Kapsayıcı İşgücü Piyasaları

2008 yılında Belçika hükümeti tarafından kurtarma planı hayata geçirilmiştir. Daha sonra ilgili plan federal birimler tarafından da kabul edilerek uzun dönemli planları hayata geçirebilmek için ilk adımı oluşturmuştur. Bu plan üç boyut içermektedir; yatırım planı, yönetişim planı ve istihdam planı. Belçika istihdam planının temel amacı, krizin etkisini hafifletmek olmuştur. Burada önemli olan, işin korunmasıydı; fakat bu her zaman mümkün olamamıştır. Kriz sonrası hassas durum, istihdama katılmak, yeniden katılmak ya da istihdamda kalmaya yardımcı olmak için daha kapsamlı bir stratejinin geliştirilme ihtiyacını ortaya çıkarmıştır.154

İstihdam stratejisinin bir kısmı yoksulluk ve sosyal dışlanma riski taşıyan spesifik grupların (gençler, yaşlanan çalışanlar, düşük becerili ve uzun dönemli işsizler, göçmenler ve engelli kişiler) istihdama erişimlerinin geliştirilmesini amaçlayan tedbirleri içermektedir. Bazı göstergelerin 2020 hedeflerine olan uzaklığı göz önünde bulundurulduğunda (istihdam oranlarında %5,6’lık, kadınların istihdamında %7,5’lik, yaşlı çalışanların istihdamında %12,7’lik ve göçmenlerin istihdamında %11,9’luk gerilik) amaçlanan politikaların gerekliliğini ispatlar niteliktedir.155

153 Cindoğlu-Arnould; a.g.e., s.122.

154 EU Network of Independent Experts on Social Inclusion; “Assessment of the implementation of the European Commission Recommendation on active inclusion”, A Study of National Policies:

Belgium European Commission, 2013,s.17.

155

64

Ulusal kurtarma planında ifade edilen federal tedbirlerden bir tanesini spesifik gruplar için iş oluşturmayı teşvik edebilmek amacıyla işverenler için ücret maliyetlerinin desteklenmesi oluşturmaktadır. 156

Eğitimin işgücü piyasası aktivitesi üzerindeki olumlu etkisi nedeniyle topluluklar, üniversite ve lise eğitim sistemlerine erişimi ve daha iyi kariyer rehberliği ve işletmelerle işbirliğini artırarak eğitim sistemini reforme etmeye yönelik tedbirler uygulamaktadırlar. Aynı zamanda erken okuldan ayrılmaları engellemeye yönelik özel politikalar da geliştirilmektedir. Bunun yanında, bölgesel istihdam planları yeniden oryantasyon ve becerilerin geliştirilmesiyle hareketliliğin artırılmasına yönelik tedbirler de alınmaktadır. Belçika’nın Valon bölgesi, temel olarak teknik ve dil becerilerinin doğrulanmasına, eğitime erişime ve herkes için eğitime, aynı zamanda dil eğitimine yoğunlaşarak bölgesel hareketliliği artırmayı amaçlamaktadır. Valon stratejisine benzer şekilde Brüksel başkent bölgesi dil voucher sistemini finanse ederek, dil eğitimine önem vermektedir. Flaman bölgesi ise, hayat boyu öğrenim kapasitesinin artırılmasına yönelik yaşlı çalışanlar ve engelli bireyleri önceliklendirerek en fazla ihtiyaç duyulan becerilerin geliştirilmesinde daha fazla ve yeni programlar ile kariyer danışmanlığı sunmaktadır. 157

İstihdam planının temel amacı, krizin ani etkisinin genişletilmiş destek tedbirleriyle, çalışma zamanlarının geçici olarak azaltılmasının teşvik edilmesi ve geçici istihdam sağlanmasıyla iş kayıplarını olabildiğince azaltmaktır. Kaçınılmaz iş kayıpları durumunda ise plan işsiz kişilerin işgücü piyasasına oldukça çabuk entegre edilmelerine yönelik acil ve kapsamlı rehberlik sunmaktadır. Buna ilave olarak, işgücü piyasasının güvenceli esneklik prensibiyle modifiye edilebilmesi amacıyla da çeşitli tedbirler alınmıştır.158

Temmuz 2012 tarihinde nihai hale getirilen Kurtarma Planına göre, Federal Çalışma Bakanlığı on bin adet işbaşı eğitim programını hayata geçirmiştir. Bu yöntemle, işsiz genç insanların çalışma deneyimi edinmesi sağlanmaktadır. Kısa dönem işsizler için faydalı olabileceği düşünülen staj programlarının, özellikle hassas gruplar için faydalı olduğuna yönelik soru işaretleri bulunmaktadır. Bu gruplara özel olarak geliştirilecek, kişiselleştirilmiş yaklaşımın daha faydalı olacağı düşünülmektedir. Bu

156 Belgium, EU Active Inclusion Report; a.g.m., s.17.

157 Belgium, EU Active Inclusion Report; a.g.m., s.17-18.

65

anlamda, “Sosyal Refah İçin Kamu Merkezleri”, yoksulluk ve sosyal dışlanmanın çok boyutlu nedenlerinin etkili bir şekilde çözülmesinde, kişiye özel ve kapsamlı stratejilerin uygulanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Kurumun mevzuatına göre Sosyal Refah İçin Kamu Merkezleri, kendisi işveren konumuna geçebileceği gibi, faydalanıcının çalıştırılmasına yönelik üçüncü taraflarla da iletişime geçebilmektedir. Her iki durumda da sunulan iş, Federal Hükümet tarafından desteklenmektedir. Alınan tedbirler dışlanmış kişilerin işgücü piyasasına entegrasyonunu ve sosyal güvenlik haklarının muhafazasını amaçlamaktadır. Fakat söz konusu uygulamada yaşanan en büyük sorun, söz konusu desteğin kişinin tekrar işsizlik sigortasından faydalanmaya hak kazanması durumunda sona ermesi ve kişinin tekrar işsiz konumuna gelmesidir. Aynı zamanda Sosyal Refah İçin Kamu Merkezleri, bölgesel istihdam hizmetleri ve akredite olmuş kurumlarla işbirliği içinde bulunabilirler. İstihdam programlarının değerlendirmesi sonucunda aktive edilen kişilerin neredeyse yarısının (%49,6) aktivasyon programının sonunda istihdamda kaldığı tespit edilmiştir. Bu çerçevede aktivasyon programlarının genel anlamda hedeflerine ulaştığı söylenebilir. Yine de katılımcıların durumu hassas bir konumdadır. Faydalanıcıların sadece %26,8’nin aktivasyondan bir yıl sonra belirsiz sözleşme kapsamında çalışmaktadır. Diğer bir problem ise, yoğun olarak rehberlik ihtiyacının devam ediyor olmasıdır.159

Federal Hükümet tarafından alınan tedbirlerin temel amacı, istihdama yoğunlaşmak ve yoksulluk tuzağına düşülmesini engellemektir. Bu kapsamda, 2012 ulusal kurtarma planı kapsamında, düşük ve orta gelirli kategorilerde çalışanların vergi yükünü azaltabilmek amacıyla, çalışanlar yıllık 200 Avroluk gelir vergisinden muaf hale getirilmiştir. Belçika’da maaşların otomatik endekslenmesi ve ücret pazarlığının merkezi düzeyde belirlenmesi muhafaza edilmektedir. Bazı ekonomistler, otomatik maaş endekslenme sisteminin Belçikalı firmaları diğer firmalar karşısında dezavantajlı konuma getirdiğini ve özellikle kriz döneminde geçici olarak askıya alınması gerektiğini iddia etmektedir. Yakın zamanlarda gerçekleştirilen bir çalışma sonucunda, artan ücret maliyetlerinin iş yaratılmasında zarar verici etkileri olduğu görülmektedir. %2’lik ücret artışının gerçekleştirilmemesinin 2012-2015 yılları arasında 32 bin yeni iş yaratacağı tahmin edilmektedir. Diğer bir deyişle işsizliğin %0,3 oranında artması engellenmiş olacaktır. Bazı kesimler çalışmanın yoksullukla mücadelede önemli bir araç olması nedeniyle endeksleme sisteminin reforme edilmesini savunmaktadır; ancak

159

66

bu uygulamanın düşük gelirli haneler üzerindeki etkilerinin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir.160