Girişimci Yeterliğin Bileşenleri

Girişimcilik öğretiminde uzun vadeli hedeflere ulaşabilmenin ön şartlarından birisi daha kısa vadeli girişimci yeterlikleri geliştirmektir. Başka bir ifadeyle daha girişimci bir kültür oluşturabilmek için tüm bireylerin sahip oldukları girişimci yeterliklerle bu kültüre katkı sağlayabilmesi gereklidir. Dolayısıyla girişimcilik öğretiminin bu gerekliliğe yanıt verebilmesi girişimci yeterliklerin doğru bileşenlerine odaklanmasına bağlıdır.

Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi (JRC), girişimciliği bir yeterlik olarak gelişimini destekleme yolunda EntreComp çerçevesini geliştirmiştir (Bacigalupo vd., 2016). EntreComp Çerçevesi ‘fikirler ve fırsatlar’, ‘kaynaklar’ ve ‘harekete geçme’ olmak üzere 3 ana yeterlik alanı ve bu alanların altında her birisinin birleşerek girişimciliği meydana getirdiği 5 alt yeterliği girişimci yeterliğin öğeleri olarak göstermektedir (Şekil 2.7).

Şekil 2.7 EntreComp Kavramsal Çerçevesinde girişimci yeterlik alanları ve ögeleri.

Bacigalupo, M., Kampylis, P., Punie, Y., & Brande, G. V. d. (2016). EntreComp: The

Entrepreneurship Competence Framework. (EUR 27939 EN). Joint Research Centre, the

European Commission’s in-house science service kaynağından uyarlanmıştır.

Heinonen ve Poikkijoki (2006) girişimcilik öğretimi bileşenleri tanımlarken girişimci bireyin bilgi, beceri ve tutum bileşenlerinden oluştuğunu ve bu bileşenlerde elde edilen yeterliklerin girişimciliğin kişisel veya iş yaşantısında uygulamaya geçirebildiğini açıklamıştır. Yazarların geliştirdiği bu çerçeve daha sonra Avrupa Birliği Girişim ve Sanayi Genel Müdürlüğü (EU DG Enterprise and Industry)’ tarafından genişletilerek AB Girişimcilik Öğretim Çerçevesi olarak kabul edilmiştir (Şekil 2.8).

Şekil 2.8 Girişimcilik öğretimi bileşenlerini gösteren AB çerçevesi. Moberg, K.,

Vestergaard, L., Fayolle, A., Redford, D., Cooney, T., Singer, S., & Filip, D. (2014). How

to assess and evaluate the inflence of entrepreneurship education (ISBN: 978-87-90386-

06-1) kaynağından uyarlanmıştır.

Girişimcilik öğretimi için girişimci yeterliğe ilişkin bileşenlerin tanımlanması konusunda bugüne kadar gerçekleştirilmiş en kapsamlı çalışmalardan birisi AB ile ‘the Competitiveness and Innovation Framework Programme’ tarafından müşterek olarak finanse edilerek Aralık 2012 ile Haziran 2014 tarihleri arasında yürütülen ‘Assessment Tools and Indicators for Entrepreneurship Education (ASTEE)’ projesidir. Moberg vd. (2014) tarafından yürütülen bu proje öğrencilerin girişimsel yeterliklerini tüm eğitim seviyelerinde ölçmek için ortak bir Avrupa araçları seti geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla projenin ilk etabında alanyazına dayanılarak bir bireyin girişimcilikte yeterli olmasını sağlayan üç anahtar gösterge kategorisi bilgi, beceri ve tutum olarak öngörülmüştür (Fayolle, 2013, December 5) (Tablo 2.4). Bu göstergeler doğrultusunda birinci basamakta hedeflerin girişimcilik temel becerilerinin geliştirilmesine; ikinci basamakta girişime karşı tutumlarda, algılarda ve niyette değişim oluşturmaya; üçüncü basamakta ise ekonomiyle ilişkili ileri düzeydeki girişimcilik becerileri ve bilgisinin geliştirilmesine yöneltilmesi gerektiği söylenebilir.

Tanımlanan anahtar göstergelerin girişimci yeterliği yansıtmada kapsamlı ve yeterli olduğu, geçerliğinin ise yüksek olduğu bildirilmiştir (ASTEE Broschure, 2014).

Tablo 2.4

ASTEE’nin Tanımladığı Eğitim Basamaklarına göre Girişimcilik Yeterlik Bileşenleri Birinci Basamak İkinci Basamak Üçüncü Basamak Bilgi  Girişimsel kendini

tanıma  Arzu edilirlik ve yapılabilirlik algısı  Girişimsel bilgi Beceriler  Girişimcilik için

temel beceriler

 Girişimcilik için temel beceriler

 Girişimsel öz yeterlik

 Girişimsel öz yeterlik  Girişimsel yeterlikler Tutumlar  Girişimciliğe karşı

tutumlar

 Girişimciliğe karşı tutumlar  Girişimsel niyet

 Girişimciliğe karşı tutumlar

 Girişimsel niyet

ASTEE Broschure. (2014). Assessment Tools and Indicators for Entrepreneurship Education kaynağından uyarlanmıştır.

Proje sonucunda, girişimcilik becerileri, bilgi ve tutumlarının ölçülmesine yönelik deneysel araştırmalar ve ilişkili çalışmaların esaslı bir şekilde araştırılmasına dayanılarak girişimci yeterlikle ilişkili olduğu düşünülen 5 ayrı gösterge tanımlanmıştır (Moberg vd., 2014). Bireyin girişimci yeterliğini göstermekle birlikte, gelecekte girişimsel davranışların sergilenmesinde önemli bir role sahip olan ve eğitim kademelerine göre odak noktası farklılaşan bu öğrenme boyutları ve göstergeleri Tablo 2.5’de verilmiştir.

Tablo 2.5

ASTEE Tarafından Tanımlanan Girişimci Süreç/Faaliyet Göstergeleri Kategori Göstergeler

Bilgi Girişimciliği anlamak için; fırsatların nasıl tanımlandığı, girişimlerin ahlaki konumu, girişimcilik süreci, muhasebe, iş planlama, pazarlamayı öğrenme.

Beceriler Bir girişimci olmak için organize etme, yönetme, analiz etme, iletişim kurma, değerlendirme, etkili sunum ve müzakere, bireysel olarak çalışma, takım halinde çalışma, bir şeyin güçlü ve zayıf yanlarını tahmin etme ve tanımlama, riskleri belirleme, risk alma, fikirleri birleştirme, bağlılığını harekete geçirme, yanal düşünmeyi öğrenme. Zihin ve

Tutumlar

Bir girişimsel süreci yürütebilmek için inisiyatif alma, hayatın her alanında bağımsızlık ve yenilikçilik, motivasyon, hedeflere ulaşmak için kararlılık, hırs, ısrar etme ve bağlılık, kendine inanma, öz yeterlik, öz farkındalık, güçlenme hissi, sosyal güven, yaratıcılık ve hayal gücü, merak, başarısızlığa karşı toleransı öğrenme.

Niyetler Kendi işinde çalışma, yenilikçi ve girişimsel görevler alma

European Commission (2012a)’nin ‘Building Entrepreneurial Mindsets and skills in the EU’ başlıklı raporunda yaratıcılık, inovasyon ve risk almayı içeren fikirleri eyleme dönüştürme ana hedefi doğrultusunda girişimcilik öğretiminde üç yeterlik bileşeni tanımlanmıştır: bilgi, beceriler/teknik uzmanlık ve tutumlar/kişisel nitelikler (Şekil 2.9).

Şekil 2.9 Girişimcilik öğretimi anahtar yeterlilikleri/kazanımları. European Commission.

(2012a). Building Entrepreneurial Mindsets and Skills in the EU - Guidebook Series:

Hands-on advice for SMEs. Luxembourg: Office for Offical Publications of the European

Union kaynağından uyarlanmıştır.

Komarkova vd. (2015) ise akademik araştırma, politika ve reel uygulamalardan elde ettikleri kanıtlar doğrultusunda girişimci yeterliğin, The European Parliament and the Council (2006, December 18) tarafından tanımlanan bilgi, beceriler ve tutumlar bileşenlerinden (K-S-A Çerçevesi) oluştuğu sonucuna ulaşmıştır. Görüldüğü gibi son araştırmalar girişimci yeterliğin öğrenme açısından yaklaşıldığında bilgi, beceri ve tutum boyutlarından oluştuğu konusunda hem fikirdir.