Katılımcı 4 ’ün Kimyasal Reaksiyonlar Konusu ile İlgili Görüşleri

Katılımcı 4 ’ün Kimyasal Reaksiyonlar Konusu ile ilgili görüşleri

Özet

Hedef Kavramlar 1

1.2.1 İki ayrı maddenin birbirleriyle etkileşimi. 1.2.2 Etkileşim derdim herhalde.

1.3 Bir maddenin yapısındaki değişmeler, özelliklerinin değişmesi. Taneciğin kimyasal değişmesi o biraz mutasyona girmez mi?

1.4 Laboratuvardaki deneylerimiz aklıma geliyor. Asit dökeriz, bir şey erir.. Ya da yanma.. başka bir madde açığa çıkıyor, yanınca dışarıya ısı veriyor.. renk değişmesi, dumanların çıkması..

1.5 Reaktantlar, ürünler. Ok ya da ters ok..

1.6 H3O++Cl-→HCl+H2O

1.7.1 Oranları, maddeler, bağ sayıları. 1.7.2 Benim kafamda evet basit bir matematiksel işlem. Ama bilmeyen biri için…

Hedef Kavramlar 2

2.1.1 Isı verdiğine göre dışarıya ekzotermik bir reaksiyondur. 2.1.2 Yeşil bitkiler oksijen alıyor, ışık alıyor ya enerji almıyor. Işık bir

Etkileşim.

Bir maddenin yapısının, özelliklerinin değişmesi,

Erime, başka madde açığa çıkması, dışarıya ısı vermesi, renk değişmesi, duman çıkması.

Reaktanlar ok ya da ters ok ürünler.

Oranları, maddeleri, bağ sayılarını.

Ekzotermik. Fotosentezi ışığın bir enerji olmadığını düşündüğümden açıklayamıyorum.

53

enerji değildir. Açıklayamıyorum.

2.2 Bağların enerjileri arasındaki değişim. Bağ enerjileri farkı oluyor ∆H diye biliyorum.

2.3 Ekzotermiktir (-) olur bu durumda, endotermik olsaydı (+) olurdu.

2.4.1 Hayır. 2.4.2 Direk şu kadar enerjin var diyemiyoruz da. Bu kadar aldım verdim falan... 2.4.3 Enerji farkı. Direk şu kadar enerjin var diyemiyoruz.

2.5 Mesela bu OH- nasıl oluyor? Oluşum enerjisi var. Onun oluşurkenki enerjisi. Mesela ayrışırken bağları kopuyor. Enerji çıkıyor. Bu enerji onun enerjisi oluyor işte.

2.6 İki tane madde var mesela H ve Cl onlar bağ yapıyor o sırada enerji açığa çıkıyor budur. İki atom arasında tanecik de diyebiliriz.

2.7.1 Bir molekül alıp bağ enerjisini ölçebiliriz yine ayırabilirsek. 2.7.3 kj var bir de kcal var.

2.8 Kıvılcıma ihtiyacımız var. Bir enerji veriyoruz orda. Aktivasyon enerjisi.

2.9.1 Hayır. 2.9.2 Hıza mı bağlıydı yoksa hız mı ona bağlıydı? Bilmiyorum.

Hedef Kavramlar 3

Entalpi bağ enerjileri farkı.

Ekzotermik (-), endotermik (+).

Mutlak enerjiyi değil enerji farkını ölçeriz.

İki atom arasında bağ oluşurken açığa çıkan enerjidir.

Bir molekül alıp bağ enerjisini ölçebiliriz. Enerjinin birirmi Kj ve Kcal dir.

Aktivasyon enerjisi.

Her reaksiyon için aynı değil, neye bağlı olduğunu bilmiyorum.

3.1 Hız=yol/zaman mıydı, birim zamanda aldığımız yol.

3.2.1 O da aynı şekilde olur. Zamana bağlı, yol yok orda gerçi ama, oluşan miktar var.

3.3 Katalizör etkiliyor, aktivasyon enerjisi. Şu öğrendim geçen derste pekiştirdim; aktivasyon enerjisi düşük olan daha hızlı oluyordu. Reaksiyon sırasında. Mesela 1. Basamak 2. Basamak oluyor. 2. Basamağın aktivasyon enerjisi daha düşük. O 2. Basamak daha hızlı ve reaksiyonun hızını o belirliyordu. Aklıma başka bir şey gelmiyor. Bir iki şey daha söylemeliydim ama…

3.4 Hızlı hızlı hareket ederler çarparlar.

3.5

Zamana bağlı oluşan miktar.

55

3.6.1 Bazı reaksiyonlarda eder, bazı reaksiyonlarda etmez. Mesela fotosentezde daha fazla ışık varsa daha fazla fotosentez olabilir. 3.6.2 Yine değişir bence reaksiyondan reaksiyona değişir. Fotosentezde hızını arttırır. 3.6.3 Şu an aklıma bir şey gelmiyor. Azaltabilir de. Sonuçta katalizör gibi genel bir isim değil bu ışık. Katalizör genel olarak reaksiyon hızını arttıran maddelere diyoruz ama ışık öyle bir şey değil benim bildiğim.

3.7.1 Reaksiyon hızını arttırır. 3.7.2 Aktivasyon enerjisini düşürüyor.

3.8.1 Bence hayır. 3.8.2 Sadece derişime bağlı başka aklıma bir şey gelmiyor.

Hedef Kavramlar 4

4.1 Titreşim yaparlar birbirlerinden kopmak için. O bağın kopması ya da oluşması için bir hareket yapmaları lazım. Sonra birbirlerinden uzaklaşırlar. Düşük enerjili konuma geçmek isterler bu yüzden başta enerjileri yükselir, sonra düşer. Birbirlerine çarparlar.

4.2.1 Hayır. 4.2.2 Enerjiye ihtiyaç vardır.

4.3.1 Tüm çarpışmalar olmaz. 4.3.2 Uygun ortama. Yani su oluşumu deseniz oksijene ihtiyaç vardır.

4.4 Çarpışma teorisi… Hiç karşılaşmadım.

Hedef Kavramlar 5

Bazı reaksiyonlarda ışık hıza etki eder. Reaksiyon hızını arttırabilir de azaltabilir de.

Katalizör reaksiyon hızını arttırır. Aktivasyon enerjisini düşürür.

Kimyasal reaksiyonlarda hız sadece derişime bağlıdır.

Enerjileri yükselir, birbirlerine çarparlar.

Enerjiye ihtiyaç vardır.

Çarpışma teorisiyle hiç karşılaşmadım.

5.1 Hayır.

5.2.2 Girenlerle ürünlerin miktarının değişmemesini. Aslında tüm reaksiyonlar denge yanma reaksiyonları dışında. 5.2.3 Hayır benzetemiyorum. 5.2.4 Hayır, kütlenin eşit dağıtılması diyemem.

5.3 Devam eder.

5.4 Eşit olan ürün miktarıyla giren miktarı.

5.5 Hayır dengedeyken girenler ve ürünlerin derişimlerinde bir değişiklik olmaz, dengeden önce belki.

5.6.1 Hidrojen artar. 5.6.2 Evet. 5.6.3 Denge ürünler/ girenlerdi. Sola kayar girenler tarafına. 5.6.4 Yine dengeye ulaşır. 5.6.5 Hidrojenin derişimi artıyor. 5.6.6 Hayır. Oluşan üründe bir değişim olmaz yine o oluşur.

5.7.1 O ısı veriyor biz de ona ısı veriyoruz daha fazla ısı verir herhalde. Sağa kaymasını beklerim. 5.7.2 Ürünlerin.

5.8.1 Evet 5.8.2 Basıncın artması reaksiyonu genelde hızlandırır diye biliyorum. 5.8.3 Sağa kayar. Ürünlerin olduğu yöne.

5.9.1 Sağa kayar ürünlere. 5.9.2 Öyle

Reaktantların %100 ürüne dönüşmesi mümkün değildir.

Kimyasal denge girenlerle ürünlerin miktarının değişmemesi.

Kimyasal denge devam eder.

Kimyasal dengede eşit olan ürün miktarıyla giren miktarı.

Reaksiyon dengedeyken girenler ve ürünlerin derişimleri değişmez.

Reaksiyon hızları bozulur, reaksiyon sola kayar, tekrar dengeye ulaşır, sadece H2 artar.

İleri reaksiyon ekzotermikse ve ısıtırsak reaksiyon sağa kayar, ürünlerin artmasını beklerim.

Basıncın artması reaksiyonu genelde hızlandırır. Reaksiyon ürünlerin olduğu yöne kayar.

57

biliyorum.

5.10 Bunda da ürünlere kayar.

Hedef Kavramlar 6

6.1.1 Oksijen iki Hidrojenle bağ yapıyor. Tekli bağ ikisi de. Polar. 6.1.3 H (+) O (-) bağlar iyonik. Açısal. Çünkü oksijenin üzerinde elektronlar var. Kaynama noktasının yüksek olmasının sebebi bağların kuvvetliliği diyebilir miyiz. Basınçtan etkilenir.

6.2.1 Su polar maddeleri çözüyor.

6.3.1 Çözücü geliyor, karıştırmam geliyor, onların içinde yok olmuş gibi olması. Mesela şekeri çayın içine atınca karıştırıyoruz yok olmuş gibi oluyor. 6.3.2 Kırmak, küçük parçalara ayırmak gibi düşünebilirim.

6.4.1 Su molekülleriyle etkileşiyorlar. Su da H ve O diye ayrışıyor mu acaba nasıl etkileşiyor ki… H birini O birini çekiyor olabilir.

6.4.2

6.5.1 Hatırlamıyorum.

Su molekülünde bağlar iyonik. ve polar, açısal, oksijenin üstünde elektronlar var. Kaynama noktasının yüksek olmasının sebebi bağların kuvvetliliği.

Su polar maddeleri çözer.

Çözünme deyince aklıma çözücü, karıştırma, içinde yok olmuş gibi olması geliyor. Çözünme kırmak, küçük parçalara ayırmak.

6.6 Kimyasal atıklar kirletir. Fabrika atıkları olunca suyun içinde kimyasal atıklar oluyor.

6.6 Tabi vardır. Kirletiyorlar evet.

Suyu kimyasal atıklar kirletir.

Bakteriler suyu kirletir.

Kimyasal Reaksiyonlar konusu ile ilgili Görüşme Formundan elde edilen veriler Katılımcı 4 ’de aşağıdaki görüşlerin olduğu sunucunu ortaya çıkarmıştır:

 Kimyasal reaksiyonun iki ayrı maddenin birbiriyle etkileşmesi olduğu,  Kimyasal reaksiyon yerine etkileşim diyeceği,

 Kimyasal değişimin bir maddenin yapısının, özelliklerinin değişmesi.

 Kimyasal reaksiyon olduğunu erime, başka madde açığa çıkması, dışarıya ısı vermesi, renk değişmesi, duman çıkmasından anlayacağı,

 Kimyasal değişmelerin reaktantlar ok ya da ters ok ürünler şeklinde gösterildiği,  Denkleştirilmiş bir kimyasal eşitlikten oranları, maddeleri, bağ sayılarını

bulabileceği,

 Kömürün yanmasının ekzotermik olduğu, fotosentezi ışığın bir enerji olmadığını düşündüğünden açıklayamadığı,

 Entalpinin bağ enerjileri farkı olduğu,

 Entalpinin işaretinin kömürün yanmasında negatif, endotermikte ise pozitif olmasını beklediği,

 Mutlak enerjinin değil enerji farkının ölçülebileceği,

 Bağ enerjisinin iki atom arasında bağ oluşurken açığa çıkan enerji olduğu,  Bir molekül alıp bağ enerjisini ölçebileceği, enerjinin biriminin Kj ve Kcal

olduğu.

 Reaksiyonun başlaması için aktivasyon enerjisine ihtiyaç olduğu,

 Her madde için aktivasyon enerjisinin aynı olmadığı, bunun neye bağlı olduğunu bilmediği,

 Kimyasal reaksiyonun hızının zamana bağlı oluşan miktar olduğu,  Reaksiyon hızını katalizörün ve aktivasyon enerjisinin etkilediği,

 Işığın bazı reaksiyonlarda reaksiyon hızına etki edebileceği, reaksiyon hızını arttırabileceği gibi azaltabileceğini düşündüğü,

 Katalizörün reaksiyonun hızını arttırdığı ve aktivasyon enerjisini düşürdüğü,  Kimyasal reaksiyonlarda hızın sadece derişime bağlı olduğu,

59

 Tanecilerde reaksiyona girecekleri zaman enerjilerinin yükselmesini ve birbirlerine çarpmalarını beklediği,

 Tanecikler ya da moleküller arası gerçekleşen her çarpışmada reaksiyonun gerçekleşmediği, enerjiye ihtiyaç olduğu,

 Çarpışma teorisiyle hiç karşılaşmadığı,

 Reaktantların %100 ürüne dönüşmesinin mümkün olmadığı,

 Kimyasal dengenin girenlerle ürünlerin miktarının değişmemesi olduğu,  Kimyasal dengenin devam ettiği,

 Kimyasal dengede eşit olanın ürün miktarıyla giren miktarı olduğu,

 Reaksiyonun kimyasal dengeye ulaştığı andan itibaren reaktant ve ürünlerin derişimlerinin değişmediği,

 H2+I2↔2HI reaksiyonu dengedeyken H2 eklediğimizde dengenin bozulacağı, reaksiyonun sola doğru kayacağı, sonra tekrar dengeye ulaşacağı, sadece H2 derişiminin artacağı,

 İleri reaksiyon ekzotermikse ve ısıtırsak reaksiyonun sağa kaydığı ve ürünlerin artmasını beklediği,

 Basıncın artması reaksiyonu genelde hızlandırdığı,

 Basınç arttırılırsa ve reaksiyonun hep ürünlerin olduğu yöne kayacağı,

 Su molekülünde bağların iyonik ve polar, açısal olduğu, oksijenin üstünde elektronların olduğu, kaynama noktasının yüksek olmasının sebebinin de bağların kuvvetliliği olduğu,

 Suyun polar maddeleri çözdüğü,

 Çözünme deyince aklına çözücü, karıştırma, içinde yok olmuş gibi olmasının geldiği,

 Çözünmeyi kırmaya, küçük parçalara ayırmaya benzettiği,  Suyu kimyasal atıkların kirlettiği,

 Bakterilerin suyun kirlenmesine sebep olduğu.

Belgede Kimya öğretmen adaylarının kimyasal reaksiyonlar konusunda zihinsel modellerinin belirlenmesi (sayfa 62-69)