KONYA ÖRNEĞİ
KONYA’YA DA MÜBADELE
Konya adıyla aynı adı taşıyan ovanın batı ke-siminde denizden 1000 metre yükseklikte kurul-muş şehir merkezidir. Kimler tarafından kurulduğu bilinmeyen şehrin adının Frig’ler tarafından Kawa-nia adından geldiği düşünülmektedir. Konion şek-linde dönüşen ismin Roma-Bizans döneminde İkonion/ İkonium olduğu ancak İslam coğrafyacı-ların eserlerinde ise Kuniye şeklinde geçtiği tespit edilmiştir. Şehrin Alaeddin Tepesi civarında kurul-duğu düşünülmekte olup burası ve civarının Hitit, Frig, Lidya ve Pers hâkimiyetine girdiği düşünül-mektedir. Şehir daha sonra Büyük İskender ardın-dan da Selevkoslar hâkimiyeti altında kalmıştır.
Roma İmparatorluğu’na bağlanan şehir Emeviler zamanında Müslümanlar tarafından fethedilmiştir.
Abbasiler zamanında tekrar Bizans eline geçmiştir.
Türkler Selçuklular zamanında Konya’ya ulaşmış-lardır. Anadolu Selçuklular’ın İznik’i 19 Haziran 1097’de Bizans’a teslim etmesinden sonra Kon-ya’nın önemi artmış ve Anadolu Selçuklular’ın
(Hilâl-i Ahmer) Cemiyeti’nin Katkıları”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, C.1, S. 2, Ankara, 1988, s. 241–256.
Geleceklerin memleketleri İskân olunacak yerler Sayısı
1 Dırama ve Kavala Samsun ve havalisi 30.000
2 Serez livası Adana ve havalisi 40.000
3 Kozana, Girenbe, Nasliç ve Kesriye Malatya ve havalisi 22.500
4 Kayalar, Karaferye,Vodine, Katerin, Alasonya, Lazganya, Demirhisar, Gevgilin, Yenice, Vardar, Karacaabat Amasya, Tokat Sivas 43.000
5 Zeytüncü, Dırama, Kavala, Selânik Manisa, İzmir, Muğla,
Denizli 64.000
6 Kesendire, Poliroz, Sarışaban, Avrethisar, Nevrekop ve havalisi Çatalca, Niğde, Tekirdağ 90.000
7 Preveze, Yanya Karaman, Antalya,
Silifke 55.000
8 Midilli, Girit ve sair adalar Ayvalık, Edremit, Mersin
ve havalisi 50.000
Toplam 394.500
Tablo 2. Göçmenlerin Geldikleri, İskân Edildikleri Yerler ve Sayıları
başşehri olmuştur. XIV. yüzyılda Karamanoğulları tarafından hâkim olunan şehir 1397’de Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. 1402 Ankara Savaşı son-rası Karamanoğulları tarafından tekrar alınan şehir 1468’de Fatih Sultan Mehmet zamanında kesin olarak Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır38.
Osmanlı Devleti’nde ilk kez 1846-1847’de yayımlanan devlet salnamesine göre Konya, 39 eyaletten biri olan Karaman Eyaleti’nin merkez sancağı olarak yer almıştır. 1867’de yapılan eya-let sisteminden vilayet sistemine geçilene kadar geçen sürede Karaman Eyaleti’nin merkezi olmuş-tur. 1867’den sonra kurulan Konya Vilayeti, Kon-ya, İçel, Niğde, Isparta ve Teke Sancakları olmak üzere beş sancaktan teşekkül edilmiştir. 1870’te İçel Sancağı Adana Vilayeti’ne bağlanmış, aynı yıl Isparta Sancağı Hamid Sancağı adını almış ve buraya bağlı Burdur Kazası Sancak yapılmıştır.
1892’de Burdur Sancağı müstakil mutasarrıflık ha-line getirilmiş, 1911’de Niğde ve Teke sancakları, 1918’de de Hamid Sancağı vilayetten ayrılmıştır.
Konya 5 Mayıs 1926’da Türkiye Cumhuriyeti vila-yeti olmuştur. 1928 yılına gelindiğinde Konya’nın 14 kazası vardır39. Konya’nın 1918 yılındaki ka-zaları Konya (Merkez), Saiteli/Saidili (Kadınha-nı), Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Ilgın, Bozkır, Karaman, Ereğli ve Koçhisar’dır40. Bu çalışmada bu ilçelerden günümüzde Konya ili dâhilinde bulu-nanlar esas alınmıştır. Bu kazalardan Karaman ayrı bir il olmuş, Koçhisar ise Şereflikoçhisar adıyla Ankara iline bağlanmıştır.
Konya, Lozan Ahali Mübadelesi Sözleş-mesi öncesinde de göç alan bir yer konumunda
38 Tuncer Baykara, “Konya”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansik-lopedisi, Ankara, 2002, s.182-184.
39 Osman Akandere, “Konya Vilayet Salnamelerine Göre 1864-1904 Yılları Arasında Konya Sancağı İdari Yapısı”, Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi- Konya I, Özel Sayı, (Ed. Yusuf Kü-çükdağ), Konya, Mayıs, 2008, s. 102-104.
40 Akandere, a.g.m., s. 107.
olmuştur. 1912-1920 yılları arasında Yugoslav-ya, Yunanistan ve diğer Balkan Devletleri’nden Konya’ya göçler gerçekleşmiştir. Bu süreçte Yu-goslavya’dan 1777, Yunanistan’dan 928 ve diğer Balkan Devletlerinden 354 kişi olmak üzere Kon-ya ve Akşehir’e 3100 kişi gelmiş ve iskâna tabi tutulmuşlardır41.
Mübadele ile ilgili yapılan hazırlıklar aşama-sında Konya mübadillerin yerleştirilecekleri do-kuzuncu bölge içinde yer almıştır. Merkezi Kon-ya vilayeti olup Niğde, Kayseri ve Aksaray’da bu mıntıka dâhilinde değerlendirilmiştir. Planlamaya göre Konya’ya 4340, Niğde’ye 27435, Kayseri’ye 9228 ve Aksaray’a 5409 olmak üzere toplam 46412 mübadilin yerleştirilmesi düşünülmüştür42. Ancak Konya ve çevresine yerleştirilen mübadil sayısı planlanan sayının çok üstünde gerçekleşmiştir.
Dokuzuncu bölge iskân işlemlerini yürütmek için 92 devlet memuru, misafirhanelerde 20 me görev almıştır. Bunlardan 43 memur ve 8 hade-me Konya’da görev yapmıştır43.
Konya ve çevresine Kesendre, Poliroz, Avret-hisar, Nevrekop ve Sarışaban bölgelerinden 20.000 tütüncü, 55.000 çiftçi ve bağcı ile 15.000 zeytin-ci yerleştirilmesi planlanmıştır. Bölgeye gelecek olan bu mübadillerin Niğde, Nevşehir, Kayseri sancakları ile Konya vilayetinin merkez Akşehir, Ilgın, Karaman, Yenişehir, Seydişehir ve Ermenek kazaları ile Sille, Çumra, Dinek, Akviran, Boyan-geli, Doğanhisar, Oğuzhan, Aladağ, Hadim, İbradı, Aksaray, Karaili, Soğanlı ve Karabekir nahiyeleri-ne yerleştirilmesi planlanmıştır44.
41 Kürşat Kurtulgan, Balkan Muhacirlerinin Konya Vilayetine İs-kânı (1923-1933), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya, 2010, s. 80-112.
42 T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhuri-yet Arşivi (BCA) 272.71.32.40.7.
43 Kurtulgan, Balkan Muhacirlerinin, s. 65-66.
44 Erdal, a.g.e., s. 246-247.
Geldiği Yer İskân Edildiği Yer Hane Nüfus Yıl
Adalar Konya 4 26 1924
Demirhisar Konya 2 8 1924
Florine Konya 1 2 1924
Gümülcine Konya 4 19 1924
Karacaabad Konya 4 8 1924
Karaferye Konya 6 20 1924
Kavala Konya 1 2 1924
Kesriye Konya 10 38 1924
Kılkış Konya 2 6 1924
Kozana Konya 70 253 1924
Lankaza Konya 238 751 1924
Midilli Konya 1 4 1924
Selanik Konya 35 107 1924
Siroz Konya 3 7 1924
Vodina Konya 2 12 1924
Yenice-i Vardar Konya 1 3 1924
Kozana Konya (Sille) 104 422 1924
Lankaza Konya (Sille) 3 8 1924
Selanik Konya (Sille) 1 8 1924
Usturumca Konya (Sille) 14 44 1924
Florine Konya 3 11 1925
Karacaabad Konya 1 3 1925
Karaferye Konya 1 4 1925
Kesriye Konya 5 19 1925
Kılkış Konya 1 1 1925
Kozana Konya 42 154 1925
Lankaza Konya 17 61 1925
Selanik Konya 47 137 1925
Serfiçe Konya 21 81 1925
Yanya Konya 2 4 1925
Kayalar Konya 1 1 1926
Kozana Konya 3 13 1926
Lankaza Konya 1 1 1926
Serfiçe Konya 1 7 1926
Selanik Konya 7 35 1926
Dedeağaç Konya 1 1 1927-1928
Selanik Konya 3 3 1927-1928
Yanya Konya 5 5 1927-1928
Toplam 668 2288
Tablo 3. Konya Merkez İlçeye İskân Edilen Mübadiller ve Geldikleri Yerler
Konya ve çevresine Selanik, Yenice, Vardar, Karacaabad, Demirhisar, Kalkış(Kılkış), Kozana, Vidin, Devran, Lankaza, Karaferye, Serfiçe, Kesri-ye ve Florine gibi Kesri-yerlerden gelen muhacirler iskân edilmiştir45. 8 Eylül 1923 tarihli muhacirin iskânı-na müsait olan yerleri bildiren belgeye göre Konya Vilayetinde 2.600 nüfusu barındıracak 520 hanenin bulunduğu bildirilmiştir. 27 Ocak 1924 tarihli Mü-badeleye tabi olan ve olmayan muhacirlerin miktarı-nı gösteren cetvelde ise Ocak 1924 içerisinde Konya mıntıkasına 2.439 mübadilin geldiği, 1 Kasım 1923 ile 1 Ocak 1924 tarihleri arasında mübadeleye tabi olmayan 1.485 kişinin ve toplam 3924 kişinin Kon-ya’ya ulaştığı bilinmektedir. Mayıs 1924’e kadar Konya ve çevresinde 3.924 kişi iskân edilmiş ve toplam iskân edilecek 5000 kişiden 1.076’sının he-nüz iskân edilmemiş olduğu görülmektedir46.
1924-1928 yılları arasında Lozan Ahali Mü-badelesi kapsamında Yunanistan ve adalardan 668 hanede 2288 mübadil gelmiş ve Konya merkez ilçe ve köylerine yerleştirilmiştir.
Tablo 3 ve Tablo 4 birlikte değerlendirildi-ğinde Konya merkez ve ilçelerine toplam 616847 nüfus, 1579 hane yerleştirilmiştir. Yunanistan’dan gelen mübadillerin yanı sıra Konya ve çevresine Yugoslavya, Bulgaristan, Romanya ve Arnavutluk gibi diğer ülkelerden de göçenler olmuştur48.
SONUÇ
Sonuç olarak, mübadele kapsamında 1924-1928 yılları arasında Konya’ya yoğun bir göçün
45 BCA. 272.11/19.96.11.
46 Yunus Emre Tekinsoy, Türk Rum Nüfus Mübadelesi ve Kon-ya, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2007, s. 63.
47 Bu sayı Kurtulgan, Balkan Muhacirlerinin.. s. 6402 kişi olarak ifade edilmiştir.
48 Ayrıntılı bilgi için YÖK Ulusal Tez Veri tabanı üzerinden açık bulunan Kürşat Kurtulgan tarafından hazırlanmış olan Balkan Muhacirlerinin Konya Vilayetine İskânı (1923-1933), Selçuk Üni-versitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2010 adlı doktora tezi incelenebilir.
yaşandığını söylemek mümkündür. Mübadele kap-samında gelenlerin bir kısmı ev ve arazi verilerek iskân edildikleri gibi bir kısmı da sadece ev veri-lerek iskân edilmişlerdir. İskân için öncelikle gay-rimüslimlerden kalmış olan ev ve araziler tercih edilmiştir. Konya’ya mübadele kapsamında gelen kişilerin büyük bölümünün tarım ile uğraştığını söylemek mümkündür. Bununla birlikte terzilik marangozluk gibi zanaat erbabı kişilerin de olduğu söylenebilir49.
I. Dünya Savaşı ve Milli Mücadele Döne-mi’nde Konya nüfusunda önemli değişiklikler ol-muş, bölgede yaşayan gayrimüslim vatandaşların sayısında ciddi oranda bir düşüş olmuştur. 1899’da 1.050.000 civarında olan Konya Vilayeti nüfusu-nun 80.000 civarında nüfusu Rum, Ermeni, Kato-lik, Protestan ve Yahudi gibi gayrimüslimlerden oluşmaktadır50. Konya’da 1897 yılında Hristiyan nüfusun bundan 40-50 seneye nazaran arttığı ve bunların Niğde, Kayseri gibi civardan geldiği ifade edilmektedir51.
Mübadele ile Konya’ya gelip yerleşen muha-cirlerin bir kısmı yerleştirildikleri yerleri benim-seyerek burada hayatlarına devam etmişlerdir. Bir bölümü ise buradan başka yerlere göçmüşlerdir.
Göçmelerin nedeni ise mübadele kapsamında ge-len akrabaları ile birlikte yaşamak istemeleri, baş-ka bir yerde yaşayan biri ile evlilikler olabilmek-tedir52.
Konya ve çevresine gelen mübadillerin büyük çoğunluğu çiftçilikle uğraşan kişiler olup,
yerleşti-49 Kurtulgan, Balkan Muhacirlerinin.. s. 190-193.
50 Durmuş Yılmaz, “Konya’nın Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Durumu”, Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi- Konya Ki-tabı VIII, Özel Sayı, (Ed. Haşim Karpuz- Osman Eravşar), Konya, Aralık, 2005, s.81. Burada verilen rakamlar Konya Vilayeti’ne ait rakamlar olup şehir merkezinin rakamları değildir.
51 Süheyl Ünver, “Bundan Yetmiş Yıl Önce Konya”, Belleten, C.
XXXI, S. 122, Ankara, 1967, s. 201-220.
52 Kurtulgan, Balkan Muhacirlerinin…, s. 120.
Geldikleri Yer İskân Edildiği Yer Hane Nüfus Yıl
Kozana Bozkır 20 104 1924
Serfiçe Bozkır 2 10 1925
Yunanistan Ilgın 79 314 1924
Florine Kadınhanı 1 2 1924
Kılkış Kadınhanı 123 502 1924
Kozana Kadınhanı 20 87 1924
Yunanistan Seydişehir 9 45 1924
Demirhisar Akşehir 16 63 1924
Drama Akşehir 2 10 1924
Florine Akşehir 2 7 1924
Gümülcine Akşehir 21 91 1924
Karacaabad Akşehir 14 74 1924
Kayalar Akşehir 16 32 1924
Kılkış Akşehir 63 279 1924
Kozana Akşehir 170 656 1924
Lankaza Akşehir 5 34 1924
Nasliç Akşehir 2 7 1924
Selanik Akşehir 4 16 1924
Serfiçe Akşehir 5 5 1924
Vodina Akşehir 3 3 1924
Yenice-i Vardar Akşehir 7 23 1924
Kırcaali Akşehir 1 3 1925
Kozana Akşehir 8 34 1925
Selanik Akşehir 2 9 1925
Siroz Akşehir 1 2 1925
Demirhisar Akşehir 2 6 1926
Kılkış Akşehir 3 12 1926
Kozana Akşehir 14 54 1926
Tikveş Akşehir 21 101 1926
Demirhisar Akşehir 11 44 1927
Florine Akşehir 1 6 1927
Kılkış Akşehir 1 5 1927
Kozana Akşehir 22 75 1927
Köprülü Akşehir 17 86 1927
Kozana Akşehir 1 3 1928
Siroz Akşehir 1 3 1928
Florine Ereğli 7 34 1924
Girit Ereğli 16 57 1924
Kaliminis Ereğli 67 333 1924
Florine Ereğli 1 4 1926
Kesriye Ereğli 17 90 1926
Kılkış Ereğli 53 252 1926
Kozana Ereğli 60 306 1926
Toplam 911 3.880
Tablo.4. Konya İlçelerine İskân Edilen Mübadiller ve Geldikleri Yerler
rildikleri yerde tarım ve hayvancılık ile uğraşmış-lardır. Bunun dışında esnaf ve ticaret erbabı olanlar Konya’nın sosyal ve ekonomik hayatına dâhil ol-muşlardır. Giden gayrimüslimlerden boşalan alan bu şekilde doldurularak sosyal yaşamın devamının sağlandığını söylemek mümkündür.
Mübadele kapsamında ya da kendi çabalarıy-la Türkiye Cumhuriyeti’ne sığınan muhacirler için 1923-1933 yılları arasında ülke sınırları dâhilinde 107.574 ev, 15.201 dükkân, 11.317 arsa, 5.932.847 dönüm arazi, 157.422 dönüm bağ ve 168.659 dö-nüm bahçe yardımı yapılarak gelenlerin öncelikle kendilerini geçindirebilecek duruma gelmesine ça-lışılmıştır53.
Mübadele meselesini Türkiye ciddi bir şekilde ele almış, konuyla ilgili bir bakanlık kurup bununla ilgili kanunlar çıkarmıştır. Gelecek olan vatandaş-ları için tüm imkânvatandaş-larını seferber etmiş ve gayri-müslimlerden kalan ev ve arazi gibi taşınmazlara muhacirleri iskân etmeye çaba göstermiştir. Kon-ya ülke genelinde mübadil iskânı için planlanan 10 bölge içinde 9. bölge olarak yer almış, Konya ve çevresine gelen mübadillerin iskânı gerçekleş-tirilerek yeni yerlerindeki sosyo-ekonomik hayata adapte edilmeleri için çaba sarf edilmiştir. Konya ve havalisi oldukça geniş bir bölgeyi içeriyor ol-masına rağmen sadece Konya il nüfusu 1924 yılın-da 422.494’ten, 1932 yılı sonunyılın-da 464.074 kişiye ulaşmıştır. Nüfusun bu denli artışında mübadele kapsamında ya da harici olarak bölgeye gelen mu-hacirlerin etkisi büyük olmuştur.
53 Yaşar Baytal, Cumhuriyetin İlk Yıllarında Muhacir ve Mülteci-lerin İskân ve İaşe Sorunları (1923-1930)”, Geçmişten Günümüze Göç II, (Ed. Osman Köse), Samsun, 2017, s. 1409.
KAYNAKLAR
T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Baş-kanlığı, Cumhuriyet Arşivi (BCA) 272.71.32.40.7.
BCA. 272.11/19.96.11; 272.11.19.91.14;
272.11.19.91.15; 272.11.19.96.11. L.5;
272.11.19.91.14. L.2.
Düstur, C.V, III. Tertip, Ankara, 1969.
Kanunlar Dergisi, C. 2, Ankara, 1923.
AKANDERE, Osman, “Konya Vilayet Salna-melerine Göre 1864-1904 Yılları Arasında Konya Sancağı İdari Yapısı”, Yeni İpek Yolu Konya Tica-ret Odası Dergisi- Konya I, Özel Sayı, (Ed. Yusuf Küçükdağ), Konya 2008, s.99- 130.
AKGÜN, Seçil, “Birkaç Amerikan Kaynağın-dan Türk-Yunan Mübadelesi Sorunu”, Üçüncü As-keri Tarih Semineri: Türk Yunan İlişkileri, Genel Kurmay Başkanlığı yay., Ankara 1986, s.52.
AKTAR, Ayhan, Varlık Vergisi ve Türkleştir-me Politikaları, İletişim Yayınları, İstanbul 2001.
ARI, Kemal, Büyük Mübadele Türkiye’ye Zo-runlu Göç (1923–1925), Tarih Vakfı Yurt yay., İs-tanbul 2000.
BARKAN, Ömer Lütfi, “Türkiye’de Muhacir İskânı İşleri ve Bir İç Kolonizasyon Planına olan İhtiyaç”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C.3, S.1-4, İstanbul 1949, s.204-223.
BAYKARA, Tuncer, “Konya”, Türkiye Diya-net Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.26, Ankara 2002, s.182-187.
BAYTAL, Yaşar Cumhuriyetin İlk Yıllarında Muhacir ve Mültecilerin İskân ve İaşe Sorunları (1923-1930)”, Geçmişten Günümüze Göç II, (Ed.
Osman Köse), Samsun 2017, s.1401-1414.
CANDEĞER Ümmügülsüm, Lozan Ahali Mübadelesi Çerçevesinde Yunanistan ve Adalar-dan Muğla’ya Gelen Türk Göçmenlerin İskânı (1923–1930), Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla 2003.
ÇANLI, Mehmet, “Yunanistan’daki Türklerin Anadolu’ya Nakledilmesi”, Tarih ve Toplum, S.
129, İstanbul, (Eylül 1994), s.54–61.
ÇANLI, Mehmet, “Yunanistan’daki Türklerin Anadolu’ya Nakledilmesi- II”, Tarih ve Toplum, S.
130, Ankara, Ekim 1994, s.51–59.
ÇAPA, Mesut, “Lozan’da Öngörülen Türk Ahâlî Mübadelesinin Uygulanmasında Türkiye Kızılay (Hilâl-i Ahmer) Cemiyeti’nin Katkıları”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, C.1, S. 2, Ankara 1988, s.
241–256.
ÇAPA, Mesut, “Yunanistan’dan Gelen Göç-menlerin İskânı”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, C. II/5, An-kara 1990, s.49–69.
ÇAPA, Mesut, “Mübadele’de Kızılay (Hilâl-i Ahmer) Cemiyeti’nin Rolü”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. X, Kayseri 2001, s.29–53.
ÇELEBİ, Ercan, “Mübadillerin Yunanis-tan’daki Mal Kayıtları Muhtelit Mübadele Komis-yonu’nun Tasfiye Talepnameleri”, Çağdaş Türki-ye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C.V, S.12, 2006, s.35-46.
DÜNDAR, Fuat, İttihat ve Terakki’nin Müs-lümanları İskân Politikası (1913–1918), İletişim Yayınları, İstanbul 2001.
EMEK İNAN, Canan; “Türkiye’de İskân Si-yaseti: İskâna Yönelik Örgütsel Yapı Üzerinden Bir İnceleme”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, S.22, Balıkesir 2014, s.82-102.
ERDAL, İbrahim, Mübadele, Uluslaşma Sü-recinde Türkiye ve Yunanistan 1923-1930, İdeal Yay. , İstanbul 2018.
GERAY, Cevat, Türkiye’den ve Türkiye’ye Göçler ve Göçmenlerin İskânı (1923-1960), SBF Maliye Enstitüsü, Türk İktisadi Gelişmesi Araştır-ma Projesi, Rapor No: 9, Ankara 1961.
GERAY, Cevat, Türkiye’de Göçmen Hare-ketleri ve Göçmenlerin Yerleştirilmesi”, Amme İdaresi Dergisi, C.3, S. 4, Ankara 1970, s.8-36.
KARABEKİR, Kazım, Cihan Harbine Nasıl Girdik, Tecelli Basımevi, İstanbul 1937.
KURTULGAN, Kürşat, Balkan Muhacirleri-nin Konya Vilayetine İskânı (1923-1933), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlan-mamış Doktora Tezi, Konya 2010.
KURTULGAN, Kürşat, “Mübadele ve Sille”, I. Ulusal Sille Sempozyumu (26-27 Eylül 2013) Bildiriler Kitabı, Konya 2014, s. 257-271.
KURTULGAN, Kürşat - EFE, Aydın, “Konya ve Havalisi Mülkiye Müfettişi Nusret Bey’in Muha-cirlere Dair İncelemeleri”, Balkan Araştırma Ensti-tüsü Dergisi, C. 6, S. 2, Aralık 2017, s. 319-340.
Lozan Barış Konferansı Tutanaklar ve Belge-ler, (Çev. Seha L. Meray), Tk. II, C. 2, Paris, 1923.
Lausanne Conference on Near Eastern Affairs 1922-1923, Records of Proceedings and Draft Ter-ms of Peace, London, 1923.
Mc CARTHY, Justin, Müslümanlar ve Azın-lıklar (Çev. Bilge Umar), İnkılâp Kitapevi, İstan-bul 1998.
Mc CARTHY, Justin, Ölüm ve Sürgün, (Çev.
Bilge Umar), İnkılap Kitabevi, İstanbul 1998.
ÖKSÜZ, Hikmet “İkili İlişkiler Çerçevesinde Balkan Ülkelerinden Türkiye›ye Göçler ve Göç Sonrası İskân Meselesi (1923-1938)”, Atatürk Dergisi, C.3, S.1, Erzurum 2000, s. 169-188.
ÖNDER, Selahattin, Balkan Devletleriyle Tür-kiye Arasındaki Nüfus Mübadeleleri (1912–1930), Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü,
Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir 1990.
SOYSAL, İsmail, Türkiye’nin Siyasal And-laşmaları (1920-1945), C. I., TTK Yay., Ankara 2000.
SÖYLEMEZOĞLU, Galip Kemali, Hatıra-ları, Canlı Tarihler, C. V, Türkiye yay., İstanbul 1946.
ŞAKİROĞLU, Mahmut H., “Lozan Konfe-ransı Sırasında Kabul Edilen Türk-Yunan Ahali Değişimine Ait Tarihi Notlar”, Ord. Prof. Yusuf Hikmet Bayur’ a Armağan, TTK yay., Ankara 1985, s. 227-238.
ŞİMŞİR, Bilal N., Ege Sorunu-II, TTK, An-kara 1982.
TAYLA, Mustafa, Batı Anadolu’da Yunan Mezalimi Bursa Vilayetinde Yaşanan Acıların Do-kümanter İncelemesi, Ankara 2001.
TEKİNSOY, Yunus Emre, Türk Rum Nüfus Mübadelesi ve Konya, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Li-sans Tezi, Konya 2007.
TOSUN, Ramazan, Türk-Rum Nüfus Mübade-lesi ve Kayseri’ deki Rumlar, Tolunay yay., Niğde 1998.
ÜNVER Süheyl, “Bundan Yetmiş Yıl Önce Konya”, Belleten, C. XXXI, S. 122, Ankara 1967, s.201-220.
YILMAZ, Durmuş, “Konya’nın Sosyal, Kül-türel ve Ekonomik Durumu”, Yeni İpek Yolu Kon-ya Ticaret Odası Dergisi- KonKon-ya Kitabı VIII, Özel Sayı, (Ed. Haşim Karpuz- Osman Eravşar), Konya, Aralık 2005, s.79-93.
YUSUF, Sayit “Cumhuriyet Döneminde Tür-kiye’ye Yönelik Dış Göç Hareketlerinin Analizi ve Bir Öneri”, Yeni Türkiye, Cumhuriyet Özel Sayı-sı, C. III, s. 23-24, Ankara, (Eylül-Aralık 1998), s.1879–1892.
www.atlasdergisi.com
İlker Mete MİMİROĞLU**
Takis A. SALKITZOGLOU***
* Bu çalışma kapsamında gerçekleştirilen röpor-tajlar, 2015 yılında Atina ve Selanik kentlerinde, Selçuklu Belediyesi için yapılan bir belgesel çalışmasında tarafımızdan kaydedilmiştir.
** Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi, mimiroglu@hotmail.com
*** Yunanistan’daki Sille Derneği Başkanı.