İstanbul’un farklı ilçelerinin belediye başkanları ve akademisyenler, sivil toplum gibi farklı sektörlerden gelen konuşmacıların bir araya geldiği oturumda sosyal kapsayıcılığın dezavantajlı gruplar başta olmak üzere farklı toplumsal gruplar üzerindeki etkisini ve kentsel yaşamda pratiğe dönüşümü-nü ele almıştır. Konuşmacılar, kendi perspektiflerinden kapsayıcılık kavramı-nı takavramı-nımlarken kavramlarla ilişkili sayılabilecek “engellilik”, “evrensel tasarım”
gibi yan terimlere; dar gelirli vatandaşa uygun fiyatlı konut temini, kentsel tasarım, engelli vatandaşların toplumsal hayata katılımı, adil paylaşım gibi kapsayıcılık meselesini ilgilendiren konularda yaşanan sorunlara ve bunlara yönelik çözüm önerilerine değinmişlerdir.
Katılımcılar ve konuşmalar:
• Moderatör: Ömer Faruk Gençkaya Prof. Dr., Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi
• Chris Webster Prof. Dr., Hong Kong Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanı
“Leaving No-One Behind as Cities Grow in Size and Wealth”
• Göksenin İnalhan Doç. Dr., İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi
• İbrahim Akkaya Bodrum Engelliler Sağlık Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı
• Lokman Çağırıcı Bağcılar Belediye Başkanı
• Turan Hançerli Avcılar Belediye Başkanı
http://quq.la/oFkIi
Çözüm önerileri
Çözüm Önerisi 1: “Adil bölüşüm”, “kimseyi geride bırakmamak” kav-ramları daha çok gündemde olmalı ve tartışılmalıdır.
QR
QR
130
Çözüm Önerisi 2: Ötekileştirilmiş grupların toplumsal kabulünün sağ-lanması için uzmanlarla sorunun çözümüne odaklı toplantılar düzenlenmeli ve uygulamaya koyulabilecek projeler üretilmelidir.
Çözüm Önerisi 3: Gönüllülük ekseninde geliştirilecek politikalar toplum-sal etkileşimi etkin kılar ve sosyal bağların kurulmasına imkân tanır. Kazanç beklentisi olmadan, gönüllülükle yürütülen faaliyetler farklı sosyal grupların birbirini tanıması için fırsat oluşturan ortamlardır. Okullarda gönüllülük üzerine farkındalık oluşturmak amaçlı projeler uygulanmalıdır.
Çözüm Önerisi 4: Düşük gelirli vatandaşlar için inşa edilecek ucuz konutlarla toplumsal kapsayıcılık sağlanabilir. Düşük maliyetli toprak, düşük maliyetli finansman ve düşük maliyetli ulaşım ile söz konusu gruplar için ucuz ve sürdürülebilir ev tedariki gerçekleştirilebilir. Bahsedilen girdilerin değer-lerindeki değişimi tahmin edebilmek için ilgili kurumlarla işbirliği yapılmalı ve yapay zeka ile istatistiki modellemeler kullanılmalıdır.
Çözüm Önerisi 5: Şehirde yapıları inşa ederken insan faktörü göz ardı edilmemelidir. İnsanların bir araya gelip iletişim kurabilecekleri alanlar üretil-melidir.
Çözüm Önerisi 6: “Çocuklar için iyi olan herkes için iyidir.” Sürdürülebilir bir toplumsal yapı için tüm çocuklara en iyi ve eşit şartlarda eğitim verilmelidir.
Çözüm Önerisi 7: Engellilik “acıma” ve “vicdan”’ duyguları üzerinden değil “hak” üzerinden ele alınmalıdır.
Çözüm Önerisi 8: Yerel yönetimler tarafından engelli vatandaşların kamusal hayata erişimini kolaylaştırmak için fiziksel altyapıyı güçlendirici ça-lışmalar yapmalıdır.
Çözüm Önerisi 9: Engelsiz mekanın hayata geçirilmesi için yapılı çev-reyi oluşturan tüm kentsel alanlar, ulaşım sistemleri ve bilgiye erişim bir bü-tün olarak planlanmalıdır.
Çözüm Önerisi 10: Toplumsal eşitlik üzerine hazırlanmış kitapçık gibi materyallerle vatandaşların bilinçlilik düzeyi artırılmalıdır.
Çözüm Önerisi 11: Kültür politikaları oluşturulurken yerel yönetim ve STK’ların işbirliği içinde olması kapsayıcılığı artıracaktır. Kültürel politikala-rının belirlenmesinde doğru kararlar alınmasını sağlamak amacıyla kültürel alanda çeşitli verileri derlemek, raporlar yayınlamak ve yöneticilere bu alan-daki ihtiyacı yansıtmak gerekmektedir.
ARI BAĞLAMINDA OTURUM RAPORLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLER
Not edilenler ve tema değerlendirmesi
— Sosyal Kapsayıcılık temalı oturumlarda, başta çocuklar, engelliler, göçmenler ve dar gelirliler olmak üzere toplumun dezavantajlı grup-larına dair sunumlar yapılmıştır. Bu alanda başarılı çalışmalar yürüten uygulayıcılar ve araştırmacılar, dinleyicilere farkındalık arttırıcı bilgiler ve uygulama örnekleri sunmuştur.
— Adil ve kapsayıcı değilse kalkınmanın sürdürülebilir olmayacağı; ar-tan eşitsizliklerin uzun dönemli büyümenin önünde bir engel olduğu belirtilmiştir.
— Öznel iyi oluş hali, topluma ve aktörlere güven, yaşam memnuniyeti, uyum yeteneğinin artması, başa çıkma kapasitesinin artması, sosyal ve kültürel sermayenin artması, toplumsal dayanışma, hoşgörü, ka-rarlara ve yönetime katılımın sosyal kapsayıcılığın temel taşları oldu-ğu vurgulanmıştır.
— Ekonomik krizlerin, en çok kırılgan ve dezavantajlı grupları etkilediği düşünüldüğünde, bu gruplara yönelik kapsayıcı politikalar özellikle kriz zamanlarında önem kazanmaktadır.
— Türkiye gibi, zorla yerinden edilmenin etkilerinin yaşandığı ülkelerde, kapsayıcı kültür politikaları bir arada yaşamayı teşvik etmek için ola-naklar sunmaktadır.
3.10.
TEMA 9: ŞEHİR TEKNOLOJİLERİ
VE İNOVASYON
Nesnelerin interneti, büyük veri, yapay zeka, robotik gelişmeler, mo-bil ve bulut teknolojisi gibi mo-bileşenlerle birlikte tüm yaşam kurgusunu kü-resel ölçekte etkileyen bir dijital dönüşüm yaşanmaktadır. Tüm kaynakları verimli şekilde kullanan, sürdürülebilir şehirler inşa etmeyi ve sakinlerine yüksek yaşam standartları sunmayı amaçlayan akıllı şehirler yaklaşımı, bu dönüşümden ayrı düşünülemez. Yerel yönetimlerin kentleşme sürecinde daha proaktif ve teknolojinin potansiyelini önemseyen bir yaklaşım benim-semeleri, etkin bir yönetimle bu teknolojilere uyum sağlama sürecini hızlan-dıracaktır.
132
Şehir teknolojileri, şehirlerin işleyişlerini büyük ölçüde değiştirerek tüm insanlığın ortak geleceğini de belirleyecektir. Nispeten yeni gelişen bir alan olan şehir teknolojilerinin hedeflerinin tanımlanması ve potansiyelinin kav-ranması süreci halen devam etmektedir. Ancak bu süreçte şehirleri teknoloji ile donatmak tek başına bir amaç olmamalıdır. Aksine teknoloji, hedeflere ulaşma yolunda kamu politikalarını destekleyici ve toplumun her kesimine eşit fırsatlar sunan etkili bir araç olarak kullanılmalıdır.
Yeni gelişmekte olan şehirlerde teknoloji ve inovasyon; altyapı seviye-sinden başlayarak planlama süreçlerine katkı sağlayacak şekilde konumlan-makta, şehrin ekonomisine katkı sunmakta ve sorunlara yaratıcı çözümler geliştirmektedir. Açık veriye erişim, yetkin akademik kapasite ve sivil toplum katılımı bu katkıyı daha da artırmaktadır. İnovasyon kapasitesi şehirlerin gelişiminde hızlandırıcı bir rol oynamaktadır. Bu gelişim; living lab, fab lab, kuluçka merkezleri, teknoloji ve inovasyon merkezleri, bilim merkezleri gibi katılımcı modellerle güçlenmektedir.
Yerel yönetimler tarafından sunulan hizmetlerde kullanılan akıllı şe-hir teknolojileri ve şeşe-hirlerde sanal ve fiziksel altyapı arasında kurulan bağ-lantılar bir yandan hizmet kalitesini artırırken diğer yandan şehirleri kontrol edilmesi güç olan bu dijital dönüşümün potansiyel riskleri ile karşı karşıya getirmektedir. Veri manipülasyonu, sinyal bozma gibi siber saldırı teknikleriy-le mücadeteknikleriy-le edebilmek için akıllı şehirteknikleriy-lere yönelik siber güvenlik, emniyet ve asayiş, saldırı önleme sistemleri geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
MARUF kapsamında “Şehir Teknolojileri ve İnovasyon” teması altında, şehirlerin dijital dönüşümden nasıl etkileneceği, ne gibi uygulamalara sahne olacağı ve ne tür fırsatlar ve risklerin ortaya çıkacağı; çözüm önerileri ve iyi uygulama örnekleriyle birlikte tartışılmıştır.
Temanın Anahtar Kelimeleri
Akıllı şehirler, katılım, inovasyon, şehir planlama, yönetişim