanbul Hükûmeti ve İngilizlerin Sivas Kongresi’ni dağıtmak, Mustafa Kemal ve arkadaşlarını tutuklayıp İstanbul’a getirtmek için dü-zenlenmiştir. Fakat bu girişim sonuçsuz kalmıştır.
Cevap E
KURTULUŞ SAVAŞINA HAZIRLIK DÖNEMİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr
1. Misakımillî’de Kars, Ardahan, Batum, Arap toprakları ve Batı Trakya için halk oylaması yapılması kararlaştırılmış-tır.
Cevap C
2. Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Misak-ı Milli’nin ka-bul edilmesi üzerine itilaf devletleri, İstanka-bul’u resmen işgal etmiştir. İstanbul’un işgali, Mustafa Kemal’in Anka-ra’da TBMM’yi açmasını çabuklaştırmıştır. Çünkü Me-busan Meclisinin kapatılması yeni bir meclisin açılma-sını zorunlu kılmıştır.
Cevap D
3. Misakımillî’de ulusal sınırlar içerisinde vatan bir bütün-dür bölünemez kararı alınmıştır. Parlamento tarafından sınırlarımız çizilmiştir. Bu sınırlar içerisinde;
– Batı Trakya
– Araplar memleketleri
– Elviye-i Selase olarak bilinen Kars, Ardahan, Batum – Boğazlar ve çevresi belirtilmiştir.
Ayrıca Misakımillî’de kapitülasyonlar reddedilmiştir.
Cevap C
4. Sivas Kongresi toplanma şekli ve aldığı kararlar açısın-dan ulusal bir kongredir. Bu kongrede, Erzurum Kong-resi kararları aynen kabul edilmiştir. Bu kararların Sivas Kongresi’nde de kabul edildiğinin en somut gösterge-si ise;
– Manda ve himayenin reddedilmesi (l),
– Ulusal sınırlar içerisinde vatan bir bütündür hükmü-nün benimsenmesidir (lll).
Ancak cemiyetler; Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti olarak Sivas Kongresi’yle birleştirilmiştir.
Cevap D
5. Kurtuluş Savaşı’nda halkın temsilcilerinin katıldığı ilk kongre Erzurum Kongresi’dir. Ancak bu kongreye de-legeler Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz’den katılmış-lardır. Erzurum Kongresi bölgesel olmasına rağmen tüm yurdu ilgilendiren kararlar alınmıştır. Ancak; Sivas Kong-resi Erzurum KongKong-resi’ne nazaran toplanma şekli ve alı-nan kararlar açısından ulusal bir kongredir. Bunun se-bebi ise Sivas Kongresi’ne yurdun her yerinden dele-gelerin katılmasıdır.
Cevap A
6. – Temsil Kurulunun Ankara’ya gelmesi 27 Aralık 1919 – Amasya Görüşmeleri’nin yapılması 20 – 22 Ekim
1919
– Misakımillî kararlarının kabulü 28 Ocak 1920 – Erzurum Kongresi’nin toplanması 23 Temmuz - 7
Ağustos 1919
Bu bilgilere göre sorunun doğru cevabı yalnız ll. mad-dedir.
Cevap B
7. Erzurum Kongresi; Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Ce-miyet ile Trabzon Müdafaa-i Hukuk CeCe-miyetinin çağrı-sıyla toplanmış, delegelerde Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz’den katılmıştı.
Erzurum Kongresi toplanma şekli bakımından bölgesel, aldığı kararlar açısından ulusal bir kongredir. Kongreyi ulusal yapan en önemli özellik ise ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz ilkesinin (ll) benim-senmesidir.
Cevap B
8. - Temsil Heyeti fikri ilk kez Amasya Genelgesi’nde or-taya çıkmıştır.
– Erzurum Kongresi sonunda Doğu Anadolu halkı adı-na 9 kişilik temsil heyeti seçilmiş, başkanlığıadı-na Mus-tafa Kemal getirilmiştir.
– Sivas Kongresi’nde Temsil Heyeti’nin üye sayısı 16 ya çıkarılmış ve heyet tüm yurdu temsil eder kararı hale getirilmiştir. Böylece Anadolu Hükûmeti gibi çalışmaya başlanmıştır.
– Temsil Heyetinin görevi ise TBMM’nin açılmasıyla sona ermiştir.
Cevap A
KURTULUŞ SAVAŞINA HAZIRLIK DÖNEMİ
KOZMİK ODA
KOZMİK ODA • TARİH SORU BANKASIwww.kozmikoda.com.tr
9. Sivas Kongresi kararlarıyla tüm yurdu temsil etmeye başlayan ve hükûmet gibi çalışan Temsil Heyeti; Mebu-san Meclisinin derhâl açılması ve bu meclisin Ankara’da toplanmasını amaçlamıştır.
Cevap C
10. Sivas Kongresi’nde alınan önemli kararlardan bazıları şunlardır:
– Temsil Heyetinin seçilmesi – Mebuslar Meclisinin açılması fikri
– İstanbul Hükûmetiyle Amasya Görüşmeleri’nin ya-pılması
– Damat Ferit Hükûmetinin istifa ettirilmesi
– Temsil Heyetinin yürütme kararı olarak Ali Fuat Pa-şa’nın Batı Cephesi Komutanlığına tayinidir.
İşgaller karşısında millî cemiyetlerin kurulması Mondros Ateşkes Antlaşması sonucunda halkın kendi çabalarıy-la olmuştur.
Cevap A
11. Amasya Genelgesi’nde ulusun bağımsızlığını ulusun azim ve kararı kurtaracaktır maddesi İstanbul hükûme-tine artık güvenilmediğinin en açık kanıtıdır.
Cevap A
12. Millî Mücadele Dönemi’nde ulusal sınırlardan Erzurum ve Sivas Kongrelerinde bahsedilmiş ve son hali Misakı-millî kararlarıyla parlamento tarafından belirlenmiştir. Sı-nır olarak ise Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalan-dığında Türk askerinin elinde bulunan topraklar esas alınmıştır.
Cevap D
13. İstanbul Hükûmetinin (lll) görev ve sorumluluklarını ye-rine getirmediği eleştirisi Amasya Genelgesi ve Erzu-rum Kongresi kararlarında belirtilmiştir. Bu yüzden mil-letin haklı sesini duyuracak ulusal bir kurul olan Temsil Heyeti kurulmuştur. Temsil Heyeti Sivas Kongresi’nde üye sayısını 16 ya çıkartarak Anadolu Hükûmeti şeklin-de görev yapmaya başlamıştır.
Cevap C
14. Mustafa Kemal; 9. Ordu müfettişi olarak İstanbul Hükû-metinden aldığı yetkiyle Doğu Karadeniz’deki karışıklık-ları önlemek için resmi bir görevle Samsun ve çevresi-ne gönderilmiştir. Mustafa Kemal, bölgede incelemek yaptıktan sonra Türklerin haklı olduğunu belirten rapo-runu İstanbul’a göndermiş ve oradan Havza’ya, Hav-za’dan da Amasya’ya geçmiştir. Amasya Genelgesi’ni yayınlayarak (C) kendisine verilen yetkinin dışına çıkan Mustafa Kemal Paşa, bu gerekçeyle görevinden alın-mıştır.
Cevap C
15. Sivas Kongresi İstanbul Hükûmetinin desteğiyle çıkan Ali Galip olayına rağmen katılabilen çok az sayıdaki de-legeyle toplanmıştır (l). Yine bu kongrede görevinden alındığı halde başkanlığına Mustafa Kemal (ll) getirilmiş-tir. İşte bu özellikler kongrenin amacına ulaşmakta
15. Sivas Kongresi İstanbul Hükûmetinin desteğiyle çıkan Ali Galip olayına rağmen katılabilen çok az sayıdaki de-legeyle toplanmıştır (l). Yine bu kongrede görevinden alındığı halde başkanlığına Mustafa Kemal (ll) getirilmiş-tir. İşte bu özellikler kongrenin amacına ulaşmakta