MATERYAL

Çalışmanın ana materyali 339,5 km² lik Uğursuyu ve 280 km² lik Aksu havzalarının birlikte oluşturdukları alandır (Şekil 2.1).

Uğursuyu ve Aksu havzaları Düzce İli Merkez ilçesi, Gölyaka, Kaynaşlı ve Sakarya ili Hendek İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Çalışma alanı doğal ve kültürel peyzaj değerleri açısından oldukça zengindir. Ayrıca Ankara ve İstanbul gibi iki büyük kentin günübirlik veya hafta sonu tatili için gereksinim duyduğu bir turizm merkezi niteliği taşımaktadır (Bkz. Şekil. 2.1). Uğursuyu havzası Düzce ili merkez ve Kaynaşlı ilçeleri sınırları içerisinde kalmaktadır. Havzayı besleyen Uğursuyu ve Aksu Büyük Melen nehrinin kollarındandır ve bu nehirler yağış alanı 29.598 km² olan 13 no’ lu batı Karadeniz havzasında yer almaktadır (Gültekin 2010).

Şekil 2.1. Düzce Uğursuyu ve Aksu Havzaları (Google Earth, 2014)

Aksu havzası Düzce ilinin Gölyaka ilçesi ve Sakarya ilinin Hendek ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Aksu deresi Düzce'nin güneyindeki dağlardan çıkar, belirli bir kaynağı yoktur. Önce, batıya doğru akar, sonra doğuya kıvrılarak Efteni Gölü'ne dökülür. En yüksek akım Haziran ayında 175 m³/sn, en düşük akım ise Ocak ayında 0, 95 m³/sn ‘dir (Gültekin 2010).

Uğursuyu ve Aksu havzaları içerisinde toplamda 50 adet köy ve 1 belde bulunmaktadır. Bu köylerden Açma, Aksu, Bakacak, Bekiroğlu, Çamlıbel, Çay Köyü, Değirmentepe, Güzeldere, Hacısüleymanbey, Hacıyakup, Yeşilova, Yazlık, Taşlık, Saçmalıpınar, Hamamüstü, Sarıdere, İçmeler, Zekeriya, Yunusefendi köyleri Gölyaka ilçesine bağlı, Dikmen ve Kadifekale köyleri ise Sakarya ili Hendek ilçesine bağlıdır. Düzce Merkez ilçesine bağlı köyler ise Aktarla, Aydınpınar, Kavakbıçkı, Büyükaçma, Çakırhacı İbrahim, Çamköy, Çınardüzü, Derdin, Esentepe, Gölormanı, Karaçalı, Uğur, Samandere, Kutlu, Dağdibi, Büyükaçma, Çınarlı, Ballıca, Konaklı, Develi köyleridir. Araştırma alanı sınırları içerisinde yer alan Beyköy beldesi de Düzce Merkez ilçesine bağlı bulunmaktadır. Düzce ili Kaynaşlı ilçesine bağlı köyler ise Çakırsayvan, Tavaklı, Hacıazizler, Yeniyurt, Altunköy, Çatalçam, Çamlıca, Muratbey, Bıçkıyanı köyleridir (Şekil 2.2).

Çalışmada kullanılan yardımcı materyaller aşağıda belirtilmektedir.

Araştırma Alanından toplanan verilerin altlığının oluşturulmasında Harita Genel Komutanlığının hazırladığı 2000 tarihli 1:25 000 ve 1:000.000 ölçekli standart topoğrafik haritalar kullanılmıştır. 1:100.000 ölçeğinde Adapazarı G25 ve G26 nolu haritalar çalışma alanını belirtmektedir.

Jeolojik yapıyla ilgili veriler, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA) Genel Müdürlüğü Jeoloji Etüdleri Dairesi tarafından hazırlanmış olan 1/25.000 ölçekli jeoloji haritasından, araştırma alanına ilişkin olarak Dalgıç ve Şimşek (1997), Özmen (2000), MTA ve Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği ile birlikte hazırlanan 1999 tarihli raporlardan ve Düzce İl Gelişme Planı (2004) Raporlarından yararlanılarak temin edilmiştir.

Alanın jeomorfoloji bilgileri alanda ve yakın çevresine yönelik yapılan çalışmalardan ve Düzce İl Gelişme Planı (2004) Raporundan elde edilmiştir.

Alanın genel hidrolojik yapısının belirlenmesi için 1:25.000 ölçekli topoğrafik haritalardan, Sümer ve diğ. (2001) tarafından Büyük Melen ve kollarındaki su kalitesi isimli çalışmadan ve Düzce İl Gelişme Planı (2004) Raporlarından yararlanılmıştır.

Alanın toprak özelliklerine ilişkin bilgiler, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Su kaynakları Ulusal Bilgi Merkezi tarafından hazırlanan 2002 tarihli ve 1:25 000 ölçekli toprak haritalarından yararlanılmıştır.

Alanın iklim özelliklerinin belirlenmesi amacıyla Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün Düzce istasyonunun 1971-2012 yılları arasındaki yaklaşık 40 yıllık ortalamasından yararlanılmıştır.

Alanın tarım ve hayvancılık durumunun belirlenmesinde Düzce Tarım İl Müdürlüğü kayıtlarından ve 2011 yılı brifing raporlarından, 2005 Düzce İli Tarım Master Planından, Düzce İl Çevre Durum Raporundan, Düzce İl Gelişme Planı Raporlarından ve köy muhtarlarına uygulanan köy bilgi formlarından yararlanılmıştır.

Araştırma alanında var olan arazi kullanımlarının belirlenmesinde, 1/25 000 ölçekli Topoğrafik haritalar ve 2008 yılında güncellenen Orman Amenajman Planlarından yararlanılmıştır.

Koruma alanları ve Mesire Alanları ile ilgili verileri ise Orman ve Su İşleri IX. Bölge Düzce İli Şube Müdürlüğünden elde edilmiştir. Alana ilişkin organize sanayi bölgelerinin yerlerini belirten haritalar Düzce Organize Sanayi Müdürlüğü tarafından hazırlanan sayısal ortamdaki verilerden yararlanılarak elde edilmiştir. Alanda yer alan Malzeme Ocakları ve Su kiralama alanlarına ilişkin bilgiler Düzce İl Özel İdaresi kayıtlarından alınmıştır.

Nüfus ve sosyo- ekonomik yapıya ilişkin verilerde Türkiye İstatistik Kurumu 2012 yılı verileri temel alınmıştır. Ayrıca Düzce Valiliği, İl Özel İdaresi ve Düzce İl Gelişme Planı Raporundan yararlanılmıştır. Alana ilişkin sosyo-ekonomik verilerin toplanması ve bilgilerin arttırılması amacıyla alanda yer alan toplamda 50 adet olan köylerin muhtarlarına anket uygulanmıştır. Araştırma alanı ve çevresindeki mevcut turizm faaliyetleri ile ilgili verilere Düzce Valiliği Kültür ve Turizm İl Müdürlüğünce hazırlanan 2002 tarihli Turizm Envanteri ve Turizmi Geliştirme Planından, turizm firmalarından ve yerel yönetim kaynaklarından ve Turizm İl Müdürlüğü kayıtlarından yararlanılmıştır. Ayrıca, arazi çalışmaları sırasında alan gözlemlerinden elde edilen bilgilerden yararlanılmıştır.

Anket çalışması sonuçlarının değerlendirilmesinde bilgisayar destekli istastistik programı olan SPSS 19 programından yararlanılmıştır.

Doğal ve kültürel yapıya ilişkin bazı verilerin oluşturulması, değerlendirilmesi ve görüntülenmesinde Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) programı olan Arc GIS 9.3 yazılımı kullanılmıştır.Arazi örtüsü/peyzaj deseni değişimleri ise ERDAS 9.1 programı yardımı ile 1999 ve 2008 yıllarına ilişkin SPOT ve ASTER uydu görüntülerinin kontrollü sınıflandırılması ile incelenmiştir.

Çalışmanın çerçevesi ve dayanakları uluslararası sözleşmeler ve ulusal strateji belgeleri incelenerek ortaya konulmuştur. Çalışmada ayrıca mekansal planlama, peyzaj planlama, peyzaj ve peyzaj ekolojisi, kültürel peyzaj analizi, görsel peyzaj kalitesi, paydaş analizi, katılımcı planlama ve yöntemleri, ekoturizm planlaması konulu araştırma ve yayınlar, uzman ve akademisyenlerle yapılan görüşmeler, bu konular ile ilgili çalışmalar yürüten kurum ve kuruluşlardan alınan bilgilerden materyal olarak yararlanılmıştır.