4.3. Veri Toplama Araçları
4.3.2. Kelime Türetme Becerisi Testi
Öğrencilerin kelime türetme becerilerini belirlemeye yönelik olarak kullanılan “Kelime Türetme Becerisi Testi” öğretimi hedeflenen yapım eklerinden hareketle öğrencilerin türetmesi beklenen kelimeleri üretip üretmediklerini tespit etmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Bu testin hazırlanması aşağıda detaylandırılan aşamalarda gerçekleştirilmiştir:
1. Yapım eki öğretiminin kelime türetme becerisi üzerindeki etkisini ölçmek amacıyla hazırlanan testin ilk aşamasında öncelikle 25 adet kelime türetme becerisi kazanımı oluşturulmuştur. Daha sonra bu kazanımlar doğrultusunda her kazanım için 4’er soru yazılarak 25’er sorudan oluşan 4 adet denemelik kelime türetme becerisi başarı testi hazırlanmıştır.
2. Her biri 25’er sorudan oluşan 4 denemelik test “soru-kazanım, soru-cevap, soru- çeldirici ve soru-dil düzeyi uyumları” bakımından Türkçe eğitimi anabilim dalında görev yapan 5 öğretim üyesinin incelemesine sunulmuştur. İnceleme sonrasında soru- çeldirici açısından uygun olmadığı belirtilen 2 soru, soru-çeldirici açısından uygun olmayan 2 ve soru-dil düzeyi açısından uygun olmadığı raporlanan 4 soru öneriler doğrultusunda yeniden düzenlenmiş ve deneme formları geçerlik-güvenirlik çalışmaları için ön uygulamaya tabi tutulmuştur.
3. Soruları cevaplama süresi ve öğrenci verimliliği dikkate alınarak birbirini izleyen iki günde gerçekleştirilen sınav C1 düzeyini tamamlamak üzere olan 100 öğrenciye uygulanmış, sonuçlar madde güçlüğü ve madde ayırt ediciliği bakımından incelemeye alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda 21 farklı sorunun ayırt edicilik ve güvenirlik bakımından uygun olmadığı ortaya çıkmıştır. Puanlama kolaylığı ve eşit ölçüm amacıyla kelime hazinesi başarı testi hazırlanırken belirlenen 25 kazanımın her birine
104
3’er soru ayırmak için ayırıcılık indeksi diğerlerine göre daha düşün olan 4 soru daha testten çıkartılarak 75 soruluk başarı testi oluşturulmuştur. Aşağıdaki tabloda kelime türetme becerisi başarı testinin madde analizi sonuçları gösterilmiştir:
Tablo 15 Kelime Türetme Becerisi Başarı Testi Madde Analizi Sonuçları
Soru Pj Rjx Rj Soru Pj Rjx Rj Soru Pj Rjx Rj
1 ,81 ,37 ,14 26 ,85 ,30 ,10 51 ,76 ,33 ,14 2 ,70 ,44 ,20 27 ,74 ,37 ,16 52 ,65 ,40 ,19 3 ,83 ,33 ,12 28 ,83 ,33 ,12 53 ,70 ,37 ,17 4 ,39 ,78 ,38 29 ,43 ,70 ,35 54 ,33 ,67 ,31 5 ,72 ,48 ,22 30 ,76 ,40 ,17 55 ,70 ,44 ,20 6 ,61 ,40 ,20 31 ,65 ,33 ,16 56 ,57 ,33 ,16 7 ,37 ,59 ,29 32 ,40 ,67 ,33 57 ,33 ,52 ,24 8 ,39 ,40 ,20 33 ,43 ,40 ,20 58 ,35 ,33 ,16 9 ,72 ,33 ,15 34 ,76 ,33 ,14 59 ,59 ,37 ,18 10 ,28 ,33 ,15 35 ,31 ,40 ,19 60 ,28 ,33 ,15 11 ,33 ,44 ,21 36 ,39 ,56 ,27 61 ,32 ,40 ,19 12 ,35 ,56 ,26 37 ,39 ,63 ,30 62 ,33 ,52 ,24 13 ,39 ,40 ,20 38 ,44 ,52 ,26 63 ,35 ,40 ,19 14 ,31 ,33 ,15 39 ,35 ,40 ,19 64 ,33 ,37 ,17 15 ,29 ,44 ,20 40 ,33 ,52 ,24 65 ,29 ,44 ,20 16 ,52 ,52 ,26 41 ,57 ,63 ,31 66 ,48 ,59 ,30 17 ,33 ,37 ,17 42 ,37 ,44 ,21 67 ,31 ,33 ,15 18 ,26 ,37 ,16 43 ,31 ,40 ,19 68 ,31 ,48 ,22 19 ,46 ,56 ,28 44 ,48 ,52 ,26 69 ,43 ,48 ,24 20 ,28 ,40 ,18 45 ,35 ,56 ,26 70 ,30 ,44 ,20 21 ,20 ,40 ,16 46 ,24 ,48 ,21 71 ,24 ,48 ,21 22 ,24 ,40 ,17 47 ,28 ,33 ,15 72 ,30 ,52 ,24 23 ,46 ,56 ,28 48 ,52 ,44 ,22 73 ,43 ,56 ,27 24 ,35 ,40 ,19 49 ,37 ,37 ,18 74 ,33 ,37 ,17 25 ,31 ,40 ,19 50 ,35 ,40 ,19 75 ,35 ,40 ,19
4. Madde analizlerinden sonra 3 bölüm ve 75 sorudan oluşan test ortalama güçlük, ortalama ayırt edicilik ve güvenirlik bakımından incelenmiş ve sonuçları aşağıdaki tabloda sunulmuştur:
105
Tablo 16 Kelime Türetme Becerisi Başarı Testi Genel Analizi Sonuçları
Aritmetik Ortalama
Ortalama
Güçlük Ayırt Edicilik Ortalama Standart Sapma Varyans Kr-20
I. Bölüm 10,944 0,438 0,557 5,902 34,830 0,883
II. Bölüm 11,926 0,477 0,540 6,036 36,439 0,886
III. Bölüm 10,389 0,416 0,546 5,797 33,608 0,871
Tablo incelendiğinde Kelime Türetme Becerisi Başarı Testi birinci bölümünün ortalama güçlüğü 0.44, ikinci bölümünün 0.48, üçüncü bölümünün ise 0.42 şeklinde belirlenmiştir. Üç bölüm birlikte ele alındığında testin orta güçlükte olduğu görülmektedir. Başarı testinin ortalama ayırt ediciliği ise birinci bölüm için 0.56, ikinci bölüm için 0.54, üçüncü bölüm içinse 0.55 olarak tespit edilmiştir. Son olarak testin güvenirliğini gösteren Kr-20 değeri sırasıyla 0.88, 0.89 ve 0.87 olarak hesaplanmıştır. Bu değerler testin araştırmada kullanılabilecek nitelikte ve güvenilirlikte olduğunu göstermektedir. Yukarıda analiz sonuçları verilen testin ölçtüğü kazanım ve kelimeler ile karşılık geldiği sorular aşağıdaki tabloda verilmiştir:
Tablo 17 Kelime Türetme Becerisi Başarı Testinde Ölçülen Kazanım ve Kelimeler
Kazanım Ölçülen Kelimeler Kelime Sayısı Soru
No +CA ekini kullanarak isim kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Korkusuzca, Çocukça, Kısaca, Bence, Özgürce, Dikkatlice 6 1, 26, 51 +CI / +CU ekini kullanarak isim kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Fırsatçı, Pazarcı, Yolcu, Şüpheci, Kiracı, Gerçekçi, Oyuncakçı, Şikâyetçi, Çorbacı 9 2, 27, 52 +CIk / +CUk ekini kullanarak isim kök
ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir.
Birazcık, Sözcük, Kitapçık, Damlacık,
Gölcük 5
3, 28, 53 +DAş ekini kullanarak isim kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Vatandaş, Yoldaş, Meslektaş, Yurttaş, Çağdaş 5
4, 29, 54 +lI / +lU ekini kullanarak isim kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Bilgili, Dertli, Duygulu, Umutlu, Kaliteli, Kaygılı, Uzaylı 7 5, 30, 55 +lIk / +lUk ekini kullanarak isim kök
ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir.
Uzaklık, Çocukluk, Pazarlık, Sözlük, Hazırlık, Birlik, Düzlük, Kısalık, Kiralık, Gerçeklik, Ağırlık, Yenilik, Yağmurluk
13
6, 31, 56
+(I)ncI / +(U)ncU ekini kullanarak isim kök
ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Birinci, İkinci, Yüzüncü, Sonuncu, Kaçıncı 5
7, 32, 57
106 +sAl ekini kullanarak isim kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Yaşamsal, Duygusal, Bireysel, Mevsimsel, Bedensel 5 8, 33, 58 +sIz / +sUz ekini kullanarak isim kök
ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir.
Deneyimsiz, Şüphesiz, Umutsuz, Rahatsız,
Zararsız, Sonsuz 6
9, 34, 59 –Ak ekini kullanarak fiil kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Sığınak, Durak, Kayak, Yatak, Dönek, Kaçak 6 10, 35, 60 –ç ekini kullanarak fiil kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Gülünç, Bilinç, Kıskanç, Direnç, Kazanç 5 11, 36, 61 –GAn ekini kullanarak fiil kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Kırılgan, Kaygan, Üçgen, Saldırgan, Doğurgan 5 12, 37, 62 –GI ekini kullanarak fiil kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Vurgu, Bilgi, Kaygı, Yazgı, Övgü, Sevgi, Vergi 7 13, 38, 63 –GIn / –GUn ekini kullanarak fiil kök
ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir.
Kızgın, Durgun, Bilgin, Üzgün, Keskin,
Sıkkın, Düzgün, Yangın, Yorgun, Gezgin 10
14, 39, 64 –I / –U ekini kullanarak fiil kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Koşu, Gezi, Yarı, Doğu, Yapı, Dolu, Yazı 7 15, 40, 65
–(y)IcI / –(y)UcU ekini kullanarak fiil kök
ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir.
Öldürücü, Yazıcı, Üzücü, Gezici, Yıkıcı, Yönetici, Sıkıcı, Yaratıcı, Yapıştırıcı, Sürücü
10 16, 41, 66
–k / –(I)k / –(U)k ekini kullanarak fiil kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Kapak, Yarık, Açık, Soğuk, Tükürük 5 17, 42, 67
–m / –(I)m / –(U)m ekini kullanarak fiil kök
ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Üretim, Durum, Yıkım, Yarım, Kesim, Yönetim, Anlam, Yaşam, Giyim 9 18, 43, 68 –mAn ekini kullanarak fiil kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Danışman, Göçmen, Rekortmen Yönetmen, Kameraman, 5 19, 44, 69
–tI / –tU / –(I)ntI / –(U)ntU ekini kullanarak
fiil kök ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir.
Görüntü, Üzüntü, Gezinti, Yıkıntı, Kesinti, Sıkıntı, Takıntı, Çıkıntı, Çalıntı 9
20, 45, 70 +Al ekini kullanarak isim kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Azalmak, Düzelmek, Daralmak, Yönelmek, Çoğalmak 5 21, 46, 71 +l ekini kullanarak isim kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir. Sivrilmek, Kısalmak, İncelmek, Küçülmek, Yükselmek 5 22, 47, 72 +lA ekini kullanarak isim kök ve
gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir.
Sıralamak, Pazarlamak, Yollamak, Hazırlamak, Kiralamak, Cevaplamak, Fırçalamak, Kilitlemek
8 23, 48, 73
+lAn ekini kullanarak isim kök ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir.
Öfkelenmek, Dertlenmek, Hazırlanmak, Duygulanmak, Şüphelenmek, Umutlanmak, Borçlanmak, Kirlenmek, Arızalanmak
9 24, 49, 74
+lAş ekini kullanarak isim kök ve gövdelerinden yeni kelimeler türetebilir.
Yardımlaşmak, Çocuklaşmak, Sözleşmek, Dertleşmek, Gerçekleşmek, Bayramlaşmak, Uzmanlaşmak, Gençleşmek, Birleşmek
9 25, 50, 75
TOPLAM KELİME SAYISI: 175
Bu test kapsamında ölçülen kelimelerden 170 tanesi daha önce belirtildiği üzere dil öğretim setlerinde yer alan sözcüklerden oluşturulmuş kelime havuzundan, 5 kelime ise bu havuzun dışında yer alan ancak sıklıkla karşılaşılan kelimelerden seçilmiştir. Başarı
107
testinde ölçülen kelimelerin havuzdaki yapım ekleriyle üretilen toplam kelimelere oranı %12 olarak hesaplanmıştır. Bu oranın başarı testi için yeterli bir örneklem oluşturduğu düşünülmektedir.