KDV‟nin Mükellefi

Ġngiltere‟de KDV mükellefiyeti KDVK‟nın 3. maddesinde düzenlenmiĢtir. Buna göre (Value Added Tax Act 1994, mad.3);

Bu yasa altında kayıtlı olan bir kiĢi (kadın veya erkek) yine bu yasa açısından vergi mükellefidir.

Kayıtlı olan kiĢiler tarife 1 den 3A‟ya kadar sayılmıĢtır. (Örneğin; 1 yılın sonunda vergiye tabi malzeme değeri 55.000 sterlini aĢanlar).

Bu tarifelerden herhangi birinde kayıtlı olan kiĢiler komisyonlar tarafından tutulan tekbir kayıtla tescil edilir.

Komisyon yönetmeliklerle herhangi bir kiĢinin kayıtlı olduğu çizelgede değiĢiklik yapabilir.

Bu noktada KDVK uyarınca kaydedilmiĢ veya kaydedilmesi gerekli olan ve vergiye tabi teslim veya ifalarda bulunan, yahut bulunmaya niyetlenen bir Ģahıs vergi mükellefi olarak kabul edilmektedir.

4.3.1.2. KDV’nin Konusu

Ġngiliz KDVK‟nın 1. maddesine göre; kanun ve kanuna ek tablolardaki hükümler gereğince birleĢik krallık hudutları içinde, kanun kapsamına giren malların teslimi ve hizmetlerin ifası ile malların ülkeye ithalinde KDV uygulanır. Vergiye tabi mallarda KDV, mevzuatta aksine bir hüküm olmadıkça Ġngiltere içinde vergiye tabi Ģahıslar tarafından kullanılan bütün mal ve hizmetleri konu almıĢtır.

KDV‟nin kapsamı yine KDVK‟nın KDV oran ve hesaplama baĢlıklı kısmında açıklamıĢtır. Buna göre KDV, KDVK hükümlerince uygulanacaktır. Bu noktada (Value Added Tax Act 1994, mad. 1);

Ġngiltere‟de mal veya hizmet tedariki üzerinden, Diğer üye ülkelerden satın alınan mallar üzerinden,

Üye devletler dıĢındaki ülkelerden ithal edilen mallar üzerinden, KDV alınır.

166 Malların teslimi ve hizmetin ifası terimlerinden ne anlaĢılacağı Ġngiliz KDVK‟nın 1. maddesine ve bu maddenin 5 no.lu bendi hükmü uyarınca Kanun‟a ek 2 no.lu tabloda belirtilmiĢtir. Buna göre;

Malların teslimi, onların her ne surette olursa olsun istihlakini, kiraya verilmesini, hediye edilmesini veya borç verilmesini ihtiva eder. Fakat hizmetlerin ifası, bir menfaat karĢılığı olarak yapılmamıĢsa terim kapsamına girmez.

Eğer bir Ģahıs diğer bir kimsenin mallarını kullanmak veya iĢleme tabi tutmak suretiyle mal imal ediyorsa bu halde hizmet ifası değil mal teslimi söz konusudur.

Isıtma, soğutma ve havalandırma ile her türlü enerjinin tüketimi ve kullanılması hizmet ifası değil mal teslimi sayılacaktır.

Mükellefe ait mal ve hizmetlerin iĢin ifası esnasında kendisinin veya müstahdemlerinin Ģahsi ihtiyacı için kullanılması halinde onlar iĢ esnasında teslim edilmiĢ sayılacaklardır.

Mükellef tarafından, bizzat iĢin ifası esnasında temin veya imal edilen malların, kendisine ait borçların ödenmesinde kullanılması da teslim sayılacaktır.

21 yılı aĢan belli süreli arazi kiralamalarında alınan ücretin hibesi, transferi ve tedrici bu kanunun uygulamasında teslim sayılacaktır.

Kanun‟daki hükümlere bağlı olmak Ģartıyla, Hazine genel tebliğ çıkarmak suretiyle herhangi bir muamelenin mal teslimi veya hizmet ifası olup olmadığını tayin edebilir.

Yine Kanun‟daki hükümlere bağlı kalmak kaydıyla, mal teslimi olmayan fakat herhangi bir hakkın kısmen veya tamamen hibe, transfer veya terki gibi para karĢılığı yapılan iĢlemler hizmet ifası sayılmıĢtır.

4.3.1.3. KDV’de Vergiyi Doğuran Olay

KDV‟de vergiyi doğuran olay, malların teslimi ve ithali ile hizmetlerin ifasıdır. Vergi doğuran olayların tamamlanması için gerekli Ģartlar ile teslim yeri kavramları KDVK‟da açıklanmıĢtır.

167 1147 no.lu genel tebliğde yer alan 700 no.lu genel izahname de, malların teslimi ve hizmetlerin ifasında vergi, “vergi noktası” denilen belli bir anda vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi ile hukuken doğar ve geçerlilik kazanır.

Vergi doğuran olay esas itibariyle menkul mallarda malların alıcıya teslimi veya gönderilmesi, gayrimenkullerde ise alıcının istifadesine sunulmasıdır (BoĢgelmez, 1977:38). Vergi doğuran olayın tespitinde fatura ve ödeme tarihleri dikkate alınmaktadır.

4.3.1.4. KDV’de Ġstisnalar

Ġngiliz KDV sisteminde istisnalar KDVK‟nın 2. bölümünde, yardımlar, istisnalar ve iadeler baĢlığı altında belirtilmiĢtir. Ġstisnaya konu olan iĢlem, hizmet ve teslimler kanunun 9. kısmında açıklanmıĢtır. Buna göre;

Bahis, oyun ve piyangolar (Örnek: Bahis veya Ģans oyunlarından herhangi birini oynamak için tesislerin sağlanması) ,

Eğitim (Örnek: Mesleki eğitim, sınav hizmetlerinin sağlanması),

Finans (Örnek: Konusu, transfer veya makbuz veya paraya dayalı herhangi bir iĢlem, para güvenliği, düzenli para ödemeleri olan iĢlemler KDV‟den istisnadır),

Fon yardımı,

Sağlık ve refah (Örnek: Ġnsan kanı ve kandan elde edilen teropatik amaçlı bulgular),

Sigorta (Örnek: Sigorta iĢ akıĢı tarafından sigorta veya reasürans126 sağlanması),

Altın yatırımı,

Arazi (Örn: Bir bina veya yeraltı inĢaatı, hibeden sonra en az 3 yılda tamamlanırsa KDV‟den istisnadır),

Posta hizmetleri (Örnek: Posta Servisi tarafından posta paketlerinin taĢınması),

Spor, spor yarıĢmaları ve beden eğitimi (spor yarıĢmasında elde edilen ödül).

126

168

4.3.1.5. KDV Matrahı, Oranı ve Beyanı

Verginin matrahı Ġngiliz KDVK‟nın 10. ve 11. maddelerinde açıklanmıĢtır. 10. maddede ülke içinde malların teslimi ve hizmetin ifasında, 11. madde de ise ithal edilen malların tesliminde söz konusu olacak matrah açıklanmıĢtır.

Prensip olarak KDV‟nin matrahı malı satın alan veya hizmetten istifade eden kimsenin onun için ödeyeceği meblağdır. Teslim veya ifanın para karĢılığında yapılması halinde bu kaide geçerlidir. Ödenecek meblağın standart veya “0” nispette vergiye tabi mal ve hizmetlerin karĢılığını teĢkil etmesi halinde bu meblağ her iki nispet için ayrı matrahlar göstermek üzere adil ve makul ölçüler dahilinde bölünmelidir (BoĢgelmez, 1977: 61).

Ġngiltere‟de üç tane KDV oranı mevcuttur. Bunlar %0, %5 ve %20 KDV oranlarıdır. %5127

ve %0128 KDV oranları indirilmiĢ KDV oranlarıdır

(https://www.gov.uk/rates-of-vat-on-different-goods-and-services).

Ġngiltere‟de KDV sisteminde oranlarla ilgili dikkat çeken iki önemli uygulama bulunmaktadır. Bunlardan ilki indirimli oran uygulamasıdır (Value Added Tax Act 1994, mad.29). Bazı mal veya hizmetlerde indirimli oran uygulanmaktadır. Ġndirimli KDV oranı %5 olarak tespit edilmiĢtir. Ġndirimli orana tabi olan mal veya hizmetler KDVK‟nın 7A listesinde yer almıĢtır ve 7 gruba ayrılmıĢtır. %5 indirimli KDV oranı uygulanan mal veya hizmetler (Value Added Tax Act 1994, 7A);

Yurt içi yakıt ve enerji tüketimi, Enerji tasarrufu sağlayan malzemeler,

Isıtma donanımı, güvenlik ürünleri ve gaz temini, Kadın sıhhi ürünleri,

Çocuk koltukları,

Konut dönüĢümleri (kentsel dönüĢüm), Yenileme ve konut değiĢikliği,

Ģeklinde sıralanabilir.

Ġkinci önemli uygulama ise “0” KDV oranıdır129_{. KDVK‟nın 8 sayılı listesinde} “0” KDV oranına sahip mal veya hizmetler sayılmıĢtır. Bu noktada “0” KDV‟li ürünler

127 _{Yerli yakıt örnek gösterilebilir.} 128

169 16 grupta toplanmıĢtır. Bunlar (Value Added Tax Act 1994, 8.liste ve https://www.gov.uk/rates-of-vat-on-different-goods-and-services);

1. Grup: Yiyecekler; Ġnsanların yaĢamlarını devam ettirmelerini sağlayan gıdalar (Dondurma, buz Ģekerler, soda bu gruba girmez).

2. Grup: Su ve kanalizasyon hizmetleri130. 3. Grup: Kitaplar131.

4. Grup: Görme engelliler için konuĢan kitaplar ve yine görme engelliler için kablosuz setler.

5. Grup: Bina inĢaatlarında. 6. Grup: Korumalı binalar. 7. Grup: Uluslararası Hizmetler. 8. Grup: TaĢıma.

9. Grup: Karavan ve yüzen evler. 10. Grup: Altın.

11. Grup: Banknotlar.

12. Grup: Ġlaç, Ecza ve engellilere yardımlar.

13. Grup: Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında yapılan ithalat ve ihracat. 14. Grup: Sağlık hizmetleri

15. Grup: Hayır kurumları. 16. Grup: Ayakkabı ve giyim.

Genel olarak bakıldığında “0” KDV oranı uygulanan mal veya hizmetler bireylerin yaĢamlarını devam ettirecek niteliktedir. Engellilere, hayır kurumlarına ve sağlığa yönelik “0” KDV uygulanması yazılı bir Anayasası olmadığı yönünde kimi zaman eleĢtirilen Ġngiltere‟nin hukuk devleti ve dolayısıyla insan faktörüne verdiği önemi göstermektedir.

Ġngiltere‟de KDV beyannameleri üç ayda bir doldurulmaktadır. Ödemeler beyanname verildikten sonra 15 gün içerisinde yapılmaktadır.

129 _{Ġlerleyen baĢlıklarda Türkiye açısından bir öneri olarak sunulacak olan KDV yapısı açısından} Ġngiltere‟deki “0”KDV oranı uygulaması büyük önem taĢımaktadır.

130

Türkiye‟de sudan %18 KDV alınmaktadır. Bu noktada Ġngiltere‟deki uygulama iyi bir örnek teĢkil etmektedir.

131 _{BeĢeri sermayeye yatırım sadece zorunlu harcamalardan KDV‟nin kaldırılmasıyla sağlanmaz. Aynı} zamanda kültürel kalkınmanın sağlanması için bir takım teĢvikler yapılmalıdır. Ġngiltere‟deki mevcut bu uygulama iyi bir örnek teĢkil etmektedir.

170