BULGULAR VE YORUMLAR
1 *Ahmet, küçükken geçirdii bir kaza
nedeniyle renk körü olmutur. - - - - - 1 Kaltsallk *Hemofili/renk körlüü kaltsal
deildir. - - - - 1 3
Tablo 34 incelendiinde, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin ön bilgileri yaknken; son testte deney grubundaki örencilerin, kontrol grubundaki örencilere göre soruya ilikin kavramsal anlama düzeylerinin daha yüksek olduu görülmektedir. Deney grubundaki örencilerin, kaltsal hastalklara ilikin bilgileri zihinlerinde daha iyi yaplandrdklar söylenebilir. Örencilerin, soruya verdikleri cevaplar incelendiinde, son testte kontrol grubundan 1 örencinin (18. örenci), “Hemofili hastal kaltsal deildir.” kavram yanlgsna ve yine son testte kontrol grubundan 1 örencinin (17. örenci), “Baba, hemofili hastal bakmndan taycdr.” kavram yanlgsna sahip olduu görülmütür. Oysa ki, Mehmet’in annesi bu hastalk bakmndan tayc, babas ise salkldr. Bu örenci, hemofili hastalnn X kromozomu üzerinde çekinik genlerle tandn ve babann tayc olamayacan kavrayamamtr. Kontrol grubundaki bu örenci soruya, “Mehmet’in anne ve babas hemofili hastalnn genlerini tayor olabilirler. Onlarda olan hemofili geni yüzünden Mehmet hemofili olmutur.” eklinde yant vermitir (Kontrol grubundan 17. örenci). Deney ve kontrol grubundaki örencilerin geciktirilmi son testteki 10. soruya verdikleri cevaplara bakldnda ise, kontrol grubundan 2 örencinin (16. ve 18. örenciler) “Renk körlüü kaltsal bir hastalk deildir.” kavram yanlgsna sahip olduklar görülmütür. Kontrol grubundaki örencilerden biri, soruyu cevaplarken “…Ahmet sonradan renk körü olmutur.” (16. örenci) ifadesine, dieri ise “…Renk körlüü, genlerle geçici bir hastalk deil. Anne renk körüyse, çocuk renk körü olmaz. Bu, sonradan oluur.” (18. örenci) ifadesine yer vermitir. Kontrol grubundaki bu örencilerin, kaltsal hastalklarn kaltmn zihinlerinde anlaml olarak yaplandramadklar söylenebilir.
Kavramsal anlama testinin 11. sorusu, “Biyoteknolojik çalmalarn, yani canllar üzerinde yaplan genetik çalmalarn, örnein baz canllarn genetik yapsnn deitirilmesi çalmalarnn nedenleri sizce nelerdir? Bu gibi genetik çalmalarn ne gibi olumlu ya da olumsuz sonuçlar douracan düünüyorsunuz?” eklindedir. Tablo 34, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin kavramsal anlama testinin 11. sorusuna verdikleri cevaplarn doruluk düzeyi ile ilgili yüzde ve frekanslar göstermektedir.
Tablo 35
Deney ve Kontrol Gruplarnn Kavramsal Anlama Testinin 11. Sorusuna Verdikleri Cevaplarn Doruluk Düzeyi ile lgili Yüzde ve Frekanslar
Cevabn Doruluk Düzeyi
Toplam 0 1 2 3 4 GRUP Deney Ön Test Frekans 24 3 0 0 0 27 % %88,9 %11,1 0 0 0 %100 Son Test Frekans 7 7 6 2 5 27 % %25,9 %25,9 %22,2 %7,4 %18,5 %100 GST Frekans 9 11 4 1 2 27 % %33,3 %40,7 %14,8 %3,7 %7,4 %100 Kontrol Ön Test Frekans 28 0 0 0 0 28 % %100 0 0 0 0 %100 Son Test Frekans 16 12 0 0 0 28 % %57,1 %42,9 0 0 0 %100 GST Frekans 12 14 1 1 0 28 % %42,9 %50,0 %3,6 %3,6 0 %100
Tablo 35'teki, ön test sonuçlar incelendiinde, deney ve kontrol gruplarnn 11. soruya verdikleri cevaplarn doruluk düzeyinin birbirine yakn olduu söylenebilir. Son test sonuçlarna göre deney ve kontrol grubu örencilerinin bu soruya verdikleri cevaplar karlatrldnda, deney grubundaki örencilerin tam doru düzeyinde cevap verme oranlar %18,5 iken, kontrol grubundaki örencilerin bu soruya tam doru düzeyinde doru cevap veremedikleri görülmütür. Bu sonuç, deney grubundaki örencilerin biyoteknolojik çalmalarn nedenlerini, kontrol grubundaki örencilerden daha iyi kavradklarn göstermekle birlikte, iki grupta da örencilerin bu konuya ilikin kavramsal anlama düzeyleri düüktür. Geciktirilmi son test sonuçlarna göre ise deney grubundaki örencilerin % 7,4’ünün bu soruyu tam doru olarak cevapladklar, kontrol grubundaki örencilerin hiçbirinin bu soruyu tam doru olarak cevaplayamadklar görülmektedir. Deney grubundaki örencilerin soruya ilikin kavramlar hatrlama düzeyleri, düük olmakla birlikte, kontrol grubuna göre daha iyidir.
Tablo 36’da, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin, ön test, son test ve geciktirilmi son testte kavramsal anlama testinin 11. sorusuna verdikleri cevaplara ilikin kategoriler görülmektedir.
Tablo 36
Deney ve Kontrol Gruplarnn Kavramsal Anlama Testinin 11. Sorusuna Verdikleri Cevaplara likin Kategoriler
Gruplar Deney Grubu Kontrol Grubu
Kategoriler ÖT ST GST ÖT ST GST Çalma Alanlar Tp 1 10 10 - 3 2 Tarm-hayvanclk 1 11 9 - 4 4 Sanayi - 1 1 - 1 - Biyoteknolojinin Sonuçlar Olumlu Tp laç yapm 1 7 4 - 4 2 Hastalklarn tedavisi - 10 8 - 3 1 Tarm Tarm-hayvanclkta verimi artrmak - 9 4 - 2 1 Zararllarla mücadele - 2 2 - - 1
Bitki verimini artrmak - 8 4 - - 1 Gen deiimiyle soua
dayankl bitki yetitirmek - 1 1 - 1 - Sanayi Temizlik malzemesi,
sabun, deterjanlar - - 1 - - 1
Olumsuz
Tp
Genlerde deiiklik 1 4 2 - - -
Canllarn ölmesi - 1 1 - 1 -
Gen deiikliinin yeni
hastalklara sebep olmas - - 3 - - 1 Canllarn kobay olarak
kullanlmas 4 1 2 - 1 - Tarm Zararl böcekleri öldürürken tarlaya, besinlere, insanlara geçmesi/çevrenin olumsuz etkilenmesi - 3 1 - - -
Sanayi Biyoteknolojik silahlar - - - - 2 - Tablo 36 incelendiinde, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin ön bilgileri birbirine yaknken; son testte ve geciktirilmi son testte deney grubundaki örencilerin, kontrol grubundaki örencilere göre soruya ilikin kavramsal anlama düzeylerinin daha
yüksek olduu görülmektedir. Deney grubundaki örencilerin, biyoteknolojinin çalma alanlar ile olumlu ve olumsuz sonuçlarn, kontrol grubundaki örencilere göre zihinlerinde daha iyi yaplandrdklar söylenebilir.
Örencilerle kavramlara ilikin olarak yaplan yar yaplandrlm görümelerin 8. sorusu, kavramsal anlama testindeki 11. soru ile paralellik göstermektedir. Aadaki tabloda, deney ve konrol gruplarndaki örencilerin görüme sorusuna verdikleri cevaplar görülmektedir.
Tablo 37
Örencilerin “Biyoteknoloji sence nedir? Biyoteknolojinin ne gibi uygulamalar vardr sence? Biyoteknolojik çalmalarn yaantmzda ne gibi yeri ve önemi olduunu düünüyorsun?” Sorusuna Verdikleri Cevaplara likin Kategori ve
Frekanslar
Grup Deney Grubu Kontrol Grubu
Kategoriler f Örenci fadeleri f Örenci fadeleri
Biyoteknolojinin tanm
Verimi arttrmak için
kullanlan teknoloji, biyoloji
_ 2
…Verimi arttrmak için kullanlan teknoloji, biyoloji... (Kontrol-22).
Canllarda çeitlilii inceler. _ 1
Canllarda çeitlilii inceler.
Hatrlayamyorum... (Kontrol-1). Canllarla ilgili aratrma
yapar. _ 1 Biyoteknoloji bence canllar üzerine aratrma yapmaktr (Kontrol-8).
Kimyasal maddeleri yapan dal _ 1
Kimyasal bir takm maddeleri yapan yer. Yer deil de, dal (Kontrol-13).
Doa/biyolojik aratrma 2
Biyoteknoloji, doayla ilgili aratrma, klonlama gibi (Deney-14).
_
Gen Mühendislii/tarmda verimi artrmak, hastalklara çözüm bulmak için yaplan çalmalar
2
Kanserin önlenmesi, tarm alannda meyve ve sebzelerin daha salkl yetitirilebilmesi için yaplan çeitli
çalmalardr… (Deney- 15).
Canllarn genlerinden yaplan
bir eydir. _ 1
Canllarn
genlerinden yaplan bir eydir. Örnein koyun kopyalanmas, genlerine bal olarak (Kontrol-24). Biyoteknoloji uygulamalar Tarm Bitkilerin verimini artrmak 6
Biyoteknoloji mesela bir
domatesin genini deitirip, o domatesten daha fazla ürün elde etmek, o ekilde… (Deney-20).
1
nsanlar için hayat kolaylatrc ya da ürün arttrc tarm alannda çiftçiler için (Kontrol-22).
Hayvanlarn verimini artrmak
3 Bir inekten daha fazla süt
almay salar (Deney-20). _
Yeni besinler elde etme
2
…Yeni besinler elde ediliyor sebzelerin falan DNA’larn deitirerek (Deney-21). _ Tp Kaltsal hastalklar engellemek _ 2 Kaltsal hastalklar engellemeyi amaçlar (Kontrol-8). Mikroplarla deneyler 1
…laçlar yaplr, onlar kullanma geçirilir, hastalklarda denenir, mikroplarla falan deneyler (Deney-26).
_
Hastalklarn tedavisi 4
Tp alannda da hastalklar tedavi etmeyi salyor. laçlar yaplyor (Deney-17). 2 Bir hastaln tedavisini bulabilmek için. Klonlama yapyorlar (Kontrol- 23). laç yapm 3 …Ya da bitkilerden ilaçlar yaplyor. (Deney- 7). 1 …Biyoteknoloji, ilaç üreterek baz hastalklarn önlenmesi için yararldr (Kontrol- 22). Sanayi Temizlik malzemeleri 1 Baz antibakteriyel sabunlar elde ediliyor…
(Deney-21). 2
…Örnein sabun, deterjan temizlik için (Kontrol-10).
Astronot giysileri
yaplmas 1
Astronotlarn giysileri. nsanlara aydaki ortama uyabilecekleri giysiler yaplyor (Deney-7) _ Parfümler, oda spreyleri yaplmas 1 …Biyoteknoloji parfümler, oda spreyleri yaplmasn salar (Deney-23).
_
Biyoteknolojinin ne olduunu ve ne gibi uygulamalarnn olduunu deney grubundan görüme yaplan örenciler daha iyi açklamlardr. Kontrol grubundaki örencilerin, deney grubundakilere göre biyoteknolojinin uygulamalarna ilikin daha
yetersiz açklamalarda bulunduklar görülmütür. Aada, kontrol grubundaki örencilerin görüme sorusuna verdikleri cevaplara ilikin örnekler görülmektedir:
G: Biyoteknoloji sence nedir? Biyoteknolojinin ne gibi uygulamalar vardr sence?
Ö: Canllarda çeitlilii inceler. Hatrlayamyorum. Canl çeitliliini artrmak için miydi? G: Biyoteknolojik çalmalarn yaantmzda ne gibi yeri ve önemi olduunu
düünüyorsun? ...(Kontrol-1).
G: Biyoteknoloji sence nedir? Biyoteknolojinin ne gibi uygulamalar vardr sence?
Ö: Biyoteknoloji, mesela kaltsal hastalklara çözüm bulmaya çalmak. Kaltsal
hastalklara çözüm bulmaya çalmalar.
G: Biyoteknolojik çalmalarn yaantmzda ne gibi yeri ve önemi olduunu
düünüyorsun?
Ö: Bilmiyorum (Kontrol-4).
Kavramsal anlama testinin 12. sorusu, “Afrika menekesinden koparlan daln su içinde kök oluturmas, bunun bir saksya dikildiinde de yeni Afrika menekesinin olumas nasl meydana gelir ve bu olay hangi üreme tipine örnektir? Bu üremenin nasl meydana geldiini açklaynz.” eklindedir. Geciktirilmi son testte ise örencilere, bu soruda yer alan ayn kavramlar ölçmeye yönelik edeer soru olan “Patateslerden bölünen parçalardaki filizlerin toprakta kök oluturarak yeni patates bitkilerini meydana getirmesi hangi üreme tipine örnektir? Bu üremenin nasl meydana geldiini açklaynz.” sorusu sorulmutur. Tablo 38, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin kavramsal anlama testinin 12. sorusuna verdikleri cevaplarn doruluk düzeyi ile ilgili yüzde ve frekanslar göstermektedir.
Tablo 38
Deney ve Kontrol Gruplarnn Kavramsal Anlama Testinin 12. Sorusuna Verdikleri Cevaplarn Doruluk Düzeyi ile lgili Yüzde ve Frekanslar
Cevabn Doruluk Düzeyi
Toplam 0 1 2 3 4 GRUP Deney Ön Test Frekans 22 4 1 0 0 27 % %81,5 %14,8 %3,7 1 0 %100 Son Test Frekans 10 0 10 1 6 27 % %37 0 %37 %3,7 %22,2 %100 GST Frekans 8 1 12 0 6 27 % %29,6 %3,7 %44,4 0 %22,2 %100 Kontrol Ön Test Frekans 24 0 4 0 0 28 % %85,7 0 %14,3 0 0 %100 Son Test Frekans 17 5 6 0 0 28 % %60,7 %17,9 %21,4 0 0 %100 GST Frekans 17 5 3 3 0 28 % %50,0 %17,9 %10,7 %10,7 0 %100
Tablo 38'deki ön test sonuçlar incelendiinde, deney ve kontrol gruplarnn 12. soruya verdikleri cevaplarn doruluk düzeyinin birbirine yakn olduu söylenebilir. Deney ve kontrol grubu örencilerinin bu soruya son testte verdikleri cevaplar karlatrldnda, deney grubundaki örencilerin tam doru düzeyinde cevap verme oranlar % 22,2 iken, kontrol grubundaki örencilerin bu soruya tam doru düzeyinde cevap veremedikleri görülmütür. Bu sonuç, deney grubundaki örencilerin eeysiz üreme tiplerini ve mitoz bölünmeyi, kontrol grubundaki örencilerden daha iyi kavradklarn göstermektedir. Geciktirilmi son test sonuçlarna göre ise deney grubundaki örencilerin % 22,2’sinin bu soruyu tam doru olarak cevapladklar, kontrol grubundaki örencilerin hiçbirinin bu soruyu tam doru olarak cevaplayamadklar görülmektedir. Deney grubundaki örencilerin soruya ilikin kavramlar hatrlama düzeyleri, kontrol grubundan daha yüksektir.
Tablo 39’da, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin, ön test, son test ve geciktirilmi son testte kavramsal anlama testinin 12. sorusuna verdikleri yantlara ilikin kategoriler görülmektedir.
Tablo 39
Deney ve Kontrol Gruplarnn Kavramsal Anlama Testinin 12. Sorusuna Verdikleri Cevaplara likin Kategoriler
Gruplar Deney Grubu Kontrol Grubu
Kategoriler ÖT ST GST ÖT ST GST Olay Eeysiz Üreme 3 5 3 3 2 2 Vejetatif Üreme 1 12 14 4 6 7 Çelikle Üreme - 3 2 - - - Tomurcuklanma 1 - 2 - 1 5 Yenilenme-rejenerasyon 4 - - - 4 - Bölünerek üreme - - - - 4 5 Nasl Meydana Geldii Mitoz Bölünme - 6 10 - 1 1
Bitkinin bir parçasndan yeni bitki
olumas 4 - 8 - - 4
Bitkinin ortama adaptasyonu 1 - - - - -
*Filizde çekirdek bulunduundan
dolay toprakta kök oluturur. - - - - - 1 “*” iaretiyle gösterilen, örencilerin cevaplarnda karlalan kavram yanlglardr.
Tablo 39 incelendiinde, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin ön bilgileri yaknken; son testte deney grubundaki örencilerin, kontrol grubundaki örencilere göre soruya ilikin kavramsal anlama düzeylerinin daha yüksek olduu görülmektedir. Deney grubundaki örenciler, bitkinin vejetatif üremeyi gerçekletirdiini ve bunun da mitoz bölünmelerle olduunu belirtebilmilerdir. Deney grubundan 1 örencinin ön testte, 2 örencinin geciktirilmi son testte; kontrol grubundan 1 örencinin son testte ve 5 örencinin geciktirilmi son testte “Afrika menekesinden koparlan daln su içinde/patatesten bölünen parçadaki filizlerin toprakta kök oluturmas, tomurcuklanarak üremeye örnek olabilir.” bilgisine sahip olduu görülmektedir. Kontrol grubundan son testte 4 ve geciktirilmi son testte 5 örencinin, “Afrika menekesinden koparlan daln su içinde/patatesten bölünen parçadaki filizlerin toprakta kök oluturmas, bölünerek üreme tipine örnektir.” bilgisine sahip olduklar görülmütür. Bu örenciler, Afrika menekesinden koparlan daln su içinde/patatesten bölünen parçadaki filizlerin toprakta kök oluturmasnn eeysiz üremeyle gerçekletiini kastetmiler; ancak eeysiz üreme tipinin adn hatrlayamayarak bölünerek ya da sporla üreme demiler, bunun vejetatif üreme olduunu belirtememilerdir. Deney grubundaki örencilerin, son testte ve
geciktirilmi son testte Afrika menekesinin koparlan dalndan yeni bir Afrika menekesi /patatesten bölünen parçadaki filizlerden toprakta kök olumasnn nasl meydana geldiini ve bunun hangi üreme tipine örnek olduunu, kontrol grubundaki örencilere göre daha iyi açkladklar söylenebilir.
Kavramsal anlama testinin 13. sorusu, “Eeyli üreyen canllarda, eey hücrelerinin oluumu hangi olay sonucu gerçekleir? Bu olay, canllar için önemli midir? Nedenini açklaynz.” eklindedir. Tablo 40, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin kavramsal anlama testinin 13. sorusuna verdikleri cevaplarn doruluk düzeyi ile ilgili yüzde ve frekanslar göstermektedir.
Tablo 40
Deney ve Kontrol Gruplarnn Kavramsal Anlama Testinin 13. Sorusuna Verdikleri Cevaplarn Doruluk Düzeyi ile lgili Yüzde ve Frekanslar
Cevabn Doruluk Düzeyi
Toplam 0 1 2 3 4 GRUP Deney Ön Test Frekans 26 1 0 0 0 27 % %96,3 3,7 0 0 0 %100 Son Test Frekans 6 0 7 4 10 27 % %22,2 0 %25,9 %14,8 %37 %100 GST Frekans 7 3 4 8 5 27 % %25,9 %11,1 %14,8 %29,6 %18,5 %100 Kontrol Ön Test Frekans 28 0 0 0 0 28 % %100 0 0 0 0 %100 Son Test Frekans 22 3 3 0 0 28 % %78,6 %10,7 %10,7 0 0 %100 GST Frekans % 18 9 1 0 0 28 %64,3 %32,1 %3,6 0 0 %100
Tablo 40'taki, ön test sonuçlar incelendiinde, deney ve kontrol gruplarnn 13. soruya verdikleri cevaplarn doruluk düzeyinin birbirine çok yakn olduu görülmektedir. Son test sonuçlarna göre, deney grubundaki örencilerin tam doru düzeyinde cevap verme oranlar % 37 iken, kontrol grubundaki örencilerin bu soruya tam doru düzeyinde cevap veremedikleri görülmütür. Bu sonuç, deney grubundaki örencilerin mayoz
bölünmenin önemini, kontrol grubundaki örencilerden daha iyi kavradklarn göstermektedir. Deney grubundaki örencilerin, eey hücrelerinin mayoz ile olutuu ve mayozun canllar için önemini zihinlerinde, kontrol grubundaki örencilere göre daha iyi yaplandrdklar söylenebilir. Geciktirilmi son test sonuçlarna göre ise deney grubundaki örencilerin % 18,5’inin bu soruyu tam doru, % 29,6’snn ksmen doru olarak cevapladklar; kontrol grubundaki örencilerin hiçbirinin bu soruyu tam doru ve ksmen doru olarak cevaplayamadklar görülmektedir. Buna göre, deney grubundaki örencilerin soruya ilikin kavramlar hatrlama düzeylerinin, kontrol grubundan daha yüksek olduu söylenebilir.
Tablo 41’de, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin, ön test, son test ve geciktirilmi son testte kavramsal anlama testinin 13. sorusuna verdikleri cevaplara ilikin kategoriler görülmektedir.
Tablo 41
Deney ve Kontrol Gruplarnn Kavramsal Anlama Testinin 13. Sorusuna Verdikleri Cevaplara likin Kategoriler
Gruplar Deney Grubu Kontrol Grubu
Kategoriler ÖT ST GST ÖT ST GST Olay Mayoz 1 20 17 - 4 10 Mitoz 1 - - - 2 2 Döllenme 5 - - 2 1 2 Canllar çin Önemi
Krossingoverla gen deiimi - 7 10 - - -
Kromozom saysnn yarya inmesi - 2 - - - 1 Nesiller boyu kromozom saysnn sabit
kalmasn salamas - - 1 - - -
Kaltsal çeitlilii artrmas - 6 9 - -
Türün/soyun devamlln salamas - 3 2 - 1 2
Dourganl/üremeyi salamas 1 - - - - 1
Her canl eeysiz üreyemedii için
önemli 1 - - -
*Zigotun çoalp gelimesini salamas - - - - 1 3 “*” iaretiyle gösterilen, örencilerin cevaplarnda karlalan kavram yanlglardr.
Tablo 41 incelendiinde, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin ön bilgileri birbirine çok yaknken; son testte deney grubundaki örencilerin, kontrol grubundaki örencilere göre soruya ilikin kavramsal anlama düzeylerinin çok daha yüksek olduu görülmektedir. Deney grubundaki örenciler, eey hücrelerinin mayoz bölünmeyle
meydana geldiini ve mayoz bölünmenin canllar için önemini kontrol grubundaki örencilere göre daha iyi açklamlardr. Örencilerin bu soruya verdikleri cevaplar incelendiinde, son testte kontrol grubundan 1 örencinin (17. örenci) “Mayoz bölünme, zigotun çoalp gelimesini salar.” kavram yanlgsna sahip olduu görülmütür. Bu örenci, soruya verdii cevapta, “Mayoz bölünme canllarn eey hücrelerinin olumasn, zigotun çoalp gelimesini, vücut hücrelerinin bakm ve onarmnn yaplmasn salar.” (kontrol grubundan 44. örenci) açklamasn yapmtr. Geciktirilmi son testte de kontrol grubundan 3 örencinin (1., 17. ve 25. örenciler), mayoz bölünmenin canllar için önemine ilikin olarak “Mayoz bölünme, zigotun çoalp gelimesini salar.” kavram yanlgsn tad görülmektedir. Deney grubundaki örenciler, eey hücrelerinin oluumunun hangi olayla meydana geldiini ve bu olayn canllar için önemini açklamakta, son test ve geciktirilmi son testte kontrol grubundaki örencilerden daha baarldrlar.
Kavramsal anlama testinin 14. sorusu, “Souk bölgelerde yaayan canllar, örnein kutup aylar ve kutuplarda yaayan penguenler derilerinin altnda ya biriktirirler. Bunun nedeni sizce ne olabilir ve bu hangi olaya örnek olabilir?” eklindedir. Geciktirilmi son testte ise örencilere, bu soruda yer alan ayn kavramlar ölçmeye yönelik edeer soru olan “Bir bitkinin ayn özelliklere sahip genç dallarndan çok sayda çelikler üretiliyor. Bu çeliklerin yars yüksek yaylalara, yars ovalara dikiliyor. Yaylalarda gelienlerin yapraklarnn küçük, ovalarda gelienlerin yapraklarnn büyük olduu görülüyor. Bunun nedeni sizce ne olabilir ve bu hangi olaya örnek olabilir?” sorusu sorulmutur. Tablo 42, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin kavramsal anlama testinin 14. sorusuna verdikleri cevaplarn doruluk düzeyi ile ilgili yüzde ve frekanslar göstermektedir.
Tablo 42
Deney ve Kontrol Gruplarnn Kavramsal Anlama Testinin 14. Sorusuna Verdikleri Cevaplarn Doruluk Düzeyi ile lgili Yüzde ve Frekanslar
Cevabn Doruluk Düzeyi
Toplam 0 1 2 3 4 GRUP Deney Ön Test Frekans 8 1 16 0 2 27 % %29,6 %3,7 %59,3 0 %7,4 %100 Son Test Frekans 6 0 2 7 12 27 % %22,2 0 %7,4 %25,9 %44,4 %100 GST Frekans 12 0 14 0 1 27 % %44,4 0 %51,9 0 %3,7 %100 Kontrol Ön Test Frekans 20 0 7 0 1 28 % %71,4 0 %25,0 0 %3,6 %100 Son Test Frekans 5 0 16 1 6 28 % %17,9 0 %57,1 %3,6 %21,4 %100 GST Frekans 13 0 14 1 0 28 % %46,4 0 %50,0 %3,6 0 %100
Tablo 42'deki ön test sonuçlar incelendiinde, deney grubundaki örencilerin % 7,4’ünün, kontrol grubundaki örencilerin % 3,6’snn bu soruyu tam doru olarak cevapladklar, deney grubu ile kontrol grubunun bu soruyu ön testte cevaplama düzeylerinin yakn olduu görülmektedir. Deney ve kontrol grubu örencilerinin son test sonuçlar karlatrldnda, deney grubundaki örencilerin % 44,4’ü bu soruya tam doru, % 25,9’u ksmen doru olarak cevap verirken; kontrol grubundaki örencilerin % 21,4’ünün soruya tam doru, % 3,6’snn ksmen doru olarak cevap verebildikleri görülmütür. Deney grubundaki örencilerin ayn bölgede yaayan farkl canllarn benzer adaptasyonlar gelitirdiklerini, kontrol grubundaki örencilere göre daha iyi kavradklar söylenebilir. Geciktirilmi son test sonuçlarna göre ise deney grubundaki örencilerin % 3,7’sinin bu soruyu tam doru olarak cevapladklar, kontrol grubundaki örencilerin hiçbirinin bu soruyu tam doru olarak cevaplayamadklar görülmektedir. Deney grubundaki örencilerin soruya ilikin kavramlar hatrlama düzeyleri, düük olmakla birlikte, kontrol grubuna göre daha iyidir.
Tablo 43’te, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin, ön test, son test ve geciktirilmi son testte kavramsal anlama testinin 14. sorusuna verdikleri cevaplara ilikin kategoriler görülmektedir.
Tablo 43
Deney ve Kontrol Gruplarnn Kavramsal Anlama Testinin 14. Sorusuna Verdikleri Cevaplara likin Kategoriler
Gruplar Deney Grubu Kontrol Grubu
Kategoriler ÖT ST GST ÖT ST GST
Olay Adaptasyon 4 14 14 - 11 13
Modifikasyon - - 4 - - -
Neden
Souktan korunup yaayabilmek için 15 17 - 6 2 - Vücut slarn korumak/s yaltm için 5 - - 1 7 -
Üremek için - - - 1 - -
Yaylalarda yetienler su kaybetmemek
için yapra küçük olur. - - 1 - - -
Ovadaki bitki yükseklere götürülürse
yapraklar yine küçülür. - - 1 - - -
Ayn ortama alndklarnda bitkilerin
yapraklar eit büyüklükte olur. - - 2 - - -
*Adaptasyonlar fenotipte gerçekleir. - - - - 1 - “*” iaretiyle gösterilen, örencilerin cevaplarnda karlalan kavram yanlglardr.
Tablo 43 incelendiinde, son test ve geciktirilmi son testte deney grubundaki örencilerin, kontrol grubundaki örencilere göre soruya ilikin kavramsal anlama düzeylerinin daha yüksek olduu görülmektedir. Adaptasyon kavramn, deney grubundaki örenciler zihinlerinde daha iyi yaplandrdklar söylenebilir.
Örencilerle kavramlara ilikin olarak yaplan yar yaplandrlm görümelerin 12. sorusu, kavramsal anlama testindeki 14. soru ile paralellik göstermektedir. Aadaki tabloda, deney ve kontrol gruplarndaki örencilerin görüme sorusuna verdikleri cevaplar görülmektedir.
Tablo 44
Örencilerin “Çölde yaayan tilki, fare ve tavann kulaklar ve kuyruklarnn uzun, vücut yüzeylerinin geni olmasnn sebebi sence nedir? Canllarn yaadklar çevreye
uyumlar, biyolojik çeitlilie sence nasl katk salar?” Sorusuna Verdikleri Cevaplara likin Kategori ve Frekanslar
Grup Deney Grubu Kontrol Grubu
Kategoriler f Örenci fadeleri f Örenci fadeleri
Adaptasyon
Ortama uyu
m salayabilmek için
Daha rahat deri
solunumu yapabilmeleri için vücut yüzeyleri geni.
1
Adaptasyon. Vücut yüzeylerinin genilii, çöl
scak ve kurak olduu için, daha rahat deri solunumu yapabilmeleri için… (Deney- 7). _ Susuzlua dayankl olabilmeleri için/Terlerken fazla su kaybetmemek için 3 Adaptasyon olabilir. Susuzlua dayankl olabilmeleri, çevreye uyum
salayabilmeleri (Deney-14). 2
Adaptasyon olur. Çölde scak olduu için su bulmak zorundadrlar.
Vücutlarnn yüzeyi geni olunca çok terlemezler (Kontrol- 3).
Çöl scak ve kurak
olduu için vücut yaplar farkldr.
6
Adaptasyon, çevreye uyum salama. Çöl kurak ve scaktr. Bu nedenle oradaki