İlkokul Müdürlerinin Paternalist Liderlik Davranışları İle Öğretmenlerin

İlkokul müdürlerinin PL davranışları ile öğretmenlerin örgütsel muhalefet algı düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Korelasyon Analizine ilişkin bulgular, Tablo 38’de verilmiştir.

Tablo 38. PL Davranışları İle Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişkiye İlişkin Pearson Korelasyon Analizi Değerleri Ölçek/Boyut Yardımsever Liderlik Ahlaki Liderlik Otoriter Liderlik Çıkarcı Liderlik Tüm Ölçek Dikey Muhalefet r p n ,376** ,000 1059 ,408** ,000 1059 ,289** ,000 1059 ,204** ,000 1059 ,438** ,000 1059 Yatay Muhalefet r p n ,060 ,052 1059 ,074* ,016 1059 -,058 ,059 1059 -,101** ,000 1059 ,029 ,343 1059 Tüm Ölçek r p n ,271** ,000 1059 ,299** ,000 1059 ,151** ,000 1059 ,073* ,017 1059 ,293** ,000 1059 **Korelasyon, 0.01 düzeyinde anlamlıdır.

* Korelasyon, 0.05 düzeyinde anlamlıdır.

Tablo 38'de görüldüğü üzere, ilkokul müdürlerinin PL davranışları ile öğretmenlerin örgütsel muhalefet algı düzeyleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını ortaya koymak için yapılan basit doğrusal korelasyon işlemine göre, PL’nin “yardımsever liderlik” alt boyutu ile örgütsel muhalefetin "dikey muhalefet" alt boyutu (r=0,376; p<,01) arasında pozitif yönde, "orta" düzeyde ve anlamlı bir ilişki; PL’nin “yardımsever liderlik” alt boyutu ile öğretmenlerin örgütsel muhalefetin geneline yönelik algıları (r=0,271; p<,01) arasında pozitif yönde, "düşük" düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

PL’nin “ahlaki liderlik” alt boyutu ile örgütsel muhalefetin "dikey muhalefet" alt boyutu (r=0,408; p<,01) arasında pozitif yönde, "orta" düzeyde ve anlamlı bir ilişki; PL’nin “ahlaki liderlik” alt boyutu ile örgütsel muhalefetin "yatay muhalefet" alt boyutu (r=0,074; p<,05) arasında pozitif yönde, "düşük" düzeyde ve anlamlı bir ilişki; PL’nin “ahlaki liderlik” alt boyutu ile öğretmenlerin örgütsel muhalefetin geneline yönelik algıları (r=0,299; p<,01) arasında pozitif yönde, "düşük" düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

PL’nin “otoriter liderlik” alt boyutu ile örgütsel muhalefetin "dikey muhalefet" alt boyutu (r=0,289; p<,01) arasında pozitif yönde, "düşük" düzeyde ve anlamlı bir ilişki; PL’nin “otoriter liderlik” alt boyutu ile öğretmenlerin örgütsel muhalefetin geneline

yönelik algıları (r=0,151; p<,01) arasında pozitif yönde, "düşük" düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

PL’nin “çıkarcı liderlik” alt boyutu ile örgütsel muhalefetin "dikey muhalefet" alt boyutu (r=0,204; p<,01) arasında pozitif yönde, "düşük" düzeyde ve anlamlı bir ilişki; PL’nin “çıkarcı liderlik” alt boyutu ile örgütsel muhalefetin "yatay muhalefet" alt boyutu (r=-,101; p<,01) arasında negatif yönde, "düşük" düzeyde ve anlamlı bir ilişki; PL’nin “çıkarcı liderlik” alt boyutu ile öğretmenlerin örgütsel muhalefetin geneline yönelik algıları (r=,073; p<,05) arasında pozitif yönde, "düşük" düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin PL’nin geneline yönelik algıları ile örgütsel muhalefetin alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde, PL ile örgütsel muhalefetin "dikey muhalefet" alt boyutu arasında (r=0,438; p<,01) pozitif yönde, "orta" düzeyde ve anlamlı bir ilişki görülmüştür. PL ile örgütsel muhalefet arasında ise (r=0,293; p<,01) pozitif yönde, "düşük" düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

4.1.10. İlkokul Müdürlerinin Paternalist Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Örgütsel Muhalefet Algı Düzeylerini Yordama Gücü

İlkokul müdürlerinin PL davranışlarının öğretmenlerin örgütsel muhalefet algı düzeylerini yordama gücünü belirlemek için, basit doğrusal regresyon ve çoklu doğrusal regresyon (Regresyon analizinin doğru sonuçlar verebilmesi için gerekli olan ön koşullar (Can, 2016:264-275) sağlanmıştır.) testleri uygulanmıştır. İlkokul müdürlerinin PL davranışlarının öğretmenlerin örgütsel muhalefet algı düzeylerini yordama gücünü belirlemek için, basit doğrusal regresyon analizi yapılmış ve sonuçları Tablo 39’da verilmiştir.

Tablo 39. PL Davranışlarının Örgütsel Muhalefet Algı Düzeyini Yordamasına İlişkin Basit Doğrusal Regresyon Analizi Değerleri

Yordanan Değişken Örgütsel Muhalefet

Sabit Yordayıcı Değişken PL B sd β t p ,500 ,087 32,815 ,000** ,796 ,023 ,293 9,973 ,000** R2 (R Squared) =,086 R=,293 R2 (Adjusted R2) =,085 F=99,465 **: p< ,01

Tablo 39’da görüldüğü gibi, ilkokul müdürlerinin PL davranışlarının öğretmenlerin örgütsel muhalefet algı düzeylerini ne şekilde yordadığını ortaya koymak için yapılan basit doğrusal regresyon analizi sonucunda, ilkokul müdürlerinin PL davranışları ile öğretmenlerin örgütsel muhalefet algı düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki gözlenmiş (R=0,293, R2=0,086), ilkokul müdürlerinin PL davranışlarının, öğretmenlerin örgütsel muhalefet algı düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür (F=99,465, p< ,01). Buna göre, ilkokul müdürlerinin PL davranışları, öğretmenlerin örgütsel muhalefet algı düzeylerindeki değişimin % 8‘ini açıklamaktadır. Regresyon denklemine esas yordayıcı değişkenin katsayısının (β=,293) anlamlılık testi de ilkokul müdürlerinin PL davranışlarının anlamlı bir yordayıcı olduğunu göstermaktedir (p<,01). İlkokul müdürlerinin PL davranışları alt boyutlarının örgütsel muhalefetin alt boyutlarını yordama gücünü belirlemek için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Bu analizlerde, PL’nin dört boyutu bağımsız değişken olarak girilmiş, örgütsel muhalefetin iki boyutu ise bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenleri yordam gücü sırasıyla ele alınmıştr. İlkokul müdürlerinin PL davranışları alt boyutlarının örgütsel muhalefetin dikey muhalefet alt boyutunu yordama gücünü belirlemek için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Çoklu doğrusal regresyon analizine ilişkin bulgular Tablo 40’da gösterilmiştir.

Tablo 40. Dikey Muhalefetin Yardımsever, Ahlaki, Otoriter ve Çıkarcı PL Davranışları Tarafından Yordanmasına İlişkin Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi Değerleri

PL Davranış Boyutları B sd β t p Sabit 2,402 ,751 23,512 ,000** Yardımsever Liderlik ,113 1,04 ,157 4,039 ,000** Ahlaki Liderlik ,212 ,876 ,248 6,279 ,000** Otoriter Liderlik ,077 1,09 ,112 3,153 ,002** Çıkarcı Liderlik ,017 1,04 ,023 ,683 ,495 R2 (R Squared) =,197 R=,444a R2 (Adjusted R2) =,194 F=64,782

a. belirleyiciler: (sabit), yardımsever liderlik, ahlaki liderlik, otoriter liderlik, çıkarcı liderlik

**: p< ,01

Tablo 40 incelendiğinde, ilkokul müdürlerinin PL davranışlarının alt boyutları olan yardımsever liderlik, ahlaki liderlik, otoriter liderlik ve çıkarcı liderlik gibi değişkenlerin, öğretmenlerin dikey muhalefet algı düzeylerini ne şekilde yordadığını ortaya koymak için yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda; yardımsever liderlik, ahlaki liderlik, otoriter liderlik ve çıkarcı liderlik değişkenlerinin birlikte, öğretmenlerin dikey muhalefet algı düzeyleri ile anlamlı bir ilişki (R=0,444, R2

=0,194) sergilediği görülmüştür (F=64,782, p<,01). Söz konusu dört değişken birlikte, öğretmenlerin dikey muhalefet algı düzeylerindeki değişimin % 19’unu açıklamaktadır. Standartlaştırılmış regresyon katsayılarına göre, yordayıcı değişkenlerin, öğretmenlerin dikey muhalefet algı düzeyleri üzerindeki önem sırası; ahlaki liderlik (β = ,248), yardımsever liderlik (β = ,157), otoriter liderlik (β = ,112) ve çıkarcı liderlik (β = ,023)’tir. Regresyon katsayılarının anlamlılık testleri göz önüne alındığında, yordayıcı değişkenlerden sadece yardımsever liderlik (p< ,01), ahlaki liderlik (p< ,01) ve otoriter liderlik (p< ,01) değişkenlerinin, öğretmenlerin dikey muhalefet algı düzeyleri üzerinde anlamlı yordayıcı olduğu görülmektedir. İlkokul müdürlerinin PL davranışları alt boyutlarının örgütsel muhalefetin yatay muhalefet alt boyutunu yordama gücünü belirlemek için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Çoklu doğrusal regresyon analizine ilişkin bulgular Tablo 41’de gösterilmiştir.

Tablo 41. Yatay Muhalefetin Yardımsever, Ahlaki, Otoriter ve Çıkarcı PL Davranışları Tarafından Yordanmasına İlişkin Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi Değerleri

PL Davranış Boyutları B sd β t p Sabit 3,335 ,750 23,512 ,000** Yardımsever Liderlik ,017 1,04 ,023 4,039 ,588 Ahlaki Liderlik ,103 ,876 ,121 6,279 ,006** Otoriter Liderlik -,035 1,09 -,050 3,153 ,196 Çıkarcı Liderlik -,087 1,04 -,120 ,683 ,001**

R2 (R Squared) =,025 R=,159a R2 (Adjusted R2) =,022 F=6,878

a. belirleyiciler: (sabit), yardımsever liderlik, ahlaki liderlik, otoriter liderlik, çıkarcı liderlik

**: p< ,01

Tablo 41 incelendiğinde, ilkokul müdürlerinin PL davranışlarının alt boyutları olan yardımsever liderlik, ahlaki liderlik, otoriter liderlik ve çıkarcı liderlik gibi değişkenlerin, öğretmenlerin yatay muhalefet algı düzeylerini ne şekilde yordadığını ortaya koymak için yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda; yardımsever liderlik, ahlaki liderlik, otoriter liderlik ve çıkarcı liderlik değişkenlerinin birlikte, öğretmenlerin yatay muhalefet algı düzeyleri ile anlamlı bir ilişki (R=0,159, R2

=0,022) sergilediği görülmüştür (F=6,878, p<,01). Söz konusu dört değişken, birlikte, öğretmenlerin yatay muhalefet algı düzeylerindeki değişimin % 2’sini açıklamaktadır. Standartlaştırılmış regresyon katsayılarına göre, yordayıcı değişkenlerin, öğretmenlerin yatay muhalefet algı düzeyleri üzerindeki önem sırası; ahlaki liderlik (β = ,121), çıkarcı liderlik (β = -,120), otoriter liderlik (β = -,050) ve yardımsever liderlik (β = ,023)’tir. Regresyon katsayılarının anlamlılık testleri göz önüne alındığında, yordayıcı değişkenlerden sadece ahlaki liderlik (p< ,01) ve çıkarcı liderlik (p< ,01) değişkenlerinin, öğretmenlerin yatay muhalefet algı düzeyleri üzerinde anlamlı yordayıcı olduğu görülmektedir.

4.1.11. İlkokul Müdürlerinin Paternalist Liderlik Davranışları ile Örgütsel