Mikrobloglar

Mikrobloglar, kullanıcıların mevcut durumlarını anlık ileti, cep telefonu, e-posta veya web tarafından dağıtılan kısa gönderiler şeklinde tanımlayabileceği yeni bir iletişim biçimidir (Java vd., 2007: 56). Mikrobloglar, insanların o anda ne yaptıklarıyla ilgili kısa mesajların yayınlanmasına izin veren anlık mesajlaşma platformudur ve yayınlanan mesajlar belli kelime veya karakter sayısına göre sınırlandırılmıştır. (Okmeydan, 2013: 57). Ifukor (2010: 400)’a göre mikroblog, “e-postanın, SMS’in, blogun ve anında mesajlaşmanın en iyi özelliklerini alan bir kombinasyondur”. Başka bir tanıma göre ise, mikroblog çevrimiçi bir ortamda haberler, kişisel görüş ve fikirlerin aktarılmasını içeren bir blog yazısının türevi olarak tanımlanabilir (Clavio ve Kian, 2010: 486). Microbloglar, kullanıcıların mesaj, ses, video, fotoğraf ve belge paylaşmasına; arkadaş bulmasına, tavsiye verip almasına; kitapları, restoranları ve filmleri gözden geçirip bunlarla ilgili yorumlar okumasına; en güncel haberlere erişmesine, ürün ve hizmetler ile ilgili araştırmalar yapıp satın alınmasına; müşterileri güncellemesine ve onları bilgilendirmesine, etkinlikler hakkında bilgilendirme yapılmasına olanak sağlar (Safko ve Brake, 2009: 263). Jaiku, Plurk, Yammer, Twitxr ve Twitter en dikkat çekici mikroblog siteleridir. 326 Milyon kullanıcı ile Twitter, dünya üzerindeki en dikkat çeken mikroblog sitesi ve en popüler sosyal medya platformlarından bir tanesidir.

Twitter

En önemli mikroblog sitesi olan Twitter, Mart 2006’da San Francisco merkezli bir şirket olan Obvious’taki bir AR-GE projesinin sonucunda, Evan Williams, Biz Stone ve Jack Dorsey isimli üç teknoloji girişimcisi tarafından kurulmuştur. İlk olarak şirketin kendi çalışanları arasındaki iletişim için kullanılan Twitter, bundan yedi ay kadar sonra Ekim 2006’da halka açık hale getirilmiştir. Twitter, kullanıcılarının ‘tweet’ olarak adlandırılan kısa metin tabanlı, anlık ileti göndermesine ve almasına olanak vermektedir (Fitton vd., 2009: 11; Safko ve Brake, 2009: 264).

Twitter, takipçiler olarak adlandırılan diğer kişilerle 280 karakterlik iletileri paylaşan, toplu ve kişilerarası iletişim özelliklerine sahip bir mikroblog platformudur (Chen, 2011: 755). Twitter, kullanıcıların faaliyetleri, yenilikçi fikirleri, kişisel

görüşleri ve durumları hakkında bilgi yayınlayıp paylaşmalarına olanak tanıyan hafif ve kolay bir iletişim aracıdır (Java vd., 2007: 56). Kullanıcılar, televizyonda izledikleri programlar ve spor müsabakaları, gittikleri yerler, yedikleri yemek ve kullandıkları markalar hakkında görüş belirtme gibi sıradan, günlük konular hakkında tweet gönderebilmektedirler.

Twitter, güncel konular hakkında bilgi vermek ve iletişim kurmak için güçlü bir kaynak olarak kullanıcılar tarafından kullanılır ve insanların en yeni bilgilere ulaşmalarına olanak sağlar (Gomez vd., 2016: 57). Twitter’ın 280 karakter ile kısıtlaması, yalın, kısa ve öz içeriğin ters kronolojik sırayla daha hızlı ve daha yaygın bir şekilde iletilmesine yol açmaktadır. Twitter bu özelliği ile bir blog yerine bir bakıma interaktif sosyal bir günlüğü ve bir mikroblog olarak değerlendirilmektedir (Altunay, 2010: 53). Twitter’da kullanıcılar ücretsiz olarak bir hesap açar ve ardından diğer kullanıcıları ‘takip et’ butonunu tıklayarak takip etmeye başlar (Pegoraro, 2010: 503). Ayrıca kullanıcılar liste/listeler oluşturarak takip etme şartı olmaksınız hesabı açık olan diğer kullanıcıları listeye ekleyerek takip ederler. Twitter kullanıcıları takip ederek diğer kullanıcılarından gelen güncellemeleri, cep telefonu, tablet veya web uygulamaları gibi ara yüzlerle görüntüleyebilir (Johnson ve Yang, 2009: 6-7).

Twitter’ı incelerken, Twitter ile ilgili bir takım kullanım bileşenlerinin üzerinde durulması gerekmektedir. Bu bileşenler şu şekilde açıklanabilir (Gunelius, 2011: 82- 83):

− Tweet: 280 karakteri geçmeyecek şekilde meydana gelen ve kullanıcının profilinde yayınlanan metin, fotoğraf, video ve haraketli resme verilen isimdir.

− Twitter Akışı: Bir kullanıcının yayınladığı tüm tweetlerin ters kronolojik sırayla yer aldığı arşivdir. Buradaki akış, kullanıcının hem kendisinin hem de takip ettiği kişilerin yayınladığı tüm tweetleri içerir.

− Takip Etme: Twitter kullanıcısının tweetlerini göstermeyi kabul etmektir. Twitter'da bir kişi takip edildiğinde, bu kişinin tweetleri Twitter ana

akışında gösterilir ve takip eden kişinin hesap adı, takip edilen kişinin takipçileri listesinde görünür.

− Retweet: Başka bir kişi tarafından yayınlanan ve kullanıcının kendi takipçileriyle paylaştığı bir Tweet, kullanıcının sayfasında görünür. Twitter'da başka biri tarafından yayınlanan bir tweet kullanıcı tarafından beğenildiyse, Twitter'ın Retweet özelliği kullanarak kendi hesabında da paylaşılabilir.

− @Mention: Twitter kullanıcıları @mention kullanarak başkalarıyla herkese açık konuşmalar yapabilir. ‘@Kullanıcı adı mesajı’ biçiminde gönderilen bu mesajlar belirli bir kullanıcıya gönderilir ve başkaları tarafından da görüntülenebilir (Johnson ve Yang, 2009: 7). Twitter’da iki şekilde mention kullanılır. Birincisi; eğer ana sayfada herkes tarafından gözükmesi istenmiyorsa mention en başa yazılır (@kullanıcı adı ……..). Bu mention’ı sadece iki hesabı da takip edenler görebilir. Diğeri ise; mention ortaya veya cümlenin sonuna konularak kullanıcıyı takip eden ana sayfadaki herkesin görmesi sağlanır (…….. @kullanıcı adı).

− Direkt Mesaj: Twitter kullanıcıları, ‘direkt mesaj’ biçiminde gönderilen mesajlarla başkalarıyla özel görüşmeler yapabilirler. Doğrudan mesajlar özel olup yalnızca gönderen ve alıcı tarafından görülmektedir (Johnson ve Yang, 2009: 7). Bu mesajlar karşılıklı takip durumunda veya kullanıcının Twitter ayarlarından ‘direkt mesaj için takibe gerek yoktur’ özelliğini aktif hale getirmesi halinde kullanılmaktadır.

− Beğeniler: Twitter’ın ‘beğen’ butonu sayesinde kullanıcı gönderilen tweetleri beğenebilir. Bunun yanı sıra kullanıcı hem kendi hem de diğer kullanıcıların tweetlerini profilinde saklamak için de bu özelliği kullanabilir.

− #Hashtag: Twitter kullanıcılarının, ‘hashtag’den (#) sonra gelen bir anahtar kelime veya kelime öbeği girilerek belirli bir konuyla ilgili içeriği hızlı bir şekilde ulaşmalarını sağlamaktadır. Hashtag etiketleri, Twitter kullanıcılarının kendi sosyal ağlarının dışındaki başkaları ile bağlantı kurmalarına izin verir. Böylece bilerek veya bilmeyerek, bir Twitter

hashtagi, sosyal ağ topluluğunun geliştirilmesine izin veren bir grup kullanıcısı oluşturabilir (Armstrong vd., 2016: 149). Hashtagler kullanıcıların spesifik bir içerikten ziyade bir tweet konusunu aramasına olanak tanır (Ovadia, 2009: 203).

− Trend Topic: Güncel konular anlamına gelen Trend Topic (TT), Twitter sayfasında gündem başlığı adı altında bulunur ve sürekli değişir. Bir konunun Trend Topic olması için binlerce farklı kişinin o konuda tweet atması gerekmektedir (Sosyal Medya, 2014). Trend Topic sayesinde hem dünya hem de yaşanılan ülke ve şehrin de gündemine bakabilmek mümkündür.

− Listeler: Twitter’ın bir başka özelliği de ‘listeler’dir. Kullanıcıların ilgisini çeken konularda takip etmekten hoşlandıkları hesapları, Twitter listeleri oluşturarak kategorilere ayırabilir ve tüm zaman akışı içinde onların tweetlerini ayıklamakla zaman kaybedilmez. Twitter listeleri, önemli olduğu düşünülen tweetlerde kullanıcıya zaman kazandırarak başka tweetlerle uğraşmadan ihtiyaç olan bilgiye hızlı bir şekilde ulaşılmasını sağlar (Arslan, 2013).

− Anket: Twitter kullanıcılarının ‘Soru Sor’ şeklinde en fazla dört seçenekli bir anket oluşturup takipçileri ile paylaşabilmesi ve diğer kullanıcıların hazırladıkları anketlere oy verilebilmesi mümkündür. Paylaşılan her anketin 7 güne kadar çıkabilmektedir ve sonuçlar paylaşıma açıktır.

Twitter, kişisel ilişkiler etrafında dönmektedir ve Twitter’ın en önemli katkılarından biri, kullanıcının paylaştığı bir tweetin yüzlerce, binlerce ve hatta milyonlarca kişiye ulaşma ihtimalidir. Ünlüler (ör. Cem Yılmaz), sporcular (ör. Arda Turan), teknoloji uzmanları (ör. Bill Gates), politikacılar (ör. Recep Tayyip Erdoğan) ve günlük hayattaki insanlar da dâhil olmak üzere Twitter’ın popülaritesi çok sayıda kullanıcıyı etkilemektedir (Pegoraro, 2010: 503). Bireysel Twitter kullanıcıları, tweet atarak takipçilerine yönelik paylaşım yapabilirken, birçok medya kuruluşu da aynı şeyi yapmaktadır. Örneğin, New York Times’ın resmi Twitter hesabında 43.6 milyon ve CNN’nin de 42.1 milyon takipçisi vardır. Her organizasyon Twitter hesabını, güncel

haberleri son dakika haberleriyle bağlantılı olarak yayınlamak için kullanılır; böylece canlı bir haber akışı veya kişisel telekomünikasyon hizmetleri haline gelmektedir. Twitter'da yayınlanan yeni bir haber, yüzlerce, binlerce ve hatta milyonlarca kişiye bir cep telefonu aracılığıyla anında ulaşma potansiyeline sahiptir (Johnson ve Yang, 2009: 7). Görüldüğü gibi, günümüzde medya çalışanları Twitter’ı bir haber ve bilgi kaynağı olarak da kullanabiliyorlar. Bir kişinin veya kurumun kendi hesabından attığı bir tweet bir habere veya makaleye konu olabiliyor. Bu durum yeni medyanın geleneksel medya ile entegre olmasına güzel bir örnek olarak değerlendirilebilir.

Kurum veya markalar, kullanıcıların Google gibi arama motorlarından kendilerini kolayca bulmasını sağlamak, kurum web sitesine onları çekmek ve onlardan geri bildirim almak için Twitter’ı kullanmayı tercih edebilirler (Fitton vd., 2009: 177-178). Bunun yanı sıra, kurumların Twitter kullanma nedenleri şu şekilde sıralanabilir (Chaney, 2009: 116):

− Kurumun faaliyet gösterdiği sektörle ve kamuoyu ile iletişiminin sağlanması,

− Kurumun mevcut müşterileri ve potansiyel müşterileri ile iletişim kurulmak istenmesi,

− Kurumun, ürün ve hizmetleri ile sektörel gelişmeler hakkında söylenenleri takip edebilme imkânı sağlaması,

− Kurumun yanı sıra ürün ve hizmetleri hakkında farkındalık yaratma olanağı sağlaması,

− Hedef kitleden doğrudan cevap ve tavsiyeler alma imkânı vermesi, − Ürün ve hizmetlerin doğrudan tanıtımının yapılması,

− Kurumun web sitesine, bloguna veya diğer sosyal medya sitelerine web trafiğini yönlendirme imkânı sağlaması,

− Müşteriler ve diğer kullanıcılar arasında ağızdan ağıza iletişimi teşvik etmeye olanak tanıması,

− Makale, köşe yazısı veya blog yayınları gibi yararlı içerikleri paylaşma fırsatı sağlamasıdır.