Katılımcılık Stratejisi

Çukurova Bölge Planı çalışmalarında ‘katılımcı planlama’ ilkeleri gözetilmiştir. Bu kapsamda yerel katılımlı toplantılar ve çalıştaylar düzenlemek, birebir görüşmeler ve anketler yapmak gibi yöntemler planlama sürecine dâhil edilmiş ve yoğun biçimde uygulanmıştır. ÇKA tarafından bölge planı çalışma-larında izlenmekte olan yöntem, 1980’lerden beri tüm dünyada geniş bir kullanım alanına sahip olan, interaktif bir katılımcı anlayışı hedefleyen ve yenilikçi bir proje yönetim aracı olarak da kullanılan GOPP (Goal Oriented Project [or participatory] Planning-Hedef Odaklı Katılımcı Planlama) olarak da ifade edilebilir. Anahtar kişi, kuruluş ve ortakların katılımı ile farklı çıkar ve ihtiyaçlar karşısında problemlerin ortak paydada buluşularak çözümlenmesini amaçlayan GOPP yöntemi sayesinde hedef ve stratejiler üzerinde paylaşımcı bir kabul sağlanması ve böylece yerelde bir sahiplenme duygusunun yaratılması amaçlanmaktadır. Çukurova Bölge Planında katılımcılığın ana unsuru Kalkınma Kurulu olmuştur.

Çukurova Bölge Planı hazırlanırken yukarıda ifade edilen GOPP yöntemi kapsamında belirlenen he-defe yönelik olarak bölgede mümkün olan en geniş katılımın sağlanması amaçlanmış ve katılımcılık iki ayrı eksende tasarlanmıştır. Coğrafi eksen, bölge içi gelişmişlik ve eğilim farklılıklarının bölgesel stratejiye aktarılması amacıyla oluşturulmuştur. Tematik eksen ise belli başlıklardaki sorunların

stra-Giriş

34

teji oluşturmak için kullanılmasıdır. Bu iki eksende kesiştirilen stratejiler hem konu olarak hem de coğrafi farklılık olarak bölgeyi temsil etme yeteneğine sahip olmaktadır. Hem coğrafi eksende hem de tematik eksende çalışma gruplarının oluşturulmasında Kalkınma Kurulu üyeleri öncelikli olmuş, Kurul dışından kamu, özel kesim ve sivil toplum kuruluşlarından temsilcilerin de ilgili alanlarda katı-lımı sağlanmıştır.

Çukurova Bölge Planı kapsamında gerçekleştirilmiş olan katılımcı toplantılar, “Bölge Planı Danışma Komitesi Toplantıları”, “Alt Bölge Toplantıları”, “Kalkınma Kurulu Toplantıları”, “Sektörel Toplantılar”

ve “Tematik Toplantılar”dır. Plan hazırlık sürecinin ise Şekil 1 ’de özetlenmiştir.

Bölge Planı Danışma Komitesi Toplantıları

Kalkınma Kurulu ve Yönetim Kurulu üyesi kuruluşlar arasından bölge planlama, bölgesel ekonomik gelişme, sosyal kalkınma ve altyapı gibi konularda uzmanlık ve deneyim sahibi akademisyenler, üst düzey yöneticiler ve uzmanlardan oluşan bir Bölge Planı Danışma Komitesi (BPDK) oluşturulmuş ve bu komite düzenlenen 3 toplantıda bölge planlama çalışmalarının tamamı üzerinde farklı aşamalarda görüş bildirmiş ve önemli katkılar sağlamıştır.

Alt Bölge Toplantıları

“Alt Bölge Toplantıları”, merkez ilçeler dışında kalan ilçe gruplarından oluşan 8 adet alt bölge öze-linde Mersin ve Adana’da düzenlenmiştir. Alt bölgeler, sosyo-ekonomik karakterleri birbirine benzer;

sosyal, ekonomik ve kültürel ilişkileri yoğun; coğrafi olarak da birbirine yakın birden fazla ilçeden oluşmaktadır. Bu bölgeler özelinde yapılan toplantılar ile yerel aktörlerin sürece katılımları sağlan-mıştır. İlçelerden gelen üst düzey katılımcılarla gerçekleştirilen toplantılarda, sorunlar ve bunlara yönelik çözüm önerileri belirlenmiştir.

Kalkınma Kurulu Toplantıları

“Kalkınma Kurulu Toplantıları”, bir yandan Çukurova Bölgesi’ne ait GZFT analizi ve vizyon belirleme çalışmalarının gerçekleştirilmesine katkı sağlarken diğer yandan da planın bütününe ilişkin yerel kurum ve kuruluş temsilcilerinin görüş ve önerilerin alınmasına zemin hazırlamıştır.

Sektörel Toplantılar

“Sektörel Toplantılar”, Mevcut Durum Analizi, BPDK toplantıları, Kalkınma Kurulu toplantıları ve diğer ön çalışmalar sonucunda belirlenen ve bölge için önem arz eden sektörlerin sorunları ve bu sorunla-rın çözümüne ilişkin çözüm önerilerinin tespit edilmesi amacıyla organize edilmiştir.

Tematik Toplantılar

“Tematik Toplantılar” ise, Çukurova Bölge Planı kapsamında gerçekleştirilen sosyo-ekonomik ana-lizler neticesinde belirlenmiş olan 5 tematik eksende, bölgedeki ilgili kurumların (kamu kurum ku-ruluşları, STK’lar, odalar, vs.) görüş ve önerilerinin alınması amacıyla düzenlenmiştir. Bu eksenler bölgesel vizyon ve strateji oluşturma çalışmalarında da temel çerçeveyi meydana getirmiştir. Tematik toplantılarda Kalkınma Kurulu’nun oluşturmuş olduğu GZFT analizi altlık olarak kullanılmış ve tema-ların içerikleri bu analize dayandırılmıştır.

Giriş

35

Şekil 1: Çukurova Bölge Planı Hazırlık Süreci

Paydaş analizinin yapılması

Bölgenin sosyo-ekonomik verilerinin toplanması

Mevcut Durum Analizi (MDA) taslağının hazırlanması

Bölge Planı Danışma Komitesi (BPDK)’nin oluşturulması

BPDK tanışma toplantısının düzenlenmesi ve MDA taslağının Komite üyeleriyle paylaşılması

Mevcut Durum Değerlendirme Raporu taslağının oluşturulması Alt-bölgelerin kesinleştirilmesi

Alt-bölge çalıştaylarının gerçekleştirilmesi

Alt-bölgelere yönelik sorun alanlarının ve bu sorun alanlarına yönelik çözüm önerilerinin belirlenmesi

BPDK’nın MDA üzerindeki görüşlerinin alınması

BPDK’nın planlama süreci ve katılımcılık yöntemi konularındaki görüşlerinin alınması

MDA’ya son halinin verilmesi

MDA sonucunda ortaya çıkan önemli noktaların Kalkınma Kurulu ile paylaşılması

Kalkınma Kurulu içerisinden oluşturulan çalışma gruplarıyla birlikte bölgesel GZFT analizinin yapılması Çalışma gruplarının vizyon önerilerinin alınması

Mevcut Durum Değerlendirme Raporu’na son halinin verilmesi Temaların ve sektörlerin kesinleştirilmesi

Sektörel çalıştayların gerçekleştirilmesi

Tematik çalıştayların gerçekleştirilmesi

Vizyon önerilerinin incelenerek ortak bir vizyonun belirlenmesi

Sektörel ve tematik çalıştaylar ve alt-bölge çalıştaylarındaki katılımcıların yaptıkları katkıların derlenmesi Bölgesel Stratejiler taslağının oluşturulması

Mevcut Durum Değerlendirme Raporu ve Bölgesel Stratejiler dokümanları üzerinde BPDK’nın görüşlerinin alınması

BPDK görüşlerinin bu dokümanlara yansıtılması

Bölgesel Stratejilerin Kalkınma Kurulu görüşüne sunulması

MDA, Mevcut Durum Değerlendirme Raporu ve Bölgesel Stratejiler dokümanlarının Yönetim Kurulu’nun onayına sunulması

MDA, Mevcut Durum Değerlendirme Raporu ve Bölgesel Stratejiler dokümanlarının DPT onayına sunulması ve Plan üzerinde düzeltmelerin yapılması

1

11

16 6 2

12

17 7 3

13 8 4

14 9 5

15 10

Giriş

36