NAKİT AKIŞ TABLOSU
İŞLETMENİN DÖNEM K / Z 10.000 ₺
(Zarar)
(CEVAP E)
Soruda tarih edilen hesap Aktif hesaptır. Ancak şıklara baktığı- mızda aktif (varlık) hesap şıkkı yok. Burada dikkate etmemiz gerekin önemli bir bilgi vurgulanmış. Düzenleyici hesaplar, içinde bulunduğu hesap gruplarını (-) olarak azaltan hesaplardı. Yani karakter olarak aktifi düzenleyen hesap aslında pasif hesap; pasifi düzenleyen hesap ta aktif hesaptı. Ancak bilançoda düzen- leyici görevleri nedeniyle karakterlerinin zıttı olan yerde (-) olarak yer alıyorlardı.
Soruda tarifi yapılan aktif hesaptır ve pasifi düzenleyen hesap
aktif karakterli hesaptır. (CEVAP D)
Basit madde bir hesap borçlu bir hesap alacaklı kaydedilen mad- dedir. Tüm şıkların muhasebe kaydını yapalım;
A) ___________ / __________
320 SATICILAR HS
102 BANKALAR
___________ / __________
B) B şıkkında dikkat edilmesi gereken bir hile var. “Kredili olarak yapılan satış sonrasında çek alınması” yani satış işleminde değil sonrasında alınan çek var. Senetsiz alacağımız olan kişiden. ___________ / __________
101 ALINAN ÇEKLER HESABI 120 ALICILAR HESABI ___________ / __________ C) ___________ / __________ 264 ÖZEL MALİYETLER 191 İNDİRİLECEK KDV 100 KASA HESABI D) ___________ / __________
129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAK KARŞILIĞI 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR E) ___________ / __________
159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI
100 KASA HESABI
___________ / __________
C şıkkındaki madde bileşik madde örneğidir.
(CEVAP C)
Soruda verilen tanımda işletmeye ait bilanço kalemlerinin tespit edilmesi anlatılmış. Bu işleme Envanter işlemi denir. Envanter işlemleri iki aşamada yapılır;
Muhasebe Dışı Envanter: Saymak, ölçmek, tartmak sureti
ile fiziksel varlıkların tespit edilmesi ve ayrıca işletmenin müşterileri ile hesap kontrolleri yapmasıdır.
Muhasebe İçi Envanter: Düzeltme kayıtlarının yapılması,
amortisman, gelir ve giderlerin dönem ayarlama kayıtlarıdır.
28. (2007, TCZB Müft. Yrd.) Gelir tablosunun düzenlenme- siyle aşağıdakilerden hangisi açıklanmış olur?
A) İşletmenin nakit akışları B) İşletmenin finansal durumu
C) İşletmenin varlıklarının değer artışları D) İşletmenin faaliyet sonuçları
E) İşletmenin duran varlık hareketleri
29. (2007, TCZB Müft. Yrd.) İşletmenin bilanço günü itibariy- le varlık ve borçlarının değerlerinin tespit ve takdirine ilişkin işlemlere ne denir?
A) Muhasebe içi envanter B) Muhasebe dışı envanter C) Emsal bedel
D) Maliyet bedeli E) Değerleme
30. (2006, KİK) İşletmenin borç ödemeleri, bilanço ile ilgili olarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine yol açar?
A) Kaynakları artırır B) Kaynakları değiştirmez C) Kaynakları azaltır D) Varlıkları artırır E) Varlıkları değiştirmez
31. (2009, KİK) Aşağıdakilerden hangisi Muhasebe Sistemi Uygulama genel Tebliği’ne göre finansal tablolarda yer alan bilgilerin taşıması gereken özelliklerden biri değildir?
A) Anlaşılabilir olma B) Denetlenmiş olma C) İhtiyaca uygun olma D) Güvenilir olma E) Karşılaştırılabilir olma
32. Aşağıdaki defterlerden hangisinin tasdiki VUK’a göre zorunlu değildir?
A) Büyük defter
B) Envanter ve bilanço defteri C) Serbest meslek kazanç defteri D) Çiftçi İşletme Defteri
E) İmalat ve üretim defteri
33. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS)’nda belirtilen, Finansal Tabloların farklı işletmeler tarafından düzenlense de içerik olarak aynı olma- sını sağlayan varsayımlardan biri değildir?
A) İşletmenin sürekliliği
B) Muhasebenin tahakkuk esası C) Önemlilik ve birleştirme D) Netleştirme ( Mahsup etmeme) E) Dönemsellik
İşletmenin faaliyetlerini sonucunu sonuç hesaplarıyla oluşturulan ve işletmenin belli bir dönemdeki brüt satışlarından başlayarak net kâr ya da zararına kadar gösteren mali tablo, Gelir tablosu- dur. (CEVAP D)
İşletmenin belli bir tarihteki varlık ve borçlarının değerinin takdi- rine envanter çıkarma denir. Envanter çıkarma envanter aşama- larındandır. Envanter işlemleri bildiğiniz gibi iki aşama gerçekleşir. 1. Aşamada (Muhasebe dışı envanter); Varlık ve borçların sayımı, tespiti, parasal değerlerinin ortaya çıkarılması ve mevcut kayıtlar- la kontrol edilir.
2. Aşamada (Muhasebe içi envanter); Mevcut kayıtlar ile 1. Aşa- mada tespit edilen değer arasındaki farkların düzeltilmesi için kayıt yapılır.
Yukarıdaki soruda “… değerlerinin tespit ve takdiri..” ifadesinden 1. Aşamadaki işlem olduğu anlaşılmaktadır. (CEVAP B)
Muhasebenin temel eşitliği; VARLIKLAR = KAYNAKLAR
VARLIKLAR = ( YABANCI KAYNAKLAR + ÖZKAYNAKLAR)
VARLIKLAR = (BORÇLAR + ÖZKAYNAKLAR)
Olduğu için ve borç = yabancı kaynak olduğu için, İşletme borç- larını ödediğinde; borcu yani kaynakları azalacaktır. Bununla birlikte ödeme yaparken para veya başka bir varlık verdiği için işletmenin varlıklarında da bir azalma olacaktır.
Kaynakları azaltır diyen c şıkkı doğru cevap olur.
(CEVAP C)
Finansal Tablolarda yer alması gereken bilgilerin nitelikleri, teb- liğde; Anlaşılabilir olma - İhtiyaca uygun olma - Güvenilir olma - Karşılaştırılabilir olma şeklinde belirlenmiştir. Denetlenmiş olmak tebliğde yer almaz. (CEVAP B)
VUK’a göre tasdik ettirilmesi zorunlu defterler; Yevmiye defteri -
Envanter ve bilanço defteri - İşletme hesabı defteri - Serbest
meslek kazanç defteri - Çiftçi İşletme Defteri - İmalat ve üretim defteri - Yabancı nakliyat kurumlarının hâsılat defteridir.
TTK’a göre tasdiki zorunlu defterler ise; Yevmiye defteri -
Envanter ve bilanço defteri - İşletme hesabı defteri - Defter-i
kebir ( Büyük Defter) - Karar defteri
Koyu yazılanlar iki kanunda da tasdiki zorunlu kılınmış defterler-
dir. (CEVAP A)
Söz konusu varsayımlar aşağıdaki gibidir; İşletmenin Sürekliliği
Muhasebenin Tahakkuk Esası Önemlilik ve Birleştirme Netleştirme (Mahsup etme Raporlama Sıklığı.
Karşılaştırmalı Bilgi Sunuşun Tutarlılığı
48
34. (2009, İç Denetçi) VUK’a göre muhasebede kullanılan defterlerin saklanma süresi kaç yıldır?
A) 10 B) 5 C) 3 D) 2 E) 1 35. (2008, MHUY)
I. İşletmeye eklenen değerler II. İşletmeden çekilen değerler III. Dönem başı öz sermaye IV. Dönem sonu öz sermaye
İşletmenin kâr ya da zararını gösteren eşitlik aşağıdakilerden hangisidir? A) I + II + IV – III B) (I-IV) + III+II C) (III-II) + (I-IV) D) (IV-III) + (II-I) E) II+III + (I – IV)
36. (2010, MHUY) Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebli- ği’nde bilânço düzenlenmesiyle ilgili olarak aşağıdaki esas- lardan hangisi benimsenmiştir?
A) Varlıklar artan istenme durumuna göre sıralanmıştır B) Kaynaklar artan istenme durumuna göre sıralanmıştır C) Varlıklar azalan likidite durumuna göre sıralanmıştır D) Kaynaklar artan likidite durumuna göre sıralanmıştır E) Varlıklar azalan likidite durumuna göre sıralanmıştır
37. (2008, Milli Emlâk Uz. Yrd.) Bir işletme daha önce 5.000 ₺ avans verdiği 20.000 ₺’lik bir ticari malı teslim almış ve bu- nun karşılığında 3.000 ₺’lik bir alacak senedi ciro etmiş, 4.000 ₺’lik bir çek ile 3.000 ₺’lik bir borç senedi vermiştir. Geri kalanı içinde kredili olarak borçlanmıştır.
Bu işlemin, işletmenin bilançosuna olan etkileri hakkında aşağıda yer alan açıklamalardan hangisi yanlıştır? (KDV oranı %18’dir.)
A) Dönen varlıklar toplamı 11.600 ₺ artmıştır B) Hazır değerler toplamı 4.000 ₺ azalmıştır C) Stoklar toplamı 20.000 ₺ artmıştır
D) Kısa vadeli yabancı kaynaklar toplamı 11.600 ₺ artmıştır. Vergi Usul Kanunu’na göre defterlerin saklama süresi 5 yıl; Türk
Ticaret Kanunu’na göre ise 10 yıldır. (CEVAP B)
İşletmenin dönem başından sonuna doğru sermayesinin artması kârdır. Ancak bu artışın faaliyetlerden kaynaklanmış olması
gerekir. Yani işletme sahipleri tarafından ekleme ve çıkarma
yapılmış ise bu kâr olamaz. Bu durumun düzeltilmesi gerekir. Kısacası kâr/zararı hesaplarken aşağıdaki gibi düzenleme yapıl- ması gerekir.
Öncelikle dönem başından dönem sonuna kadar artan sermaye miktarını bulmak için Dönem sonu Sermayeden dönem başı sermaye çıkarılır.
DÖNEM SONU SERMAYE
DÖNEM BAŞI SERMAYE (-)
---
Bulunan tutarda düzeltme yapmayı gerektiren müdahaleler varsa aşağıdaki gibi düzeltilir.
İŞLETMEDEN ÇEKİLEN VARLIKLAR (+)
İŞLETMEYE İLAVE EDİLEN VARLIKLAR (-)
EKSİK DEĞERLEME FARKLARI (+)
FAZLA DEĞERLEME FARKLARI (-)
--- İŞLETMENİN DÖNEM KÂRI / ZARARI
Bu durumu en iyi formüle eden şık D şıkkıdır.
(CEVAP D)
Likidite: Varlıkların değerinden önemli bir kayba uğramadan ve istenildiğinde kolaylıkla nakde dönüşebilme yeteneğidir. Bilançoya baktığımızda; en likit olan kalemlerin Dönen varlıklar Dönen varlıklar içinde de Hazır değerlerde olduğu görülür. Sonra likidite özelliği azalan bir sıralama ile devam eder. Kay- naklar için likiditeden bahsetmek yanlış olur çünkü kaynaklar zaten tüketilmişlerdir. Biz varlıklara sahip olurken tükettiğimiz ve varlıkların nasıl sahip olunduğunu gösteren kalemlerdir. Borç şeklinde olanların geri ödemeleri vardır ve bu geri ödemeler vadesi bakımından kısa vadeli borçlardan uzun vadeli borçlara şeklinde sıralanır. (CEVAP E)
Bu işlemin yevmiye maddesi şöyle olacaktır;
_____________ / _____________
153 TİCARİ MALLAR 20.000
191 İNDİRİLECEK KDV 3.600
103 VERİLEN ÇEK. ÖD. EMR. 4.000 121 ALACAK SENETLERİ 3.000 159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI 5.000 321 BORÇ SENETLERİ 3.000 320 SATICILAR 8.600
_____________ / _____________
Yevmiye maddesinden de anlaşılacağı üzere Stoklar grubundaki 153 Ticari Mallar Hesabı 20.000 ₺ artarken; yine stoklar grubun- daki 159 Verilen Sipariş Avansları hesabı 5.000 azalmaktadır. Bu durumda avans işleminden sonra gerçekleşen bu kayıt ile Stoklar genel toplamında 20.000 – 5.000 = 15.000 ₺ artış olacak- tır. (CEVAP C)
38. (2010, GUY) Aşağıdaki işlemlerden hangisi bir işletmenin öz sermayesinde artış veya azalışa neden olmaz?
A) Satıcılara olan borcun çek ciro edilerek ödenmesi B) Şüpheli hale gelen bir ticari alacak için karşılık ayrılması C) İhraç edilen hisse senetlerinin nominal değerinin üzerinde bir bedelle satılması
D) Aktifte bulunan taşıtlar için amortisman ayrılması
39. (2010, GUY)İşletme birim alış fiyatı 30 ₺ olan aktifindeki 5.000 adet hisse senedini, adedi 25 ₺’den peşin bedelle sat- mıştır. Satış işleminin işletmenin bilanço kalemlerine etkisi hangi şıkta doğru verilmiştir?
Dönen Varlıklar Öz kaynaklar
A) Değişmez Artar
B) Değişmez Azalır
C) Azalır Artar
D) Azalır Azalır
40. (2010, GUY) Tek düzen hesap sistemine göre aşağıdaki- lerden hangisi işletmelerce düzenlenmesi gereken temel mali tablolardan birisidir?
A) Fon akım tablosu B) Gelir tablosu
C) Satışların maliyeti tablosu D) Nakit akım tablosu
41. (2012, GUY) Aşağıdakilerden hangisi bilanço toplamını artırıcı bir etkide bulunur?
A) Nakden araç satın alınması B) Bankaya para yatırılması C) Tahvil çıkarılması
D) Satıcılara olan borcun ödenmesi Öz kaynaklarda artış veya azalışa neden olacak işlemler:
Sermaye artışı ya da azalışı,
Sermaye yedeklerinde artış ya da azalış,
Kâr yedeklerinde artış ya da azalış ve faaliyetler nede- niyle oluşan kâr ya da zarar.
Gelir ya da gider durumlarıdır.
A şıkkında; satıcılara yapılan çek cirosu ile ödeme Bir aktif kalemi azaltırken bir pasif hesabı da aynı tutarda azaltarak kâr veya zara- ra neden olmaz. Diğer şıkları incelersek;
B şıkkında; Karşılık ayrıldığında 654 Karşılık Giderleri Hesabı’na borç kaydedilir ve dönem sonunda gelir tablosuna gider zarar olarak yansır. Sonuç itibariyle işletmenin karı daha az çıkar bu azalan kar 590 Dönem Net Kârı Hesabının tutarını oluşturacağın- dan öz kanynak azalmış olur.
C Şıkkında; Hisse senetleri ihraç esnasında nominal değerinin üzerinde satıldığında aradaki fark 520 Hisse Senetleri İhraç Prim- leri Hesabı’na kaydedilir. Yani bir sermaye yedeğidir. Bu durum Öz kaynakları artıracaktır.
D şıkkında; Amortisman ayrıldığında ayrılan varlığın kullanıldığı yere göre 730 - 760 – 770 Nolu hesaplara gider yazılacaktır. Bu durum yine karlılığı azaltır.
(CEVAP A)
Sevgili kardeşlerim, bu tarz sorularda işletmenin kârlılığını analiz etmeliyiz. 30 ₺’ye alınan bir varlık 25 ₺’ye satılıyorsa işletme birim başına 5 ₺ zarar etmiştir. Zarar, işletmenin varlıklarını ve öz kaynaklarını azaltacaktır. Çünkü zarar, karşılıksız varlık tü- kenmesidir. O halde toplam zararı hesaplayacak olursak; 5 ₺ x 5.000 = 25.000 ₺ zarar gerçekleşmiştir. Bu durumda dönem sonu işlemlerinden sonra; işletmenin kârı 25.000 ₺ daha az olacaktır.
_____________ / _____________
102 BANKALAR HESABI 125.000
655 MENKUL KIY. SAT. ZARARI HS. 25.000 110 HİSSE SENETLERİ HS. 150.000
_____________ / _____________
(CEVAP D)
Finansal tablolar Temel ve ek olarak sınıflandırılır.
Temel Mali Tablolar: Bilanço ( Finansal Durum Tablosu) ve Gelir (Mali Performans) Tablosudur.
Ek Mali Tablolar: Fon Akım Tablosu, Kâr Dağıtım Tablosu, Nakit akım Tablosu, Öz kaynak değişim Tablosu, Satışların Maliyeti
Tablosu’dur. (CEVAP B)
Bilançonun Aktifi, her durumda pasifine eşit olduğundan biri arttığında diğeri de artacaktır.
Aktif ve Pasifi Artıran Durumlar;
Kârla sonuçlanan finansal işlemler (satış kârları, kambiyo kârla-
rı, faiz gelirleri vs..)
Kredili (veresiye) olarak alınan varlıklar Borçlanma araçları (tahvil, bono gibi) ihracı
Hisse Senedi ihracı (yeni ortak alınması veya mevcut ortakların
sermaye artırması şeklinde olabilir.)
Banka ya da diğer finansal kurumlardan borç para almak (kredi
çekmek)
Aktif ve Pasifi Azaltan Durumlar;
Zararla sonuçlanan finansal işlemler (satış kârları, kambiyo kârları, vs..)
Elektrik, su, doğalgaz, kira, çalışanların maaşları, sigorta gibi dönem giderleri,
Amortisman ayrılması
Her türlü (Mali – Ticari – Diğer) borcun ödemesi
Sermaye azaltmak amacıyla sermayenin bir kısmının ortaklara
nakden dağıtılması
Aktif ve Pasifi Değiştirmeyen Durumlar;
Varlıklar arasında transfer ( Alacağın tahsil edilmesi – Bir duran varlık kaleminin dönen varlıklara dönüşmesi (vadesi kısalan alacak gibi) – Bankadan para çekmek ve yatırmak vb..) Maliyetine (kârsız) yapılan finansal işlemler ( maliyetine varlık
alım- satımları gibi)
İşletmenin borçlu olduğu bir kişiyi borcuna karşılık işletmeye ortak alması.
50
42. (2012, GUY) Aşağıda bilanço verileri verilen işletmenin sermayesi kaç ₺’dir?
Kasa : 20.000 Bankalar : 15.000 Ticari Mallar : 40.000 Demirbaşlar : 100.000 Birikmiş Amortismanlar : 5.000 Alacak Senetleri : 25.000 Satıcılar : 6.000 Banka Kredileri : 4.000 A) 185.000 B) 195.000 C) 200.000 D) 205.000
43. (2012, GUY) Aşağıdakilerden hangisi gelir tablosunda vergi ve yasal yükümlülüklerden önceki kârı ifade eder?
A) Faaliyet kârı B) Dönem Kârı C) Dönem Net Kârı D) Hisse Başına Kâr
44. (2012, GUY) (A) Ltd. Şti. bankadaki ticari mevduat hesa- bından 15.05.2011 tarihinde 100.000 ₺ çekmiştir.
Bu durumda şirketin yapacağı muhasebe kaydı ile ilgili ola- rak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Bir aktif hesap alacaklandırılır, bir pasif hesap borçlandırılır B) Bir aktif hesap borçlandırılır, bir aktif hesap alacaklandırılır C) Bir aktif hesap ile bir pasif hesap borçlandırlır
D) Bir aktif hesap borçlandırılır, bir pasif hesap alacaklandırılır
45. (2012, GUY)Aşağıda yer alan muhasebe işlemlerinden hangisi önce yapılır?
A) Genel geçici mizan düzenlenir
B) Muhasebe içi envanter işlemleri yapılır C) Mali tablolar düzenlenir
D) Kesin mizan düzenlenir Bu tarz sorularda muhasebe temel eşitliğini kullanmak gerekir.
AKTİF = PASİF
VARLIKLAR = SERMAYE + BORÇLAR
Bu eşitlikte Sermayeyi yalnız bırakacak şeklide düzenleme yapar- sak;
SERMAYE = VARLIK – BORÇLAR formülünü elde etmiş oluruz. VARLIKLAR= Kasa 20.000 + Bankalar 15.000 + T.Mallar 40.000 + [Demirbaşlar 100.000 ( - B.Amortismanlar 5.000) = 95.000 ] + Alacak Senetleri 25.000
VARLIKLAR = 195.000 ₺ bulunur.
BORÇLAR= Satıcılar 6.000 + Banka Kredileri 6.000
BORÇLAR = 10.000 ₺ bulunur.
SERMAYE = VARLIKLAR - BORÇLAR SERMAYE = 195.000 – 10.000
SERMAYE = 185.000 ₺ olarak bulunur.
(CEVAP A)
Gelir tablosunda 5 bölüm vardır. Bunlar; Net Satışlar
Satılan Malların Maliyeti (-)
---