ORGANİK ELMA YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SEYRELTME İÇİN KULLANILAN DOĞAL BİLEŞİKLER ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALAR

Ancak günümüzde Olejan 85 EC, CaSx, potasyum sabunu ve kalsiyum polisülfit, mekanik seyreltme, azotlu şilembe ve CaSx+Regalia+ JMS Stylet-Oil, bazı bakteri uygulamalarının (Bacillus OSU-142, Bacillus T7, mikrobakterium R2) meyve seyreltmesinde başarılı sonuçlar verdiği ve meyve kalitesini ve bir sonraki yılın çiçek oluşumuna farklı seviyelerde olumlu etkiler yaptığı belirtmiştir (Ju ve Duan, 1991; Strimmer ve ark., 1997; Kelderer ve ark., 1998; Meland, 1998;

Bertschinger ve ark., 2000; Ju ve ark., 2001; Weibel ve ark., 2008).

Çizelge 4’de, organik elma yetiştiriciliğinde çiçek ve meyve seyretlmesi amacıyla araştırılan organik seyrelticiler ve bunların etkileri yer almaktadır.

75 Çizelge 4. Organik elma yetiştiriciliğinde araştırılan seyrelticiler ve etkinlikleri

Seyrelticiler Kullanım Zamanı

76

Buna göre, Strimmer ve ark. (1997) tarafından başlanan çalışmalarda, Starking Delicious, Golden Delicious ve Elstar elma çeşitlerinde kullanılan kolza yağı ve sabununun, meyve seyreltmesi için etkili olduğunu ancak yapraklarda bölgesel nekrozlara, meyvede pasa ve meyve şeklinde bozulmalara neden olduğunu bildirmişlerdir.

İspanya’da organik elma yetiştiriciliğinde meyve seyretlmesi için en iyi yöntemin Potasyum sabunu ve kalisyum polisüfit olduğu belirtilmiştir (Carbo, 2002).

Robnison ve ark. (2002), tarafından yürütülen çalışmalarda Balık Yağı ve Calsiyum/magnezyum salamurasının (NC 99) meyve seyreltmesi üzerine yaptığı etkiyi araştırmaktadır. Çiçeklenme öncesi balık yağı uygulaması ile %58 meyve seyreltmesine etki ettiğini belirtmişlerdir. Çiçeklenme boyunca iki kez NC 99 ve balık yağı uygulaması yapraklarda yanmaya neden olduğunu belirtmişlerdir.

Basak (2006), Gala Must, Jonagold Decosta, Golden Delicious, Sampion elma çeşitlerinde Olejan 85 EC (%85 kolza yağı) uygulamasının meyve tutumunu pozitif yönde olumlu etkilediğini belirtmişlerdir. Meyve iriliği, meyve verimi, meyve renklenmesinde ve bir sonraki yılın çiçek oluşumuna olumlu etki yaptığını vurgulamıştır.

Stopar (2008), M9 üzerine aşılı Golden Delicious, Summerred ve Elstar elma çeşitlerinde meyve seyreltmesi için NaCl, asetik asit, kalsiyum polisülfit (CaSx), yağ emülsiyonu ve dekstrin kullanmıştır. Kalsiyum polisülfit meyve seyreltmesi için kullanılabileceği ancak dozu 10 ml/L ve üzeri olduğunda bitkilerde fitotoksik etki yapabileceğini belirtmiştir. Aynı zamanda kalsiyum polisüfit uygulamasının elma uyuzu hastalığında etkili olduğunu belirmişlerdir (Hobl ve ark., 2003). Araştırıcılar, 30 g/L Kolza yağı ve 30 g/L soya yağı uygulamalarının meyve seyreltmesinde oldukça etkili olduğunu ve yapraklarda büzüşme ve genç sürgünler bodurlaşmanın sofra tuzu, kalsiyum polisülfit, ve asetik aside göre daha az olduğunu bildirmişlerdir. Çalışmada, tuzun meyve seyreltmesinde etkili bir uygulama olduğunu ancak aşırı doz kullanımının yapraklarda ciddi zararlanmalara neden olduğu belirtilmiştir. Araştırıcı, 15 g/L NaCI’nin tam tomurcuklanma aşamasında verildiğinde Pinova elma çeşidinde oldukça iyi sonuçlar verdiğini saptamıştır.

Weibel (2008), Pinova, Gala, Maigold, Elstar, Braeburn, Golden Delicious ve Otava elma çeşitlerinde farklı şilembe ürünlerini (potasyumlu şilembe, azotlu şilembe, azot-potasyumlu şilembe) ve iple seyreltme üzerine etkisini araştırmıştır. Gala çeşidinde azotlu şilembenin %10 dozunun aşılması durumunda fitotoksik etki yaptığını, ancak sıcak bölgelerde %12-15 azotlu şilembe uygulamasından fitotoksik zarar oluşmaması için 4-6 hafta geçtikten sonra su ile bitkilerin yıkanması kullanılabileceğini belirtmişlerdir. Yapılan araştırmada en iyi çiçek seyreltmesinin iple veya azotlu şilembe ile olduğunu ve iple seyreltmeye göre azotlu şilembe ile seyreltme tacın iç kısımlarında da etki göstererek seyreltmeyi sağladığı için önerilmiştir.

77 PGPB (bitki büyümesini teşvik eden bakteri) uygulamalarının organik elma yetiştiriciliğinde meyve seyreltmesi için kullanımı konusunda Eşitken ve ark (2009) tarafından bir araştırma yapılmıştır. Çalışmada, tam çiçeklenmeden 7, 14 ve 21 gün sonra uygulanan e bakterilerin(Bacillus OSU-142, Bacillus T7, mikrobakterium R2; 10⁹ CFU L^-1) ile tam çiçeklenmeden 21 gün sonra NAA uygulamasının (10 ve 20 ppm) etkilerini karşılaştırılmış ve.

Bacillus OSU-142, Bacillus T7 ve Mikrobakterium R2 bakteri ırklarının organik elma yetiştiriciliğinde seyreltici olarak kullanılabileceğini önermektedirler. Araştırıcılar, bitki büyümesini düzenleyici bakterilerin, bitkilerin rizosfer veya filosferini kolonize ederek bitkiler üzerinde etkili olabildiğini ve bitki büyüme düzenleyicilerin (oksin, sitokininler ve gibberellinler) ve inorganik fosfatın çözünmesine, organik fosfatın, besin maddelerinin mineralizasyonu ve serbest bulunan azotun fiksasyonu ile büyümeyi etkileyebildiğini belirtmilerdir (Cuppels ve ark., 1999; Kotan ve ark., 1999; Esitken ve ark., 2002; Zahir ve ark., 2004). Ayrıca, aynı bakterilerin elmalarda meyve kalitesine olumlu etkilerinin bulunduğunu da bildirmişlerdir (Karlidag ve ark., 2007; Pirlak ve ark., 2007)

Organik yetiştiricilik için net örtü ile meyve seyreltme uygulaması da öneriler arasında bulunmaktadır. Widmer ve ark. (2016) net örtü ile fotosentetik radyasyonun %74 oranında azalarak meyve seyreltmesini etkilediğini belirtmiştir. Araştırıcılar, Golden Delicious, Elstar ve Topaz çeşitlerinde net örtü kullanımının meyve kalitesini de kabul edilebilir seviyeye ulaştırdığını belirtmişlerdir. Golden Delicious (tam çiçeklenmeden 19, 26 ve 33 gün sonra), Topaz çeşitlerinde (tam çiçeklenmeden 19 26 gün sonra) 3 gün gölgeleme ve Elstar çeşidinde (tam çiçeklenmeden 25 gün sonra ) 7 gün gölgeleme uygulamalarının meyve seyreltmesinde etkili olduğunu aynı zamanda gölgeleme zamanı ve süresi meyve seyreltmesini miktarını etkilediğini vurgulamışlardır. Ancak, bu uygulamanın, pratik uygulamasında ciddi sorunlar olduğunu belirtmiştir.

Organik elma yetiştiriciliğinde fungusit olarak kullanılan Armicarbin (potasyum bicarbonat), organik yetiştiricilik alanlarında meyve seyreltmesinde kullanılabileceği (Szot ve ark.

(2016) tarafından belirtilmiştir. Elmada uyuz ve karaleke hastalığına karşı kullanılan Armicarb stigmanın yüzeyini bozarak, polenin çimlenmesini etkilemekte ve seyreltme etkisinde bulunmaktadır (Szot ve ark., 2016). Böylece, Armicarb kullanımının meyve seyreltmesinde etkili olduğunu ancak meyve yüzeyinde pas görüldüğünü belirtmişlerdir. Ancak o yıl havaların soğuk geçmesinin de pas oluşumunu uyardığı belirtilmiştir (Szot ve ark., 2016).

Peck ve ark. (2017) yaptığı çalışmada ‘Honeycrisp’/‘MM111’ elma ağaçlarında kalsiyum sülfür, Regalia(224. 6 g Reynoutria spp ekstraktı olan fungusit) ve JMS Stylet-Oil (97.1% paraffinic yağ içerir) meyve seyreltmesine etkilerini incelemişlerdir.. Araştırıcılar, tüm uygulamaların organik elmalarda meyve seyreltmesinde kullanılabileceğini bununla birlikte JMS Stylet-Oil yağı lime sülfür ve/veya Regalia ile karışımının meyvede pas oluşumunu azalması ile de dikkati çektiği ifade etmişlerdir.

SONUÇ

Organik elma yetiştiriciliğinde periyodisite nedeniyle her yıl düzenli ürün almak ciddi problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sorunun giderilmesinde, üreticiler işçilik maliyetleri yüksek olmakla birlikte elle seyreltme uygulaması yapmaktadır. Ancak, son yıllarda, organik seyrelticiler konusunda yapılan çalışmalar yakın gelecekte organik bileşiklerin farklı formlarının organik elma yetiştiriciliğinde seyreltmede kullanılmasının mümkün olacağını göstermektedir.

78 KAYNAKLAR

Ağaoğlu,Y.S., Çelik, H., Çelik, M., Fidan, Y., Gülşen, Y., Günay, A., Halloran, N., Köksal, İ., Yanmaz, R.

2001. Genel Bahçe Bitkileri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim Araştırma Ve Geliştirme Vakfı Yayınları No:5 3. Baskı. 396 S.

Basak, A. 2006. Efficacy of natural compounds used for thinning in organic apple orchards. Journal of Fruit And Ornamental Plant Research Vol. 14, 2006: 47-58

Bertschinger, L., Weibel, F., Stadler, W., Schmid, A., Hohn, H., Evequoz C., Pfammatter, W. 2000.

Thinning procedures for regulating apple fruit quality and yield. in: Alfoldi, T., W. Lockeretz And U. Nigli (Eds): Proc. 13th İntern. İfoam Sci. Conference, Basel, Switzerland, 248–249.

Cuppels, D., Sahin, F., Miller, S.A. 1999. Management of bacterial spot of tomato and pepper using a plant resistance activator in combination with microbial biocontrol agents.

Phytopathology, 89, 19.

Carbó, J., Vilardell, P., Casals, M., Bonany, J. 2002. Trials on chemical thinning. Eufrin Working Group On Fruit Chemical Thinning

Eşitken, A., Pirlak, L., İpek, M., Donmez, M.F.,Cakmakci, R., Sahin, F. 2009. Fruit bio-thinning by plant growth promoting bacteria (pgpb) in apple cvs. golden delicious and braeburn.

Biological Agriculture And Horticulture, Vol. 26, Pp. 379-390ISSN: 0144-8765 (Print) 2165-0616.

Eşitken, A., Karlidag, H., Ercisli, S., Sahin, F. 2002. Effects of foliar application of bacillus subtilis osu-142 on the yield, growth and control of shot-hole disease (coryneum blight) of apricot.

Gartenbauwissenschaft, 67, 139-142.

Greene, D.W. 2002. Chemicals, timing, and environmental factors involved in thinner efficacy on apple. Hortscience 37, 477–481

Hobl,I., Jong, J., Heijne, P. F. 2003. Efficacy and phytotoxicity of lime sulphur in organic apple production. ann. applıed bıol. 142(2): 225233

Ju, Z., Duan, Y. 1991. New uses of vegetable oils in fruit production. Good Fruit Grow. 52, 59-62.

Ju, Z., Duan, Y., Ju, Z., Guo, A. 2001. Corn oil emulsion for early bloom thinning of trees of ‘delicious’

apple, ‘feng huang’ peach, and ‘bing’ cherry. J. Hortic. Sci. Biotech. 76, 327–331.

Kaçal, E. 2011. Elma ağaçlarında seyreltme. Meyvecilik Araştırma Enstitüsü, Yayın No:43, 12s.

Kallsen, C.E. (2001) Petroleum oils as navel orange fruit thinning agents. Horttechnology 11, 189-193.

Karlidag, H., Esitken, A., Turan, M., Sahin, F. 2007. Effects of root inoculation of plant growth promoting rhizobacteria (pgpr) on yield, growth and nutrient element contents of leaves of apple. Scientia Horticulture, 114, 16-20.

Kelderer, M., Strimmer, M., Casera, M., Lardschneider, E. 1998. Prima esperienze sul diradamento del melo in frutticoltura biologica. Riv. Frutti. Ortofloric. 60, 61–65.

Kotan, R., Sahin, F., Demirci, E., Ozbek, A., Eken, C., Miller, S.A. 1999. Evaluation of antagonistic bacteria for biological control of fusarium dry rot of potato. Phytopathology, 89, p:41.

La Fuente, D.E., Ceballos, A.F. 2008. Thinning of organic apple production with potassic soap and calcium polysulfide at the north of spain. In: Boos, Markus (Ed.) Ecofruit - 13th International Conference On Cultivation Technique And Phytopathological Problems İn Organic Fruit-Growing: Proceedings To The Conference From 18thfebruary To 20th February 2008 At Weinsberg/Germany, Pp. 319-323.

79 Li, S. H., Meng, Z. Q., Li, T. H., Liu, H. Z., Tu, Y. C. 1995. Critical period of flower bud induction in ‘red

fuji’ and ‘ralls janet’ apple trees. Gartenbauwissenschaft, 60, 240–245.

Lind, K., Lafer,G., Schloffer,K., İnner,G., Meister, H. 2003. Organic fruit growing. CABI Pusblishing.

Meland, M. 1998. Thinning apples and pears in a nordic climate. iii. the effect of naa, ethephon and lime sulfur on fruit set, yield and return bloom of three apple cultivars. Acta Horticulturae 463, 517–525

Peck, G.M., Delong, C.N., CombsL.D., Yoder, K.S. 2017. Managing apple crop load and diseases with bloom thinning applications in an organically managed ‘honeycrisp’/‘mm.111’ orchard.

Hortscience, Volume 52: Issue 3.

Pirlak, L., Turan, M., Sahin, F., Esitken, A. 2007. Floral and foliar application of plant growth promoting rhizobacteria (pgpr) to apples increases yield, growth and nutrient element contents of leaves. Joumal Of Sustainable Agriculture, 30, 145-155.

Robinson, T., Schupp, J., Merwin, I., Reissig, H., Agnello, A., Straub, R., Rosenberger, D. 2002. A Commercial organic apple production system for New York. Toward Sustainability Foundation Cornell Unıversity, s.13

Strimmer, M., Kelderer, M., Pieber, K. 1997. Neue ausdünnungsmethoden im biologischen apfelanbau. Erwerbsobstbau 39, 130–136

Stopar, M. 2008. Vegetable oil emulsions, nacl, ch3cooh and casx as organically acceptable apple blossom thinning compounds, Europ.J.Hort.Sci., 73 (2). S. 55–61.

Spinelli, F., Fiori, G., Noferini, M., Sprocatti, M., Costa, G. 2009. Perspectives on the use of a seaweed extract to moderate the negative effects of alternate bearing in apple trees. The Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 84: 6, 131-137.

Szot, I., Basak, A., Lipa, T.,Krawiec, P. 2016. Thinning of apple flowers with potassium bicarbonate (armicarb®) in organic orchard, Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 15(3): 29-43.

Tromp, J. (2000) Flower-bud formation in pome fruits as affected by fruit thinning. Plant Growth Regul. 31, 27–34

Weibel, F.P., Chevillat, V.S., Rios, E.J., Tschabold, L., Stadler, W. 2008. Fruit thinning in organic apple growing with optimised strategies including natural spray products and rope-device.

Europ.J.Hort.Sci., 73 (4). S. 145–154, Verlag Eugen Ulmer KG, Stuttgart

Wertheim, S.J. 2000. Developments in the chemical thinning of apple and pear. Plant Growth Regulation, 31: 85-100.

Widmer, A., Kockerols, K., Schwan, S., Stadler, W., Bertschinger, L. 2008. Towards grower-friendly apple crop thinning by tree shading. Proceedings Of The International Conference On Cultivation Technique And Phytopathological Problems İn Organic Fruit-Growing.

Weinsberg, Germany. 314–318.

Zahir, A.Z., Arshad, M., Frankenberger, W.T. 2004. Plant growth promoting rhizobacteria:

applications and perspectives in agriculture. Advances in Agronomy, 81, 97-168.

80 SARILOP İNCİR ÇEŞİDİNDE BAZI UYGULAMALARIN MEYVE KALİTESİ ÜZERİNE