Kamu Alımları (Public Procurement) Kavramı 103

Devletin ekonomiye müdahale biçimleri değerlendirilirken, “harcama yönlü müdahaleler ve düzenleme yönlü müdahaleler” ayrımı yapılmakta,¹⁰⁴ kamunun gereksinim duyduğu mal, hizmet ve yapım işlerini özel kişilerden belirli usullerde ve belli bir bedel karşılığında satın alması anlamına gelen kamu alımları, kamu harcamaları sınıfında önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Kamu alımları kamu kaynaklarıyla gerçekleştirilir ve ülkelerin

103Kamu alımları konusunda dünyadan örnekler ve yorumlar için bkz. Louise Knight;

Christine Harland; Jan Telgen; Khi V. Thai; Guy Callender; Katy, McKen, Public Procurement (International Cases and Commentary), Routledge Taylor&Francis Group, London, New York, 2007.

104Mehmet Cahit Güran, Selçuk Çingi, “Devletin Ekonomik Müdahalelerinin Etkinliği”, Akdeniz Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:2, Sayı:3, 2002, s.60.

51

gayrı safi yurt içi hasılalarının yaklaşık olarak %10‟u ilâ %20‟si arasında¹⁰⁵ bir paya sahiptir¹⁰⁶. Aynı zamanda, piyasa fiyatının bulunmadığı veya belirsiz olduğu durumlarda ihale düzenlemeleri fiyat oluşturma süreçlerinde önemli bir rol oynamaktadır.¹⁰⁷ Kamu maliyesi ve idare hukuku gibi farklı disiplinleri ilgilendiren yönleri bulunan kamu alımları,¹⁰⁸ kamu hukukuna tâbi idarelerin veya kamu kaynağı kullanan kurumların ihtiyaç duydukları mal ve hizmetler ile yapım işlerini, kendi örgütleri dışındaki mal tedarikçileri, hizmet sunucuları ve yapım müteahhitlerinden sağlamasını ifade eder. Kamu hizmetinin işleyişi için ihtiyaç duyulan bazı mal ve hizmetlerin piyasadan satın alınması ilkesi özellikle serbest piyasa ekonomisinin uygulandığı ülkelerde kamu örgütlerini önemli bir mal ve hizmet alıcısı konumuna getirmiştir. Kamu alımları, basit bir

105Kamu Alımları konusunda Avrupa Birliği‟nden sonra en büyük pazar Gayrı Safi Yurt İçi Hasıla‟nın %11‟i ile ABD‟dir. Ayrupa Birliği‟nde bu oran 2013 itibari ile %19‟a ulaşmıştır. Bkz. Public Procurement in the Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), a Businesseurope Position Paper, Aralık 2013, s.13. European Parliment News, Public Procurement Package: Getting the Best Value for Money, http://www.europarl.europa.eu/news/en/news, 01.01.2013.

106 “Türkiye‟de bu oranın en az %8,6 olduğu, zira TOKİ‟nin konut ve diğer yapım ihalelerine ilişkin verilerinin bu oranda dikkate alınmadığı” şeklindeki görüşler için bkz. Bülent Tarhan, “Kamu İhale Kanunu Üzerine”, Güncel Hukuk, Ağustos 2009, s.40.

107 Uğur Emek, “Piyasaların Oluşumunda İhale Düzenlemeleri ve Rekabet Politikaları”, Rekabet Kurumu PerĢembe Konferansları, 2001, s.62.

108 “İngilizce metinlerde kamu alımlarıyla ilgili olarak iki terim yaygın kullanılmaktadır.

Bunlar “public procurement” ve “government purchasing” terimleridir. Avrupa Birliği metinlerinde kamu alımlarına ilişkin olarak “public procurement” terimi kullanılırken, ABD kaynaklı metinlerde “goverment purchasing” terimi tercih edilmektedir.

“Procurement”, imtiyaz, Kamu Özel İşbirliği gibi kamu kaynakları kullanılan bütün alımları ve uygulamaları kapsayan bir kelime olmasına karşın “purchasing”

kelimesinin idarenin sözleşme konusu işin bedelini yükleniciye para ile ödediği alımları kapsadığı belirtilmektedir. Kamu alımlarında ve satışlarında “arttırma” veya

“eksiltme” aşamaları ise “auction” ve “competitive bidding” ile ifade edilmektedir.”

Bkz. Glynnis Chantrell (Editör), The Oxford Dictionary of Word Histories, Oxford University Press, Kent, 2004, s. 398.

52

kırtasiye malzemesi alımından enerji santrali inşasına kadar geniş bir yelpazede pek çok alımı kapsamaktadır¹⁰⁹. 1980‟li yıllara kadar kamu alımları mal alımları ve yapım işleri ile sınırlı iken, bu yıllarla birlikte kamu örgütlerinin hizmet alım ihalelerinin sayısı ve bu alımlara yapılan harcama tutarlarında artış gözlenmiştir.

Bilindiği üzere, kamu hizmetlerinin ihtiyaçlarının karşılanması aşamasında idarenin özel sektör ile ilişkiye girmesinin temel aracı sözleşmedir. Kamu hizmeti örgütlerinin piyasa ile akdi ilişkiye girmesinde sözleşme iradesinin oluşturulmasının özel yöntemi ihaledir. İdarenin sözleşme yaparken kamusal usuller izlemesi anlamına gelen ihale, uygulamada, kamu hizmetlerinin özel sektöre gördürülmesi yöntemi olarak da kullanılmaktadır¹¹⁰. Katılımcı, teklifin yapılış biçimi, ihale konusu nesnenin miktarı, bu nesne için ödenen fiyat ve düzenleyicinin amacı ihalelerin sınıflandırılmasına kaynaklık eden unsurlardır. İhale yöntemi, ihaleye konu olan mal veya hizmetlerin tahsisinin alıcılar veya satıcılar arasındaki fiyat rekabetine göre yapıldığı bir sistemi ifade etmektedir¹¹¹. İhale aynı zamanda kaynak dağıtımını da etkileyen bir tahsis yöntemi olarak tanımlanmaktadır¹¹².

109 Kenneth Kostyo (Editör), Handbook for Corruption in Public Procurement, Transparency International, Berlin, 2006, s.13.

110 Onur Karahanoğulları, Kamu Hizmeti (Kavram ve Hukuksal Rejim), Turhan Kitapevi, Ankara, 2002, s. 313.

111 Scott H. Biermann, Luis Fernandez; Game Theory with Economic Applications, Addison-Wesley Publishing Company, USA, 1998, s. 289.

112 Robert A. Feldman; Rajnish Mehra, “Auctions: Theory and Applications”, IMF Staff Papers, Vol. 40, No. 3, 1993, s. 487.

53

Hizmetlerin ihale yolu ile özel sektörden temin edilmesi ile kamu yönetiminin piyasa yönelimli yapılanması yazında benzer gerekçelerle açıklanmaktadır.

Bu gerekçeler arasında, ihale yönteminin hizmetleri daha ucuza sağlayacağı, hizmet alım ihalelerinin özel sektörün dinamizmini kamu yönetimine taşıyacağı ve idarenin kısa sürede yeniden yapılanmasını sağlayacak bir yöntem olduğu sayılmaktadır. Kamu alımlarını gerçekleştiren kamu örgütleri, ihaleye teklif veren istekliler ve kamu alımlarına ilişkin düzenleme ve denetimleri gerçekleştiren kurumlar kamu alım sürecinin başlıca aktörleridir¹¹³. Ayrıca, özel sektör alımlarına göre çok daha fazla ve karmaşık kurallar içeren kamu alımlarında, alım konusu ihtiyacın teknik özelliklerinin düzenlendiği teknik şartname, alım süreci ve ihaleye ilişkin kuralların düzenlendiği idari ve genel şartnameler ile karşılıklı sorumlulukların belirlendiği sözleşmeler başlıca ihale dokümanlarıdır. Yine, teknik şartnameyi ve ihale dokümanlarını hazırlayan görevliler, ihale sürecinde teklifleri değerlendiren ihale komisyonu üyeleri, ihale kararını onaylayan yetkili kişi veya kişiler, sözleşmenin uygulanmasını denetleyen muayene ve kabul görevlileri ve kamu alım işlemlerini denetleyen görevliler kamu alım sürecinin çeşitli aşamalarındaki görevlilerdir.

Kamu alımlarında kamu örgütleri, ihtiyaçların belirlenmesi, bütçede ödeneğin ayrılması, ihale dokümanlarının hazırlanması, ihale ilânının yayımlanması, tekliflerin alınması ve ihale dokümanındaki düzenlemelere

113Dieter Bös, Bureaucrats and Public Procurement, Working Paper, 2001, s. 3–

16. http://www.econ.ku.dk/epru/files/wp/WEB-blaa-2001-11.pdf, Erişim Tarihi:

01.01.2013.

54

uygun teklifin belirlenmesi, uygun teklif sahibiyle sözleşmenin imzalanması, sözleşmenin yürütülmesinin denetlenmesi ve ödemelerin yapılması gibi aşamalarından sorumludur. Kamu alımları, toplum kesimlerinin kamu alım kararlarından ve işlemlerinden farklı beklentilerinin olduğu, çeşitli aşamaların silsile yolu ile takip edilmesi esasına dayanan, tasarlanması ve yönetimi güç bir süreçtir. Zira farklı beklentilerin uzlaştırılmasındaki güçlükler kamu alım kararlarına ve uygulamalarına yansıyabilmektedir. Bu zorlukların aşılabilmesi ve farklı disiplinleri içeren kamu alım süreçlerinin sağlıklı bir şekilde takip edilebilmesi, bu alanlarda uzmanlaşmış personelin ve tecrübeli birimlerin işbirliği ile çalışmasını gerektirir. Alım konusu ihtiyacın ve bu ihtiyacın tedarik yönteminin belirlenmesi, teknik şartname ve diğer dokümanların hazırlanması, sözleşme aşamasının yönetimi ve kontrol işlemleri farklı disiplinlerde uzmanlık gerektirecektir.

Kamu alımlarında en uygun teklifin belirlenmesi aşamalı olarak gerçekleşen önemli bir konudur. Buna göre, isteklilerin katılım ve yeterlik ölçütlerini sağlayıp sağlamadığı ilk aşamada değerlendirilir. Ölçütleri sağlayan istekliler arasından en uygun teklif sahibinin tespiti ikinci aşamanın konusudur. Kural olarak en uygun teklifin belirlenmesinde en düşük fiyat esası önemlidir. Yanı sıra, kalite, satış sonrası bakım, yedek parça temini gibi fiyat dışı unsurlar da dikkate alınabilecektir.

Kamu alımlarına ilişkin çalışmalarının ve düzenlemelerinin hızlanarak arttığı 1980‟li yıllardan itibaren, kamu alım ihalelerinde katılım engellerinin

55

kaldırılarak uluslararası mal ve hizmet ticaretinin serbestleştirilmesi, ihalelerde rekabetin arttırılması, yolsuzluğun önlenmesi, kamu alımlarının basitleştirilmesi ve değişen koşullara uyumlu bir kamu alım sisteminin oluşturulması Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi uluslararası örgütlerin çalışmalarının temel hedeflerinden biri olmuştur.¹¹⁴ Nitekim kamu alımlarının uluslararası ticaretin önemli bir bileşeni olduğu, bütün isteklilerin katılımına açık şeffaf bir kamu alım sisteminin kamu kaynaklarının etkin kullanımını sağlayacağı Dünya Ticaret

114 İkinci Dünya Savaşı‟ndan sonra dünya ekonomik sisteminin kurgulanması yönünde pek çok düzenleme yapılmıştır. Kısaca değinmek gerekirse; “İkinci Dünya Savaşı sonrasında kapitalist ülkeler tarafından serbest piyasa ekonomisi ilkelerine göre işleyen uluslararası bir yapının inşasını sağlayacak yeni kurumlar oluşturulmasına yönelik girişimler başlatılmıştır. Bu girişimlerden ilki, uluslararası ticarette serbestleşmeye sağlayacak Uluslararası Ticaret Örgütü‟nün kurulmasına yönelik çalışmalardır. Örgütün kurulma sürecinde, tarife indirimlerin sağlanması için geçici bir süre yürürlükte kalması planlanan Tarifeler ve Ticaret Üzerine Genel Anlaşma (GATT), yirmi üç ülke tarafından Cenevre'de 30 Ekim 1947'de imzalanmıştır. Türkiye Anlaşmayı 1950–1951 Torquay Müzakere Turu (Round) sonunda imzalamış ve 1953 yılında yürürlüğe koymuştur. Uluslararası Ticaret Örgütü‟nün kurulamaması sebebiyle uluslararası ticaretin serbestleştirilmesine yönelik faaliyetler, sekretaryasından başka kurumsal bir yapısı bulunmayan GATT kapsamında yürütülmüştür. “En çok kayrılan ülke kuralı”, “ulusal muamele kuralı”,

“gümrük vergilerinin indirilerek konsolide edilmesi” ile “korumanın sadece gümrük vergileri ile gerçekleştirilmesi” olarak adlandırılan dört ilke bu Anlaşmanın en önemli esaslarını oluşturmuştur. Dünya Ticaret Örgütünün Kuruluş Anlaşması‟nın imzalandığı Urugay Müzakere Turu‟da dâhil olmak üzere sekiz çok taraflı müzakere turu (round) gerçekleştirilmiştir. Bu müzakereler, başlangıçta tarife indirimleri üzerinde yoğunlaşmıştır. 1970'lerde gerçekleştirilen “Tokyo Müzakere Turu” ise tarifeler dışındaki ticari engellerin tartışıldığı ve serbest ticaretin geliştirilmesine ilişkin konuların ele alındığı bir tur olmuştur. “Uruguay Müzakere Turu” ise en kapsamlı müzakere turu olmuştur. Bu turun sonunda Dünya Ticaret Örgütü kurulmuştur. Türkiye, 26 Mart 1995 tarihinde örgütün üyesi olmuştur. Ancak ülke yükümlülükleri 01.01.1995 yılından itibaren başlamıştır.” Ayrıntılar için bkz. Devlet Planlama Teşkilatı, Sekizinci BeĢ Yıllık Kalkınma Planı Hizmet Ticaretinin SerbestleĢtirilmesi Özel Ġhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara, 2000, s. 12.

56

Örgütü‟nün kamu alım çalışmalarında sık sık dile getirilmektedir¹¹⁵. Kamu alımları konusunda etkili uluslararası örgütlerden bir olan Dünya Bankası ise, kamu alımlarına yönelik çalışmalarını kamu mali yönetiminin yeniden yapılandırılması ve iyi yönetişim kapsamında yürütmektedir. Kamu alımlarında yolsuzluğun önlenmesi, kamu alım sisteminin modernizasyonu, uluslararası örgütler arasında kamu alım çalışmaları konusunda uyum sağlanması ve gelişmekte olan ülkelerin kamu alım kapasitelerinin arttırılması bu çalışmaların temel hedefleri olarak belirtilmektedir¹¹⁶. Dünya Bankası‟na göre işlevsel ve etkin bir kamu alım sisteminin unsurları açık, şeffaf ve kolay anlaşılabilen bir hukuki çerçeve, sorumluluk ve hesap verilebilirliğin tanımlanması, buna ilişkin kurumsal yapının oluşturulması, kuralların uygulamasını sağlayacak örgütsel bir sistem ve iyi eğitilmiş kamu alım görevlilerinin varlığıdır¹¹⁷.

Kamu alımları ile ilgili olarak Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu nezdinde de uluslararası ticaretin geliştirilmesi amacıyla

115 Bkz. http://www.wto.org/english/tratop_e/gproc_e/gproc_e.htm, Erişim Tarihi:

01.01.2013.

116 Uluslararası örgütlerin raporlarında kamu alım kriterleri detaylı olarak ele alınmaktadır. Bunlardan birinde, “Dünya Bankası, 2000 yılının Haziran ayından itibaren Ülke Kamu Alım Değerlendirme Raporları hazırlamaya başlamıştır. Bu raporların temel amacı, kredi alan ülkelerin kamu alım sistemlerinin geliştirilmesi ve bu amaca yönelik eylem planlarının oluşturulması için gerekli veri ve bilgilerin elde edilmesidir.” Bkz. http://consultations.worldbank.org/consultation/procurement-policy-review-consultations, Erişim Tarihi: 01.01.2013.

117 Revised Country Procurement Assesment Report Instruction, s. 15. Bkz.

http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/PROJECTS/PROCUREMENT/0,,pag ePK:84271~theSitePK:84266,00.html, Erişim Tarihi: 01.01.2013.

57

üye ülkelerin yararlanacağı bir dizi model kanun ve düzenleme çalışması yürütülmektedir. Komisyon 1986 yılında üye ülkelerin kamu alım reformlarına yardımcı olunması ve kamu alımlarında ayrımcılığın önlenmesi amacıyla kamu alımlarına ilişkin bir model kanun çalışması başlatmıştır. Bu çalışmaların sonucunda 1993 yılında Komisyon tarafından yirmi altıncı oturumunda Mal ve Yapım İşleri Alımları Model Kanunu kabul edilmiştir.

Komisyonun 1994 yılında geçekleştirdiği yirmi yedinci oturumunda Mal, Yapım İşleri ve Hizmet Alımları UNCITRAL Model Kanunu kabul edilmiştir¹¹⁸. Model Kanun, üye devletlerin kamu alımlarına ilişkin mevzuat çalışmalarını yönlendirecek çerçeve bir düzenleme olması bakımından önemlidir.

Avrupa Birliği‟nin kamu alımları hakkındaki düzenlemeleri¹¹⁹ ana düzenlemeler, tamamlayıcı düzenlemeler ve yönlendirici düzenlemeler olmak üzere üç başlık altında incelenebilir¹²⁰. Avrupa Topluluğu‟nda kamu

118 Bkz. http://www.uncitral.org/english/texts/procurem/procurementindex.htm,Erişim Tarihi: 01.01.2013.

119 Avrupa Birliği‟nde kamu alımları hakkındaki düzenlemeler için bkz.

http://ec.europa.eu/internal_market/publicprocurement/index_en.htm , Erişim Tarihi:

01.01.2013.

120Ana düzenleme, kamu alımlarına ilişkin esas ve usuller ile şikâyet ve inceleme usullerini düzenleyen ve AB üyesi ülkeleri bağlayan Direktifler‟dir. İhale ilânları standart formlarını düzenleyen Direktif (İhale ilânları standart formları 2001 tarihli ve 2001/78/EC sayılı Komisyon Direktifi ile düzenlenmiştir. 2004/17/EC sayılı Direktif ile 2004/18/EC sayılı Direktif kapsamında kullanılacak ihale ilânları standart formları ise 7 Eylül 2005 tarihli ve 1564/2005 sayılı Komisyon Tüzüğü ile düzenlenmiştir.) ile Ortak Kamu Alım Sözlüğü (Common Procurement Vocabulary–CPV) (2004/18/EC sayılı Direktif‟te CPV kullanımının zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır. Sözlük, ana sözlük ve ek sözlük olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır ve sekiz bine yakın mal, hizmet ve yapım işini kapsamaktadır. Sözlüğe ilişkin düzenleme Komisyon tarafından kabul edilen 2002/2195 sayılı Tüzük ile yapılmıştır.) ve bunlara ilişkin Tüzükler (Genel nitelikli düzenlemeler olan Tüzükler yürürlüğe girdikleri tarihten

58

alımlarına ilişkin ilk düzenlemenin 26 Temmuz 1971 tarihli ve 71/305 sayılı Yapım İşleri Direktifi olduğu kabul edilmektedir. 1976 yılında ise kamu mal alımlarına ilişkin Direktif kabul edilmiştir. Ancak bu süreçte Direktifler etkin bir şekilde uygulanamamıştır. Kamu alım düzenlemelerinin basitleştirilmesi ve modernleştirilmesi amacıyla önce 1996 yılında “Yeşil Kitap”¹²¹ yayımlanmış¹²²; 2004 yılında ise 2004/17/EC sayılı Direktif ve 2004/18/EC sayılı Direktif kabul edilmiştir.

Neticede, kamu alımlarının hem ulusal hem de uluslararası alanda giderek artan önemi ülkelerin kendi kamu alım mevzuatlarını oluşturmaları ve Dünya Ticaret Örgütü, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi uluslararası kurumların ülkeleri bağlayıcı uluslararası düzenlemelerde uzlaşmaları sonucunu doğurmuştur¹²³. Türkiye‟de ise kamu alımları mevzuatının orta itibaren üye ülkeler tarafından iç hukuka aktarma işlemine ihtiyaç bulunmaksızın doğrudan uygulanır.) tamamlayıcı düzenlemelerdir. Adalet Divanı kararları ile Komisyonun üye ülkelerin kamu alım ihlallerine yönelik görüşleri ise yönlendirici düzenlemeler olarak kabul edilebilir. Bkz. Common Procurement Vocabulary, http://europa.eu/legislation_summaries/internal_market/businesses/public_procurem ent/l22008_en.htm, Erişim Tarihi: Kasım 2013.

121 “Yeşil Kitap (Green Paper) Avrupa Komisyonu tarafından belli bir konuda Avrupa düzeyinde tartışma ve danışma sürecini başlatmak üzere yayımlanan dokümanlardır.” Bkz. Kenan Ecevit, Özlem Kavalalı, Şahir Özdemir, AB Sözlüğü, DPT Yayınları, Ankara, 2004, s. 47.

122“Yeşil Kitap‟ta, Küçük Orta İşletmelerin ihalelere katılımı, kamu alımlarının sosyal ve çevre boyutu, AB merkezli işletmelerin küresel kamu alım piyasalarında etkinliğinin arttırılması konularına da yer verilmektedir.” Bkz. European Commission, Green Paper-Public Procurement in the European Union: Exploring the Way Foorward.http://europa.eu/documents/comm/green_papers/pdf/com-96-583_en.pdf , Erişim Tarihi: 01.01.2013.

123 DTÖ, AB ve UNCITRAL metinleri için bkz. Kamu Alımlarında Etkin Ġhale Tasarımı, TUSİAD Yayınları, İstanbul, 2001, s.33 vd.

59

vadede tamamlanarak AB mevzuatına uyumlu hale getirilmesini AB‟ye uyum çerçevesinde “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı”nda düzenlenmiştir¹²⁴. 2003 yılında yürürlüğe giren 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu‟nda uluslararası örgütlerin görüş, rapor ve düzenlemelerinin etkisi görülmektedir¹²⁵. Türkiye‟de mal ve hizmet alımları ile yapım işleri kural olarak 4734 sayılı Kanun kapsamına girmekte, bunlar dışındaki ihale işlemleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu‟na tabi olmaya devam etmektedir¹²⁶.

Dünyada kamu kaynakları kullanılarak özel sektörden mal ve hizmet satın alınan alanların yolsuzluk ile mücadele tartışmalarında önemli bir yere sahip olduğu¹²⁷, Türkiye‟de ise kamu alımlarının yolsuzluk, siyasi kayırmacılık

124 Türkiye‟deki kamu ihale sistemi ile Avrupa Hukuku‟ndaki düzenlemelerin karşılaştırması için bkz. Gordon D. Smith, “The Public Procurement System of Turkey in Comparison to European Community Procurement Legislation”, Public Contract Law Journal, Vol.36, 2007, s.203–228.

125 01.01.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4734 sayılı Kanun, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının” mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde uygulanacak esas ve usulleri düzenlemektedir. Kanunun hazırlık çalışmaları, Maliye Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından ortaklaşa oluşturulan bir çalışma grubu tarafından yürütülmüştür. Kanunun hazırlanmasında, UNCITRAL Model Kanunu ve AB Kamu Alım Direktifleri esas alınmıştır. 05.01.2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ise 4734 sayılı Kanuna göre yapılan ihalelere ilişkin sözleşmelerin düzenlenmesi ve uygulanmasıyla ile ilgili hususları kapsamaktadır. 4734 sayılı Kanun başlangıçta kamu kaynağı kullanan tüm kamu örgütlerinin alımlarını düzenleme iddiasıyla hazırlanmış olmakla birlikte, süreç içerisinde Kanundan istisna olan kuruluşların ve alımların sayısında hızlı bir artış görülmüştür.

126Tan, s.326.

127 Bkz. OECD, Bribery in Public Procurement, Methods, Actors and Counter-Measures, OECD Publishing, 2007.

60

ve haksız kazanç söylentileriyle birlikte anıldığı görülmektedir¹²⁸. Kamu alımlarını düzenleyen ve yöneten kurumların işbirliği ve eşgüdüm içinde olmamaları, yetki paylaşımı konusunda kurumlar arasında yaşanan gerilim ve çatışmalar, özel sektörün bürokrasiyi etkileme çabası ve girişimi, ülkede kamu alımlarını yönlendiren temel bir politikanın kurulamaması ve kamu alım ihalelerinde denetim eksikliği, rüşvet ve yolsuzluk ilişkileri çokça eleştirilen sorun alanlarıdır¹²⁹.