İLK RİVAYET I. HAREKET
1. Yüce Allah kudreti ile dünyayı yarattı, sonra da güneş ve ayı dünyaya yolladı. 2. Ay ve güneş doğup batmakla gün meydana gelir, bu öteki aya göre belirlenerek, otuz günlük zaman olan aya ulaşır.
3. Yıl geçer ömrü geride bırakır, nice uzun yaş yaşayanlar hayatın sonuna gelir. II. HAREKET
4. Bu zamanda, en çok yaşayan seksen yıl ömür sürer, doksan yaşında basınca aklı şaşırır, bunayıp matıflar.
5. Sonra ömrün en uygunu seksen yaştır, aklın o yaşta da yoldaşlığı vardır. III. HAREKET
6. Seksen yaşı toplasan bir yıl gibidir, bu, bir senenin düzenine uygun düşer. 7. Bir yılda dört mevsim ve her bir mevsimin başlı başına ismi vardır.
II. RİVAYET I. HAREKET
8. Önce bahar gelmiştir; bu mevsimde gece ve gündüz birbirine eşittir.
9. O zaman bütün dünya güzelliğine bürünür, yeryüzü renk renk çiçeklerle dolup taşar. Bütün bitkiler bu zamanda bitip, boy atar ve çeşit çeşit renklerle bezenir. Tazeliği, gösterişi ve kuvveti ortaya çıkar.
10. Bu bahar üç ay içinde sona erer.
52 II. HAREKET
11. Bahar geçince, ardından yaz mevsimi gelir.
12. Yaz günlerinde hava çok sıcaktır; bu yüzden ham olan her şey olgunlaşarak, yumuşar. Bitkiler bitip son hadde gelince; çiçekleri, yaprakları ve boyları kaybolmaya başlar.
13. Ancak bu mevsimde her şey yetişip olgunlaşmış; her nesne az iken artıp bolarmıştır.
14. Artık ne kadar nimet varsa hepsi önümüze çıkıp, gözümüze görünür ve dikkatimizi çeker.
15. O da üç ay kendi tesirini sürdürür. III. HAREKET
16. Onun ardından da, güz gelir, bütün bu işler bizim için normal ve yerli yerincedir, buna itirazımız olmaz.
17. Bu zamanda bütün işlerin neticesi alınır; bütün meyvelerin hamlığı gider, hepsi olgunlaşır. Bütün nimetler ortaya çıkar, hepsi açık saçık görünür ve hiçbiri gizli kalmaz.
18. Her yer nimet içinde yüzer; bu durum eksiksiz üç ay sürer. IV. HAREKET
19. Güz geçince ardından kış gelir ve varlıkları bir düşünce alır.
20. Süslü, görkemli bağlar ve bahçeler bozulur; artık, pek çok şey yok hükmündedir. O elif gibi dimdik duran çeşit çeşit bitkiler, ikiye bükülüp boyları dal harfi gibi iki büklüm olur.
21. Karanlık çoğalıp, aydınlık azalır; çünkü günler kısa, geceler uzundur.
22. O zamanda sıcaktan çok, soğuklar artmaya başlar ve her an, güneşin yüzünü bulutlar kaplar.
23. Bir şeyler eksen bitmez.
53 25. Kiler, ambar ve çardaklar dolup taşar; bunun için de, ev sahibinin yüzü güler. İşte o zamana ibadet, sohbet yaraşır.
26. Yazın yeşil yaprağı seven ve bu mevsimde yaylayıp, gölge arayıp, boş vakit geçirenin; güz gelince eli boştur; onun kışınki hâli daha, o zamandan belli olur. 27. Yazın nimet toplayıp biriktiren; o zaman güneşte yanan; güzün zahirine bağlar, kışın da keyifle bıyıklarını burar. Pek çok kişi ona muhtaç olur, o tok, bütün herkes açtır.
III. RİVAYET I. HAREKET
28. İnsanın yaşadığı seksen senelik ömür de buna benzer.
29. Bu seksen yıl da dört bölüme ayrılır ve her bir bölümde yirmi yıl vardır. II. HAREKET
30. Birinci fasıl yirmi yıldır; bu, baharın üç ayına denk gelir. O üç ay içinde âlemde ne olursa; cisme bu yirmi yıl içinde gelmektedir.
31. Vücut serpilip boylanır, et bağlar ve yüze renk gelip bezenir. İlkbaharda ekilenin bitivermesi gibi, kişi de ne işitirse onu işler. Boy atar, kemik ilikle dolar; kuvvet ve sevinç fazlalaşıp, yüz güler.
32. Onun için ilkbahara denk gelir ve bu mevsime benzer. III. HAREKET
33. Sonra bir yirmi yıl daha gelir.
34. Vücut o vakitte dirayetli ve kuvvetli olduğu gibi, hoş fasıl, güzel mevsim ve iyi zamandadır. İlim, sanat kazanma ve cömertlik ortaya çıkar, o zaman bu vücut iyi ganimet toplar. İnsanın içi dışı zenginleşir; bu, yıl içindeki yaz mevsimine denktir. 35. Yiyip içme, sevinç neşe, güç kuvvet arttıkça artar ve kırk yaş büyük bir durak olur.
IV. HAREKET
36. Kırkı geçip altmışa gelinceye kadar yirmi yıl daha iş yapar.
54 38. Aklı olgun, düşüncesi sağlam, malı çoktur; insan, o zamanda ne bulursa hepsini ele geçirir. O zaman akıl ve bilgi sağlam olur; can ve gönül ilim ve hikmetle dolar. Ne kadar cevher varsa hepsi açıktan görünür, hiçbiri gizli kalmaz. Her bir organ bir hüner sahibidir.
39. Bu, güz mevsiminde insanların, nerede olurlarsa olsunlar, nimete batmalarına benzer.
V. HAREKET
40. Altmışı geçip seksen yaşına gelince, hayat sönmeye başlar.
41. O hünerlerin hepsi organlardan gider; vücudun şekli bozulmaya yüz tutar ve rengi değişir. O zamanda gam, keder, düşünce şüphesiz sevinç ve neşeden fazladır. Sevgi, şefkat, gülüp oynama azalır; soğuk da midede, iyiden iyiye yerleşmeye başlar. 42. Bu, kış zamanında karanlıkların fazla ve aydınlığın az olmasına benzer.
VI. HAREKET
43. İnsan küçükken oyun peşine düşer; gençlikte ise yemek ve içmeyi sever. Kâhya iken dünyayı kazanır; Tanrı böylesini kocayınca kabul etmez.
44. Küçükken okulda okuyan, gençlikte tövbe ile pişmanlık bildirip ibadet kılan; kâhya iken sohbetlerden ayrılmayan kocayınca merhamete lâyık olur.
45. Manada öyle kimseler rızıklandırılır, artık onlarda marifetten bin kiler dolmuştur. Ayrıca akıl evleri hikmetle dolar, işte ihtiyarlar bu varlıklarıyla ulu olup büyük bilinirler.
MEVSİMLER
Bahar Yaz Güz Kış (ilk 20 yıl) (20-40 yaş arası) (40-60 yaş arası) (60-80 yaş arası)
55