1. BÖLÜM
4.8. MÜKELLEFİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİNE GÖRE VERGİ
4.8.4. Mükelleflerin Vergi Kaçırmaya ve Denetim Olasılığına İlişkin Algıları
4.8.4.2. Mükelleflerin İnceleme Olasılığına İlişkin Algıları
“Bir mali yılda vergi incelemesine tabi olma olasılığını ne kadar tahmin ediyorsun?” ifadesi her katılımcısı için ortalaması alınarak oluşturulmuştur. Skor ortalama büyüdükçe katılımcıların vergi inceleme olasılıkları artar demektir
Vergi incelemesine tabi olma algısı mükelleflerin cinsiyeti üzerinde değişkenlik göstermektedir. Tablo 50’ye göre kadınların skor ortalamasında 2,34 (gözlem sayısı 50) puan; erkeklerin ise 1,81 (gözlem sayısı 111) puan aldıkları görülmektedir.
Eğitim düzeyleri göre mükelleflerin vergi inceleme olasılığa tabi olma tahminlerine ilişkin mükellef skor ortalamaları Tablo 50’de verilmiştir. Buna göre üniversite eğitim düzeyindekiler (60 gözlem sayısı) 5 puan üzerinden 2,43 ile diğerlerinden yüksek puana sahiptir. Skor ortalamalar arasında fark oldukça düşük olmakla beraber üniversite eğitim düzeyindekiler vergi inceleme tabi olma olasılığı yüksek çıktığı gözükmektedir
Cevaplayıcıların işletmedeki pozisyon durumları Tablo 50’de verilmiştir. Buna göre işletme sahipleri ile işletme ortağı gözlem sayıları farklı olmakla beraber skor ortalaması aynı çıkmıştır. Muhasebe görevlileri diğer pozisyonlara göre ortalama olarak diğerlerinden yüksek puana sahiptir.
Tablo 50: Vergi İncelemesine Tabi Olma Algısı
Değişkenler N Ortalama St. Sapma
Cinsiyet Erkek 111 1,81 0,992
Kadın 50 2,34 1,271
Eğitim Düzeyi Ortaokul 13 1,23 0,438 Lise 77 1,77 0,968 Üniversite 60 2,43 1,226 Yüksek Lisans/Doktora 7 1,85 1,214 İşletmedeki Pozisyon İşletme Sahibi 23 1,78 1,085 Ortak 79 1,78 0,886 Yönetici 28 2,03 1,137 Muhasebe Görevlisi 31 2,58 1,408 Mükellefiyet Türü Birinci Sınıf 62 2,27 1,269 İkinci Sınıf 99 1,79 ,958 Yaş Dağılımı 20 ve Yaş Altı 2 2,00 0,000 21-30 Yaş Arası 59 2,44 1,290 31-39 Yaş Arası 72 1,65 0,841 40-49 Yaş Arası 16 1,81 1,223 51-59 Yaş Arası 5 1,80 0,836
Korelasyon Yaş İnceleme Olasılığı
Yaş 1,00
İnceleme Olasılığı 0,205 1,00
Tablo 50’de yaş ile vergi inceleme olasılığına tabi olma ilişkin tahmin arasındaki korelasyon aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Korelasyon katsayısı %20 oranındadır. Yaş artarken skor yükseliyor yani daha yüksek vergi inceleme olasılığa tabi olma tahmininde bulunmuşlardır.
SONUÇ
Vergi uyumu vergi mükellefleri üzerinde herhangi baskı ve zorlama gibi etkiler olmadan vergi yükünü tam ve eksiksiz yerine getirme anlamına gelir. Vergi ahlakı da vergi uyumun özellikleri ile beraber tutum, davranış, inanç ve değer yargılarıdır. Vergi uyum maliyetleri mükelleflerin ödediği vergiler dışında katlandığı maliyetler olarak kısaca tanımlayabilir. Vergi uyum maliyetleri üç farklı grupta incelenirse; birincisi vergileme sonucu olan vergidir. İkincisi, piyasaları etkileyerek oluşan maliyet etkisidir. Üçüncüsü ise vergilemenin işlem (operasyonel) maliyeti olup tamamen vergi sisteminin uygulamaya geçilmesi sonucu ortaya çıkan idari maliyetlerdir.
Vergi uyum maliyetleri konusunda yapılmış çalışmalar incelendiğinde Türkiye’de vergileme sonucu oluşan vergi maliyetleri ve verginin piyasa üzerindeki etkisinin çokça çalışılmış olduğu görülmektedir. Ancak vergilemenin operasyonel (işlem) maliyetlerinin belirlenmesi ile ilgili çalışmalar oldukça kısıtlıdır. Çalışmamız bu yöndeki literatüre katkı sağlamayı hedeflemektedir. Nitekim Onuncu Kalkınma Planının (2014-2018) hedeflerinden biri de vergi uyum maliyetlerin hesaplanması (ödenen vergiler dışındaki zaman ve parasal maliyetler) olarak belirtilmiştir.
Vergi uyum maliyetlerini bir sınıflandırmaya tabi tutarsak; birincisi vergi yükünün getirmiş olduğu parasal maliyet, ikincisi mükelleflerin vergisel yükümlülüklerini yerine getirine kadar harcamış olduğu zamanın paralaştırılmış değeri ve son olarak üçüncüsü ise vergi sisteminin yükümlü üzerinde yaptığı stres, kaygı, endişe, vb. etkilerin maliyetleri olarak üç kısımda toplanabilir. Parasal maliyet, vergi mevzuatı gereği belge, formların hazırlanması, kayıt altına alınması, vergi idaresine götürülüp teslim edilmesi, VUK gereği defter ve kayıtların saklanması için 5 yıl boyunca muhafaza edilen yerin (depo) parasal maliyeti ve son olarak tüm bunların yapılmasında mükelleflere yardımcı olan muhasebeci, mali müşavir ve avukatlara yapılan ödemelerdir. Zamanın (seyahat) parasal değeri çoğu kez göz ardı edilen ve önemsiz olarak görülen maliyettir. Ancak zamanın parasal değerini ölçmek ve net olarak bir rakam vermek çok güçtür. Mükelleflerin vergisel
işlemlerini yapma sürecinde muhasebeciye, avukata ve vergi idaresine gitme sonucu harcadıkları zaman (saat) birbirinden farklı olması sonucu ölçmek güç olacaktır. Vergilemenin psikolojik maliyetinin kişisel olması nedeniyle ölçülmesi elbette güçtür.
Devletin makro ekonomik dengeler açısından vergi uyumu ve maliyetleri son derece önemlidir. Çünkü devletlerin başlıca gelir kaynaklarından biri de vergidir. Vergi uyumunda her devletin dinamik özelikleri (kültür, coğrafya, eğitim, gelişmişlik, nüfus, vb.) farklıdır. Devletler kendi dinamik özeliklerine göre arzu ettiği bir vergi uyum düzeyine ulaşmak için vergilemeyi devlet politikası haline getirebilirler. Bu arzu ettikleri seviye ulaşmak için tek etken olmamakla beraber vergi sitemlerini iyileştirme, vergi oranların yeniden düzenleme, karmaşık vergi kanunlarından kaçınma ve vergi kanunlarının halkın anlayabileceği şekilde basit dille yazılması gibi önemli etkenler vergi uyumu ve maliyetleri açısından önemlidir.
Mükelleflerin vergiye yaklaşımı üzerinde mükelleften kaynaklanan etkiler, devletin dinamik özelikleri (vergi sistemi, kültür, coğrafya, eğitim, gelişmişlik, nüfus, vb.) gibi birçok etmen bulunmaktadır. Bu tür etmenlerin vergi uyum maliyeti üzerinde etkisi olacaktır. Bu etmenlerle beraber ve en önemlisi olan Türk Vergi Sitemine uyma maliyetini ölçmek için Konya ilinde küçük işletmeler üzerinde bir alan araştırması yapılmıştır.
Yapılan bu çalışmaya ilişkin sonuçları;
Konya ilinde yaygın sektörler makine-teçhizat imalatı ve otomotiv sektörüdür.
Şirketleşme tipine göre en yaygını limited şirkettir. Ayrıca mükellefiyet türüne göre de ikinci sınıf tüccar daha yaygındır.
İşletmelerin faaliyet sürelerinin daha çok 6-20 arasında değişmesi genç bir endüstriye sahip olduğunu gösterir. Çalışan sayısı küçük işletmelere göre uygun dağılmıştır.
İşletmelerin ticari faaliyetleri 2013 yılına göre %57,1 ile aynı kalmıştır.
Örneklemi %68,9 ile erkek, %31,1 ile kadın oluşturmuştur. Yaş dağılımı genç kesim ve ortalama 32,9’dur. Eğitim durumu daha çok lise ardından da üniversite takip etmektedir. Cevaplayıcının işteki pozisyonu %63,4 işletme sahibi ve ortağı oluşturmaktadır.
İşletmeler muhasebe vergi işlemleri için dışardan müşavirlik hizmetleri almaktadırlar.
İşletmelerin ortalama uyum maliyetlerinin yüksek çıktığı görülmüştür. Paralaştırılmış ziyaret maliyetleri ile işletme içi maliyetler arasında %48,5 oranında ilişki vardır. Yine paralaştırılmış ziyaret maliyetleri ile idari yargı arasında %34,8 oranında ilişki olduğu tespit edilmiştir. Şirketleşme tipine göre uyum maliyetleri farklılık göstermiştir. Aynı
şekilde mükellefiyet türüne göre de uyum maliyetleri farklılık göstermiştir.
Mükelleflerin az da olsa vergi kaçırdıklarını, ödenmesi gereken vergiye oranla kaçırılan verginin %10-25 arasında olduğu tahmin edilmiştir. Ayrıca mükellefin incelemeye tabi olma olasılığının %5’den az olduğu görülmektedir.
Mükellefler Gelir İdaresinin broşür ve kitapçıkları, internet sitesi, düzenlediği seminerler, Vergi İletişim Merkezlerini kullanmadıkları anlaşılmıştır. Ayrıca mükelleflerin vergi bilgisini elde etmek için genelde meslek odasından, muhasebecilerden, TV-Radyodan öğrendikleri görülmektedir.
Dışardan alınan müşavirlik hizmetleri ile mükelleflerin vergi idaresi ve vergi sistemine ilişkin tutumları arasında korelasyon olduğu görülmektedir.
Yıllık işletme içi maliyetlerle mükelleflerin vergi idaresi ve vergi sistemine ilişkin tutumları arasında korelasyon olduğu görülmektedir. Donanım maliyetleri ile vergi ahlakı, vergi sistemine ilişkin tutum ve
vergi kanunların işletmeler için ne ölçüde sorun olduğu arasında korelasyon bulunulmuştur.
Vergi idaresi ve vergi yargısı nezdinde yapılan başvuruların doğurduğu maliyetler ile mükelleflerin vergi idaresi ve vergi sistemine ilişkin tutumları arasında korelasyon; vergi kanunların işletmeler için ne ölçüde sorun olduğu arasında korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Parasallaştırılmış denetim maliyetleri ile vergi türlerine göre
değişkenler arasında korelasyon olduğu tespit edilmiştir.
Parasallaştırılmış ziyaret maliyetleri ile vergi idaresi ve vergi idaresine ilişkin değişkenler arasında korelasyon olduğu tespit edilmiştir.
Mükelleflerin demografik yapılarına göre vergi sistemine ilişkin algısı, vergi idaresine karşı tutumları, vergi ahlakı ve psikolojik maliyetler arasında farklılıklar bulunmuştur.
Bu bulgular ışığında Gelir İdaresin kendini günün şartlarına göre yenilemeli ve bu yeniliklerini mükelleflere ulaştırabilmelidir. Mükelleflerin daha bilinçli olmaları şüphesiz vergi uyum maliyetlerini düşürecektir. Bu nedenle Gelir İdaresinin mükellefi bilgilendirmesi konusunda daha fazla mükelleflere ulaşmaları ve eğitici seminerler vermesi gerekmektedir.
Türk Vergi Sisteminin karmaşık yapısından kurtulması ve mükelleflerin anlayabileceği şekilde basit bir dille yazılması mükelleflerin vergi uyum maliyetlerini düşürecektir.
Vergi idaresinin, mükelleflerin ileri teknoloji kullanımını yaygınlaştırmak için bilgilendirme amaçlı kamu spotları ve seminerleri yapması gerekir.
Gelir İdaresince mükellefleri bilgilendirmek için mükellef temsilcileri hizmetini oluşturmalıdır. Ve bu mükellef temsilcileri mükelleflere vergi konusunda belirli aralıklarla arayıp ve ya mesajla bilgilendirmesi uyum maliyetleri açısından önemlidir.
KAYNAKÇA
Akbulut, Ali Rıza (Ekim 2003a). Tax Compliance (Vergiye Gönüllü Uyum).
http://www.vergidunyasi.com.tr/dergiler.php?id=4217, Erişim Tarihi:
25.03.2015.
Akbulut, Yavuz (2010b). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamaları (Sık Kullanılan
İstatistiksel Analizler ve Açıklamalı SPSS Çözümleri). (1. Baskı) İstanbul: İdeal
Kültür Yayıncılık.
Akça F. Nilgün B. (1999). Vergi Maliyeti Üzerine, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(1), 67-73.
Akçay, Selçuk (2000). Yolsuzluk, Ekonomik Özgürlükler ve Demokrasi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Güz, 1 (1).
Akdoğan, Abdurrahman (2005), Kamu Maliyesi, Ankara: Gazi Kitapevi.
Aktan C. Can ve Vural, İstiklal Y. (Ocak-Haziran 2004), Vergi Rekabeti, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, (22).
Aktan, C. Can ve Çoban Hilmi (Kasım 2007). Kamu Maliyesine Güven ve Ekonomik
Anayasa, Çimento İşveren Dergisi, 21 (6), 4-12.
Aktan, C. Can (t.y). Buchanan ve Kamu Tercihi Teorisi,
http://www.canaktan.org/ekonomi/anayasal_iktisat/buchanan-life-
legacy/turkce-kaynaklar/buchanan-kamu-tercihi.htm, Erişim Tarihi:10.01.2015 Aktan, C. Can vd., (2002). Vergi, Zulüm ve İsyan, Phoenix Yayınevi.
Aktan, C. Can, Dinleyici, Dilek, Saraç, Özgür (2006). Vergilere Karşı Tepkiler ve
Vergilerin Ahlakı ve Sosyal-Psikolojik Sınırları, Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Aktan, C. Can. (1999). Yeniden yapılanma ve Toplam Ahlaka Doğru (4), Toplam
Aktan, C. Can. (2012). Vergi Psikolojisinin Temelleri ve Vergi Ahlakı, Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası.
Aktan, C. Can., Dinleyici, Dilek ve Vural İstiklal Y. (2006). Vergileme Ekonomisi ve
Vergileme Psikolojisi, Ankara: Seçkin Kitabevi
Aktaş, Yakup (1993). Yükümlüyü Vergi Kaçırmaya Sevkeden Faktörler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Akyıldız, Hüseyin (2008). Tartışılan Boyutlarıyla “Homo Economıcus”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi. 13 (2), 29-40.
Akyıldız, Yaşar., Vural, Tarık ve Demirli Yunus. (2014). Vergiye Gönüllü Uyumu
Etkileyen Faktörler: Bolu İli Alan Çalışması, Abant İzzet Baysal Üniversitesi,
(Yayın No: 2014/1)
Alkan, Arzu. (2009). Vergi Bilinci ve Vergi Uygulamaları Karşısında Mükellef
Davranışlarının Tespiti: Zonguldak İli Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak
Karaelmas Üniversitesi SBE, Zonguldak.
Aslan, Ö. Neslihan. (2007), 1990 Sonrası Türkiye’de Uygulanan Vergi Politikaları
ve Kayıt Dışı Ekonomiyi Önleyici Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman
Demirel Üniversitesi SEB, Isparta.
Aşan, Sibel (2014). Mükellef ve Kamu Otoritesi Açısından Vergi Ahlakının
Değerlendirilmesi, Journal of Life Economics, 1/2014.
B. Aktan, Hasan, (2004). Türkiye’de Kayıp ve Kaçakları Önlenmesi Yolları, 19. Türkiye Maliye Sempozyumu, Antalya.
Baldemir, Ercan., Özkoç, Hatice ve İşçi, Öznür (2009). MIMIC Model ve Yolsuzluk
Üzerine Türkiye Uygulaması, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 24 (2),
Balseven, Hale (2003). Vergilerin Emek Arzı Üzerindeki Gelir, İkame ve Mali
Etkiler, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, (2), 217-238.
Bayraklı, H. Hüseyin, Saruç, N. Tolga ve Sağbaş, İ. (2004). Vergi Kaçırmayı
Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi ve Vergi Kaçaklarının Önlenmesi: Anket Çalışmasının Bulguları, 19. Türkiye Maliye Sempozyumu, 10-14 Mayıs
Belek/ANTALYA, Türkiye’de Vergi Kayıp ve Kaçakları, Önlenmesi Yolları, 204-254.
Bayram, Nuran (2012). Sosyal Bilimlerde SPSS İle Veri Analizi (3. Baskı). Bursa: Güven Mücellit Matbaacılık Ltd. Şti.
Beceren, Mehmet. (t.y.). Vergiye Karşı Reaksiyon,
www.egegorus.com/yayinlarimiz/%DDsmail%20I%FE%FDk/4-
%20Vergiye%20Kar%FE%FD%20Reaksiyon%20%28Mehmet%20BECERE N-82%29.doc, Erişim Tarihi: 20.03.2015
Benk, Serkan ve Karakurt, Birol (2010). Gelir İdareleri ve Yolsuzluk: Motivasyonlar,
Fırsatlar ve Mücadele Yolları. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(4),
133-148.
Benk, Serkan ve Karayılmazlar, Ekrem. (Temmuz-Aralık 2010). Vergilemenin Operasyonel Maliyetleri: Kavramsal Bir Değerlendirme, Maliye Dergisi, (159), 137-154.
Biberoğlu, Elif. (2006). Türkiye’de Gönüllü Vergi Uyumu, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Brian Erard, Jonathan S. Feinstein (t.y.). The Role of Moral Sentiments and Audit
Perceptions in Tax Compliance,
http://static1.squarespace.com/static/52a75b0ae4b0bf6beb153af6/t/52c5c944e4 b0be37871810c0/1388693828678/moral.pdf Erişim Tarihi: 17.03.2015
Burgess, Robin ve Nicholas Stern (2007). Vergileme ve Kalkınma, (Çev.:Mustafa Durmuş), Maliye Dergisi, (152), 1-59.
Bülbül, Mehmet. (2014), Vergi Uyumu Açısından Türk Vergi Sisteminin Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul.
Canbay, Tülin (2001). Bütçe Etiği (Kavramsal Bir Yaklaşım), Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi İİBF, Manisa. 8 (2), 125-135.
Chan, C. W., C. S. Troutman and D. O’bryan. (2000). An Expanded Model of
Taxpayer Compliance: Emprical Evidence from the United States and Hong Kong, Journal of International Accounting, 9 (2), 83-103.
Chattopadhyay, Saumen and Das-Gupta Arindam (December 2002). The Compliance
Cost of the Personal Income Tax and its Determinants. National İntitute of
Public Finance and Policy New Delhi.
Creddy, John. (2009). The Distortionary Costs of Taxation, New Zealand Treasury, http://www.victoria.ac.nz/sacl/centres-and-institutes/cagtr/twg/publications/5- the-distortionary-costs-of-taxation-johncreedy.pdf, Erişim Tarihi: 01.03.2015. Çataloluk, Cuma. (2008). Vergi Karşısında Mükelleflerin Tutum ve Davranışları,
Selçuk Üniversitesi SBE Dergisi, Konya. (20), 213-228.
Çelebi, A. Kemal (1997). Mükellef-Maliye İlişkilerini Etkileyen Faktörler, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Manisa, (3), 76-79.
Çelik, Binnur. (2002). Kamu Alacaklarının Takip ve Tahsil Hukuku. (Yayın No:627). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Çelikkaya, Ali. (Temmuz 2002). Mükelleflerin Vergiye Gönüllü Uyumunu Etkileyen
Faktörler, e-akademi Dergisi, (5).
Çetin, Güneş ( 2007 ). Vergi Aflarının Vergi Mükelleflerinin Tutum ve Davranışları
Üzerindeki Etkisi, Manisa: Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 14 (2), 171-187.
Çetin, Güneş, (2010). Mükellef Hakları ve Vergiye Gönüllü Uyum, Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi SBE, Manisa.
Çevik, Savaş. (Temmuz-Aralık 2012). Mükellefin Devlet ve Toplumla Etkileşimi,
Bireysel Normlar ve Vergi Ahlakı, Maliye Dergisi, (163), 258-289.
Çiçek, Halit (Ekim 2000). Optimal Vergileme, Laffer ve Türkiye’de Gelir Vergisi, Vergi Dünyası, (230).
Çiçek, Halit. (2006). Psikolojik ve Sosyal Yönden Yükümlülerin Vergiye Karşı Tutum
ve Tepkileri, İstanbul İli Çalışması, (Yayın No: 65), İstanbul Serbest
Muhasebeci Mali Müşavirler Odası, 21-182.
Çiçek, Halit., Karakaş, Mehmet ve Yıldız, Abdunnur (2008). Güneydoğu Anadolu
Bölgesi’nde Vergi Yükümlülerinin Vergiyi Algılama ve Tutum Analizi: Bir Alan Araştırması, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
Çoban, Rabia (2008). Türk Vergi Sisteminde Kurumlar Vergisinin Vergi Hâsılatına
Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi SBE, Isparta.
Demir, İhsan Cemil (Temmuz-Aralık 2009a). Kamusal Harcamaların Toplumsal
Algısı: Ampirik Bir Araştırma, Maliye Dergisi, (157), 210-226
Demir, İhsan Cemil. (2008). Vergi Ahlâkı ve Belirleyenleri Ege Bölgesi Örneği, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE, İzmir.
Demir, Müslim. (Ekim-Kasım-Aralık 2009b). Toplumun Vergiye Karşı Tutum ve
Davranışlarını Etkileyen Faktörler. Akademik Bakış Uluslar arası Hakemli
Sosyal Bilimler E- Dergisi, (18).
Dornstein, Miriam (1987). Taxes: Attitudes and Perceptions and Their Social Bases, Journal of Economic Psychology.
Edizdoğan, Nihat (2006). Kamu Maliyesi, (9. Basım), Bursa: Ekin Kitabevi
Ekodialog (2015). Etkinlik Nedir, Ekonomik Etkinlik (Yeterlilik Derecesi).
http://www.ekodialog.com/Konular/etkinlik_nedir.html Erişim Tarihi:
01.03.2015.
Ekodialog (2015). Vergide Yansıma,
www.ekodialog.com/kamu_maliyesi/verginin_yansimasi.html, Erişim Tarihi:
22.03.2015.
Erard, B ve Ho, C. C., (2003). Explaining the U.S. Income Tax Compliance
Continuum. eJournal of Tax Research, 1(2), 93–109.
Erder, Ferhan. (t.y.). Algı, http://gsf.baskent.edu.tr/duyuru/1ALGI.doc, Erişim Tarihi: 31.12.2014.
Erol, Ahmet, (2011). Vergi Felsefesi (Devlet ve Vergi), İstanbul: İSMMMO Yayınları:140, Baskı ve Cilt: Tor Ofset Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi.
Eskicioğlu, Osman, (2007). Çağdaş Vergi Anlayışının İslam Hukuku Açısından
Eleştirisi, http://www.enfal.de/vergi.pdf, Erişim Tarihi: 21.12.2014.
Etzioni, Amitai (1986). Rationality Is Anti-Entropic, Journal of Economic Psychology, 7 (1), 17-36.
Evans, C., Ritchie, K., Tran-Nam, B. ve Walpoe, M. (1997). A Report into Taxpayer
Costs of Compliance, Australian Government Publishing Service, Canberra.
Gencel, Ufuk., Kuru, Elif (2012). Vergi Kültürü ve Vergi Politikaları Etkileşimi:
Türkiye Değerlendirmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi 10 (20), 29-60.
Gerçek, Adnan ve Yüce Mehmet. (1998). Mükelleflerin Vergiye Yaklaşımı
Açısından Türk Vergi Sisteminin Değerlendirilmesi. Bursa: Bursa Ticaret ve
Sanayi Odası Yayını.
GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı). (2015). 2014 Faaliyet Raporu (Yayın No:199). Ankara: Gelir İdaresi Başkanlığı.
GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı). (Nisan 2013). Vergilendirme Bülteni, (6).
Gök, A. Kerim (2007). Vergi Direncinin Gelişimi, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 22 (1), 143-163.
Gökbunar, A.Rıza ve Gökbunar, Ramazan (2007). Mükellef Davranışları, Vergi Etiği
ve Vergi Uyumu. http://www.vergidunyasi.com.tr/dergiler.php?id=4743, Erişim Tarihi: 10.03.2015.
Güneş, İsmail. (t.y). Yerel Yönetimler ve Siyasal Faktörler.
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/cusosbil/article/download/5000000853/500000 1544, Erişim Tarihi: 21.12.2014.
Gürler, H. Gülsüm ve Aksu, Yüksel. (2013). Vergilemenin Operasyonel Maliyetleri:
Mersin Vergi İdaresi Başkanlığı Örneği, Uluslararası İktisadi ve İdari
İncelemeler Dergisi, Yıl 6, (11).
Habertürk (2014), Vergi Cezalarına Af Var mı?
http://www.haberturk.com/ekonomi/is-yasam/haber/963853-vergi-cezalarina- af-var-mi, Erişim Tarihi: 05.04.2015.
Heper Fethi ve Ak, Ahmet (2008). Kayıt Dışı Ekonomi ve Vergi Sosyolojisinin Kayıt
Dışılığı Belirlemedeki Önemi, Hacettepe Üniversitesi, İİBF Maliye Bölümü,
23. Maliye Türkiye Maliye Sempozyumu, Türk Vergi Sisteminin Küresel Bağlamda Değerlendirilmesi, 7-11 Mayıs.
Heper, Fethi (2003). Kamu Maliyesi. Eskişehir: Açıköğretim Yayınları.
Işık, Abdulkadir (2009). Kültür ve Kalkınma: Vergi Kültürü Örneği, Ege Akademik Bakış. 9 (2), 851-865
İnanç, Macide (2012). Vergi Ahlakını Şekillendiren Faktörlerin Vergiden Kaçınma
ve Vergi Kaçırma Üzerindeki Etkisi: Biga Örneği, Yüksek Lisans Tezi,
İnceoğlu, Metin. (2010). Tutum Algı İletişim, (5. Baskı). İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınevi.
İpek Selçuk ve Kaynar, İlknur (Temmuz Aralık 2009a). Demografik Faktörlerin
Vergi Uyumuna Etkisi: Bir Anket Çalışmasının Sonuçları, Maliye Dergisi,
(157), 116-130.
İpek, Selçuk ve Kaynar, İlknur (2009b). Vergiye Gönüllü Uyum Konusunda
Çanakkale İline Yönelik Ampirik Bir Çalışma, Celal Bayar Üniversitesi İİBF,
Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 16 (1), 173-190
İzgi, Kadriye (2011). Vergi Ahlakını Etkileyen Faktörler: Sakarya Üniversitesi
Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi SBE, Sakarya.
İzgi, Kadriye ve Saruç, N.Tolga. (2011). Sosyo-Kültürel Faktörlerin Vergi Ahlakı
Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri İle Yapılan Anket Çalışması,
Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3 (2), 133-142.
James, Simon, John Hasseldine, Peggy Hite, Marika Toumi. (2003). Tax Compliance
Policy: An International Comparison and New Evidence on Normative Appeals and Auditing, ESRC Future Governance Workshop Institute for Advanced
Studies Vienna, 9-10 December, ss.1-20.
Karabacak, Yakup. (1997). Vergi Kaçakçılığı ve Türkiye Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi SBE, Adana.
Karabıçak, Mevlüt (2000). Türkiye’de Ekonomik İstikrarsızlığın Tarihsel Gelişim
Süreci, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF, 5 (2), 49-65.
Karatoy, Bahadır (2009). Vergiye Gönüllü Uyumu Sağlamaya Hizmet Edecek Vergi
Uygulamaları ve Politikaları, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi SBE,
İstanbul.
Kavuran, Fatih. (2009), İşletmelerdeki Vergi Yükünün Ekonomik Büyüme Üzerindeki
Kaynar Bilgin, Handan. (2011). Vergi Ahlakının Teorik Çerçevesi, Çukurova Üniversitesi SBE Dergisi, 20, (2), 259-278
Kaynar, Handan. (2010), Vergi Ahlakı ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi SBE, Adana.
Kaynar, İlknur (2007). Yükümlülerin Vergiye Yaklaşımları: Çanakkale İlinde Ticari
Kazanç Elde Eden Yükümlülere Yönelik Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi SBE, Çanakkale.
Kıldiş, Yusuf. (2007). Türk Vergi Sisteminde Vergiden Kaçınma,
http://www.vergidunyasi.com.tr/dergiler.php?id=4690, Erişim Tarihi:
22.03.2015
Kırbaş, Sadık. (1991). Çeşitli Yönleriyle Vergileme ve Türk Vergi Sistemi, Sayıştay Dergisi, Ocak-Mart, (3).
Kızılot, Şükrü (1999). Vergi Avantajları, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, (1), 19-66.
Kirmanoğlu, Hülya (2009). Kamu Ekonomisi Analizi, (2. Baskı), İstanbul: Beta Yayınları.
Kitapcı, İsmail (2011), Bir Vergi Uyumu Sorunu Olarak Vergi Etiği ve Bileşenleri, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE, İzmir.
Koç, Vehbi (2010). Muhasebe Meslek Etiği ve Meslek Mensuplarının Mükellefin
Vergi Uyumu Üzerindeki Etkileri (Manisa İli Örneği), Yüksek Lisans Tezi,
Celal Bayar Üniversitesi SBE, Manisa.
Konak, Ahmet Cihad (2009). Türkiye’de Vergilemenin Kayıt Dışı Ekonomiye Etkisi
Üzerine Ampirik Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi SBE,
Sakarya.
Konukcu Önal, Debi (2011). Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nde Vergi Kaçakçılığı,
Vergiden Kaçınma, Vergi Denetimi ve Analizi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi
Kopczuk, Wojciech (2005). Tax Bases, Tax Rates and the Elasticity of Reported
Income, Journal of Public Economics, 89, 2093–2119.
Kornhauser, Marjorie E. (2008). Normative and Cognitive Aspects of Tax
Compliance: Literature Review and Recommendations for the IRS Regarding
Individual Taxpayers,
http://taxprof.typepad.com/taxprof_blog/files/Kornhauser.pdf, Erişim Tarihi: 01.03.2015
KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ). (2005). KOBİ Tanımı Yönetmeliği, http://www.kosgeb.gov.tr/UserFiles/File/kobi_tanimi.pdf, Erişim Tarihi: 24.05.2015.
Köknel, Özcan (2006). Küreselleşme, Ahlak ve Değerler içinde, Mutluluğun Kaynağı
ve Ahlak. İstanbul: Litera Yayıncılık.
Kumluca, İbrahim (2003). Vergiye Gönüllü Uyumu Etkileyen Faktörler, Vergi Sorunları Dergisi, (180), 91-97.
Külekci, Cansu. (2011). Türkiye’de Vergi Mükelleflerinin Vergiye Gönüllü Uyumunu
Belirleyen Faktörler, Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi SBE,
Manisa.
McGEE, Robert W.(2004), The Philosophy of Taxation and Public Finance,. London, Boston. Dordrecht, Kluwer Academic Publishers
Mercan, Saygın (2006). Vergi Adaleti ve Türk Vergi Sisteminin Vergi Adaleti