Kolombiya kesme çiçek endüstrisi: Ġhracatta Ġlk Latin Amerikalı

Kolombiya hem dünyanın ikinci büyük kesme çiçek ihracatçısı hem de çiçek ihraç eden ilk Latin Amerika ülkesidir (Batt, 2000, s. 52). Doğal kaynak birikimlerine ve mukayeseli avantajlarına bilinçli yatırımlar yaparak, bugün ABD‟nin çiçek ithalatını kontrolü altında tutmakta ve Avrupa ile Japonya pazarlarına da saldırmaktadır. Ülkenin çiçek ihracatındaki hayret veren büyüme birkaç faktörle alakalıdır:

1. Coğrafi konumu, iklimi nedeniyle çiçeklerin büyümesinde ideal sıcaklıkta bir ortam yaratır,

2. Üretim ve navlun maliyetindeki avantajı: Sera yapımı ve uygulamasında sermaye maliyetinin düĢük olması, ucuz iĢgücü, ABD‟ye ucuz havayolu navlun bedeli, Amerikan pazarına yakınlık,

3. Çiçek endüstrisindeki devlet desteği, 4. Döviz kurundaki avantaj.

Kolombiya çiçek üreticilerinin (Porter, 2011) dağıtım kanalları kurarak daha yüksek kârlar elde etmelerine yardımcı olmak, Porter‟ın gerçekleĢtirdiği baĢarılı projelerden biridir. Porter Kolombiya çiçek sektörünü kümelerle büyüme fırsatını kullanarak pazar payını kazanan bir sektör olarak tanımlamaktadır (2007, s. 42).

2.1.4.1 Kolombiya’nın Rekabet Üstünlükleri

Denizden 2.600 metre yüksekliğe sahip, serin iklim koĢullarına sahip olan verimli ve büyük bir plato Bogota‟yı kuĢatmıĢtır ve yıl boyunca kesme çiçek üretimini mümkün kılmaktadır (Pizano, 1997 aktaran Batt, 2000, s. 52). Yüksek Ģiddetteki ıĢık ve mükemmel uzunluktaki gündüzler çiçek ve sebze üretimine arzu edilen ortamı hazırlar. Gündüz ortamı ve mevsimsel ısı bazen 10C‟nin altına bazen 20C‟nin üzerine çıkar ki, mütevazı plastik kaplı seralarda ürünü hava koĢullarından korumayı gerektirir. Kesme çiçek üretiminin %95‟i ihraç edilir. Ülke 50 değiĢik çeĢidin üzerinde ürünü ihraç eder (Batt, 2000, s. 53). Kolombiya çiçeklerinin 2002 temel ihraç pazarları karanfil ve gül için Tablo 2.7‟de

gösterilmiĢtir.

Kolombiya karanfilleri dünyada rekabet üstünlüğüne sahiptir ve kalite ölçümünde Kolombiya karanfillerinin nitelikleri temel alınır (Colombian Flowers 1999 aktaran Batt, 2000, s. 53). Güller de ihracatta önemli bir paya sahiptir. Çiçek endüstrisi diğer çiçekler grubunda en hızlı büyüyen üretim dalıdır. 2008-2009 ve 2010‟da Kolombiya‟nın tüm dünyaya yapmıĢ olduğu ihracatın verileri Tablo 2.8‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 2.7 2002 Kolombiya Çiçek Ġhracatı (1000 €)

Ġhraç Ülkeleri Karanfil ihracatı

( €) Gül ihracatı (€) Toplam ihracat (€) Ülkelerin toplam ihracattaki payı

ABD 114 171.7 576.1 81 Kanada 7.7 6 18.9 3 Ġngiltere 26.7 0.9 29.5 4 Hollanda 10 1.6 11.9 2 Ġspanya 6.8 3.3 10.8 2 Almanya 6.1 0.7 7.4 1 Porto Piko 0.9 1.7 6 1 Diğer ülkeler 27.5 18.4 50.8 7 TOPLAM 199.7 204.3 711.4 100 Kaynak: Wijnands, 2005, s. 61

Kaynak: AIPH, 2011, s. 106

Kolombiya çiçeklerinin temel pazarı ABD ve Kanada olup, ihracatının %80-90‟ını kapsar (Batt, 2000, s. 53). Dağıtım sistemini Kolombiya çiçek ihracatçıları örgütler. Çiçek ihracat endüstrisi gücünü Amerikan paydaĢlarından alır. Çiçekler sabah erkenden toplanır, paketlenir, üç saatlik bir uçuĢ ile öğle üzeri Miami‟ye ulaĢtırılır ve öğleden sonra ithalatçının soğuk hava deposunda olur. Çiçekler neredeyse mükemmel Ģartlarla yerine varır; sadece gönderim öncesi havaalanına varıncaya kadar soğuk hava için zorlanırlar. Havaalanı sonrası ise soğuk havalı kamyonlarla sevkiyat yapılır. Miami‟ye varıĢta kalite kontrolü ithalatçı tarafından yapılır ve satıĢa yönlendirilir.

2.1.4.2 Artan Rekabetin Getirdiği DeğiĢimler

Kolombiya yakın geçmiĢte diğer Latin Amerika ülkelerinin artan rekabeti ile karĢı karĢıya gelmiĢ, Kuzey Amerika kıtasındaki çiçek ithalat pazarı için yarıĢmıĢtır (Aimone, 1998 aktaran Batt, 2000, s. 53). Kendi pazar payını belirleyip koruma çabalarına rağmen, Meksika, Kosta Rika ve Ekvator‟dan gelen saldırgan rakipler, Kolombiya‟nın gelenekselleĢmiĢ hâkimiyetini tehdit etmiĢtir. Bu ülkeler rekabet üstünlüklerini pazara daha yakın olmalarından ve Kolombiya‟dan daha iyi üretim yapabilen Ekvator rakım seviyesine sahip olma avantajından almaktadırlar. %20‟nin üzerindeki yıllık enflasyon, üretim maliyetinde %55‟i geçen iĢçilik, Kolombiya Pezosunda %17 değer kaybı ile Kolombiya‟da çiçek üretim maliyetleri artmakta ve gerçek getiriler azalmaktadır. Ayrıca, devletin narkotikle mücadelede söz verdiği halde baĢarısız olması, Kolombiya çiçeklerinin ABD için tercih edilebilir olma hususunu tehdit etmektedir. GeçmiĢe yönelik damping2 iddialarının sürekliliği, Kolombiya çiçek endüstrisinin itibarını zedelemektedir (Luxner,

1997 aktaran Batt, 2000, s. 54). ABD‟nin Kolombiya‟dan çiçek ithalatına getirmiĢ olduğu zorlayıcı vergiler, Ascolfloras‟ın (Kesme Çiçek Ġhracatçılar Birliği-The Association of Cut Flower Exporters) kurulmasının sebebidir. Ascolflores navlun ücretlerinde üyeler adına

2

Ülkenin iç pazar fiyatının altında haksız rekabet yaratan fiyat indirimi

Tablo 2.8 Kolombiya’nın 2008-2009-2010 Yılı Toplam ve Ülkeler Bazında Ġhraç Değerleri ve 2008-2009 Karanfil Ġhracatı (€:1.000)

2008 Yılı Ġhracatı 2009 Yılı Ġhracatı 2010 Yılı Ġhracatı Standart Karanfil Ġhracat Grubu 70,89 89,63

Sprey Karanfil Ġhracat Grubu 38,07 44,55

ABD ve Kanada 668,35 683,85 731,21

AB Ülkeleri 84,21 37,46 158,66

Rusya 42,12 30,79 45,71

pazarlık yapar, Miami‟de soğutma-depolama hizmeti veren Ģirketi yönetir. Kolombiya çiçeklerinin damping iddiaları, çalıĢan haklarının ihlal edilmesi ve çevreye zarar vericiliğini savunma ve yönetmede Ascolflores bugün oldukça aktiftir.

Birlik ayrıca sermaye temini, eğitimde süreklilik, sosyal iyileĢtirme programları ve endüstriye bilgi aktarımı hususlarını düzenlemektedir (Batt, 2000, s. 54). Kolombiya çiçek yetiĢtiricileri ve lider toptancılar satıĢları arttırmak için Amerikan pazarındaki perakendecilerin eğitilmesi hususuna önem vererek hasat sonrası bakım ve muhafaza ve çiçek çeĢitlerinin tanıtımına yönelik eğitim seminerleri düzenlerler. Genel teĢvik uygulaması Kolombiya Çiçek Konseyi (Colombian Flower Council) tarafından Society of American Florists (SAF) ile iĢbirliği içinde yapılır. Çiçek ihraç endüstrisini geliĢtirme giriĢimlerine Kolombiya hükumeti de düĢük faizli ödünç vermeler, doğrudan vergi iyileĢtirmeleri, üretim safhasında kullanılan ve ithal edilen girdilerin ithal vergilerinde belirgin indirimlerle destek vermekle beraber, ABD‟nin damping iddiasıyla teĢvikler ölçeğe bağlanmıĢ, bu da Kolombiya çiçek ihracatçılarını azaltarak birkaç taneye indirmiĢtir. Kenya‟dan farklı olarak, Kolombiya‟nın son on yıllık ihracat artıĢı düĢmüĢtür. Ekonomik performans kavramı kaybolmuĢtur. Batt (2000) Kolombiya‟nın rekabetçi gücünü Ġsrail ve Hollanda‟nın altında değerlendirmektedir.