4. BULGULAR VE YORUMLAR
4.1. Kimyasal Reaksiyonlar Konusu ile İlgili Yapılan Görüşmelerden Elde Edilen
4.1.6. Katılımcı 6 ’nın Kimyasal Reaksiyonlar Konusu ile İlgili Görüşleri
Katılımcı 6’nın Kimyasal Reaksiyonlar Konusu ile ilgili görüşleri
Özet
Hedef Kavramlar 1
1.1 Kimyasal maddelerin birbirlerine karşı etkileşimi.
1.2.1 Maddelerin birbirine karşı etkileşimi. 1.2.2 Etkileşim.
1.3 Maddenin iç yapısındaki değişme diyebilirim. Atomlar, elektronlar..
1.4 Renk, gaz çıkışı olabilir, çökme.
1.5 Ürünler ve girenler. Buna kimyasal eşitlik diyemeyiz.
1.6
1.7 Girenler ve çıkanların kütle korunumu yasasını, kaç mole kaç mol girdiğini, hangisinden ne kadar almamız gerektiğini.. bir çok bilgi verir.
Hedef Kavramlar 2
2.1.1 Ekzotermik. 2.1.2 Güneşten enerji alıyorlar, o yüzden endotermik bir reaksiyondur.
2.2 Enerji farkına entalpi deriz.
Etkileşim.
Etkileşim.
Maddenin iç yapısının değişmesi.
Renk değişimi, gaz çıkışı, katı oluşumu.
Reaksiyonları girenler ve ürünlerle gösteririz. Buna kimyasal eşitlik diyemeyiz.
Kimyasal eşitlik kütlenin korunumu yasasını, mol sayılarını verir.
Ekzotermik, endotermik.
2.3 Ekzoda (-), endoda (+)
2.4.1 Ölçülemez. 2.4.2 Ölçemeyiz. 2.4.3 Sanki iki maddeyi karşılaştırırsak enerji oluyordu öyle hatırlıyorum. Ölçülen tepkimenin sıcaklığımı?... Bilemiyorum.
2.6 Atomların birbirine olan bağlanma enerjisi, tutunma...
2.7.1 Ölçeriz. 2.7.2 Ölçemeyiz herhalde. 2.7.3 Kj/mol.
2.8 Enerjiye ihtiyaç vardır. Isı enerjisi olabilir.
2.9.1 Değildir. 2.9.2 Reaktantlara bağlıdır.
Hedef Kavramlar 3
3.1 Metre/saniye desem… Bir saniyede alınan yol.
3.2 Reaksiyonun hızını tanımlayamam.
3.3 Reaktantın türüne, ortamın sıcaklığına, bağlıdır. Basınca bağlıdır, sıcaklık o kadar.
3.4 Basınç arttığı için birbirlerinden oldukça uzaklaşacaklar.
Eksi, artı.
Bir maddenin mutlak enerji değeri ölçülemez.
Atomların bağlanma enerjisi.
Bir molekülün bağ enerjisini ölçeriz. Bir molünkini ölçemeyiz. Enerjinin birimi kj/mol.
Enerjiye ihtiyaç var.
Her reaksiyonun başlaması için gereken enerji aynı değildir. Reaktantlara bağlıdır.
Reaksiyonun hızı reaktantın türüne, sıcaklığa basınca bağlı.
71
3.5
3.6.1 Eder. 3.6.3. Yok her reaksiyona etki etmez. 3.6.2. Hızlandırır mı yavaşlatır mı onun hakkında tam bir bilgim yok.
3.7.1 Eder. 3.7.2 Hızlandırıyor ama onu tam bilmiyorum ne yapıyor da etkiliyor. Ama girdiği gibi çıkıyordu ya..
3.8.1 Tanıma göre derişime bağlı oluyor ama derişime bağlı değil tek. 3.8.2 Sıcaklığa demiştim. Evet. 3.8.3 ∆t ile.
Hedef Kavramlar 4
4.1 Hareketli olurlar, birbirlerine çarparlar. Kinetik enerjileri artar.
4.2.1 Gerçekleşmeyebilir. 4.2.2 Enerjiye, hıza ihtiyaç var.
4.3.1 Hayır. Bu her kimyasal maddenin birbirleriyle reaksiyona gireceği anlamına gelmez. 4.3.2 Aklıma gelmiyor. Çarpışma teorisini duymadım, ya da duydum, hatırlamıyorum.
Hedef Kavramlar 5 5.1 Değildir.
Işık reaksiyon hızına etki eder, her reaksiyona etki etmez.
Katalizör reaksiyon hızını arttırır.
Reaksiyon hızı sıcaklığa da bağlıdır.
Tanecikler reaksiyona girecekleri zaman kinetik enerjileri artar birbirlerine çarparlar.
Her çarpışma reaksiyonla gerçekleşmez. Enerjiye ihtiyaç var.
Sıcaklığı arttırırsak da her çarpışma reaksiyonla sonuçlanır anlamına gelmez. Çarpışma teorisini hatırlamıyorum.
5.2.2 Girenlerle ürünlerin hızının birbirine eşit olduğu an. 5.2.3 Hani terazilerin aynı anda durması.
5.3 Değildir.
5.4 Hızları.
5.5 Birinin azalır birinin çoğalır ama derişimleri eşit olmaz. Girenlerin derişimi azalır.
5.6.1 Denge bozulmuş olur. Çünkü H2 ilave ediyorum. 5.6.3 Bu sefer onu tüketmek için denge sağa kayar. 5.6.4 Açığa daha fazla HI oluşur. Belli bir süre sonra durur. Dengede durur. 5.6.5 Sadece HI artar. 5.6.6 Ne kadar girerse çıkan ürün de ona göre olacak.
5.7.1 Sola kayar. 5.7.2 Girenler artar.
5.8.1 Etkiler. 5.8.2 PV=nRT ’den yani. 5.8.3 Ekzotermik mi endotermik mi?
5.9.1 Sağa kayar. 5.9.2 Basınç artarsa mol de artar diye düşündüm. Ürün daha fazla oluşur diye düşündüm.
5.10 Bunda da aynıdır yine sağa kayar.
reaktantların %100 ürüne dönüşmesi mümkün değildir.
Kimyasal denge girenlerle ürünlerin hızlarının birbirine eşit olduğu andır. Terazilerin aynı anda durması.
Kimyasal denge durağan değildir.
Kimyasal dengede eşit olan hızdır.
Kimyasal dengeye ulaşıldığı an girenlerin derişimi azalır, ürünlerinki artar.
Denge bozulur, reaksiyon sağa kayar. Sonra tekrar denge oluşur. Sadece HI derişimi artar. Oranları sabit kalır.
İleri reaksiyon ekzotermikse ve ısıtırsak reaksiyon sola kayar, girenler artar.
Basınç kimyasal dengeyi etkiler.
Basınç artarsa daha fazla ürün oluşur ve reaksiyon sağa kayar.
73
Daha fazla ürün oluşacağı için.
Hedef Kavramlar 6
6.1.2 Açısal. Oksijen bağlanmış. 6.1.3 Bağları kovalenttir. 6.1.4 Apolardır. 6.1.5 Elektrik iletkenliği var da çok çok düşük. 6.1.6 Moleküller arasındaki kopması gereken bağdan dolayı kaynama noktası yüksek.
6.2.1 Polar maddeleri... Bilmiyorum.
6.3.1 Bir maddenin başka bir madde içinde çözünmesi. 6.3.2 Tuzun suda çözünmesi gibi, şekerin ya da.
6.4.1 Na ve Cl iyonlarına ayrışır. Bu olur. 6.4.2
6.5 İçinde başka maddelerin çözünmesi mi? Kimyasal maddelerin.
6.6 Vardır.
Su molekülünün bağları apolar kovalenttir, elektrik iletkenliği çok çok düşüktür, moleküller arası kopması gereken bağdan dolayı kaynama noktası yüksektir.
Çözünme bir maddenin başka bir madde içinde çözünmesidir. Aklıma tuzun ve şekerin suda çözünmesi geliyor.
NaCl suya atarsak Na ve Cl iyonlarına ayrışır.
Suyun içinde kimyasal maddeler çözünürse su kirlenir.
Bakterilerin suyun kirlenmesinde rolü vardır.
Kimyasal Reaksiyonlar konusu ile ilgili Görüşme Formundan elde edilen veriler Katılımcı 6 ’da aşağıdaki görüşlerin olduğu sunucunu ortaya çıkarmıştır.
Reaksiyon deyince aklına etkileşim gelmesi,
Kimyasal değişimde maddenin içyapısının (atomlar, elektronlar) değişmesi, Kimyasal reaksiyon olduğunu renk değişimi, gaz çıkışı, katı oluşumundan
anlaması,
Kimyasal değişmelerin girenler ve ürünlerle gösterildiği, buna kimyasal eşitlik diyemeyeceği,
Denkleştirilmiş bir kimyasal eşitliğin kütlenin korunumu yasasını, mol sayılarını vereceği,
Kömürün yanmasının ekzotermik, fotosentez olayının endotermik olduğu, Enerji değişimini entalpi olarak ifade edeceği,
Entalpinin işaretinin kömürün yanmasında eksi, fotosentez olayında ise artı olmasını beklediği,
Mutlak enerjinin ölçülemeyeceği,
Enerji değişimini nasıl ölçülebileceğini bilmemesi, Bağ enerjisinin atomların bağlanma enerjisi olması,
Bir molekülün bağ enerjisinin ölçülebileceği, bir molün bağ enerjisinin ölçülemeyeceği, enerjinin biriminin kj/mol olduğu,
Her reaksiyonun başlaması için gereken enerjinin aynı olmadığı, bunun reaktantlara bağlı olduğu,
Kimyasal reaksiyonun hızını tanımlayamayacağı,
Reaksiyonun hızının reaktantın türüne, sıcaklığa ve basınca bağlı olduğu,
Işık reaksiyon hızına etki edeceği, her reaksiyona etki etmeyeceği, nasıl etki edeceğini bilmediği,
Katalizörün reaksiyonun hızını arttırdığı, reaksiyona girdiği gibi çıktığı ve nasıl reaksiyon hızını etkilediğini bilmediği,
Hızın sadece derişime değil, sıcaklık da bağlı olduğu.
Tanecikler reaksiyona girecekleri zaman kinetik enerjilerinin artmasını ve birbirlerine çarpmalarını beklediği,
Tanecikler ya da moleküller arası gerçekleşen her çarpışmada reaksiyonun gerçekleşmeyeceği, enerjiye ihtiyaç olduğu.
Sıcaklığı arttırırsak da her çarpışmanın reaksiyonla sonuçlanacağı anlamına gelmeyeceği,
Çarpışma teorisini hatırlamadığı,
75
Kimyasal dengenin girenlerle ürünlerin hızlarının birbirine eşit olduğu an olduğu,
Kimyasal dengede hızların eşit olduğu,
Kimyasal dengeyi terazilerin aynı anda durmasına benzetmesi, Kimyasal dengenin durağan olmadığı,
Reaksiyon dengedeyken ürünlerdeki derişimin artmasını, girenlerinkinin azalmasını beklediği,
H2+I2↔2HI reaksiyonu dengedeyken H2 eklediğimizde dengenin bozulacağı, reaksiyonun sağa doğru kayacağı, sonra tekrar dengeye ulaşacağı, sadece HI derişimin artacağı, oranlarının değişmeyeceği,
İleri reaksiyon ekzotermikse ve ısıtırsak reaksiyonun sola kayacağı, girenlerin artmasını beklediği,
Basıncın kimyasal dengeyi etkilediği, basınç artarsa fazla ürün oluşacağı ve reaksiyonların sağa kayacağı,
Su molekülünün bağlarının apolar kovalent olduğu, elektrik iletkenliğinin çok çok düşük, moleküller arası kopması gereken bağdan dolayı kaynama noktası yüksek olduğu,
Çözünmenin bir maddenin başka bir madde içinde çözünmesi olduğu, Çözünme deyince aklıma tuzun ve şekerin suda çözünmesi geldiği, NaCl suya atarsak Na+
ve Cl- iyonlarına ayrışacağı,
Suyun içinde kimyasal maddeler çözünürse suyun kirleneceği, Bakterilerin suyun kirlenmesinde rolü olduğu.