Kırsal Kalkınma Destekleri

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Destekleri - Kırsal Kalkınma (IPARD) Destekleri

- Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı 4.3.1.5. Bölgesel Kalkınma Destekleri

Kalkınma Bakanlığı Destekleri

- Ekonomik Kalkınma Mali Destek Programı

- Yeni Ürün, Ar-Ge ve Yenilikçilik Mali Destek Programı

141 - Teknik Destek

- Doğrudan Faaliyet Desteği

4.3.1.6. Sübvansiyonlu Krediler ve Yatırım Destekleri - Yatırım TeĢvik Desteği

- Avrupa Yatırım Bankası Kredileri - Dünya Bankası Kredileri

- Orta ve Uzun Vadeli Banka Kredileri

- Ziraat Bankası Tarım ve Kırsal Kalkınma Kredileri 4.4. Sektörel GZFT Analizi

GZFT analizi, TR83 Bölgesi‟ndeki illerin el sanatları açısından “Güçlü” ve

“Zayıf” yönleri ile “Fırsat” ve “Tehdit”lerinin sistematik analizini ve bölgenin geleceği için istenilen sonuçları etkileyebilecek unsurları belirlemeyi amaçlamaktadır. Bölgenin el sanatları açısından GZFT (SWOT) analizi, bölgesel bir plan hazırlanmasında kolaylık sağlayacak ve nesnel sonuçların ortaya çıkmasına hizmet edecek nitelikte hazırlanmıĢtır.

AĢağıda TR83 Bölgesi‟ndeki illerin el sanatları açısından GZFT analizi sonuçları sunulmaktadır.

Güçlü Yönler Zayıf Yönler

 El sanatlarının üretiminde kullanılan mısır, Ģeker pancarı, hububat vb. tarım

ürünlerinin malzeme olarak çeĢitliliği

 El sanatlarının kullanımı açısından, geniĢ, meyve ve sebze yetiĢtirilen tarım alanlarının varlığı (sepet ve zembil vb. ürünler için)

 Bölgede tarihi eserler ile donatılmıĢ zengin kültürel yapı ve doğa

 El sanatları üretebilecek nitelikli, hazır iĢgücünün mevcudiyeti

 Bölgenin el sanatlarının pazarlanması için çeĢitli turizm türlerinin (doğa turizmi, kültür turizmi vb.) bulunması

 TR83 Bölgesi‟ndeki illerde bulunan genç nüfusun göç etmesi (Bölgenin göç oranı % 13,47‟dir. / Kaynak:

TUĠK, 2009)

 El sanatları alanında giriĢimciliğin olmaması

 El sanatlarının kitlelere yayılması için gerekli fuar, sergi, festival vb. sosyal etkinliklerin azlığı

 Bölgenin doğal kaynaklarının, sanatsal ve kültürel değerlerinin turizm

sektörüne yeterince yansıtılamaması

142

Güçlü Yönler Zayıf Yönler

 Turist sayısındaki ve turizm yatırımlarındaki artıĢ

 YeĢilırmak Havzası Kalkınma Birliği‟nin olması ve sanatsal faaliyetleri desteklemesi

 El sanatlarının ve kültürünün korunması, üretimi ve kullanımı açısından yerel halkın bilinci ve desteği

 Bölgede “eğiticilik” yapılabilecek yeterli sayıda el sanatı ustasının bulunması

 Yöre halkının yüzyıllar süren bilgi birikimi ve tecrübesi

 Yöre halkının üretim yetkinliği

 TR83 Bölgesi‟nin doğal ve kültürel değerlerinin tanıtılmasındaki

yetersizliklere dayalı gelir düĢüklüğü (Ġllerin sosyo-ekonomik geliĢmiĢlik sıralaması; Amasya için 38, Çorum için 50, Samsun için 32 ve Tokat için 58‟dir. / Kalkınma Bakanlığı, 2010)

 El sanatı üreticilerinin gelir düĢüklüğü nedeni ile yeterince tanıtım ve

pazarlama yapamamaları

 El sanatı üreticilerinin örgütlenmemiĢ olması

 Kadınların ekonomik ve sosyal yaĢama katılım oranının düĢük olması

 Geleneksel el sanatlarında, sanatın devamını sağlayacak çırak bulmaktaki güçlükler (istek ve tercih yetersizliği)

 El sanatları üretimi yapılan atölye vb.

fiziksel ortamların üretimi

zorlaĢtıracak nitelikte (ıĢık, ısı vb.) elveriĢsiz olması

 Üretimde kullanılacak hammaddenin yetersiz olması

 El sanatları konusunda üreticiler, eğitim kurumları, sivil toplum kuruluĢları ve satıcılar arasındaki iĢbirliği ve koordinasyonun eksikliği

 El sanatları ile ilgili faaliyetlerin sadece belli baĢlı (iğne, oya, dantel vb.) ürünlerle sınırlı kalıp diğer

geleneksel ürünlere yoğunlaĢamaması

 El sanatları konusunda desteklenen eğitim ile pazarın talebi arasında bağlantı kurulmaması, kooperatifler ve diğer yeni iĢ/hizmet alanlarıyla

gençlerin ve kadınların ekonomiye entegrasyonunun sağlanmaması

143

Güçlü Yönler Zayıf Yönler

 Yerel, ulusal ve uluslararası iĢbirliği sağlayarak üniversiteler - okullar - araĢtırma kurumları - iĢ çevreleri arasında iĢbirliğine yönelik faaliyetlerin teĢvik edilmemesi

 Halk Eğitim Merkezleri‟nde

düzenlenen kursların ihtiyaç analizi yapılmadan açılması ve ekonomik değeri olan ürün üretiminden çok bireysel ihtiyaçlara yönelik (çeyiz vb.) üretimin ön plana alınması

 El sanatları alanında çeĢitli kurum/kuruluĢlar tarafından

düzenlenen kurslara katılanların, kurs bitiminde üretime yönelik çalıĢma hedefine sahip olmamaları

 Yerel birliklerin, ortaklıkların ve sivil toplum kuruluĢlarının kapasitelerinin yeterli olmaması ve iç/dıĢ pazar oluĢturma, ilgi çekme, özendirme konularında yeterli ve uygun destek noktalarını aktif hale getirememesi

 Bölge ihtiyacı için yeterli küçük sanayi sitelerinin ve organize sanayi

bölgelerinin bulunmaması ve/veya el sanatları alanında yetersizliği

 Bazı ürünlerin coğrafi iĢaretinin, TSE Belgesi‟nin ve marka tescilinin bulunmaması

 Ulusal ve uluslararası düzeyde ürünlerin yeterince tanınmaması

 Üreticilerin ticari hayatta yeterince profesyonel olmaması

 Ürünler için ürün maliyet analizlerinin yapılamaması

 Üretimin yörelere göre mevsimlik gerçekleĢtirilmesi (çalıĢan kadınların geçici tarım iĢçisi olması)

144

Fırsatlar Tehditler

 Dünyada ve ülkemizde organik malzemelerle yapılan eski tip ambalajlara yeniden eğilim olması

 ÇeĢitli turizm türlerinin geliĢtirilmesi (kültür turizmi vb.) ile yeni hizmet alanlarının oluĢması ve böylece kültürel ve doğal zenginliklerin ve sanatsal değerlerin tanıtımlarının yapılarak turizm gelirlerinin artırılması, iç turizm faaliyetlerinin artması

 TR83 Bölgesi‟ndeki bazı illerin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından

belirlenen 15 marka kent arasında yer almasının turist sayısını arttırması

 YeĢilırmak Havzası Kalkınma Birliği, Belediye Birlikleri, Odalar ve

STK‟ların birlikte - koordineli proje yürütme alanındaki deneyimleri

 El sanatı ustalarının üniversiteler, MEB, Ġl Kültür ve Turizm

Müdürlükleri, belediyeler ve STK‟lar tarafından açılan kurslarda eğitici olarak değerlendirebilmesi

 Geleneksel el sanatı üreticilerinin önemli bir bölümünü oluĢturan kadınların istihdamına yönelik olarak, AB fonlarında ve milli bütçede mali destek programlarının bulunması

 Geleneksel teknikler bozulmadan, farklı kullanım ve ihtiyaçlara yönelik ürün çeĢitlendirmesi ile el sanatı ürünleri pazarının geniĢlemesi Bölgenin, coğrafi konumunun sanatın ve sanatsal değerlerin ticaretini kolaylaĢtırıcı ve cezbedici özellikte olması

 Makineli üretim ve iĢleme teknolojileri nedeni ile geleneksel el sanatı

ürünlerinin kullanım alanlarının azalması

 EndüstrileĢme nedeni ile el sanatı üretimi yapabilecek nitelikteki iĢgücünün, sanayi vb. alanlarda istihdam edilmeyi tercih etmesi

 Ġstihdam imkânlarının azlığı ve TR83 Bölgesi‟ndeki iller ile batı bölgeleri arasındaki gelir düzeyi farklılığı nedeni ile nitelikli genç nüfusun bölge dıĢına göç etmesi

 Genç iĢgücünün bölge dıĢına göçü nedeni ile geride kalan el sanatı ustalarının el sanatı üretiminde yetiĢtirecek çırak bulamaması

 Geleneksel el sanatı ustalarının bilgi birikimlerini aktarabilecekleri ve sanatın devamının sağlanmasında önemli rolü olan çırakların el sanatları eğitimine olan isteksiz yaklaĢımları

 Geleneksel el sanatı ustalarına ticari faaliyet alanında mali teĢvik olmaması nedeni ile bu kiĢilerin üretimden uzaklaĢmaları

 Geleneksel el sanatı ustalarının tanıtım ve pazarlama alanında destek

alamaması nedeni ile üretimden uzaklaĢmaları

Ucuz ve alıcının talebine/modaya uygun üretim tarzı nedeni ile geleneksel ürün kültüründen ve kalitesinden uzaklaĢılması

145 Hammadde kaynakları, el sanatları alanındaki iĢgücü, el sanatlarının satıĢı ve pazarlanmasında önemli bir etken olan bölgedeki turizmin mevcut durumu, bölgedeki paydaĢlar (STK‟lar, yerel yönetimler, üniversiteler ve diğer kamu kurumları), el sanatları alanına yönelik mali teĢvik ve destekler ile endüstrileĢme gibi konularda, TR83 Bölgesi‟nin el sanatları açısından güçlü ve zayıf olduğu yönler bulunmaktadır. Bunun nedeni, bölgede birçok farklı el sanatının bulunması ve bu el sanatlarının üretim nitelikleri, hammadde çeĢitleri, sanayi ile olan iliĢkileri, geleneksel teknikleri, hedef müĢteri kitleleri ve ihtiyaç duydukları iĢgücü niteliklerinin birbirlerinden farklı olmasıdır.

146 BEġĠNCĠ BÖLÜM

PAZAR OLGUNLUĞU ve BÖLÜMLENDĠRĠLMESĠ, ÜRÜN PAZARLAMASI