KOSGEB

“12.04.1994 tarihinde kabul edilen 3624 sayılı kanunla kurulan KOSGEB’in amacı, ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında KOBİ’lerin payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini artırmak ve sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun bir biçimde gerçekleştirmektir.”93

92

GÜCELİOĞLU, Ö.; “Küçük Ölçekli İşletmelerin KOSGEB’den Beklentileri,” Tes-Ar Yayınları, No:12 Ankara 1994, s. 1

“KOSGEB, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile bağlantılı, tüzel kişiliği olan KOBİ’ler için ekonomik sistem içerisinde önemli yere sahip bir kamu kuruluşu niteliğindedir.”94 _{“KOSGEB’in bu amaç çerçevesinde, kendi bünyesinde farklı} bölgelerde kurulmuş 30 adet alt kuruluşu mevcuttur. Bunlardan bir kaçı şunlardır:

 İstanbul Danışmanlık ve Kalite Geliştirme Merkez Müdürlüğü

 Gaziantep; Kayseri Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Eğitim Merkez Müdürlükleri

 Bursa Plastik ve Kauçuk Geliştirme İhtisas Merkez Müdürlüğü

KOSGEB, halihazırda KOBİ’lerle ilgili olarak faal bir şekilde çalışan bir kuruluştur. En son KOBİ’lere yönelik hazırlanan www.kobiline.com portalı, bu alandaki en önemli faaliyetlerden biridir.”95

1.5.2. MEKSA Vakfı

Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayi Destekleme Vakfı KOBİ’lere daha çok kalifiye eleman sağlamada işyeri-okul yakınlaşmasını sağlayıp bu yakınlaşmanın yaygınlaştırılması ve buradan elde edilecek sonuçların bu işletmelere yararlı bir şekilde aktarılması için çabalayan kamu yararına faydalı işler yapmayı amaç edinmiş ve 1985 yılında kurulmuş bir vakıftır. Özellikle çıraklık eğitim okullarının kurulup, buralarda yetiştirilen kalifiye elemanların KOBİ’lerin ve dolayısıyla da kamunun yararına sunmayı kendisine ilke edinmiştir.

“Eğitimli kalifiye elemanların üretimdeki yerlerinin ne kadar önemli olduğu düşünüldüğünde teknik eğitimin büyük önem taşıdığı sanayide bu ihtiyacı karşılamaya çalışan Vakıf, büyük bir yük üstlenmiş bulunmaktadır. Söz konusu faaliyetlerini kamu – özel ve yerli – yabancı birçok kuruluşla koordineli bir şekilde devam ettiren Vakıf, bugün itibariyle 13 ilde yer alan 22 mesleki eğitim merkezinde, 20 nin üzerinde meslek dalında pratik meslek eğitimi vermekte ve bu sahada kalifiye eleman yetiştirilmesine

94

KOSGEB Kuruluş Kanunu, 12.04.1990

katkıda bulunmaktadır.Sağladığı ve yönettiği toplam proje kaynakları 50 milyon euro ya yaklaşmaktadır. Eğitim alan insanların istihdam edilme oranları % 80 – 90 ları bulmaktadır. Binlerce öğrencinin eğitim gördüğü işletmeler üstü eğitim merkezlerinden binlerce genç mezun olarak “Kalfalık Belgesi” almıştır.”96

1.5.3. İGEME

Türkiye de ki ihracatın artırılması ve sağlıklı bir düzenlemeye geçirilebilmesi amacıyla kurulan ve bu anlamdaki ilk aynı zamanda da tek kamu kuruluşu olan İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi ( İGEME ) 1960 yılında kurulmuştur.

Bu anlamda İhracat Genel Müdürlüğünce ( bu müdürlük Dış Ticaret bünyesindedir) KOBİ’ler için yapılan faaliyetleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

“KOBİ’lerin örgütlenmesi ile ilgili faaliyetler, etkili devlet yardımı sağlanması ve bu firmalara çeşitli kanallardan ticari enformasyon desteği verilmesi gibi alanlarda yoğunlaşmaktadır. Örgütlenme faaliyetleri çerçevesinde Müsteşarlıkça “Sektörel Dış Ticaret Şirketi” uygulaması ile KOBİ’ler, bir araya getirilerek dışa açılmaya yönlendirilmekte; devlet yardımları uygulaması ile de “eğitim, yurt dışı ofis – mağaza açma, istihdam, piyasa araştırması desteği, patent ve marka kavramının yaygınlaştırılması ve Ar – Ge desteği” gibi yardımlarla da söz konusu işletmelere rekabet gücü kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bu desteklerle işletmeler daha güçlenmekte ve ülkemizi uluslar arası alanda etkin bir şekilde temsil etmektedirler.”97

“İGEME, Gümrük Birliği süreciyle birlikte rekabet güçlerini arttırabilmelerine yardımcı olabilmek amacıyla KOBİ’lere yönelik faaliyetlerini de yoğunlaştırmıştır. Örneğin bu alandaki çalışmalarından biri “KOBİ Danışma Hattı”nın hizmete açılmasıdır. Bu hizmetle KOBİ’ler her zaman ücretsiz olarak danışma hizmetinden faydalanmaktadırlar.”98

96

www.meksa.org.tr, 24.11.2007

97

SEÇEN , Ş.; “İhracat Genel Müdürlüğü Tebliği,” Sayı İHR-II.02/300, Tarih 16.07.1998

1.5.4. TÜBİTAK

“Teknolojik anlamda ülkemizde en önemli kurumlardan olan ve bunun yanında Türkiye’deki bilimsel ve teknik araştırmaları izleyen ve bu alanlarda teşvikler, destekler sağlayan bir kuruluş olan Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), bu özelliği ile KOBİ’lerle de direkt olarak ilgisi olan bir kuruluştur. TÜBİTAK, firmalara belli oranda sermaye desteği sağlamaktadır. Bu destek, firmalarca izlenen projelerin incelenerek; eğer uygunsa, “Ar –Ge desteği” sağlama şeklinde gerçekleştirilmektedir. Yeni bir teknoloji üretimini hedefleyen projeler için geçerli olan bu destek, KOBİ’lerin istifade edebileceği bir niteliğe sahiptir.”99

1.5.5. TOSYÖV

Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler , Serbest Meslek Mensupları ve Yöneticiler Vakfı açılımlı ismiyle anılan ve“1989 yılında kurulan aynı zamanda da halen 3500 kayıtlı üyesi bulunan TOSYÖV’ün amacı, KOBİ’lere sağlıklı bir yapı, adil bir teşvik sistemi, yeterli finansman kaynakları, uygun yatırım imkanları, gelişmiş teknoloji ürünü makine ve teçhizat, kaliteli eğitim ve danışmanlı hizmetleri, sağlıklı ana –yan sanayi ilişkisinin temini için araştırmalar yapmak, ömürler üretmek, kamuoyunu bilgilendirmek ve KOBİ’ler için yaygın bir kurumsal ağ oluşturmaktır. Merkezi Ankara’da bulunan vakfın 32 ilde desteklenen derneği ve şubeleri hizmet vermektedir.”100

“Yapılacak çalışmalarda dalında isim yapmış uluslar arası kuruluşlarla yakın ilişki içerisinde olunması çalışmanın başarıya ulaşmasında önemli bir yere sahip olmaktadır. Bu bakımdan TOSYÖV, KOBİ’lerin ulusal ve uluslar arası düzeyde işbirliği kurabilmesi için WASME ( World Association of Small and Medium Enterprises ); EMSU ( European Medium and Small Enterprises Union ), vb. uluslararası kuruluşların ve KOSGEB’in bilgi bankalarından yararlanmaktadır. KOBİ’lerin teknolojik, finansman ve pazarlama konularındaki danışmanlık ihtiyacının karşılanması amacıyla Hollanda’nın NMCP ( Yabancı Danışman Desteği Proğramı ),

99

Ar – Ge Yardım Uygulama Esasları, 1997

Fransa’nın ECTL ( European Centre for Transportation and Logistic ) , Almanya’nın SES ( Senior Executive Service ) kuruluşları ile işbirliği yapmaktadır. Ayrıca KOBİ Danışmanlık ve Yönetim Hizmetleri Projesi kapsamında 80’i aşkın elemandan oluşan bir danışman havuzu bulunan TOSYÖV, KOBİ’lere eğitim ve danışmanlık hizmeti sunmaktadır.”101

1.5.6. TOBB

“Odalar ve borsalar arasında birlik ve dayanışmayı sağlamak, ticaret ve sanayinin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, üyelerinin mesleki faaliyetlerin kolaylaştırmak, üyelerin birbirleriyle ve halkla olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakı korumak amacıyla kurulan TOBB, bünyesindeki KOBİ Danışmanlık ve Araştırma Merkezi’nde İşletmelerin sorunlarının çözümüne yönelik araştırmalar yapılmakta ve projeler geliştirilmektedir.”102

“Türk ekonomisindeki birlik ve beraberliğin yapı taşlarından olan TOBB’nin oldukça önemli görevleri bulunmaktadır. Bu görevleri şöyle belirtmek mümkün olmaktadır:

 Türk girişimcisinin çalışmalarına öncülük ve liderlik etmek,

 Özel sektörün ihtiyaçları doğrultusunda siyasi güce görüş ve çözümlerini iletmek,

 Kanunlar ve düzenlemeler ile ilgili görüşlerini ilgili bakanlıklara, meclis komisyonlarına sunmak,

 Tabanını oluşturan KOBİ’lerin ekonomiden hak ettiği payı alması için oda ve borsalarımız kanalıyla bilgi ve danışmanlık hizmeti sunmak,

 Ticari, ekonomik ve uluslararası işbirliği alanlarında yararlı olabilecek her türlü bilgiyi üyelerine sunar; ülke, il ve sektör bazında ekonomik raporlar hazırlamak,

101

KOBİ Rehberi, 2002, s.394

102

 Yabancı muadil kuruluşlarla kurumsal bağlar kurar, işbirliği anlaşmaları imzalar, Türk ve yabancı firmaların ihtilaflarının dostane yollarla çözümü amacıyla aracılık etmek,

 TIR Karnesinin dağıtımın gerçekleştirir ve muhtelif ülkelere ait geçiş belgesi taleplerini karşılar, ATA Karnesi düzenler, Bilgi Standardı tanımlama ve uygulama sistemi olan EAN-UCC barkod sistemini ülkemizde tek elden yürütmek,

 Menşe Şehadetnamesi ile dolaşım belgesini basar ve odalara gönderir. Kapasite raporu inceler ve onaylar. Oluşturulan sanayi veri tabanı ile imalatçı firma listelerini ilgililere sağlar, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’ni yayınlar.

 Odalar ve Borsalar arasında çıkabilecek mesleki anlaşmazlıkları çözer, oda ve borsaları geliştirecek tedbirleri alır, elektronik alt yapısını kurar, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Tahkimi çalışmalarını yürütür.

 Yerel fuar organizasyon firmalarına yetki verir, organize sanayi bölgeleri ve teknoloji geliştirme merkezleri kurar,

 Eğitim kurumları kurar veya katılır, bu kurumlarla işbirliğine girer,

 Uluslar arası ilişkiler ile ilgili görevleri kapsamında çok taraflı oda ve uluslar arası kuruluşlarda Türk özel sektörünü temsil eder. ”103

1.5.7. DTM

“DTM’nin temeli 27 Mayıs 1934 tarihinde atılmıştır. 20.12.1994 tarih ve

22147 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4059 sayılı Kanun’a göre DTM görevleri “Dış ticaret politikalarının tespitine yardımcı olmak, tespit olunan bu politikalar çerçevesinde ihracat, ihracatı teşvik, ithalat, yurtdışı müteahhitlik hizmetleri

ve ikili ve çok taraflı ticari ve ekonomik ilişkileri düzenlemek, uygulamak, bu uygulamaları izlemek ve geliştirmek” olarak belirtilmiştir.”104

1.5.8. MPM

“17.04.1965 tarihinde yürürlüğe giren 580 sayılı yasa ile kurulmuş, tüzel kişiliğe sahip, özel hukuk hükümlerine tabi bir kamu kurumu niteliğindeki Milli Prodüktivite Merkezi (MPM)’nin görevleri kuruluş yasasında;

 Kamusal ve özel kesim işyerinde verimliliği arttırıcı yöntemleri araştırıp bularak bunların uygulanmasını izleyip, önerilerde bulunmak,

 Yurt ekonomisin verimlilik ilkelerine uygun olarak gelişmesine yardımcı olacak önlemleri araştırmak ve bunların uygulamaya konmasına çalışmak,  Verimlilikle ilgili teknik yardımlar sağlamak, eğitim ve danışmanlık

çalışmaları yapmak şeklinde belirlenmiştir.”105

Amacı yukarıda sıralanan hizmetleri işletmelere götürmek olan MPM işletmelerden gelen talepleri öncelikli olarak değerlendirmeye almaktadır. Bu değerlendirme yapılırken görevlerin yerine getirilmesi amacına yönelik olarak eğitim, tanıtım, araştırma, yayın ve danışmanlık çalışmalarını yerine getirmektedir. Bunları yapması kendini yenilemesi ve pazar şartlarını takip etmesi noktasında da oldukça önemlidir.

Tüm hizmetlerin önemi MPM açısından işlevini yerine tam ve eksiksiz getirebilme anlamında önem arz etmektedir. Örneğin danışmanlık hizmetinde; fiziksel, finansman ve insan gücü kaynaklarının kullanımı, endüstri ve pazarlama ilişkileri alanında da verimliliğin arttırılması amacı güdülmektedir.

104

GÜNGÖR , E. ; KOBİ’lerde Teşvikler ve Örnek Uygulamalı KOBİ’lerin Aldıkları Teşvik Belgeli Krediler, Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sol.Bil.Enstitüsü, Manisa, 2003, s. 78.

2. SERMAYE YAPISI