daha önceden sahip olduklar bilimsel olmayan inanlar ve köklemi fikirlerle karlatrrlar. Bu karlatrmalar sonucunda ortaya çkabilecek çelikilerle yüzlemeleri salandnda, kavramsal yanl anlamalar ortaya çkar. Örenciler, bu çelikilere bir çözüm üretmek amacyla yanl ve zayf modeller gelitirirler. Bunun bir sonucu olarak, örenciler, daha önceden sahip olduklar kavramlara ilikin kuku duymaya balarlar.
4. Konuulan Dilden Kaynaklanan Kavram Yanlglar: Bu tip kavram yanlglarnn
kayna bir kelimenin gündelik yaamda farkl, bilimsel balamda farkl bir anlamda kullanlmasdr. Fizikte ve gündelik yaamda ayr ayr anlamlarda kullanlan “i” kavram buna örnek olarak verilebilir.
5. Gerçeklere Dayanan Kavram Yanlglar: Yanl olan ve genellikle çok küçük yata
örenilip yetikinlik boyunca da sorgulanmadan sürdürülen bilgiler bu kapsamda ele alnmaktadr. Örnein, “Ayn yere asla ikinci kez yldrm dümez.” fikri yanl olmasna ramen, bu düünce birçok öretmen ve örencinin inanç sisteminde gizli olabilir.
Skelly ve Hall (1993) yanl kavramalar, deneyimsel (experiential) ve öretimsel (instructional) olmak üzere iki ana grupta toplamlardr. Deneyimsel yanl kavramalar, kiilerin günlük deneyimlerine dayanan yanl kavramalardr ve bunlar alternatif kavramalar, sezgisel kavramalar ve saf kavramalar olarak da ifade edilebilir. Öretimsel yanl kavramalar ise, kendi kendine örenmeyi de kapsayan snf içi ya da d baz öretimsel etkinlikler sonucunda oluurlar (Skelly ve Hall, 1993’ten aktaran Nakibolu, 2006: 200).
Yukarda yaplan ilk snflandrmadaki yerlemi eski fikirler, bilimsel olmayan inançlar ve gerçeklere dayanan kavram yanlglar birer deneyimsel yanl kavrama türü olarak, kavramsal yanl anlamalar da öretimsel yanl kavrama türü olarak kabul edilebilir (Nakibolu, 2006).
Kavram yanlglar, anlaml ve kalc örenmeyi engeller. Pek çok öretim yöntemi örencilerde kavramsal deiimin gerçeklemesi konusunda yetersiz kalmakta, örencileri ezbere yönlendirmekte, tanmlama, açklama ve tahmin yürütme gerektiren konularda örencilerin kavram yanlglarna sahip olmalarna engel olamamaktadr (Geban ve Ertepnar, 2001: 35). Bu nedenle, kavram yanlglarnn giderilmesi için gelitirilen yöntemler ve yaplan aratrmalar, Fen öretimi açsndan büyük önem tamaktadr.
Örencilerin kavramlar veya çevrelerindeki olaylar bilim adamlarnn kabul ettiklerinden farkl bir ekilde açklamalar olarak tanmlanan yanl kavramalarn olumamas için derslerde anlaml örenme gerçekletirilmeye çallmaldr. Anlama düzeyinde örenme ilk defa Ausubel tarafndan incelenmi ve bu örenme, anlaml örenme olarak adlandrlmtr. Anlaml örenme, örencilerin zihinlerinde var olan kavramlarla yeni kavramlarn ilikilendirilmesi olarak tanmlanmaktadr (Köseolu ve dier., 2003: 59-60). Kavramsal deiim stratejileri, anlaml örenmenin gerçeklemesini ve bilimsel olarak kabul edilen kavramlarn, kavram yanlglarnn yerini almasn salar (Geban ve Ertepnar, 2001: 37).
Kavramsal Deiim
Örencilerin yanl bilgilerinin doru olanlarla deitirilmesi kavramsal deiim olarak adlandrlmaktadr (Ayas ve dier., 2005: 83). Kavram yanlglarnn giderilmesi ve anlaml örenmenin gerçekletirilebilmesi için, mevcut bilgilerin gözden geçirilmesi ve yeni bilgilerle uyum salamak amacyla bu yanl bilgilerin deitirilmesi gerekir ki bu süreç, kavramsal deiim sürecidir (Smith, Blakeslee ve Anderson’dan aktaran Canpolat ve Pnarba, 2002: 60).
Yaplandrmac örenme yaklamna dayandrlarak Posner, Strike, Hewson ve Gertzog (1982) tarafndan gelitirilen kavramsal deiim modeline göre, örencilerin öncelikle var olan kavramlarn yetersiz bulmalar (var olan bilgilerinden bir tatminsizlik duymalar), ikinci olarak yeni kavram anlalr, üçüncü olarak mantkl (kabul edilebilir), ve son olarak da faydal (kullanl) bulmalar gerekmektedir. Örenci, yeni bir kavram kabullenmeden önce, mevcut kavramlarnn yetersiz olduunun farknda olmaldr. Bu durum daha çok, yeni kavramn örencinin zihninde var olan bilgi yapsyla uyumamas sonucunda ortaya çkar. Örenciye, bu uyumazl gidermek için mevcut kavramlarnda köklü deiikliklerin olmas gerektii hissettirilmelidir. Yanl olan mevcut kavramlarn, doru olan yeni kavramlarla yer deitirebilmesi için, yeni kavramlarn kolayca anlalabilecek nitelikte olmas gerekir. Ayrca yeni kavram mantkl olmal, yani örencinin mevcut kavramlarnn neden olduu problemleri çözüme kavuturma kapasitesine sahip olmaldr. Yeni kavram, sadece önceki bilgilerin neden olduu problemleri çözmekle kalmayp, ayn zamanda örenciye, yeni bir bak açs kazandrabiliyorsa, yeni kavramn verimli olduu söylenebilir. Verimlilik, örencinin yeni bilgiyi karlat dier alanlara da uygulayabilmesini ifade etmektedir (Canpolat ve Pnarba, 2002: 61-63). Yeni kavram sözü edilen bu dört özellii de tayorsa zorluk çekilmeden örenilir. Aksine yeni kavram mevcut kavramlarla çeliiyorsa, kabul edilebilir ve anlaml olamaz (Chiu, Chou ve Liu, 2002; Duit ve Treagust, 2003). Bu durumda ya yeni kavram deitirilerek alnr ya da önceki kavramlar deitirilir. Yeni kavramn deitirilerek alnmas yanl kavramann gerçeklemesi anlamndadr ve istenilen bir durum deildir (Köseolu ve dier., 2003: 137). Örenciler mevcut kavramlarnn yetersizliinin farkna varmadkça ve yeni karlatklar bilgiyi kolay anlalr, mantkl ve daha ileri aratrmalar için tevik edici, yani verimli bulmadkça, mevcut kavramlarn deitirmeye kar direnç göstereceklerdir. Mevcut kavramlarn yetersiz kald fark edildiinde ise, mevcut bilgilerle yeni bilgiler arasnda bir uyumazlk, bunun sonucunda da, zihinsel karmaa meydana gelecektir. Mevcut bilgilerle yeni bilgiler arasndaki uyumazln örenci tarafndan dikkate alnmas, örenciyi kavramsal deiime hazrlar. Bilgiler arasndaki uyumazlk ne kadar dikkate alnrsa, mevcut bilgilerin yetersizliinin de o kadar farkna varlr ve sonuçta kavramsal deiimin gerçeklemesi o kadar mümkün olur (Posner ve dier., 1982’den aktaran Canpolat ve Pnarba, 2002: 64).
Kavramsal Deiim Stratejileri
Fen öretiminde kavram haritas ve kavramsal deiim metni kullanm, belirlenmi kavram yanlglarnn giderilmesinde etkili olan tekniklerin banda gelir (Ölmez ve Geban, 2001: 172). Kavram yanlglarn gidermek için analojiler, zihin haritalar, kavram karikatürleri ve modeller de kullanlabilir.
Kavramsal Deiim Metinleri
Örencilerde kavramsal deiimin gerçekletirilmesinde kullanlan kavramsal deiim metinlerine örencilerin sahip olabilecekleri kavram yanlglar yazlr ve örencilere bu kavramlarn yetersizlii ve yanll vurgulanr. Öretmen, kendi deneyimlerinden faydalanarak ilgili konuda karlalan anlama zorluklarn da bu metne ekleyebilir. Örenciler bu ekilde inançlarnn hatal olduuna ikna edildikten sonra, doru kavram gerekli bilimsel açklamalarla ve örneklerle örencilerin anlayabilecei ekilde açklanr. Metinler üzerinde tek tek ya da grup halinde çalan örenciler kendi inandklaryla metinde verilenleri karlatrrlar ve düünürler. Böylece örencinin yanl inan dorusuyla deitirilmeye çallr. Kavramsal deiim metinleri genellikle konunun anlatlmas srasnda örencilere datlr ve bireysel olarak veya grup halinde incelemeleri istenir. Herkesin okuduundan emin olunduktan sonra snf tartmasyla örencilerin doru fikri kazanmalar salanr (Ayas ve dier., 2005: 83). Kavramsal deiim metinlerinde örencilere sorular yöneltilerek onlarn ön bilgileri aktif hale getirilir ve daha sonra bu ön bilgilerin yanl ve yetersiz olduu örencilere hissettirilir (Köseolu ve dier., 2003: 137).
Kavramsal deiim metinlerinde, örencilerin konuyla ilgili kavram yanlglarn aktif hale getirmek için bir soru sorulur. Daha sonra o konuyla ilgili yaygn kavram yanlglar belirtilerek bu bilgilerin neden yanl olduu açklanr. Böylece örenciler sahip olduklar kavram yanlglarn sorgulayarak, kendi bilgilerinin yetersizliini görürler. Ardndan konuyla ilgili yeni bilgiler açklanr, örnekler verilir (Pnarba ve Canpolat, 2002; Özmen ve Demirciolu, 2003). Özkan, Tekkaya ve Geban (2001: 193), kavramsal deiim metinlerinin daha fazla örnekler, benzetmeler, ekiller içermesinin ve böylece
içeriinin ders kitaplarndan farkllatrlmasnn örencilerin Fen Bilimleri alanndaki kavram yanlglarnn giderilmesindeki etkisini artracan belirtmilerdir.
Kavram Haritalar
Fen ve Teknoloji öretiminin temel amaçlarndan biri, kavramlarn örenilmesini ve kavramlar aras ilikilerin kurulmasn salamaktr. Kavramlarn örenilmesi, örencilerin var olan bilgileriyle yeni bilgiler arasnda anlaml ilikilerin kurulmasyla salanabilir. Örencilerin kavramlar aras ilikileri kurmalarn salayan ve konular bir bütünlük içerisinde alglamalar için kullanlan, farkl örenme tekniklerinden biri de kavram haritalamadr (Pekmez ve Balm, 2003; Balm ve dier., 2008). Kavram yanlglarn ortaya çkarmak ve gidermek için kullanlan tekniklerden biri olan kavram haritalama, kavramlar arasndaki anlaml ilikileri önermeler eklinde göstermeye yarayan ematik çizimler olarak tanmlanmaktadr (Novak ve Gowin, 1984). Kavram haritalar; bilgileri organize etmede; örencilerle kavramlarn anlamlarn tartmada; yanl anlamalarn, alternatif kavramlarn saptanmasnda ve giderilmesinde; üst düzey düünme becerilerini gelitirmede ve örenilenlerin deerlendirilmesinde kullanlabilir (Atasoy, 2002: 185). Bir konu ile ilgili kavramlar ve kavramlar aras ilikileri grafiksel olarak gösteren kavram haritalar, örencilerin kavramlar nasl algladklarn ve kavramlar aras ilikileri nasl kurduklarn anlamada, ön kavramlarn ve alternatif kavramlarn belirlemede ve kavramsal anlamalarn deerlendirmede kullanlan görsel bir araçtr (Kaya, 2003; Aydn, Balm ve Evrekli, 2007).
Kavram haritalama teknii, 1980’li yllarda Nowak ve Gowin’in Cornell Üniversitesi örencileriyle birlikte yürüttükleri bir aratrma projesi sonucunda gelitirilmitir. Kavram haritalama, örencilerin herhangi bir konuya ilikin kavram yanlglarn belirlemek için de kullanlabilen görsel bir tekniktir. Kavram haritalar, örencilerin eski bilgileriyle yeni bilgilerini birletirmelerine ve karmak düüncelerini organize etmelerine yardm edebilir (Zhao, 2003). Kavram haritalar, bireylerin sahip olduklar kavramlar ve önermelerle, yeni bilgileri ilikilendirerek bilgileri oluturmalar olarak tanmlanan anlaml örenmenin gerçekleebilmesini ve örencilerin kavramlar aras
ilikileri kurmalarn salar (Atasoy, 2002; Atasoy ve dier., 2003; Tekkaya, 2003; Bac Klç, 2003). Kavram haritalama, örencilerin daha önceki bilgileriyle ve yeni bilgileri ilikilendirebilmeleri bakmndan kullanl bir tekniktir (Gürdal, ahin ve Çalar, 2001). Kavram haritalama, anlaml örenmeyi arttrmaya yardmc olur (Tekkaya, 2003). Bir kavramn hem sözel hem de görsel olarak kaydedilmesinin, kavram hakknda bir eyler okunduunda kavramn zihinde hatrlanma olasln arttrd bilinmektedir (Yaln, 2004).
Kavram haritalarn elle ya da bilgisayar ortamnda hazrlamak mümkündür. Herhangi bir konuya ilikin kavram haritasn elle hazrlamak için, öncelikle o konuya ilikin tüm kavramlar kadn kenarna listelenir. Daha sonra, o kavramlar listesinden en genel veya üst kavram seçilerek kadn en bana yazlr ve bir kutucuk içerisine alnr. Daha sonra ise, bu kavrama ilikin ikincil kavramlar, bu kavramn aa ksmna yazlr ve bunlar da kutucuklar içine alnr. Ana kavramdan, bu alt kavramlara doru oklar çkarlr. Ana kavramla, alt kavramlar arasndaki oklarn üzerine, gerek görülürse ‘içerir’, ‘olabilir’ gibi koordinat kavramlar (balant ifadeleri) yazlabilir. Bu alt kavramlara ilikin daha alt kavramlar da ayn ekilde yazlarak kutucuklar içerisine alnr ve gerekli balantlar kurulur. Kavramlara ilikin belirli örnekler ya da açklamalar, kavram haritasnn alt ksmnda yer alabilir. Fakat örnekler, daireler ve kutular içinde gösterilmez. Kavram haritasnda, her kavram yalnzca bir defa yer alabilir. Kavram haritalarnn en önemli özellii, hiyerarik bir düzen içermesidir. Kavram haritalarn, zihin haritalarndan ayran temel fark da budur.
Kavram haritalar, bilgisayarda da hazrlanabilir. Fen ve Teknoloji Öretim Programnda, bilimsel düüncenin gelitirilmesinde ve uygulanmasnda bilgisayar gibi bilgi ve iletiim teknolojilerinin oldukça yararl olduu belirtilmektedir. Teknolojik araçlar kullanmak, Fen örenimini kolaylatrdndan, örenme ve öretme sürecinde mümkün olduu kadar bilgi ve iletiim teknolojilerinden faydalanlmaldr (Anonim, 2005). Kavram haritalarn bilgisayarda hazrlamay salayan program, Inspiration’dur. Inspiration, örencilerin örenmeyi örenmelerini desteklemek için kullanlabilir. Örenciler bu zihinsel arac, bililerindeki önemli kavramlar ve bu kavramlar arasndaki ilikileri
tanmlamak için kullanabilirler (Dabbagh, 2001). Inspiration programnn sahip olduu kütüphane sayesinde kavramlar ve fikirler deiik resimler ve figürlerle ifade edilebilir. Bunun, örencilerin kavramlarla ilgili bilgileri daha çok aklda tutmalarn salayaca düünülmektedir (Çava ve Pekmez, 2001).
ekil 1: “Hücre Bölünmeleri” Konusuna likin Olarak Hazrlanan Kavram Haritas Örnei
Zihin Haritalar
Zihin haritalama, kiinin kat üzerinde yaratc düüncelerini ortaya koyduu bir süreçtir. Zihin haritalama, beyne yol gösteren anahtar kelimelerle birlikte ilikiler ve kavramlar bir arada sunan bir tekniktir ve zihin haritalarnda konuyu kapsayc merkezi bir ekil, anahtar sözcükler, kodlar, semboller kullanlr (Ehrlich, 2001). Zihin haritalar, ilikili kavramlara balanan merkezi bir düünceden meydana gelir. Harita, merkezi bir düünce ve ona ilikin 5-10 ikincil kavramdan oluur. Bu kavramlarn her birine ilikin 5- 10 tane üçüncü düzey kavram da çizilebilir (Zhao, 2003). Zihin haritalar, kavramsal araçlar içinde en özgür ve en anlaml olandr (Kommers, 2002).
Zihin haritalama, örencilerin bilgilerini ve düüncelerini özgürce ifade etmelerini salayan görsel bir tekniktir. Bu teknik, konulara ilikin anahtar kavramlar ve kodlarn kullanlmas, konuyu ifade etmeyi salayan resim ve ekillerin yer verilmesi sayesinde, beynin hem sa, hem de sol lobunun kullanlmasn salar. Bu teknik, temelini Dr. Roger Sperry ve arkadalarnn beyinle ilgili çalmalarndan almtr. 1960’l yllarda Tony Buzan ve arkadalar, hem sol, hem de sa beyni kullanmay salayan bu teknii gelitirmilerdir.
Zihin haritalar, bireyin beyin hücreleri arasnda bilgi alveriini salamak için bilgiyi resimlerle ve simgelerle emalatrr. Bilginin emalatrlmas, düünceler aras ilikilerin daha iyi anlalmasna yardmc olur. Bilginin emalatrlmasnda yani görsel örenme ortamlarnn oluturulmasnda amaç; düünceleri berraklatrmak, anlamay güçlendirmek, yeni bilgilerle balantlar kurmak, yanl örenilen kavramlar düzeltmek, hatrlamay hzlandrmak ve yaplandrmac görüü destekleyen bir örüntü ile örencinin bilgiyi oluturmasn salamaktr (Kalayc, 2001). Belli bir bilgi yaps ile ilgili olarak akla gelenlerin bir ema içinde yer almas; o bilgi yapsnn, dier bilgi yaplar ile ilikilendirilmesini kolaylatrabilmekte ve o bilginin tüm boyutlaryla bir arada görülebilmesini salayabilmektedir (Keskinklç, 2009: 303).
Zihin haritalarnda örenen, konuyla ilgili tüm bildiklerini kada döktüünden kavramlar ve kavramlar arasndaki ilikileri bir bütün olarak görmek mümkündür. Örenciler, zihin haritalama tekniini, yaplandrmac yaklama göre düzenlenmi Fen dersi etkinliklerinde kullanmalar sayesinde bilgilerini ilikilendirerek balantlar kurarlar (Aydn ve dier., 2008). Zihin haritalar örencilerin zihinlerinde yaplandrdklar emalarn görsel bir ifadesi olduundan, örencilerin yanl anlamalarnn belirlenmesinde de önemli bir yere sahiptir. Ayrca zihin haritalarnn ekil ve sembollerle desteklenmesi, Fen dersindeki birbirine bal birçok kavramn hatrlanmasn kolaylatracaktr. Zihin haritalama teknii, derse girite örencilerin var olan bilisel emalarnn ortaya çkarlmasnda, dersler srasnda var olan bilgilerle gerekli balantlarn kurulmasnda ve ders sonunda oluan yanl anlamalarn belirlenmesinde kullanlabilir (Balm, Evrekli ve Aydn, 2006; Aydn ve Balm 2008; Aydn ve Balm, 2009a).
Zihin haritalarn, elle ve bilgisayar ortamnda hazrlamak mümkündür. Zihin haritasn elle hazrlamak için gerekli olanlar, A4 kad ve renkli kalemlerdir. Bir A4 kadnn ortasna zihin haritas hazrlanacak konu ya da kavrama ilikin bir ekil çizilir ve konu yazlarak kutucuk içerisine alnr. Daha sonra, bu konuya ilikin ikincil kavramlar, ana kavramdan çevreye doru kvrml yan dallar çkarlarak yazlr ve yine bu kavramlarn yannda da ilgili resim ya da sembollere yer verilir. kincil kavramlardan da, yan dallar çkarlarak, üçüncül kavramlara yer verilebilir. Elle zihin haritas hazrlarken, en az üç renk kullanlmas önerilmektedir. Kullanlan renk öesi, hazrlanan zihin haritasn dikkat çekici hale getirerek hatrlamay kolaylatracaktr. Zihin haritalarn, bilgisayarda Mind Manager programnda da hazrlamak mümkündür. Bu programn kullanm çok kolay olup, istee göre programn içeriindeki kütüphanede bulunan resim ve ekiller veya internetten indirilen resimler kullanlabilir. Mind Manager program sayesinde, bilgiler arasndaki balantlar rahatça düzenlenebilmekte; ekil, renk ve ifadeler özgürce kullanlabilmektedir. Bu program Word ve Power Point programlarna da uyum göstererek, oluturulan zihin haritasnn Word belgesine ya da slayt olarak Power Point belgesine dorudan aktarm da salanabilmektedir.
Zihin ve kavram haritalarnn bir zihinsel model olarak göz önünde bulundurulmas gerekir. Zihin ve kavram haritalar karmak bir olguyu görselletirmek için kullanlabilmektedir (Honkela ve dier., 2000’den aktaran Balm, Aydn ve Evrekli, 2006: 221). Bireylerin bilgileri nasl yaplandrdklar, beynin daha verimli nasl çalt ve kavramlarn insan zihninde nasl organize edildii merak konusu olmutur. Yaplan aratrmalar bilginin yaplandrlmas srasnda insanlarn sürekli olarak çerçevelendirme, snflandrma, zihinsel canlandrma, sembolletirme gibi süreçlerden yararlandklarn ortaya koymaktadr. Fen ve Teknoloji derslerinde örencilerin kavramlar anlamalar ve çevrelerindeki doal olaylarla ilikilendirmeleri amaçlanmaktadr. Bu yüzden zihinsel yaplandrmalarn ve organizasyonlarn sergilendii zihin haritalar ve kavram haritalar, yaplandrmac yaklam destekleyen araçlar olarak büyük önem tamaktadr (Balm ve dier., 2009).
ekil 2: “Kaltm” Konusuna likin Olarak Hazrlanan Zihin Haritas Örnei Kavram Karikatürleri
Kavram karikatürleri, Brenda Keogh ve Stuart Naylor tarafndan 1992 ylnda sosyal yaplandrmacl temel alan bir öretim stratejisi olarak gelitirilmitir. Kavram karikatürleri, kavram yanlglarnn hem belirlenmesinde hem de giderilmesinde kullanlan etkili bir tekniktir. Kavram karikatürleri görsel bir uyaran ile konuma formunda yazlm metinlerin birlikte kullanmndan meydana gelmekte ve günlük yaamdan olaylar yanstan karikatür biçiminde çizimleri içermektedir (Keogh ve Naylor 1999’dan aktaran Balm, nel ve Evrekli, 2008). Kavram karikatürlerinde, genellikle üç ya da daha fazla karakterin günlük bir olay hakkndaki karlkl sorular ya da fikirleri konuma balonlar biçiminde sunulmaktadr (Uurel ve Moral, 2006). Kavram karikatürleriyle öretimde, bilimsel bir olguyla ilgili birtakm alternatif düünceler karikatür formunda bir poster üzerine veya çalma yaprana çizilir. Ancak bu düüncelerden sadece bir tanesi bilimsel olarak dorudur. Kavram karikatürleri, karikatürde yer alan karakterler arasndaki kavramlara ilikin bir tartma balatr ve sunar (Keogh, Naylor ve Wilson, 1998; Keogh ve Naylor, 1999). Fikirler karikatür karakterler araclyla sunulur ve snfça tartlr, bilimsel olarak
doru olan fikre ulalmaya çallr. Kavram karikatürleriyle öretimin temel aamalar; karikatürün tantlmas, karikatürde yer alan düünce biçimlerinin doruluunun tartlmas, aratrlmas ve elde edilen aratrma bulgularnn nda karikatürdeki düüncelerin yeniden yorumlanmas eklinde sralanabilir (Kabapnar, 2005: 113).
Kavram karikatürlerinde, genellikle üç ya da daha fazla karakterin bir konuda yaptklar tartmann resimle ifadesi yer almaktadr (Keogh ve Naylor, 2000; Morris ve dier., 2007; amaz Ören, 2009). Bu tartmada, resimdeki her karakter farkl bir düünceyi savunmaktadr. Tartmada sunulan fikirlerden sadece biri bilimsel olarak doru kabul edilen düünce biçimini, dierleri ise bilimsel olarak doru olmayan düünme biçimlerini temsil etmektedir (Keogh, Naylor ve Wilson, 1998; Keogh ve Naylor, 1999; ngeç, 2008). Kavram karikatürleri; örencilerin, farkl görülerin farkna varmalar ve bilimsel yöntemin kullanmna tevik edilmeleri için tartma ortamnn oluturulmas amacyla kullanlabilecek araçlardan biridir (Naylor, Keogh ve Downing, 2007; Balm, nel ve Evrekli 2008).
Kavram karikatürleri, örencilerin öretim öncesindeki sahip olduklar düünce biçimlerinin ortaya çkarlmas ve var olan kavram yanlglarn giderilebilmesini mümkün klmaktadr (Saka ve dier., 2006). Bu nedenle kavram karikatürleri, öretmenlerin Fen eitiminde kavramsal deiim oluturmalar amacyla kullanlabilecek bir eitimsel araçtr (Özylmaz Akamca, Ellez ve Hamurcu, 2009). Kavram karikatürleri, yaplandrmac yaklama dayal olarak yeni bir öretim, örenme ve deerlendirme stratejisi olarak kullanlmaktadr (Chin ve Teou, 2008; ngeç, 2008; amaz Ören (2009).
Kavram karikatürlerinin uygulanma sürecinde öretmen yönlendirici olmal ve örencilere doru cevab vermeden ipuçlar vererek, onlar düünmeye sevk etmelidir (Kabapnar, 2005). Öretmenin, örencileri kavramlar hakknda tartmaya tevik etmesi ve onlarn düüncelerini sunmalarn salamas, kavram karikatürlerinin snf içi uygulamalarnn baarl olmas açsndan önem tamaktadr.
Modifikasyona likin Kavram Karikatürü Örnei:
Seçil, Öykü ve Ebru yeil yaprakl bir meneke bitkisini karanlk ortamda birkaç