İşgücü-istihdam modülü

Şekil 3.3. İşgücü-İstihdam Modülünün Diğer Modüllerle İlişkisi

Şekil 3.3’te işgücü-istihdam modülünün diğer modüllerle ilişkisi gösterilmektedir. Modelin işgücü-istihdam modülünde, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus büyüklükleri veri olarak alınmakta ve yine yaş ve cinsiyete göre işgücü ve istihdam büyüklükleri elde edilmektedir. Buna göre, 15 yaş ve üzeri nüfustan (çalışma çağındaki nüfus) önce kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus, ardından işgücüne katılma oranları kullanılarak işgücü, işgücünden işsizlik oranları kullanılarak istihdam büyüklükleri elde edilmektedir. Daha sonra ilgili oranlar kullanılarak istihdam, tarım ve tarım dışı istihdam olarak iki gruba ayrılmaktadır. Her iki grup işteki duruma göre üç alt gruba (ücretli-yevmiyeli, işveren-kendi hesabına, ücretsiz aile işçileri) ayrıştırılmakta, kayıt dışı istihdam oranı varsayımlarıyla yaş ve cinsiyete göre söz konusu alt gruplarda kayıtlı istihdam büyüklüklerine ulaşılmaktadır.

İşgücü-istihdam modülünde yukarıda bahsedilen hesaplamaların yapılabilmesi için, öncelikle nüfus modülünden yıllara göre çalışma çağındaki nüfus büyüklüklerinin 𝑃𝑃(𝑥𝑥 ≥ 15, 𝑔𝑔, 𝑡𝑡) girdi olarak bu modüle alınması gerekmektedir. Ardından beşli yaş grupları ve cinsiyet ayrımında aşağıdaki değişkenlerin baz yıl değerlerinin girdi olarak modüle aktarılması gerekmektedir:

 Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus,  İşgücüne katılma oranları,

3.3.2. İşgücü-istihdam modülü

Şekil 3.3. İşgücü-İstihdam Modülünün Diğer Modüllerle İlişkisi

Şekil 3.3’te işgücü-istihdam modülünün diğer modüllerle ilişkisi gösterilmektedir. Modelin işgücü-istihdam modülünde, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus büyüklükleri veri olarak alınmakta ve yine yaş ve cinsiyete göre işgücü ve istihdam büyüklükleri elde edilmektedir. Buna göre, 15 yaş ve üzeri nüfustan (çalışma çağındaki nüfus) önce kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus, ardından işgücüne katılma oranları kullanılarak işgücü, işgücünden işsizlik oranları kullanılarak istihdam büyüklükleri elde edilmektedir. Daha sonra ilgili oranlar kullanılarak istihdam, tarım ve tarım dışı istihdam olarak iki gruba ayrılmaktadır. Her iki grup işteki duruma göre üç alt gruba (ücretli-yevmiyeli, işveren-kendi hesabına, ücretsiz aile işçileri) ayrıştırılmakta, kayıt dışı istihdam oranı varsayımlarıyla yaş ve cinsiyete göre söz konusu alt gruplarda kayıtlı istihdam büyüklüklerine ulaşılmaktadır.

İşgücü-istihdam modülünde yukarıda bahsedilen hesaplamaların yapılabilmesi için, öncelikle nüfus modülünden yıllara göre çalışma çağındaki nüfus büyüklüklerinin 𝑃𝑃(𝑥𝑥 ≥ 15, 𝑔𝑔, 𝑡𝑡) girdi olarak bu modüle alınması gerekmektedir. Ardından beşli yaş grupları ve cinsiyet ayrımında aşağıdaki değişkenlerin baz yıl değerlerinin girdi olarak modüle aktarılması gerekmektedir:

 Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus,  İşgücüne katılma oranları,

 İşsizlik oranları,

67

 Tarım ve tarım dışı istihdamın toplam istihdam içindeki payları,

 Tarım dışı istihdamda ücretli-yevmiyeli çalışanların, işveren-kendi hesabına çalışanların ve ücretsiz aile işçilerinin payları,

 Tarım istihdamında ücretli-yevmiyeli çalışanların, işveren-kendi hesabına çalışanların ve ücretsiz aile işçilerinin payları,

 Tarım dışı istihdamda ücretli-yevmiyeli, işveren-kendi hesabına ve ücretsiz aile işçisi olarak çalışanlara ilişkin kayıt dışı istihdam oranları,

 Tarım istihdamında ücretli-yevmiyeli, işveren-kendi hesabına ve ücretsiz aile işçisi olarak çalışanlara ilişkin kayıt dışı istihdam oranları.

Projeksiyon yılları boyunca hesaplamaların yapılabilmesi için, baz yılın yanı sıra tanımlanacak üç adet ara yıl ve hedef yıl için de yukarıda belirtilen değişkenlerin yaş grubu ve cinsiyet ayrımında değerlerinin varsayım olarak girilmesi gerekmektedir. 𝐹𝐹 ilgili işgücü-istihdam fonksiyonunu temsil etmek üzere, 𝐹𝐹(𝑥𝑥̅𝑖𝑖,𝑖𝑖+4, 𝑔𝑔, 𝑡𝑡) değerleri

kullanılarak beşli yaş grubuna göre nüfusun işgücü-istihdam grupları cinsinden belirtilen alt kümelerinde yıllara göre kişi sayıları bulunmaktadır. Baz yılda son yaş grubu olarak 65 yaş ve üzeri, ara yıllar ve hedef yılda ise 75 yaş ve üzeri yaş aralığı alınmaktadır. Baz yıl, tanımlanan üç ara yıl ve hedef yıl arasında geçişler lineer olarak yapılmaktadır. Hedef yıldan sonra bu değerler sabit alınmakta, hedef yıl sonrası değişimler yalnızca nüfus yapısındaki değişimlerden kaynaklanmaktadır. Ara yıllar ve hedef yıl, her bir değişken için farklı yıllar olarak da tanımlanabilmektedir.

Sosyal güvenlik modülünde yer alan emeklilik yaşı gibi tekli yaşa hassas değişkenler nedeniyle, bu modülde beşli yaş grubu büyüklükleri tüm işgücü-istihdam değişkenlerinde tekli yaşlara çevrilmektedir. Bu işlem lineer interpolasyon yoluyla yapılmakta, tüm yıllarda bulunan tekli yaş değerleri yaş grubu değerleriyle uyumlaştırılmaktadır. Modülde hesaplanan tekli yaş ve cinsiyet ayrımında tarım-tarım dışı ve işteki duruma göre kayıtlı istihdam büyüklükleri, sosyal güvenlik modülünde SSK, Emekli Sandığı, Bağ-Kur esnaf ve Bağ-Kur tarım aktif sigortalılarının sayısının hesaplanmasında temel alınmaktadır.

İşgücü-istihdam modülünde istihdam, işgücünden işsizlerin sayısının çıkarılmasıyla artık olarak hesaplanmaktadır. İstihdamın, modelde kullanılan büyüme

68

oranı, enflasyon oranı gibi diğer değişkenler için yapılan varsayımlarıyla uyumlu olması için, kullanıcı tarafından varsayımlar girilirken bu uyuma dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu noktada modelin asıl amacı, diğer modüllerde sigortalı sayılarının tekli yaşlarda hesaplanabilmesi için bu modülde ilgili istihdam gruplarını tekli yaş ve cinsiyet ayrımında elde edebilmektir.

Baz yılda modülde yer alan detaylı girdilerin doldurulabilmesi için hanehalkı işgücü anketi ham verilerinin kullanılması gerekmektedir. Gelecek yıllara ilişkin olarak ilgili detayda varsayımların oluşturulabilmesi için, modelin baz senaryosunda OECD ve EUROSTAT istatistiklerinden yararlanılmıştır.

Modülün sonuç tablolarında, ilgili değişkenlerin erkek, kadın ve toplam olarak toplulaştırılmış değerlerine yer verilmektedir. Ayrıca, kullanıcıya özet grafikler ve hareketli simülasyon araçları da sunulmaktadır. Nüfus modülünden alınan 15 yaş ve üzeri nüfus girdisi sağlanırsa işgücü-istihdam modülü modelin geri kalanından bağımsız olarak da çalıştırılabilmektedir. Bunun yanı sıra, yaş grubu ve cinsiyet dışındaki diğer ayrımlar, nüfus içinde tanımlanabilecek diğer alt kümeler (eğitim durumuna göre kişiler vb.) için de kullanılabilmekte, modüldeki mevcut ayrımlar yerine bu ayrımlara göre de projeksiyon yapılabilmesine imkân sağlanmaktadır.