Kuzey Cephesi (Şekil E.15)

Köşkün ana giriş cephesidir (Şekil C.308). Kuzey cephesinin simetri ekseninde yer alan giriş kapısına, cephenin önünde konumlanan 12 basamaklı mermer merdivenle ulaşılır. Dört mermer sütunun taşıdığı mermer korkuluklu bir balkonla örtülen giriş sahanlığı, yarı açık bir mekandır. Mermer eşikli ahşap giriş kapısı, iki yanında yer alan yuvarlak kemerli pencerelerle bütünleşerek giriş sahanlığını vurgular (Şekil C.309). Geometrik kabartma desenli ahşap kapının, ahşap bezemeli tepe penceresi bulunur. Ardında ortak mekanları barındıran simetri ekseni, pilastırlarla dışarı taşırılarak vurgulanmıştır. Birinci kat seviyesinde, giriş sahanlığında olduğu gibi tepe pencereli ahşap balkon kapısının iki yanında yuvarlak kemerli pencereler yer alır. Cephenin dışarıya doğru çıkıntı yapan bölümü, ikinci kat seviyesinde daha alçak olarak devam eder. Ardında yer alan mekanı (K2-4) aydınlatan üçlü pencere grubu ile düzenlenen alçak bölüm, mermer kaplıdır. Pencerelerin düz profilli mermer çerçeveleri içine, eğimli mermer denizlikler yerleştirilmiştir. Derin saçaklı mermer silmenin üzerine gelen mermer parapet duvarı ile çıkıntı yapan bölüm sonlanır. Profilli kat silmeleri bulunan kuzey cephesinin doğu ve batı kanatlarında yer alan pencereler (Şekil C.69, C.60), ikinci kattakiler dışında profilli mermer çerçeveler içine alınmıştır. Zemin kat pencereleri üzerinde düz atkılı mermer alınlıklar, birinci kat pencereleri üzerinde ise mermer üçgen alınlıklar yer alır. Yükseklikleri ile dikkat çeken pencerelerin cepheden dışarı doğru taşan profilli mermer denizlikleri bulunur. Pencere denizliklerinin arasına, ortalama 37 cm yukarıya yerleştirilen ikincil denizlikler ise cepheye hareket kazandırmaktadır. Doğu ve batı kanatları, ikinci kat seviyesinde mermer korkuluklu teraslar oluşturularak geriye doğru çekilmiştir. Terasların ardında yer alan K2-5 ve K2-3 mekanlarına ait alçak dış duvarlar, 61-82 cm arasında değişen yüksekliklerde taş taklidi sıvayla yanaşık derzli biçimlendirilmiştir (Şekil C.310, C.311). Yanaşık derzler arasına, mermer kaplama taşlarının kenarlarına (Şekil C.312) benzer biçimde şevli bantlar (4-5 cm) yapılmıştır (Şekil C.313). Söz konusu duvarların üzerinde yer alan parapet duvarları 20 cm kalınlıktadır ve çimento sıvalıdır. Parapet duvarıyla dış duvar arasında sıvalı kargir bir silme yer alır. Kuzey cephesinin batı kanadı, profilli mermer bir silme aracılığıyla toprak zeminden ayrılır. Doğu kanadının önünde 170 cm yükseklikte demir ızgaralı drenaj boşluğu yer alır. Demir ızgara, zemin silmesinin üst hizasından 24 cm aşağıda

başlar (Şekil C.314). Drenaj boşluğunun içinden almaşık örgülü temel duvarları görülmektedir.

3.6.2. Doğu Cephesi (Şekil E16)

Doğu cephesinin simetri ekseni, tüm katlar boyunca devam eden bir çıkmayla vurgulanmıştır (Şekil C.315). Bu çıkmanın ardında manzaraya açılan Z04, K05 ve K2-6 mekanları bulunur. Z04 mekanına ait camlı ahşap kapı, doğu cephesinin önünde konumlanan iki kollu mermer merdiven sahanlığına açılır. Ahşap kapının önüne okul döneminde niteliksiz demir bir kapı eklenmiştir. Mermer kaplı merdiven sahanlığına ait döşeme, demir kirişli basık bir tonozdur. Tonozun sıvası dökülünce açığa çıkan demir kirişler paslanmış durumdadır (Şekil C.316, C.317). Merdiven sahanlığının altına açılan B08’e ait doğu penceresi, Bölüm 3.5.4’de belirtildiği gibi ince bir duvarla sonradan kapatılmıştır (Şekil C.268). Pencerenin mermer çerçevesi ve desenli demir parmaklığı halen yerindedir (Şekil C.269). Çıkmanın simetri ekseninde yer alan Z04 kapısı ile K05 penceresinin iki yanında, geometrik mermer elemanlarla bezenmiş pilastırlar yer alır (Şekil C.318). Pilastırlara ait profilli başlıklara mesnetlenen basık kemerler, çıkmaya daha çok vurgu kazandırmıştır. K05 penceresine ait mermer denizliğin altında sağır korkuluk sırası yer alır. Çıkmanın kuzey ve güneye bakan duvarlarında yer alan zemin ve birinci kata ait pencereler, profilli bir çerçevesi bulunmayan sade boşluklardır. Çıkma, 2.kat seviyesinde daha alçak olarak devam etmektedir. Eğrisel kesitli mermer konsollara taşıtılan derin saçaklı mermer bir silmeyle 1.kattan ayrılan alçak çıkma duvarlarında, K2-6 mekanını aydınlatan üçlü pencere grubu yer alır. Pencerelerin düz profilli mermer çerçeveleri içinde eğimli mermer denizlikler bulunur. Çıkma, ikinci kat duvarları üzerinde yükselen mermer kaplı parapet duvarıyla sonlanır. Parapet duvarıyla dış duvarlar arasında derin saçaklı mermer bir silme yer alır. Doğu cephesinin güney kanadı, ardında düşey servis aksını barındıran eğrisel duvarıyla kuzey kanadından farklılaşır (Şekil C.319). Güney kanadın ardında yer alan Z05 ve Z06 mekanlarına ait pencereler ile K07 ve K08 mekanlarına ait pencereler, cephe boyunca devam eden sürekli bir denizlikle bitirilmiştir (Şekil C.319). Kuzey kanatta yer alan pencerelere ait denizlikler ise her pencere için ayrıdır (Şekil F.16). Sürekli pencere denizliğinin üst hizası, kuzey kanadındaki denizliklerden 37 cm yukarıdadır. Z06 ve K08 mekanlarının banyo hacimleri olarak kullanılması nedeniyle, bu mekanlara ve yanlarındaki mekanlara (Z05 ve K08) ait pencereler, daha üst bir kotta bitirilmiştir.

Kuzey kanatta bulunan denizliklerin arasına yerleştirilen ve cepheye hareketlilik kazandıran ikincil denizlikler, söz konusu sürekli pencere denizliği ile aynı hizadadır (Şekil F.16). İkinci kat dışında kuzey ve güney kanatlarında yer alan pencereler, cepheden dışarıya doğru taşan profilli mermer çerçeveler içine alınmıştır. Zemin kat seviyesinde yer alan pencerelerin üzerinde düz atkılı mermer başlıklar, 1.kat seviyesinde yer alan pencerelerin üzerinde ise mermer alınlıklar bulunur. Kuzey ve güney kanatları, ikinci kat seviyesinde mekanların kullanımına bağlı olarak farklı düzendedir. Kuzey kanadı, mermer korkuluklu bir terasla geriye çekilmiştir. Terasın ardında yer alan K2-5 mekanına ait alçak dış duvar, suni taş taklidi sıvayla yanaşık derzli biçimlendirilmiştir. Yanaşık derzlerin arasına, mermer cephe kaplamasının kenarlarına benzer biçimde şevli bantlar yapılmıştır. Alçak dış duvarın üzerinde yer alan parapet duvarı (20 cm), çimento sıvalıdır. Dış duvar ile parapet arasında sıvalı kargir silme yer alır. İkinci kat seviyesinde güney kanadını oluşturan alçak dış duvar (Şekil C.319), ortak bir çatı fenerinden aydınlanan ve banyo olarak kullanılan K2-7 ve K2-8 mekanlarına aittir. Kuzey kanadından farklı olarak dış duvar, mermer korkulukların hemen ardında yer almaktadır. Dış duvar üzerinde K2-7 ve K2-8 mekanlarına ait farklı özellikte iki pencere ve kapatılmış bir pencere boşluğu yer alır. Bölüm 3.5.3’de belirtildiği gibi, K2-7 mekanına ait büyük pencere boşluğunun alt kenarı, mermer korkuluk kaidesinin üst yüzeyi ile aynı hizadadır. K2-8’e ait pencere boşluğunun alt kenarı ise mermer korkuluk küpeştesi ile aynı seviyededir. K2-8’e ait pencerenin güneyinde yer alan pencere boşluğunun neden kapatıldığı anlaşılamamıştır. Mermer korkuluğa ait küpeştenin üzerinde su oluğu oluşturulması, diğer teraslara ait küpeştelerde bulunmayan bir özelliktir. Yağmur suları, dış duvardan su oluğu aracılığıyla uzaklaştırılmıştır. Güney kanadına ait dış duvar, kuzey kanadında olduğu gibi taş taklidi sıvayla sıvalıdır ve üzerinde çimento sıvalı parapet duvarı bulunur. Parapet duvarı ile dış duvar arasında sıvalı kargir bir silme yer alır. Doğu cephesi, güney kanadından geriye çekilmiş eğrisel bir duvarla sonlanır. Düşey servis aksını barındıran duvar, dışarıdan güçlü bir düşey etki yaratmaktadır (Şekil C.320). Basık kemerli ahşap servis kapısı, eğrisel duvarın önünde yer alan 3 basamaklı mermer merdiven sahanlığına açılır. 1.kat seviyesi, 20 cm yüksekliğinde düz bir silmeyle belirtilmiş, ikinci kat ise profilli mermer bir silmeyle vurgulanmıştır. Alçak olan ikinci kat duvarı, mermer kaplı parapet duvarıyla sonlanmaktadır. Parapet duvarıyla 2.kat duvarı arasında profilli mermer bir silme yer alır. Eğrisel duvarın birinci kat seviyesinde, basık kemerli kapatılmış bir

pencere boşluğu yer alır. Cephede girinti oluşturacak biçimde kapatılmış boşluk, yanındaki mermer sıraları ile uyumlu olarak mermerle kaplanmıştır. Bölüm 3.5.2’de değinildiği gibi iç mekandan da izi görülen pencerenin, servis merdiveninin yenilenmesi sırasında kargir basamakların dayandırılması amacıyla kapatıldığı düşünülmektedir. Doğu cephesinin kuzey ve güney kanatlarının önünde drenaj sistemi yer alır (Şekil C.321). Demir ızgaralı drenaj boşluğunun içinden almaşık örgülü temel duvarı görülmektedir (Şekil C.322). Güney kanadına ait temel duvarları, kaplama tahtalarıyla kaplanmıştır.