Müsabaka Öncesi Kendini Hissetme Durumuna Göre Sürekli Kaygı (p>0.05)
MÜCADELE SPORU VE TAKIM SPORU İLE UĞRAŞAN SPORCULARIN BAZI MOTORİK ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMAS
MURAT AKYÜZ1, YELİZ DOĞRU2 , Öznur AKYÜZ1
1Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Manisa 2İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı, İzmir
ÖZET
Esneklik ve kuvvet, tüm spor branşları için rekabet açısından performansı etkileyen önemli biyomotor yetilerdir. Bu nedenle çalışmanın amacı, mücadele sporu ve takım sporu ile uğraşan sporcuların bazı motorik özelliklerinin karşılaştırılmasıdır. Çalışmaya aktif olarak kick boks, taekwondo, futbol ve basketbol sporu ile uğraşan toplam 43 sporcu katılmıştır. Katılımcılar mücadele sporu grubu (MSG, n=21) ve takım sporu grubu (TSG, n=22) olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Sırt ve bacak kuvveti Takei (Japonya) marka sırt ve bacak dinamometresi kullanılarak belirlenmiştir. Esneklik ölçümlerinde otur-eriş testi kullanılmıştır. Tüm değerlerin karşılaştırılmasında Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre MSG ve TSG arasında kuvvet ve esneklik değerlerinde de MSG lehine anlamlı farklılık bulundu (p>0.05). Sonuç olarak, meydana gelen farklılığın bireysel spor ve takım sporlarının doğasından kaynaklandığını söylemek mümkündür.
4th International Eurasian Conference Sport Education and Society, International Juried Arts Mixed Exhibition on National Cultures 6-8 December 2019, Denizli, TURKEY
www.iecses.org 4.Uluslararası Avrasya Spor Eğitim ve Toplum Kongresi Bildiri Kitabı 168 236-13-iecses-4th-441-FC-Oral / Sözel
COMPARISON of SOME MOTORIC CHARACTERISTICS of COMBAT and TEAM SPORTS
MURAT AKYÜZ1, YELİZ DOĞRU2 , Öznur AKYÜZ1
1Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Manisa 2İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı, İzmir
ABSTRACT
Flexibility and strength are important biomotor abilities that affect performance in terms of competition for all sports branches. Therefore, the aim of this study is to compare some motoric characteristics of athletes engaged in combat and team sport. A total of 43 athletes participated in the study, actively kickboxing, taekwondo, football and basketball. Participants were divided into two groups: combat sport group (CSG, n=21) and team sport group (TSG, n=22). Back and leg strength was determined using Takei (Japan) back and leg dynamometer. Sit-reach test was used for flexibility measurements. Mann Whitney U test was used to compare all values. According to the results of the analysis, a significant difference was found between CSG and TSG in strength and flexibility values in favor of CSG (p>0.05). As a result, it is possible to say that the difference occurred due to the nature of individual sports and team sports.
4th International Eurasian Conference Sport Education and Society, International Juried Arts Mixed Exhibition on National Cultures 6-8 December 2019, Denizli, TURKEY
www.iecses.org 4.Uluslararası Avrasya Spor Eğitim ve Toplum Kongresi Bildiri Kitabı 169
GİRİŞ
Günümüzde dünyada en büyük spor organizasyonu olimpiyatlar ve dünya futbol şampiyonasının olduğu bir gerçektir. Futbol başta olmak üzere basketbol, voleybol, hentbol, amerikan futbolu, su topu, hokey gibi spor branşları son derece önemli bir yer tutmaktadır (Kat, 2009). Bireylerin başka bir kişinin yardımı olmaksızın, rakip ile temaslı veya temassız olarak tek başına yaptığı, teknik ve taktik uygulayarak gerçekleştirdiği sporlardır. Atletizm, atıcılık, bisiklet, boks, cimnastik, eskrim, judo, halter, güreş, kayak, masa tenisi, tenis, taekwondo gibi olimpik sporları içerir. Bireysel sporlarda sorumluluk sadece sporcudadır (Yıldırım, 2011). Bireysel sporlar beraberinde, kişinin kendine olan güven duygusunu, denetimini, çabuk karar verme becerisini ve kendi haklarını koruma gibi özellikleri geliştirerek, bireyin kendi yeteneklerinin farkında varmasına yardımcı olur (Şahan, 2007).
Takım sporlarında ve bireysel sporlarda mücadele süresi, çabuk ve doğru oynama gerekliliği göz önüne alındığında, her iki gruptada da kuvvet, sürat, hareketlilik ve koordinasyon gibi temel motorik özelliklerin olması gerekliliği ortaya çıkar. Ancak bütün takım ve bireysel sporlarda hücuma geçmek için yapılan mücadelede çabuk kuvvet ve kuvvette devamlılık gibi bileşik motorik özelliklerin ön planda olduğu görülmektedir (Koç ve ark., 2010) Yüksek performans düzeyine ulaşmada etken olan faktörler arasında yer alan spor branşlarının kendine özgü kuvvet, sürat, dayanıklılık, esneklik özelliklerinin belirlenmesine yönelik yapılan çalışmalar yoğunluk kazanmaktadır. Son yıllarda birçok spor branşında kırılan rekorların ve elde edilen başarıların temelinde doğru sporcu seçimi ve doğru antrenman programlarının uygulanması en önemli etkenlerden olarak belirtilmiştir (Özer ve Kılınç, 2012).
YÖNTEM Katılımcılar
Çalışmaya aktif olarak kick boks, taekwondo, futbol ve basketbol sporu ile uğraşan toplam 43 sporcu katılmıştır. Katılımcılar mücadele sporu grubu (MSG, n=21) ve takım sporu grubu (TSG, n=22) olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Sırt ve bacak kuvveti Takei (Japonya) marka sırt ve bacak dinamometresi kullanılarak belirlenmiştir. Esneklik ölçümlerinde otur-eriş testi kullanılmıştır. Çalışmaya herhangi bir kas ve eklem problemi olanlar alınmamıştır.
4th International Eurasian Conference Sport Education and Society, International Juried Arts Mixed Exhibition on National Cultures 6-8 December 2019, Denizli, TURKEY
www.iecses.org 4.Uluslararası Avrasya Spor Eğitim ve Toplum Kongresi Bildiri Kitabı 170
Sırt Kuvveti Testi: Gönüllülerin sırt kuvveti Takei (Japonya) marka sırt ve bacak
dinamometresi kullanılarak belirlenmiştir. Katılımcılar dizleri gergin pozisyonda dinamometre masasına ayaklarını koyduktan sonra, kollar gergin, sırt düz ve gövde hafifçe öne eğik bir pozisyonda, elleri ile kavradıkları dinamometre barını maksimum hızda dikey olarak yukarı kaldırdılar. Bu test üç kez uygulanarak en iyi değer kaydedilmiştir (Aslan ve ark., 2011).
Bacak Kuvveti Testi: Gönüllülerin bacak kuvveti Takei (Japonya) marka sırt ve bacak
dinamometresi kullanılarak belirlenmiştir. Bu testte katılımcılar, dizleri bükülü pozisyonda dinamometre masasının üzerine ayaklarını yerleştirerek, kollar gergin, sırt düz ve gövde hafifçe öne eğikken, elleri ile kavradığı dinamometre barını bacaklarını kullanarak maksimum hızda dikey bir şekilde yukarı çekerek gerçekleştirdi (Aslan ve ark., 2011).
Esneklik (Otur-Uzan) Testi: Eurofit test bataryasına uygun ölçülerde yapılmış olan
esneklik sehpasına oturup iki deneme yaptırılarak en yüksek değer cm. olarak kaydedildi.
İstatistiksel Analiz
İstatistiksel analizler SPSS 23.00 istatistik paket programı ile yapılmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunlukları Shapiro-Wilk W testi ile analiz edilmiştir. İki grubun karşılaştırılmasında Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Katılımcıların tanımlayıcı verileri minimum, maksimum, ortalama ve standart sapma olarak gösterildi. Anlamlılık değeri p<0.05 olarak kabul edilmiştir.
BULGULAR
Tablo 1’de katılımcıların yaş, boy ve vücut ağırlığı’nın minimum, maksimum ve ortalama değerleri gösterilmiştir.
Tablo 1. Katılımcıların tanımlayıcı parametreleri Parametreler
MSG (n=21) TSG (n=22)
Min-Maks. Ort. ± Ss Min-Maks. Ort. ± Ss
Yaş (yıl) 18.00-28.00 21.08±3.34 18.00-27.00 20.66±2.41
Boy (cm) 162-190 177±7.23 168-190 177.33±6.62
4th International Eurasian Conference Sport Education and Society, International Juried Arts Mixed Exhibition on National Cultures 6-8 December 2019, Denizli, TURKEY
www.iecses.org 4.Uluslararası Avrasya Spor Eğitim ve Toplum Kongresi Bildiri Kitabı 171
Tablo 2’de katılımcıların kuvvet ve esneklik değerleri karşılaştırılmıştır. Buna göre her iki grup arasında katılımcıların esneklik, sırt kuvveti ve bacak kuvveti değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur (p<0.05).
Tablo 2. Grupların kuvvet ve esneklik değerlerinin karşılaştırılması Parametreler
MSG (n=21) TSG (n=22)
p
Min-Maks. Ort. ± Ss Min-Maks. Ort. ± Ss
Esneklik (cm) 7-26 19.20±5.45 7-21 16.83±4.10 .041*
Bacak kuvveti (kg) 34-127 82.37±20.07 59-126 69.23±31.43 .049* Sırt kuvveti (kg) 58-132 101.9±23.89 59.50-121.50 85.66±19.59 .035* p<0.05
TARTIŞMA VE SONUÇ
Koç ve ark (2010), bireysel ve takım sporu yapan sporcularda bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelerini karşılaştırmıştır. Esneklik değerlerinde bireysel spor yapan grup lehine anlamlı farklılık rapor edilmiştir. Bu sonucu, bireysel sporlardaki antrenmanların yüklenme şiddetinin kişiye özel uygulanmasına bağlı olmasına yorumlamışlardır.
Özer ve Kılınç (2011), bir çalışmasında elit ferdi ve takım sporcuların kuvvet, sürat ve esneklik performanslarının karşılaştırmıştır. Esneklik ve kuvvet değerlerinde bireysel spor yapan grup lehine anlamlı farklılık rapor edilmiştir.
Çelenk ve Çumralıgil (2005), ferdi spor branşlarından olan, taekwondo ve judo ile takım sporlarından olan futbol ve voleybol branşlarında mücadele eden elit sporcuların, fizıksel ve fizyolojik parametreler açısmdan farklılık ve benzerliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bacak ve relatif bacak kuvveti, sırt ve relatif sırt kuvveti, gövde esnekliği parametrelerinde ferdi sporcuları lehine 0,01 düzeyinde anlamlı farklılık rapor edilmiştir.
Elde ettiğimiz bulgular literatürdeki bulgulara paralellik göstermektedir. Kuvvet ve esneklikte ferdi sporlar lehine meydana gelen farklılığı, ferdi sporcularda bireye özgü antrenmanlar uygulanmasından kaynaklandığını söylemek mümkündür.
4th International Eurasian Conference Sport Education and Society, International Juried Arts Mixed Exhibition on National Cultures 6-8 December 2019, Denizli, TURKEY
www.iecses.org 4.Uluslararası Avrasya Spor Eğitim ve Toplum Kongresi Bildiri Kitabı 172
KAYNAKLAR
Aslan, C. S., Büyükdere, C., Köklü, Y., Özkan, A., & Özdemir, F.N.Ş. (2011). Elit altı sporcularda vücut kompozisyonu, anaerobik performans ve sırt kuvveti arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1612-28.
Çelenk, Ç., & Çumralıgil, B. (2005). Takım Sporcuları İle Ferdi Sporcuların Bazı Fiziksel Ve Fizyolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması/Comparıson Some Physıcal And Physıologıcal Pecularıtıes Of Indıvıdual Sporters And Team Sporters. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(3).
Kat, H. (2009). Bireysel sporcularla takım sporcularının stres düzeyleri ve problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. (yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi. Kayseri.
Koç, H., Coşkun, B., Yılmaz, E., Çoban, O., & Yıldız, Y. (2010). Bireysel ve takım sporlardaki 13-15 yaş grubu erkek sporcuların bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelerinin karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 23-30.
Özer, Ö., & Kılınç, F. (2012). Elit ferdi ve takım sporcuların kuvvet, sürat ve esneklik performanslarının karşılaştırılması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 360-371.
Şahan, H. (2007). Üniversite öğrencilerinin sosyalleşme sürecinde spor aktivitelerinin rolü. (yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi. Konya
Yıldırım S. (2011) Lisanslı olarak takım sporu ve bireysel spor yapan ile spor yapmayan ortaöğretim öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması. (yüksek lisan tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
4th International Eurasian Conference Sport Education and Society, International Juried Arts Mixed Exhibition on National Cultures 6-8 December 2019, Denizli, TURKEY
www.iecses.org 4.Uluslararası Avrasya Spor Eğitim ve Toplum Kongresi Bildiri Kitabı 173 237-14-iecses-4th-441-FC-Oral / Sözel