KOBİLERİ BÜYÜMEYE YÖNELTEN FAKTÖRLER

Hayatta insan gibi işletmelerde belirli bir değişim içerisine girmek durumundadırlar eğer hayatlarını daha iyi ve karlı bir şekilde yürütmek istiyorlarsa. “Bugün bir veya birkaç ürün çevresinde büyüyüp esnekliğini kaybetmiş kuruluşlar, küçük ve esnek kuruluşlarla artık rekabet edememektedir. Bununla birlikte ölçek ekonomisi kavramı tartışmaların üzerinde yapıldığı bir hal almıştır. Bazı hallerde hala doğruluğunu koruyabilen “büyük kuruluş, daha kaliteli ve ucuz üretir düşüncesi artık istisnai hale gelmiştir. Bugün bir sanayici için daha çok kar elde etme arzusu yanında sosyal sorumluluklarının bilincine vararak bunun gereklerini yerine getirme arzusu ve bu amaçla da yeni ürünler yeni pazarlar peşinde koşması son derece doğaldır ve hatta gereklidir.”263 _{“Tüm bu isteklerin yerine gelebilmesi için yapılan düşey ve yatay} entegrasyon metodları artık rekabet gücünün azalması anlamına gelmektedir. İşte hem sağlıklı bir büyüme hem de küresel rekabet ortamında rekabetçi üstünlüklere sahip olmaları için büyüme yönelimleri için kendilerine uygun faktörleri belirleyerek KOBİ’lerin büyüme yönelimli olarak bir yeniden yapılanma içine girmeleri gerekir.”264 Çalışmamızın bu bölümünde KOBİ’leri büyümeye yönlendiren nedenleri daha

263

ŞERBETÇİ, N. D.; “Bilgi Toplumuna Geçiş Sürecinin İşletme Yönetimi Üzerinde Yarattığı Etkiler”, DPÜ SBE Dergisi, Kütahya, 2001, s. 347-349.

264

ÖZGENER, Ş.; “Küresel Rekabet Ortamında Küçük ve Orta Boy İşletmelerin Yeniden Yapılanması” Dış Ticaret Dergisi, Yıl 5, S. 17, Kayseri, 2000. s. 45-73

derinlemesine inceleyeceğiz. Burada amaç hangi sebepler neticesinde büyümeye doğru bir istek söz konusu olmaktadır bunu anlatabilmektir.

3.2.1. Teşvik Destek ve İndirimlerden Faydalanma

Dışarıdan gelebilecek her türlü desteğin işletmelerdeki yansıması oldukça olumlu olacaktır. Bu nedenle “KOBİ’lerin bazı hususlarla ve büyümeleri ile ilgili olarak teşvik edilmelerinin birçok sebebi bulunmaktadır. Bu gerekçelerden biri de bir süreç içinde onların sağlıklı bir biçimde büyümelerini gerçekleştirerek, kendilerinden beklenen sosyo-ekonomik sisteme katkılarını artırmalarıdır. KOBİ’lerin büyüme gerekçelerine baktığımızda ise, sağlanan bir kısım teşvik ve desteklerden yararlanma isteğinin bunda etkili olduğu görülür. ”265 _{Bu destekleri sıralamamız gerekirse şöyle} yapabiliriz:

 İhracata Sağlanan Devlet Destekleri – Teşviklerden Yararlanma  Eximbank Destekleri

 Vergi İndirimlerinden Yararlanma  KOSGEB Destekleri

 KOBİ Yatırımlarına Sağlanan Devlet Destekleri

Tüm bu destekler dışarıdan herhangi bir kurum veya devlet tarafından sağlanan teşvikler olup bunlardan tam anlamıyla ve hedefine uygun şekilde yararlanabilen KOBİ’lerin başarılı olmaması için hiçbir gerekçe yoktur. Hangi destekten ne oranda ve hangi zaman diliminde yararlanabileceğini çok iyi belirlemiş ve bunu doğru bir şekilde uygulamış işletmelerin her zaman pozitif çıkarımları olabilmektedir.

3.2.2. Dış Pazarlara Açılma İsteği

Şirketlerin büyümesinde pazarlamanın rolü oldukça büyüktür. Pazarlamanın artabilmesi ise daha farklı pazarlarda faaliyet gösterebilmekle yakından ilgilidir. “KOBİ’lerin büyümesinde dış pazarlar açılmanın büyük önemi vardır. Büyüme

yöneliminde olan KOBİ’leri uluslar arası pazarlara yönelten ise çeşitli nedenler vardır. Bunların en önemlileri ise şöyle sıralanabilmektedir:

 İç pazardaki rekabetten kurtularak, riski azaltmak.  İç pazardaki talebin azalması

 İç pazarlarda ömrünü tamamlamak üzere olan mamullerin ömrünü uzatmak.

 Çeşitli nedenlerden, işletmede atıl kapasite var ise, üretim attırılarak, ihracat yoluyla satış ve kar arttırılabilir.

 Dış pazarlarda, güçlü rakiplerin mamulleriyle rekabeti öğrenerek, iç pazarlarda da güçlü hale gelmek.

 İşletmenin politik etkinliğini arttırmak.

 Dış pazarlardaki vergi ve diğer teşvik avantajlarından yararlanmak.

 Ülkemizde olduğu gibi, bazı ülkeler döviz girdisi sağlamak amacıyla, dış satımcılara vergi iadesi, ihracatı teşvik kredisi, vergi istisnası, gümrüksüz üretim faktörleri ithalatı ve benzeri teşvik imkanlarından yararlanmak.”266

Bu sebeplerden dolayı KOBİ’ler dış ülkelerde pazarlama etkinliklerini artırarak hem dış hem de iç piyasalarda daha rekabetçi, daha esnek, daha karlı ve daha profesyonel bir yönetim şeklini kendilerinde bulabilirler. Bu durumda birçok konuda pozitif olarak KOBİ nin yapısına yansır.

3.2.3. Kurumsal İmajın Getireceği Avantajlar

Profesyonellik işletmelerin hayatlarını daha uzun sürelerde sürdürebilmek ve hayatları boyunca giriştikleri hedefleri en iyi şekilde tamamlayabilmek için gerekli olan bir durumdur. Profesyonellikle birlikte işletmenin imajının da farklılaşabileceği kaçınılmayacak bir olgudur. Kendini uluslar arası veya ulusal piyasalarda görmek isteyen KOBİ’lerin profesyonel bir yaklaşımla kurumsal imajlarını en üst seviyelere çıkarmaları gerekmektedir. Büyüme hedefinde olan KOBİ’lerin bu konulara gereken önemi vermeleri olmazsa olmaz şartların başında gelmektedir. “İşletmeleri büyümeye

266

İPEKGİL, D. Ö., MARANGOZ, M.; “KOBİ’lerin Dış Pazarlara Açılmada Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri ve Bir Uygulama”, 2004

yönlendiren ve son yıllarda önemi artmaya başlayan sebeplerden birisi de kurumsal imaj ve kurumsal imajın işletmelere kazandıracaklarıdır. Kurumsal imajın algılama ile ilgisi oldukça yüksektir. İngilizce “Perception” olarak adlandırılan algılama, çevremizdeki her şeyi girdilere bağlı olarak anlamlı bir çerçeve oluşturmak üzere seçmek, ayıklamak, organize etmek ve onları yorumlamak için kullanılan yöntemler olarak tanımlanabilir. Gün geçtikçe kuruma ilişkin mesajlar, gereksinmeler hiyerarşisinin tepesine doğru çıkmakta olan kişiler tarafından süzülmekte, bu da kurumları, bu filtrenin içinden geçebilecek yeni mesajlar yaratmaya yönlendirmektedir. Ekonomilerin küreselleştiği, birbirine bağımlılıkların arttığı, ürünün yaşam halkasındaki hızının süratlendiği, çalışanların kuruma olan bağımlılıkların azaldığı ve organizasyonların sosyal sorumluluklarına yönelik oluşan toplumsal baskı gibi, son on yılda çok yaygınlaşan çevresel zorlayıcılar, organizasyonlar için stratejik olarak kurum imajı oluşturmanın ihtiyacını vurgular, Bu çevresel zorlayıcılar, organizasyonları aynı şekilde etkilemeyebilir, fakat bunların hiçbirinden etkilenmeyen organizasyondan da bahsedebilmek mümkün değildir.”267

İmajın algılanışı ve bu algılanış neticesinde işletmenin imaj konusunda yapacağı çalışmalar oldukça önemlidir. “Bu anlamda işletmelerde algılanan imajla ilgili olarak son yıllarda artan ilginin geri planında, bazı itici güçleri saymak mümkün olmaktadır. İmaj ise; dış katılımcıların düşüncelerinde ortaya çıkan, gelişimi için örgüt üyelerinin temel oluşturduğu, kurumun vizyonu, misyonu ve örgütsel değerlerinden oluşan kurum kimliğinin bir algılanış biçimidir. Bu açıdan imajın en belirgin unsurlarını, bir örgütün gelecekte olmak istediği durumunu, idealini ve var olma nedenini açıklayan vizyonu, onu diğer örgütlerden ayırt eden ve üstlendiği özel görevleri yansıtan misyonu, sahip olduğu dünya görüşüne temel teşkil eden örgüt kültürü, sosyal sorumluluklarını ifade etmeye yönelik düzenlenen iletişim stratejileri ve kurumsal dizaynı oluşturmaktadır. Dolayısıyla imaj, kurumsal işleyiş için iki nedenden dolayı önemlidir. Birincisi, bağlılıkları ortaya çıkarmak ve sürdürmek için gerekli bilgileri sunarken, ikincisi örgütün sürekliliği için önemli olmaktadır. Çünkü, örgütlerin yaşam olasılıklarını yükselten imaj, kurumların ürün ve hizmetlerinin satın alınabilmesini ve örgütten memnuniyeti önemli derecede etkilemektedir. Bir kurum

“arkadaşça” ya da “yenilikçi” gibi metaforlarla nitelendirilen bir imaja sahipse, bunun o kurum hakkındaki tüm algılamalarımızı özetleyebileceğini söylemek mümkündür.”268 Ve imajın algılanış biçimi sayesinde işletme hakkında verilecek yargılarda bu algılamalar çok önemli yer tutacaktır. Örneğin yenilikçi olarak algılanan bir KOBİ nin dış pazarlarda başarılı olması diğer yenilikçi olarak algılanmayan KOBİ’lere göre daha yüksek bir olasılıktır. Çünkü yenilikçi olabilmek girilen pazara çok çabuk uyum sağlamayı da beraberinde getirecek bu durumda alınacak başarıyı yükseltecektir.