159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLAR
A) / 153 TİCARİ MALLAR 118
100 KASA 20.000 103 VERİLEN ÇEKLER 30.000 321BORÇ SENETLERİ 50.000 391HESAPLANAN KDV 18.000 B)____________ / ______________ 153 TİCARİ MALLAR 100.000 191 İNDİRİLECEK KDV 18.000 100 KASA 38.000 101 ALINAN ÇEKLER 30.000 321 BORÇ SENETLERİ 50.000 C)____________ / ______________ 153 TİCARİ MALLAR 100.000 191 İNDİRİLECEK KDV 18.000 100 KASA 38.000 101 ALINAN ÇEKLER 30.000 320 SATICILAR 50.000 D)____________ / ______________ 153 TİCARİ MALLAR 100.000 191 İNDİRİLECEK KDV 18.000 100 KASA 38.000 121 ALACAK SENETLERİ 30.000 321 BORÇ SENETLERİ 50.000 ____________ / ______________
46.(2012, GUY) Stok hareketlerini sürekli envanter yöntemiy- le izleyen bir işletme 3 adet malı KDV hariç 30.000 ₺’ ye sat- mıştır. İşletme satışlarını % 25 kârla yapmaktadır. (KDV oranı %18) Satılan mallardan bir tanesinin iadesi durumunda iş- letmenin yapacağı dönem sonu kayıtlarında aşağıdaki hesap- lardan hangisinin kullanımı doğrudur?
A) Ticari mallar hesabı borçlu 8.000 B) Satıştan iadeler hesabı borçlu 11.800 C) Hesaplanan KDV hesabı alacaklı 1.800
D) Satılan ticari mallar maliyeti hesabı alacaklı 10.000 İşletmenin satış işlemine ait yapılması gereken kayıt şöyle
olmalı;
23.600 ₺ / 1,18 = 20.000 ₺ satış tutarı 23.600 – 20.000 = 3.600 ₺ KDV Tutarı 3.600 + 10.000 ₺ Peşin alınan tutar.
______________ / ____________ 100 KASA 13.600 120 ALICILAR 10.000 600 YURTİÇİ SATIŞLAR 20.000 391 HESAPLANAN KDV 3.600 ______________ / ____________ 621 STMM 18.000 153 TİCARİ MALLAR 18.000 ______________ / ____________
Yukarıdaki soruda C şıkkında bu iki yevmiye maddesi birleş- tirilerek tek maddede verilmiş.
(CEVAP C)
Ticari Mal satın alan işletme müşteri çeki ciro etmiş. Çekin ciro edilmesi Alınan Çekler hesabını alacaklandırır. Bunun- la birlikte poliçe verilmiştir ifadesinden de Senet düzen- lendiği anlaşılır ve alacak tarafından Borç Senetleri Hesabı olması gerekir. Bu iki bilginin de yer aldığı sadece B şıkkı
var. (CEVAP B)
30.000 / 3 Adet = 10.000 ₺ birim satış fiyatı.
Kârsız fiyatı için kjâr marjını düşersek= 10.000 / 1,25 = 8.000 ₺ bulunur. Mal satıldığında devamlı envanter yönteminde satılan malın maliyeti hesabı her adet için, 8.000 ₺ ile borç- lanırken Ticari Mallar hesabı alacaklanmıştır. Şimdi iade olduğunda tekrar Ticari Mallar Hesabının 8.000 ₺ ile borç-
168
(2012, GUY)
47 ve 48. SORULAR AŞAĞIDAKİ BİLGİLERLE ÇÖZÜLECEKTİR.
(Z) A.Ş. nin 2011 hesap dönemine ilişkin gelir tablosunda yer alan kalemler karışık olarak aşağıda verilmiştir:
Yurtiçi satışlar 12.000.000
Bağlı ortaklıklardan temettü gelirleri 500.000
Faiz gelirleri 400.000
Önceki dönem gelir ve karları 350.000
Kambiyo karları 75.000
Diğer olağan gelir ve karlar 300.000 Genel yönetim giderleri 2.500.000
Komisyon giderleri 150.000
Satıştan iadeler 250.000
Dönem karı vergi ve yasal yük. Karşılıkları 255.000
47. (Z) A.Ş.’nin brüt satış karı 2.250.000 ₺ olduğuna göre satılan ticari mallar maliyeti kaç ₺’dir?
A) 9.500.000 B) 9.750.000 C) 10.250.000 D) 10.500.000
48. (Z) A.Ş.nin olağan karı kaç ₺’dir?
A) 1.225.000 B) 950.000 C) 875.000 D) 575.000
49. (2012, GUY) SORU 87 (XYZ) işletmesinin stok bilgileri aşağıdaki gibidir:
Miktar(kg) Birim Değer(₺)
Dönembaşı stok 10 3
10.01.2012 (Alış) 5 4
10.02.2012 (Alış) 10 5
(XYZ) işletmesi ilk giren ilk çıkar yöntemini uyguluyorsa 10.03.2012 tarihinde yapılan 12 kg.lık satışın maliyeti kaç TL’dir?
A) 36 B) 38 C) 48 D) 55
50. (2012, GUY) Aralıklı envanter yöntemini uygulayan bir işletmenin ticari mallarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir. Dönem başı stok: 1.150 adet
Dönem sonu stok: 820 adet Dönem içi alışlar: 1.270 adet
Buna göre işletmenin dönem içi satış miktarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 540 B) 780 C) 1.300 D) 1.600
51. (2012, GUY) Ticari işletmesi ticaretini yaptığı malları, maliyetlerine % 25 kar ilave ederek satmaktadır. (A) ticari işletmesi, yüksek miktarda sipariş veren (B) ticari işletmesine bir parti malı satış fiyatı üzerinden % 10 Iskonto yaparak satmıştır. Satış dolayısıyla (B) ticari işletmesine yapılan iskonto tutarı 10.000 ₺ olduğuna göre satılan malların (A) ticari işletmesine maliyeti kaç ₺'dir?
A) 100.000 B) 90.000 C) 80.000 D) 75.000 Gelir Tablosu kullanılarak hesaplayalım;
BRÜT SATIŞLAR : 12.000.000 Satış İadesi (-) : 250.000 (-)
Satış İskontoları (-) : -
_____________________________________________
NET SATIŞLAR : 11.750.000
Satılan Ticari Malların Maliyeti ? (-)
________________________________________________
BRÜT SATIŞ KÂRI/ZARARI : 2.250.000 Soruda İstenen; 11.750.000 – STMM = 2.250.000 ₺
STMM = 9.500 ₺ (CEVAP A)
Gelir tablosunun kaldığımız yerinden devam edersek;
BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI : 2.250.000 ₺ FAALİYET GİDERLERİ : 2.500.000 (-)
- Genel Yönetim Gid. 2.500.000
______________________________________________
FAALİYET KÂRI VEYA ZARARI : - 250.000₺ zarar DİĞER FAAL. OL. GELİR VE KARLAR (+): 1.275.000₺ (+)
- Bağlı ortaklıklardan Temettü Geliri 500.000 - Faiz Gelirleri 400.000
- Kambiyo kârları 75.000
- Diğer Olağan Gelir ve kârlar 300.000
DİĞER FAAL. OL. GİDER VE ZARARLAR (-) : 150.000 ₺ (-)
- Komisyon Giderleri 150.000
______________________________________________
OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR : 875.000 ₺ kâr
(CEVAP C)
İlk giren ilk çıkar yöntemi uygulandığında satılan malların ilk gelen mallardan satıldığı varsayılır. Yani işletme 12 kg. mal satacaksa bunun 10 Kg. dönem başındaki stoktan geri kalan 2 kg yine tarih olarak dönem başından sonraki en eski olan 10.01.2012 tarihindeki alınan maldan olacaktır. Bu tarihler karşısında malın maliyetleri de belli olduğu için;
Dönem Başı :10 kg x 3 ₺ = 30 ₺ 10.01.2012 : 2 kg x 4 ₺ = 8 ₺
___________
STMM: 38 ₺
(CEVAP B)
İşletme envanterine giren ticari mal miktarı 1.150 + 1.270 = 2.420 adet. Dönem sonunda satılamayıp elimizde kalan miktar olan 820 adet’i düşersek 2.420 – 820 = 1.600 adet satılan mal miktarı bulunur. (CEVAP D)
52. (2013, MHUY): İşletmede dönem sonu itibarıyla Ticari Mallar hesabının borç toplamı 1.500.000 ₺ ve dönem sonu mal mevcudu 120.000 ₺ İse aşağıdaki İfadelerden hangisi yanlıştır?
A) Satılan Ticari Mallar Maliyeti hesabına 1.380.000 ₺ borç kaydı yapılır.
B) Dönem başı stokları ile dönem içi alışların toplamı 1.500.000 ₺'dir.
C) Ticari Mallar hesabına 1.380.000 ₺ alacak kaydı yapılır. D) İzleyen dönemde dönem başı stok tutarı 120.000 ₺'dir. E) Dönem sonu bilançosunda Ticari Mallar 1.380.000 ₺ olarak yer alır.
53. (2013, MHUY): A ve B, aynı holding grubuna ait işletme- lerdir. A İşletmesinin toplam satışları 200.000 ₺ olup bunun 20.000 ₺'lik kısmı B İşletmesine yapılmıştır. B İşletmesinin toplam satışları ise 300.000 ₺ olup bunun 40.000 ₺'lik kısmı A İşletmesine yapılmıştır.
Buna göre, A ve B İşletmelerinin satışları konsolide edildiğin- de ortaya çıkan satışlar kalemi kaç ₺'dir?
A) 540.000 B) 520.000 C)480.000
D)460.000 E)440.000
54. (2009, VMY): X İşletmesinin dönem sonunda; Ticari Mallar Hesabının borç kalanı 10.000 ₺ Dönem sonu mal mevcudu 3.000 ₺ Yurtiçi Satışlar Hesabının alacak kalanı 15.000 ₺ Satıştan iadeler hesabının borç kalanı 2.000 ₺
Yukarıda verilen bilgilere göre işletmenin brüt satış kârı ne kadardır?
A) Kârı sıfırdır B) 3.000 C) 6.000 D) 8.000
55. (2010 Maliye Bakanlığı İç Denetçi Sorusu): İşletmede ortaya çıkan artıklar aşağıdaki hesaplardan hangisine kayde- dilmelidir?
A) İlk Madde ve Malzeme B) Mamuller
C) Yarı Mamul – Üretim D) Ticari Mallar E) Diğer Stoklar
56. (2004, KPSS): İşletme, maliyeti 250.000 ₺ olan bir malın, uğradığı hasar sebebiyle bilanço günü itibariyle satış fiyatının 200.000 ₺ olduğunu belirlemiştir.
Buna göre yapılacak kayıtta, aşağıdakilerden hangisinin kul- lanımı doğrudur?
A) Karşılık Giderleri Hesabı alacaklı 50.000 ₺ B) Ticari Mallar Hesabı alacaklı, 200.000 ₺
C) Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hesabı borçlu, 50.000 ₺ D) Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hesabı alacaklı, 50.000 ₺ E) Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı borçlu, 50.000 ₺ İşletme %10 iskonto uyguladığında indirim tutarı 10.000 ₺
ise, %10’u 10.000 ₺ olan sayının tamamı 100.000 ₺‘dir. 100.000 ₺ satış fiyatı olduğuna göre %25 kâr içinden arındı- rılırsa Satılan Malların Maliyetine (STMM) ulaşılmış olur. 100.000 / 1,25 = 80.000 ₺ olacaktır. (CEVAP C)
Dönem sonunda elimizdeki kalan stok miktarının 120.000 ₺ olduğu soruda belirtilmiş. Bu bilgiden dolayı dönem sonu işlemlerinden sonra işletmenin bilançosunda görünecek olan miktar da 120.000 ₺ olmalıdır. (CEVAP E)
Holding olarak konsolide satış tutarı bulunmak istenmekte- dir ve işletme içinde biri birilerine yaptıkları satış işlemi holding için işletme içinde transferdir.
Satış Tutarı = (200.000 – 20.000) + (300.000 – 40.000) = 440.000 ₺ olarak bulunur (CEVAP E)
Öncelikle Satılan Ticari Malların Maliyetini (STMM) bulalım, STMM = Tic. Mal. Borç Kalanı 10.000 – D. Sonu 3.000 STMM = 7.000 ₺
Gelir Tablosu kullanılarak Brüt Satış Kârını hesaplayalım;
Brüt Satışlar : 15.000
Satış İadesi (-) : 2.000 (-) Satış İskontoları (-) : ---
______________________________________
Net Satışlar : 13.000
Satılan Ticari Malların Maliyeti 7.000
______________________________________
Brüt Satış Kârı / Zararı :6.000 ₺ olarak bulunur. (CEVAP C)
Diğer stoklar Hesabı: İmalat Artıkları - Defolu Ürünler - Kıy- meti Düşen Mallar - Satışına Karar Verilen Sabit Kıymetler - Komisyoncudaki Mallar - Yoldaki Mallar - Promosyon Stokla- rı - Bazı İşletme Malzemeleri (CEVAP E)
Değeri düşen malın 153 Ticari Mallar hesabından çıkarılıp, yeni değeri ile 157 Diğer Stoklar hesabına alınması gerekir. Aradaki fark ise 659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hesabı- na kaydedilir.
____________ / ____________
157 DİĞER STOKLAR 200.000
659 D. OLAĞAN GİDER VE ZAR. 50.000
TİCARİ MALLAR 250.000
____________ / ____________
170
(2008, KPSS):
(57 ve 58. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE ÇÖZÜLECEKTİR)
İşletmede 30.000 ₺ tutarındaki ticari mal için %20 oranında karşılık ayrılmıştır. İşletme stok hareketlerini Sürekli envan- ter Yöntemi ile izlemekte olup söz konusu malların %20 si çek karşılığında 3.000 ₺’ye satılmıştır. (KDV %18)
57. Buna göre satış kaydında aşağıdaki hesaplardan hangisi yanlış kullanılmıştır?
A) STMM hesabı borçlu 2.460 ₺ B) Alınan Çekler borçlu 3.540 ₺ C) Diğer Stoklar alacaklı 6.000 ₺ D) Hesaplanan KDV alacaklı 540 ₺ E) Yurtiçi Satışlar alacaklı 3.000 ₺
58. İşletmenin bu satış nedeniyle elde ettiği kâr ya da zarar kaç ₺ dir? A) 200 ₺, Kâr B) 540 ₺, kâr C) 600 ₺, Zarar D) 1.800 ₺, Zarar E) 3.000 ₺, Zarar
59. (2012, GUY) İşletme, maliyeti 80.000 ₺ olan, 20.000 ₺ değer düşüklüğüne uğramış ve aynı tutarda karşılık ayırmış olduğu mallarını 60.000 ₺ ye satmıştır. Satış işleminin kay- dında aşağıdaki hesaplardan hangisi borçlandırılır?
A) Ticari mallar
B) Stok değer düşüklüğü karşılığı C) Karşılık giderleri
D) Konusu kalmayan karşılıklar
60. (2012, KPSS): İşletmenin ithal edeceği mallar için ödeye- ceği gümrük vergisi, aşağıdaki hesaplardan hangisinde muha- sebeleştirilir?
A) Hesaplanan KDV B) Verilen Sipariş Avansları C) Ödenecek Vergi Ve Fonlar D) Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar E) Ödenecek Diğer Yükümlülükler Yevmiye kaydını yapalım;
____________ / ____________
101 ALINAN ÇEKLER HESABI 3.540
600 YURTİÇİ SATIŞLAR HESABI 3.000 391 HESAPLANAN KDV HESABI 540
____________ / ____________
30.000 ₺ için %20 ayrılan karşılık 6.000 ₺’dir. Bu 30.000 ₺’lik Ticari Malın %20 si satıldığında 6.000 ₺ karşılık ayrılan Ticari Malın da %20 si satılmış demektir.
Ve bu 6.000 %20 = 1.200 ₺’nin 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabından düşülmesi gerekir.
____________ / ____________
621 SATILAN TİC. MAL. MALİYETİ 4.800 158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 1.200
157 DİĞER STOKLAR 6.000
____________ / ____________
(CEVAP A)
BRÜT SATIŞLAR : 3.000
Satılan Ticari Malların Maliyeti : 4.800 ( - )
____________________
Brüt Satış kârı / Zararı : -1.800 TL zarar.
(CEVAP D)
Daha önceden karşılık ayırdığındaki kaydı şöyle olmalı;
_______________ / _______________
157 DİĞER STOKLAR 80.000
153 TİCARİ MALLAR 80.000
_______________ / _______________
654 KARŞILIK GİDERLERİ HESABI 20.000
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 20.000
_______________ / ________________
Satış işleminde ayrılan karşılık kadar zarar gerçekleşmiş. Bu yüzden tekrar gider olarak gösterilmesine gerek olmayacak. 654 Karşılık Giderleri Hesabı, zaten gelir tablosuna eksi olarak (gider) olarak yer alacaktır.
Ancak Bilanço hesabı olan 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşı- lığı Hesabının kapatılması gerekecek ve borç kaydı yapıla- caktır.
______________ / ________________
100 KASA 60.000
158 STOK DEĞER DÜŞÜK KARŞ. 20.000
157 DİĞER STOKLAR 80.000
______________ / ________________
(CEVAP B)
KDV dışındaki katlanılan tüm giderler ticari malların maliye- tine eklenecektir. Ödenen gümrük vergisi de stoka maliyet unsuru olarak eklenecektir. Henüz satın alma aşamasında yapılan bu ödemeler Sipariş avansı niteliğindedir. Mal satın alındığında Verilen Sipariş avansları hesabı alacak kaydı ile kapatılırken Ticari Mallar Hesabına aktarılır. (CEVAP B)
61. SEZAR A.Ş. Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) çerçe- vesinde tam set TFRS ile kayıt tutmaktadır. SEZAR A.Ş. 2 yıl sonra ödenmek üzere faizsiz kredili (veresiye) olarak 200.000 ₺ (+%18 KDV)'ye bir miktar ticari mal satın almıştır. Her yıl için uygun reeskont oranı %10'dur.
İşletme yukarıdaki bilgiler ve TMS çerçevesinde yapacağı kayıtlarla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi ke- sinlikle yanlıştır?
A) Ticari Mallar Hesabı 165.289 ₺, borç
B) Ertelenen borçlar için kullanılacak bilanço hesabına vade farkı tutarı kadar önce borç, sonrada ait olduğu dönemlere finansman gideri olarak dağıtması için alacak kaydı yapılır. C) Satış esnasında 420 Satıcılar hesabına 200.000 ₺ Alacak kaydı yapılır.
D) Vade sonunda Kasa Hesabına 200.000 ₺ borç kaydı yapılır. E) Özellikli varlık olduğu için 200.000 ₺ maliyet ile Ticari Mallar hesabına borç kaydı yapılır.
62. (2016,KPSS) İşletme, değeri düşen ticari malları için önce karşılık ayırmış, bir süre sonra aynı dönem içinde bu malları satamadığı için imha etmiştir.
Buna göre, yapılması gereken muhasebe kayıtlarında aşağı- daki hesaplardan hangisi kullanılmaz?
A) Ticari Mallar
B) Konusu Kalmayan Karşılıklar C) Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı D) Diğer Stoklar
E) Karşılık Giderleri