Katılımcı 9 ’un Kimyasal Reaksiyonlar Konusu ile İlgili Görüşleri

Katılımcı 9 ’un Kimyasal Reaksiyonlar Konusu ile ilgili görüşleri

Özet

Hedef Kavramlar 1

1.1 Reaksiyon değişim gibi bir şey. Bir şeylerin ısı vermesi mesela reaksiyon verdiğini belirler.

1.2.1 Kavramsal açıklama yapamam.

1.3 Reaksiyon sonucunda değişim oluyor zaten.

1.4 Isı oluşması, farklı bir ürün oluşması,

Reaksiyonun değişim gibi bir şey olduğu.

Reaksiyon sonucunda kimyasal değişimin olduğu.

renk değişimi.

1.5 Girenler, ürünler.

1.6

1.7 Basit bir matematiksel eşitlik değil. Öncelikle kimyasal bir ürün oluştuğunu görüyoruz. Bağ sayılarına ulaşabilirim.

Hedef Kavramlar 2

2.1.1 Dışarıya ısı veriyor, ekzotermiktir. 2.1.2 Güneş ışını alıyor, endotermik.

2.2 Bilmiyorum.

2.3 Ekzotermikte artı, endotermikse eksi diye hatırlıyorum.

2.4.1 Ölçülemez herhalde. Enerji farkını ölçebiliriz. 2.4.2 Bilemiyorum. 2.4.3 Açığa çıkan ısı mesela.

2.5 Ölçülebiliyor demek ki. Farkını alıyoruz herhalde.

2.6 Oluşan ve kırılan bağlar arasında açığa çıkan enerji veya kullanılan enerji.

2.7.1 Ölçebiliriz herhalde. Eğer biliyorsak

renk değişimi.

Girenler ve ürünler.

Denkleştirilmiş bir kimyasal eşitlik kimyasal bir ürün oluştuğunu, bağ sayılarını gösterir.

Ekzotermik, Endotermik.

Entalpi nedir bilmiyorum.

Artı, eksi.

Enerji farkını ölçeriz. Nasıl ölçeriz bilmiyorum.

Bağ enerjisi oluşan ve kırılan bağlar arasında açığa çıkan enerji veya kullanılan enerjidir.

93

Hidrojenle Oksijen arasındakini ölçebiliriz. 2.7.2 Bilmiyorum ya gerçekten. 2.7.3 joule.

2.8 Bir takım enerjilere ihtiyaç vardır. Şu an hatırlamıyorum.

2.9.1 Hayır değildir. 2.9.2 Onların belli bir enerjisi var, demek ki ona göre enerji verilip reaksiyon oluşuyor.

Hedef Kavramlar 3

3.2 Ürünlerin oluşma zamanı. Buradaki geçen süre hız işte.

3.3 Sıcaklık, karıştırma gibi işlemler, temas yüzeyi.

3.4 Moleküllerin hızlı hareket ettiklerini gözlemleyebiliriz. Titreşimler artar, hızlanır yani. Çarpışma olur.

3.5 Aynısı olur.

3.6.1 Acaba kullandığımız giren

Bir molünki ölçülür mü, bilmiyorum. Enerjinin birimi joule dür.

Kimyasal reaksiyonun başlaması için enerjiye ihtiyaç vardır.

Reaksiyonun başlaması için gereken enerji her madde için aynı değildir. Bu maddelerin kendi enerjisine bağlıdır.

Kimyasal reaksiyonun hızı ürünlerin oluşması için geçen süredir.

Hızı sıcaklık, karıştırma işlemi ve temas yüzeyi etkiler.

Kabı ısıtırsak taneciklerin hızlanmalarını ve çarpmalarını beklerim.

İki kapta da aynı ürün oluşur.

maddelere göre değişir mi? 3.6.2 Her reaksiyona etki etmeyebilir tabi. 3.6.3 Hızlandırır diye düşünüyorum nedense. 3.6.4 Işık reaksiyonları

3.7.1 Hızlandırır tabi ki 3.7.2 Yardımcı oluyor. Girdiği gibi çıkıyor. Nasıl açıklayacağımı bilmiyorum.

3.8.1 Mesela katalizör varsa değiştirir. 3.8.2 Sıcaklık? Evet olmalı. Ama aklıma gelmiyor.

Hedef Kavramlar 4

4.1 Kararsız olur. Hızlı olur herhalde. Zaten kararsızsa yüksek enerjilidir. Çarpışmalarını da beklerim.

4.2.1 Belirli bir uygunluk olmalı. Mesela H ve O herhangi bir oranda olmaz. Belirli bir oranda olmalı. Her çarpışan birleşecek diye bir şey yok yani.

4.3.1 Hayır. 4.3.2 Orana ihtiyaç vardır.

Hedef Kavramlar 5

5.1 Hayır.

5.2.1 %100 olmaz yani hiçbir zaman

reaksiyona etki etmeyebilir. Işık reaksiyonu hızını arttır.

Katalizör reaksiyon hızını arttır. Ne yapıyor da hızlandırıyor bilmiyorum.

Reaksiyon hızı katalizör ve sıcaklığa da bağlı.

Taneciklerde reaksiyona girecekleri zaman kararsız ve yüksek enerjili olmalarını, hızlarının artmasını ve çarpışmalarını beklerim.

Her çarpışma reaksiyonla sonuçlanmaz. Reaksiyon olması için belirli bir oranda olmaları gerekir.

Bütün kimyasal reaksiyonlarda reaktantların %100 ürüne dönüşmesi mümkün değildir.

95

sıfırlanmayan dengede kalan denge reaksiyonu… Terazi olabilir. 5.2.3 Belki mol olabilir kütle değil de.

5.3 Hayır her zaman devam eder, bitmez.

5.4 Bilmiyorum.

5.5 Sabit kalır.

5.6.2 Reaksiyon hızı tabi ki bozulur, bir yöne doğru kayma gerçekleşir. 5.6.3 Girenlere kayar hız azalır. 5.6.4 Tekrar dengeye gelir. 5.6.5 Emin değilim, yorum yapamıyorum, çünkü karıştırdım gerçekten. Girenler artınca hız azalacak. Eğer sola kayması doğruysa H2 ve I2 artar, HI azalır herhalde. 5.6.6 Onu bilmiyorum gerçekten.

5.7.1 Sola doğru kayar. 5.7.2 Girenlerin artmasını beklerim.

5.8.1 Etkiliyordu galiba. Basıncı arttırırsak hızlarında değişim oluyordu sanırım. 5.8.2 Yorum yapamıyorum.

5.9.1 Ürünlere kayar gibi geliyor. 5.9.2 Bilmiyorum basınç artarsa hızlanacak gibi geliyor reaksiyon. Mantığını bilmiyorum

Kimyasal denge durağan değildir.

Kimyasal dengede eşit olan ne, bilmiyorum.

Reaksiyon dengeye ulaştığı andan itibaren reaktant ve ürünlerin derişimleri değişmez.

Reaksiyonun hızı azalır, sola kayar, sonra tekrar dengeye ulaşır.

İleri reaksiyon ekzotermikse ve ısıtırsak reaksiyon sola kayar, reaktantlar artar.

Basınç kimyasal dengeyi etkiler mi, yorum yapamıyorum.

Basınç artarsa her reaksiyon hızlanır ve ürünlere kayar.

sadece reaksiyon basınçla hızlanır, o zaman ürünlerin oluşması hızlanır. Her reaksiyon için öyledir herhalde.

Hedef Kavramlar 6

6.1.1 H2O 6.1.3 Bağları kovalenttir. Moleküller arasında H bağı vardır. 6.1.4 Polar. 6.1.5 Su elektriği iletir tabi ki de. 6.1.6 Suyun kaynama noktasının yüksek olmasının sebebi H bağındandır.

6.2.1 Su polar çözücüdür. Ama su her şeyi çözüyor değil. 6.2.2 Tuzu çözer.

6.3 Çözünmeyle erime aynı şey değil. Su moleküllerinin katıdan sıvıya geçmesini düşünüyorum ama yine erimeyle aynı olacak. Etin buzluktan çıkarılması.. Yine erime aklıma geliyor.

6.4.1 İyonlarına ayrışması H bağının yaptığı bir etki.

6.4.2

6.4.3 Elektrona göre değişir. 6.4.4 Elektron sayısına.

Su molekülünün bağları polar, kovalent, su elektriği iletir, kaynama noktasının yüksek olmasının sebebi H bağındandır.

Su polar bir çözücüdür. Tuzu çözer.

Çözünmeyle erime aynı şey değil ama yine de erime aklıma geliyor.

İyonlarına ayrışması H bağının yaptığı bir etkidir. İyonun kaç su molekülü tarafından sarılacağı elektron sayısına bağlıdır.

97

6.5 İçine farklı bir madde girdiğinde su kirlenmiştir derim.

6.6 Vardır. Bakterileri gözle göremediğimiz için sonuçta nasıl anlayacağız kirlendiğini? Kirletir tabi ki bakteri varsa içinde de görmediğim bir şeye de ben ona kirletir diyemem. Bakterilerin çeşidine göre.. sonuçta bize yarayan bakteriler de var. Bakteriye göre değişir suyun kirlenmesi.

Su, içine farklı bir madde girdiğinde kirlenir.

Bakteriye göre değişir suyun kirlenmesi. Bakterileri gözle görmediğimiz için suyun kirlendiğini anlayamayız.

Kimyasal Reaksiyonlar konusu ile ilgili Görüşme Formundan elde edilen veriler Katılımcı 9 ’da aşağıdaki görüşlerin olduğu sunucunu ortaya çıkarmıştır:

 Kimyasal reaksiyonun değişim gibi bir şey olduğu,

 Kimyasal değişimin kimyasal reaksiyonun sonucunda olduğu,

 Kimyasal reaksiyon olduğunu renk değişimi, ısı ve farklı bir ürün oluşmasından anlaması,

 Kimyasal değişmelerin girenler ve ürünler olarak gösterildiği,

 Denkleştirilmiş bir kimyasal eşitliğin kimyasal bir ürün oluştuğunu, bağ sayılarını vereceği,

 Kömürün yanmasının ekzotermik, fotosentez olayının da endotermik olduğu,  Entalpinin ne olduğunu bilmemesi,

 Entalpinin işaretinin kömürün yanmasında artı, fotosentez olayında ise eksi olmasını beklediği,

 Mutlak enerjinin ölçülüp ölçülemeyeceği konusunda kararsız olduğu, enerji farkının ölçülebileceği, onun da nasıl ölçüldüğünü bilmediği,

 Bağ enerjisinin oluşan ve kırılan bağlar arasında açığa çıkan enerji veya kullanılan enerji olduğu,

 Bir molekülün bağ enerjisinin ölçülebileceği, bir molün bağ enerjisinin ölçülüp ölçülemeyeceğini bilmediği, enerjinin biriminin joule olduğu,

 Reaksiyonun başlaması için gereken enerjinin her madde için aynı olmadığı, bunun maddelerin kendi enerjisine bağlı olduğu,

 Kimyasal reaksiyonun hızının ürünlerin oluşması için geçen süre olduğu,  Reaksiyon hızını sıcaklık, karıştırma işlemi ve temas yüzeyinin etkilediği,  H2 dolu bir kap ısıtılırsa taneciklerin hızlanmalarını ve çarpmalarını beklediği,  Özdeş kaplardaki 0,1M ve 1M çözeltilerin ikisinde de aynı miktarda ürün

oluşacağı,

 Işığın reaksiyon hızına etki ettiği, her reaksiyona etki etmeyebileceği, ışığın reaksiyon hızını arttırdığı, bu reaksiyonlara da ışık reaksiyonları dendiği,

 Katalizörün reaksiyonun hızını arttırdığı, bunu nasıl yaptığını bilmediği,  Kimyasal reaksiyonlarda hızın katalizöre ve sıcaklığa da bağlı olduğu,

 Tanecilerde reaksiyona girecekleri zaman kararsız ve yüksek enerjili olmalarını, hızlarının artmasını ve çarpışmalarını beklediği,

 Tanecikler ya da moleküller arası gerçekleşen her çarpışmada, sıcaklığı arttırsak da, reaksiyonun gerçekleşmediği, belirli bir oranda birleşmelerine ihtiyaç olduğu,

 Reaktantların %100 ürüne dönüşmesinin mümkün olmadığı,  Denge deyince aklına terazinin geldiği,

 Kimyasal dengede eşit olanın ne olduğunu bilmediği,  Kimyasal dengenin durağan olmadığı,

 Reaksiyon dengeye ulaştığı andan itibaren reaktant ve ürünlerin derişimlerinin değişmeyeceği,

 H2+I2↔2HI reaksiyonu dengedeyken H2 eklediğimizde reaksiyon hızının azalacağı, reaksiyonun sola doğru kayacağı, sonra tekrar dengeye ulaşacağı,  İleri reaksiyon ekzotermikse ve ısıtırsak reaksiyonun sola kayacağı, reaktanların

artmasını beklediği,

 Basıncın kimyasal dengeyi etkiler mi, yorum yapamadığı,

 Basıncın artarsa her reaksiyonun hızlanacağı ve reaksiyonun ürünlere kayacağı,  Suyun polar kovalent bağlı bir molekül olduğu, elektriği ileteceği, kaynama

noktasının yüksek olmasının sebebinin H bağı olduğu,  Suyun polar bir çözücü olduğu, tuzu çözdüğü,

 Çözünmeyle erimenin aynı şey olmadığı fakat, çözünme deyince aklına yine de erimenin gelmesi,

99

 NaCl suya atınca iyonlarına ayrışmasının H bağının yaptığı bir etki olduğu, iyonun kaç su molekülü tarafından sarılacağının elektron sayısına bağlı olduğu,  Suyun, içine farklı bir madde girdiğinde kirlendiği,

 Suyun kirlenmesinin bakteriye göre değiştiği, bakterileri gözle görmediğimiz için suyun kirlendiğini anlayamayacağı.

Belgede Kimya öğretmen adaylarının kimyasal reaksiyonlar konusunda zihinsel modellerinin belirlenmesi (sayfa 101-110)