Fotoğraf Paylaşım Ağları

Fotoğraf paylaşım ağları, kullanıcıların bazı fotoğrafları takipçileriyle paylaştıkları, başkalarının fotoğraflarını beğendikleri ve karşılıklı yorum yapabildikleri sosyal medya platformlarıdır. Akıllı cep telefonlarının yüksek kalitede fotoğraf çekebilmeleri neticesinde fotoğraf paylaşım ağlarının yaygınlaşması hızlanmıştır. Instagram başta olmak üzere, Flickr, Vole, Snapchat gibi fotoğraf paylaşım siteleri sıklıkla kullanıcılar tarafından tercih edilmektedir.

Instagram

Dünya üzerinde 1 Milyar kullanıcı ile Facebook ve YouTube’den sonra üçüncü en popüler platform olan Instagram (Kemp, 2019b), kullanıcıların fotoğraflar veya kısa videolarını filtreler kullanarak takipçileri ile kolayca paylaşabilecekleri bir fotoğraf paylaşım ağıdır. Instagram, 6 Ekim 2010 tarihinde girişimci ve programcı olan Kevin Systrom ve Mike Krieger tarafından kurulmuş ve Nisan 2012 yılında sosyal medya devi Facebook tarafından 1 Milyar Dolara satın alınmıştır. Kuruluşundan bu yana kullanıcı sayısında ve paylaşımlarda hızlı bir artış görülmektedir (Hu vd., 2014: 596).

‘Instagram’ kelimesi, İngilizce anlık anlamına gelen ‘instant’ ve telgraf anlamına gelen ‘telegram’ kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Instagram yoluyla kullanıcıların hayatlarını, fotoğraf ve kısa videolar aracılığıyla eğlenceli ve hızlı bir şekilde paylaştıkları bir ağ olması, dünya üzerinde popüler hale gelmesini sağlayan temel etmenlerin başında gelmektedir (Yeniçıktı, 2016: 95). Kullanıcıların bilgisayar, tablet ve akıllı cep telefonları üzerinden internet bağlantısı ile anlık olarak fotoğraf ve kısa video paylaşımı yapmasına izin veren Instagram, aynı zamanda Facebook, Twitter, Flickr ve Thumblr gibi diğer sosyal medya hesaplarından bu içeriklerin paylaşılmasını da sağlamaktadır.

Tablo 4’de de görüldüğü gibi, Instagram’ın gelişim sürecinde önemli gelişmeler ve güncellemeler olmuştur. Özellikle 2012 yılında Facebook tarafından satın alınmasıyla birlikte önemli atılımlar gerçekleştiren Instagram, kullanıcı sayısını da günden güne ciddi bir şekilde artırmıştır. 2013 yılında etiketleme ve kısa video, 2015

yılında sponsorlu reklam, 2016 yılında hikâye ve 1 saatlik canlı yayın yapabilme gibi özellikler sayesinde dünya üzerinde en çok kullanılan fotoğraf paylaşım ağı unvanını eline geçirmiştir.

Tablo- 4: Instagram'ın Gelişim Süreci

Tarih Gelişim

Mart 2010 Kevin Systorm ve Mike Krieger tarafından Instagram kuruldu.

Kasım 2010 Instagram, AppStore’daki yerini aldı. John Riedel topluluk yöneticisi olarak, Shayne Sweeney mühendis olarak Instagram ekibine katıldı. Instagram ekibi San Francisco’daki ilk ofisine yerleşti.

Aralık 2010 Instagram 1 Milyon kullanıcıya ulaştı.

Ocak 2011 Instagram, kendi Hashtag’lerini üreterek insanları veya fotoğrafları kolayca bulmanızı sağlayacak özelliği kullanıma sundu.

Mart 2011 Instagram 5 Milyon kullanıcıya ulaştı.

Ağustos 2011 Instagram 150 Milyar fotoğrafa ulaştı. Jessica Zollman topluluk yöneticisi olarak ekibe katıldı.

Eylül 2011 Instagram 2.0 yayınlandı. Yeni uygulamada farklı filtreler ve daha canlı bir görüntü kalitesi oluşturuldu. Instagram 10 milyon kullanıcıya ulaştı.

Nisan 2012 30 milyon kullanıcıya ulaşan Instagram Android tabanlı uygulamasını yayınladı. Uygulama bir günde 1 Milyon kez indirildi. 50 Milyon Dolarlık yatırım alan Instagram sonrasında Facebook tarafından 1 Milyar Dolara satın alındı.

Mayıs 2013 Instagram’da paylaşılan fotoğraflara arkadaş etiketleme özelliği geldi. Haziran 2013 Video ekleme özelliği geldi.

Aralık 2013 ‘Instagram Direct’ ile diğer kullanıcılarla özel fotoğraf ve video paylaşılabilme özelliği geldi.

Mart 2015 Sponsorlu reklam uygulamasına geçildi.

Ağustos 2016 1 gün kalıcı olan ‘hikâye’ (story) özelliği geldi. Aralık 2016 Instagram’da canlı yayın yapabilme özelliği geldi.

Aralık 2017 Instagram hikâyeleri; hikâye arşivi, hikayelerde öne çıkanlar ve hikâyeleri profile sabitleme özelliği olarak güncellendi.

Ocak 2018 Instagram 800 milyon kullanıcı barajını aştı.

Haziran 2018 Instagram’ın içinde yer alan ‘IGTV’ uygulamasıyla süresi 1 saate kadar çıkabilen videolar paylaşılmaya başlandı.

Temmuz 2018 Instagram hikâyeler bölümü için ‘Bana Soru Sor’ özelliğini kullanıma açtı. Ekim 2018 Instagram 1 Milyar kullanıcı sayısına ulaştı.

Kaynak: Özeltürkay vd., 2017: 178; Şener, 2012

Instagram, 2018 yılının Haziran ayında kullanıma soktuğu Instagram TV (IGTV) uygulaması ile kullanıcıların 1 saate kadar olan videoları paylaşmasına ve izlemesine olanak sağlamıştır. Ayrıca “Bana Soru Sor” özelliğiyle de kullanıcının hikâyesinde paylaştığı içerik üzerine direkt mesaj yazmak yerine özel soru kutusundan soru sorulabilmesi mümkün hale getirilerek, Instagram’da etkileşimi artırmak adına önemli bir adım atılmıştır. Son olarak, Ekim 2018 tarihi itibariyle Instagram, dünya üzerinde 1 Milyar kullanıcıya ulaşmıştır.

Kullanıcı sayısının fazla olması, maliyetinin düşük olması ve görsel öğelere yer verilebilmesi açısından, Instagram’ın kurumlar tarafından da tercih edilmektedir. Kurumların piyasaya sunmuş oldukları ürünlerin fotoğraf ve video paylaşımları, ödeme seçenekleri (kredi kartı- kapıda ödeme, EFT vb.), kampanyalar, indirimler, yarışmalar ve çekilişler, markalı ürünlerin orijinal ve orijinale yakın olarak daha uygun fiyat politikası, ürün satın alan takipçilere görüşlerini anında o hesap altında veya özel mesaj yoluyla paylaşabilme olanağı sunması bu mecranın kullanım oranını arttırmaktadır (Özeltürkay vd., 2017: 177). Instagram’ın günden güne giderek artan bu popülaritesi, iletişim değerlerinde bir artışa neden olmuş ve bu da kurumlar ile hedef kitleleri arasındaki temel iletişim araçlarından biri haline gelmesini sağlamıştır (Siguencia vd., 2017: 74). Bu şekilde değerlendirildiğinde, Instagram bireylerin sadece kendilerinin, çocuklarının veya bulundukları yerin fotoğrafını veya kısa videolarını paylaştığı bir uygulama olmaktan çıkmış, kurumların tanıtım, bilgilendirme ve pazarlama aracı olarak kullandığı bir alana dönüşmeye başlamıştır (Özeltürkay vd., 2017: 192).

Kurumlar, Instagram başta olmak üzere Flickr, Picasa gibi fotoğraf paylaşım platformlarında; basın toplantılarının, sponsor olunan etkinliklerin, basın gezilerinin, ürün ve mağaza fotoğraflarını, piyasaya çıkan yeni bir ürün ile ilgili bilgilendirici içeriklerin yer aldığı fotoğrafları, kurumun hem eski hem de yeni fotoğraflarını, kuruma gelen ziyaretçilerin fotoğraflarını takipçileri ile paylaşabilirler (Mavnacıoğlu, 2015: 41). Ayrıca bu paylaşımlar sırasında kurumlar, Instagram’ın Hashtag (#) özelliğini kullanarak paylaşımlarını yapmalıdırlar. Bu durum kullanıcıların veya müşterilerin kurum ya da ürünlerle ilgili paylaşımları anında, hızlı bir şekilde bulmalarını sağlayıp, araştırma yapmalarına yardımcı olacaktır.

Son olarak, Instagram gibi aktif bir sosyal medya ağının ortasında, kullanıcılar tarafından unutulmak son derece kolaydır. Bu nedenle, Instagram’ı kullanan kurumlar, kendi hesaplarında düzenli ve istikrarlı bir şekilde içerik paylaşmalıdırlar. Kurumlar sadece Instagram üzerinde yer almakla kalmayıp, hedef kitleleri tarafından etkileşimli bir takip için çaba göstermelidir (Dennis, 2014: 11). Ayrıca kurumun Instagram hesabında; kısa ve net bir kurum açıklaması ve resmî web sitesine erişmek için bağlantı

içeren eksiksiz bir profile sahip olması gerekir. Bunun yanı sıra, güncellenmiş iletişim bilgileri ve eğer kullanılıyorsa diğer sosyal medya platformlarına link verilmelidir. Kurum ve marka bilinirliği yaratmak için kurumun kullandığı tüm kanalların aynı zamanda tutarlı olması gerekmektedir (Buinac ve Lundberg, 2015: 13). Sonuç olarak, kurumun sosyal medya platformlarının tek elden, tek sesli bir şekilde yönetilmesini sağlayacak olan birim kurumsal iletişim birimidir.

Vole

‘Spor odaklı’ Instagram olarak bilinen Vole, fotoğraf/video paylaşımına imkân veren yerli bir sosyal medya platformudur (Demirel, 2017). “Desteklediği spor kulübüne çok fazla bağlı olan taraftarların platformu” olarak tanımlanan bu platform, spor dünyasına dair her türlü bilginin ve içeriğin kullanılabilir bir ortamda bir araya gelmesini sağlamaktadır (Çelik, 2018).

Spora ilgi duyan kullanıcılara hitap eden Vole'de; kullanıcılar ücretsiz üye olarak diğer kullanıcıları takip edebilir, sevilen spor anlarının fotoğraf veya videolarını paylaşılabilirler. Platformun ‘Dünyam’ bölümünde takip edilen üyelerin paylaşımları beğenilebilir, yorum yazabilir ve ‘Sohbet’ bölümünde diğer Vole kullanıcıları ile sohbetlere katılım gerçekleştirilebilir (Google Play, 2019). ‘Profil’ kısmında ise, daha önceden yapılmış olan paylaşımları inceleme imkânı sunulmaktadır. Ayrıca ana sayfa içerisinde takip edilen kullanıcıların paylaşımları düzenli ve sırayla kullanıcıların karşısına çıkmaktadır. ‘Keşfet’ sekmesinde, Vole uygulamasının içerisinde neler olup bittiğini kullanıcılar kolayca görebilir ve takip edilebilirler (Çelik, 2018). Bunun yanı sıra, Twitter’ın ‘retweet’ özelliğini de kullanan Vole’de, kullanıcılar diğer kullanıcıların içerikleri kolay bir şekilde paylaşabilirler. Diğer yandan Vole, kullanıcı etkileşimini artıran birtakım özelliklere de sahiptir. Anket uygulamasıyla birlikle, belirli konularda görüş toplayan veya diğer anketlere katılan kullanıcılar, ‘Özel Vole Odası’nda spor dünyasının ünlü isimlerine sorularını yöneltebilmektedirler (Demirel, 2017).

Vole’de sadece telefon numarası ile kayıt alınması uzun vadede büyük değer yaratan stratejik bir yöntem olarak değerlendirilmektedir. Söz konusu bu platformda

yer almak isteyenler kimliğini söylemek zorundadır. Çünkü insanlar kimliklerini beyan edince daha dikkatli olmakta ve çevrelerine zarar vermekten kaçınabilmektedir. Tüm bunlardan dolayı, Vole’de sahte hesap, trol ve bot gibi kullanıcı türleri hiçbir şekilde yer almamaktadır. Bu yüzden platformdaki yorum ve paylaşımlarda eleştiri vardır ama hakaret ve nefret dili yoktur. Vole’de kullanıcıyı hırçınlaştıran bir ortam olmadığı için tamamen spora odaklanma söz konusudur. Dolayısıyla Vole, ‘trollerin’ değil, aynı konuda paylaşım yapan ‘centilmen’ kullanıcıların sosyal medya platformu olarak görülmektedir (Demirel, 2017; Hürriyet, 2018; Tiryaki, 2017).

Mart 2017’de yayın hayatına başlayan Vole, 1.5 yıl gibi kısa bir sürede, kullanıcı geri dönüş oranı %95, aylık aktiflik oranını ise, yaklaşık %60’a çıkarmayı başarmıştır. Bu süre boyunca Vole’de toplam 1 Milyondan fazla paylaşım yapılmış, anketler 35 Milyon defa oylanmış, 25 Milyon paylaşım beğenisi olmuş ve 2 Milyondan fazla yorum yazılmıştır. Katılımın günden güne arttığı yerli spor sosyal medya platformu olan Vole’de, bazı günler 10 bine yakın günlük paylaşım ve mesaj paylaşılmaktadır (Hürriyet, 2018). Son olarak, Türkiye’deki gerek spor kulüpleri gerek spor gazetecileri gerekse de taraftarlar tarafından kullanılan bu ilk yerli spor sosyal medya platformu, etkisi ve önemini günden güne artırarak, ülke sınırlarını da aşıp, özellikle spor ve futbolun büyük gelişim gösterdiği Avrupa ülkelerinde yoluna devam etmeyi amaçlamaktadır.