HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu

5.2.1.1. Genel

İngiltere’de bulunan ve bağımsız bir kamu kuruluşu olan HSE (Sağlık ve Güvenlik İdaresi), 1991’de kuruluşların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yaptığı düzenlemeleri izlemeleri amacıyla HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu’nu yayımlanmıştır.

Politika Süreçler

Görev Tanımları

Dokümanlar

Neden ?

Ne, Nerede, Ne zaman, Kim ? Nasıl ? Kayıtlar Seviye I Seviye II Seviye III Seviye IV ISO

9001 14001ISO 8800BSI OHSAS18001 ILO/OSH2001 ANSIZ10

1987 1996 1996 1999 2001 2005 HSG65 ISO 9001 1991 ISO 45001

HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu, özellikle kuruluşların sağlık ve güvenlik düzenlemelerini uygulamaya almak veya izlemek amacıyla geliştirilmiş bir kılavuzdur. Bu kılavuz kuruluştaki iş güvenliği ve sağlığı ile ilgili risklerin yönetilmesi için doğru tedbirlerin alınmasında yol gösterici olarak kullanılmaktadır [25].

5.2.1.2. HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzunun Gelişimi

İngiltere Sağlık ve Güvenlik İdaresi (HSE), tarafından oluşturulmuş kılavuzun ilk basımı 1991 yılında “Başarılı Sağlık ve Güvenlik Yönetimi” adı altında, ikinci basımı 1997 yılında ve halen geçerli olan en son basımı ise 2013 yılında “Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu” adı altında yayımlanmıştır.

HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu’nda, bir önceki versiyonu olan Başarılı Sağlık ve Güvenlik Yönetimi’nden farklı olarak, davranışsal boyutlara daha çok vurgu yapılmaktadır. İş sağlığı ve güvenliğinin ayrı bir iş fonksiyonu olarak değil, iyi bir yönetimin ayrılmaz bir parçası olarak değerlendirilmesi gerektiği ve sürekli iyileştirme için Politika Organize Olma Planlama Uygulama Ölçme Tetkik Gözden Geçirme (POPIMAR) yaklaşımı yerine PUKÖ döngüsü benimsenmiştir [26].

5.2.1.3. HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu Yaklaşımı

Şekil 5.3’te de belirtildiği gibi, HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu, PUKÖ yaklaşımını benimsemiştir. Bu kılavuz bir yönetim sistemi yaklaşımından çok kuruluşların yasal şartların getirdiği sorumluluklarından kaynaklanan düzenlemelerin yönetimi amacıyla oluşturulmuştur [25]. HSG65 Kılavuzu uyarınca PUKÖ sürekli iyileştirme döngüsü kapsamında ele alınan konular kısaca:

• Planla: Politikanın belirlenmesi, uygulama için planlama yapılması

• Uygula: Sağlık ve güvenlik risk profilini oluşturma, sağlık ve güvenlik için organize olma, planı uygulama

• Kontrol et: Performansı ölçme, olayları ve kazaları araştırma • Önlem al: Performansı gözden geçirme, ders çıkarma

Şekil 5.3. HSG65 kılavuzu uyarınca PÜKO döngüsü aşamaları.

HSG65 Kılavuzu içerik olarak aşağıdaki ana bölümlerden oluşmaktadır [25];

• Birinci bölümde iş güvenliği ve sağlığının yönetimi için ana unsurlar ve bu unsurların kuruluşun iş süreçlerine nasıl entegre edileceği

• İkinci bölümde gerekli faaliyetlere karar verirken hangi parametrelerin dikkate alınacağı

• Üçüncü bölümde etkin düzenlemelerin sunulmasına yönelik tavsiyeler – PUKÖ yaklaşımı bu bölümde anlatılmaktadır

• Dördüncü bölümde kaynaklar verilmektedir • Dördüncü bölümde kaynaklar verilmektedir

HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu uyarınca kuruluştaki iş sağlığı ve güvenliğinin yönetilmesi için yönetim sisteminin kullanılması kararı ve İSG kapsamında gerekli faaliyetlerin büyüklüğüne ait karar, kuruluşun boyutu, doğası, ürünleri, hizmetleri ve faaliyetlerinden kaynaklanan risklerine bağlı olduğu için, yine kuruluşa bırakılmıştır [25]. Bu kılavuzda, İSG ile ilgili diğer yönetim sistemleri ve ILO- OSH kılavuzlarından farklı olarak, dokümantasyon ile ilgili genel bilgiler ve özellikle yasaların gerektirdiği dokümantasyonun tutulması ile ilgili kesin şart bulunmaktadır [25]. PLANLA UYGULA KONTROL ET ÖNLEM AL Politika

Planlama _BelirlemeRisk

Organize Etme Planların Uygulanması Performans Ölçümü Ders Çıkarma Performansın Gözden Geçirilmesi Kaza/ramak kalaların araştırılması

HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzunda tavsiye ve yol gösterici nitelikte ifadeler kullanılmaktadır. Ayrıca PÜKO döngüsü kapsamında gerçekleştirebilecek kilit faaliyetler ile ilgili bölümler ve etkin-etkin olmayan İSG yönetimi ile ilgili örnekler de Kılavuz’da bulunmaktadır.

5.2.1.4. HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu Yaklaşımı

Kılavuz uyarınca kuruluşun üst yönetiminin, İSG ile ilgili görevlerin planlanması, hazırlanması ve gerçekleştirilmesi için gerekli olan zaman ve kaynağı sağlaması gereklidir. HSG65 Sağlık ve Güvenlik Yönetim Kılavuzu’nda olumlu sağlık ve güvenlik çıktıları oluşturmak ve iş sağlığı ve güvenliğinin organize olmasını sağlamak 4 (dört) kilit parametre tanımlamıştır [25]. Bunlar;

• Kuruluş içinde gerçekleştirilen kontroller • Çalışanlar arasında iş birliği

• Kuruluş içi iletişim • Yeterlilik

HSG65 Kılavuzu uyarınca liderlerin, yöneticiler veya bölüm sorumlularının görevlerini ve sorumluluklarını tanımlaması ve görevlerinin gerektirdiği eğitim ve yeterliliğe sahip olmalarını temin etmesi ve ayrıca yönetici veya bölüm sorumlularına İSG ile ilgili görevlerini ifa etmek için gereken tüm kaynakları sağlaması beklenmektedir [25]. Yöneticiler ise kuruluştaki görevlerin karmaşıklığı ve risk seviyesinin gerektirdiği denetim seviyesini dikkate almalıdır. Farklı zamanlarda farklı seviyede inceleme gerekli olabilmektedir. (Örneğin; vardiya değişimleri veya genç/deneyimsiz işçi çalıştırılması). İSG’ye karşı olumlu tavır sergilemesi konusunda bölüm sorumluları cesaretlendirmelidir. Bununla birlikte, kuruluştaki yöneticiler bölüm sorumlarının görevlerini anladığından ve İSG ile ilgili etkin kararlar aldığından emin olmalıdır. Bu özellikle acil durumlarda kendilerinden ne beklendiğinin anlaşılmasını içermektedir. Yöneticilerin ayrıca, bölüm sorumlularının görevini güvenlik ve sağlık için risk oluşturmayacak şekilde tamamlamasını sağlayacak şekilde planladığını ve uygun kaynakları sağladığını geçerli kılması beklenmektedir. Yöneticiler, bölüm sorumlularının, çalışanlar için bir örnek teşkil etmesi nedeniyle, İSG ile ilgili kuralları tam olarak uyguladığından emin olmalıdır. Bir süreçte birden fazla bölüm sorumlusu görevli olduğu durumlarda yönetici, bölüm sorumluları arasında iletişim, işbirliği ve

eşgüdüm olmasını temine etmelidir [25].

Bölüm sorumluları ise çalışanlar ve çalışan temsilcilerine işleri ile ilgili riskler konusunda konuşarak, almaları gereken önlemleri anlatarak ve sağlık ve güvenliklerini etkileyebilecek tüm önlemleri tanıtarak onların katılımlarını sağlamalıdır. Ayrıca, HSG65 Kılavuzu uyarınca bölüm sorumluları çalışanları denetleyebilecek yeterlilikte olması ve ilgili her bir görevin kritik güvenlik boyutları hakkında bilgi sahibi olması beklenmektedir [25].

HSG65 Kılavuzunda ayrıca kuruluşun sözleşme yaptığı altyüklenicilerin de iş sağlığı ve güvenliği kapsamındaki görevlerini anlamaları temin etmesi beklenmektedir. Alt yüklenicilerin, kuruluşun çalıştığı iş ortamına, kullanılan makine ve ekipmanlara, kuruluşun prosedürleri ve talimatlarına, tehlike ve risklere yabacı olabilmeleri nedeniyle risk altında oldukları unutulmamalıdır. Altyükleniciler ile İSG konusunda yakın çalışmak kuruluşun kendi çalışanlarının ve altyüklenici çalışanlarının İSG risklerini azaltmasını sağlamaktadır [25].

HSG65 Kılavuzu uyarınca çalışanlara, alt-yüklenicilere, müşterilere ve ilgili tüm taraflara yönelik İSG risklerin değerlendirilmesi gereklidir. Kılavuzda küçük iş yerleri, orta boyutlu ve daha büyük işletmeler ve yüksek tehlike seviyesine sahip sahalar için risk değerlendirilmesi ile ilgili yönlendirmeler bulunmaktadır.