GörüĢme ve Yarı YapılandırılmıĢ GörüĢme Formları

Yüz yüze görüĢme yapma yüksek maliyetli olmasına rağmen, araĢtırmacılar tarafından ayrıntılı veri elde etmenin en iyi yollarından birisi olduğu için oldukça fazla önemsenmektedir. Yüz yüze görüĢme araĢtırmanın sağlığı açısından oldukça önemli ayrıcalıklara sahiptir. En yüksek cevaplama oranına sahiptir. Çevrenin de gözlemlenmesi sayesinde araĢtırmacıya gözlem yoluyla nitelikli bilgi kazandırır. AraĢtırmanın amacına uygun her türlü sorulabilecek karmaĢık sorularla çok derin bilgiler edinilebilir. GörüĢme evde, iĢ yerinde, okulda, görüĢülen kiĢinin istediği veya ortak karar verilen herhangi bir yerde gerçekleĢtirilebilir (KuĢ, 2012: 51).

AraĢtırmanın amacına uygun olarak yüz yüze görüĢmenin gerçekleĢeceği uzman grubuna görüĢme öncesinde moda tasarımı eğitimi programının iĢleyiĢi ve hedefleri belirlenerek; moda resmi dersinin içeriğini, iĢlenmesini, öğretim elemanının deneyimlerini, demografik durumunu ve görüĢlerini içeren, buna uygun yarı yapılandırılmıĢ görüĢme formu hazırlanmıĢtır. AraĢtırmaya katılan öğrenci grubuna ise moda resmi dersinin hedef davranıĢlarını ve öğrencilerin görüĢleri ile tutumlarını içeren yarı yapılandırılmıĢ görüĢme formu hazırlanmıĢtır. Merriam (2015: 87), bu soruların özelliklerini Ģöyle belirltmektedir: “Daha önceden hazırlanmış görüşme

kılavuzu yarı yapılandırılmış görüşme sorularını içerir, sorular esnektir, her katılımcıdan spesifik veriler toplanır, görüşmenin büyük bir kısmı açıklığa kavuşturulması istenen sorular veya sorunlardan oluşur, önceden belirlenmiş ifade ve soru detayları yoktur”. Gereken yerlerde sonda yapılarak doğaçlama ilave sorular

sorulmuĢ ve bu yöntemle incelenen konu hakkında daha derin bilgiler alınmıĢtır. Pilot çalıĢma hazırlanan görüĢme formunun ne derece iyi hazırlandığını, sorulan soruların ve kullanılan ifadelerin gruba ve araĢtırmaya uygun olup olmadığının test

edilmesidir (Yıldırım, ġimĢek, 2008: 129). Örneklem grubuna uygulanmadan önce sorular araĢtırmanın çalıĢma grubu kriterlerine uyan 5 uzman ve 5 öğrenciden oluĢan grupla yüz yüze görüĢme yapılarak soruların istenen bilgi, deneyim, tutum ve hedef davranıĢları ölçüp ölçmediği kontrol edilmiĢtir. ÇalıĢmanın güvenirliliği için ses kaydı alınmıĢ, transkripsiyonu yapıldıktan sonra, görüĢme yapılan kiĢilerden ifadelerini değiĢtirip geliĢtirebilmeleri için düzeltme yapabildikleri bildirilmiĢ, geri alınan dönütler neticesinde yarı yapılandırılmıĢ soru formları son haline getirilerek araĢtırmanın uzman ve öğrenci çalıĢma gruplarına uygulanmıĢtır.

3.5.1. Yarı YapılandırılmıĢ Uzman GörüĢme Formu

GörüĢme katılımcı sayısına göre bireysel ya da grupsal olarak yapılmaktadır. Bu araĢtırmada görüĢme yüz yüze bireysel görüĢme Ģeklinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Uzman kiĢi ile yapılan görüĢmelerde belirli bir uzmanlık alanıyla ilgili ayrıntılı teknik bilginin toplanması hedeflenmektedir (Karasar, 2003: 167). Moda tasarımı programında verilen moda resmi eğitimi hakkında bilgi, deneyim ve tecrübelerine baĢvurulan uzmanlara yarı yapılandırılmıĢ sorular hazırlanarak yöneltilmiĢtir. Herhangi bir veri kaybı olmaması için görüĢmeler uzmanların da onayı alınarak kayıt cihazı ile kaydedilmiĢ ve güvenirliği sağlanmıĢtır. Tüm uzmanlara kimlik bilgilerinin gizli tutulacağının güvencesi verilmiĢtir. AraĢtırma konusu hakkında görüĢme öncesinde uzmana bilgi verilmiĢ, araĢtırmacı takdim edilmiĢtir.

AraĢtırmanın ana dayanağını uzman görüĢmeleri oluĢturmaktadır. Bu yönde bilgi verilen görüĢüne baĢvurulan 23 uzman ile her bir görüĢme yaklaĢık 1 ila 1 buçuk saat sürmüĢtür. Samimi bir ortamda görüĢülen uzmanlarla çalıĢtıkları fakültelerde ya da iĢ yerlerinde bir araya gelinmiĢtir. GörüĢme sorularına ilave edilen anlık sondalarla daha derin görüĢmeler yapılmıĢ, farklı fakülte ve ekollerden gelen ve eğitim veren bambaĢka deneyimdeki ve tecrübedeki, alanına değerli katkıları olan isimlerle görüĢülmüĢtür. Uzmanların mesleki deneyimi, geçmiĢi, demografik özellikleri ile baĢlayan soruların ardından moda resmi eğitimine yönelik bilgi, tecrübe ve uygulamalarına dair sorulara geçilmiĢtir.

Tablo 1: GörüĢme Yapılan Uzmanların Görev Yerleri, Eğitim Alanındaki Hizmet Yılları, Akademik Unvanları

GÖREV YERĠ EĞĠTĠM ALAN.

HĠZMET YILI AKADEMĠK ÜNVANI

UZMAN 1 KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam

Üniversitesi G.S.F. 5 yıl Doktor Öğretim Üyesi

UZMAN 2 Selçuk Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi 38 yıl Doktor Öğretim Üyesi

UZMAN 3 Yeditepe Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi

46 yıl Profesör

UZMAN 4 Marmara Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi 16 yıl Doktor Öğretim Üyesi

UZMAN 5 Marmara Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi 14 yıl Öğretim Görevlisi

UZMAN 6 Ġstanbul Bilgi Üniversitesi

Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu 16 yıl Öğretim Görevlisi

UZMAN 7 IĢık Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi

18 yıl Doktor Öğretim Üyesi

(yarı zamanlı)

UZMAN 8 Ġstanbul Ticaret Üniversitesi

Mimarlık ve Tasarım Fakültesi 16 yıl Öğretim Görevlisi

UZMAN 9 Ġstanbul Ticaret Üniversitesi

Mimarlık ve Tasarım Fakültesi 11 yıl Doktor Öğretim Üyesi

UZMAN 10 Ġstanbul Aydın Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi 20 yıl Öğretim Görevlisi

UZMAN 11 Marmara Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi

5 yıl Öğretim Görevlisi

(yarı zamanlı)

UZMAN 12 Beykent Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi 11 yıl Doktor Öğretim Üyesi

UZMAN 13 Anadolu Üniversitesi

Mimarlık ve Tasarım Fakültesi 17 yıl Öğretim Görevlisi

UZMAN 14 Anadolu Üniversitesi

Mimarlık ve Tasarım Fakültesi 5 yıl Öğretim Görevlisi (yarı zamanlı)

UZMAN 15 Ġzmir Ekonomi Üniversitesi

Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi

13 yıl Doktor Öğretim Üyesi

UZMAN 16 Dokuz Eylül Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi 16 yıl Öğretim Görevlisi

UZMAN 17 Dokuz Eylül Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi 24 yıl Doktor Öğretim Üyesi

UZMAN 18 BaĢkent Üniversitesi

Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi

38 yıl Öğretim Görevlisi

(yarı zamanlı)

UZMAN 19 BaĢkent Üniversitesi

Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi

40 yıl Öğretim Görevlisi

(yarı zamanlı)

UZMAN 20 Atılım Üniversitesi

Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi

45 yıl Doktor Öğretim Üyesi

UZMAN 21 Gazi Üniversitesi

Sanat ve Tasarım Fakültesi 20 yıl Öğretim Görevlisi

UZMAN 22 Selçuk Üniversitesi

Güzel Sanatlar Fakültesi 32 yıl Öğretim Görevlisi

UZMAN 23 Ġzmir Ekonomi Üniversitesi

3.5.2. Yarı YapılandırılmıĢ Öğrenci GörüĢme Formu

AraĢtırma kapsamında moda tasarımı lisans eğitimi görmekte olan moda resmi (illüstrasyonu) dersini almıĢ öğrencilerden oluĢan bu gruba yüz yüze, bizzat araĢtırmacı tarafından görüĢme yapılmıĢtır. GörüĢülen öğrencilere, kesinlikle kimliklerinin gizli tutulacağı teminatı verilmiĢ, hiç birisine isim sorulmamıĢtır, güven duygusu oluĢturulduktan sonra, veri kaybı olmaması adına görüĢme yapılırken ses cihazıyla kayıt altına da alınmıĢ ve verilerin güvenirliği artırılmıĢtır. Samimi, gerçek duygu ve düĢünceleri öğrenilmeye çalıĢılmıĢtır. Öğrenmeleri, öğrenmemeleri, memnuniyetleri, memnuniyetsizlikleri, düĢünceleri, tutum ve davranıĢları ile beklentileri hususunda moda resmi dersinin hedef davranıĢları göz önünde tutularak görüĢme öncesinde yarı yapılandırılmıĢ sorular ve görüĢme kılavuzu hazırlanmıĢtır. Farklı moda tasarımı lisans programlarından, farklı baĢarı ve tutuma sahip, değiĢik profildeki öğrencilerle görüĢülmeye çalıĢılmıĢ; cevaplanan sorularda yeni ve değiĢik bilgiler gelmediği noktada doygunluğa ulaĢıldığında görüĢmeler kesilmiĢtir. GörüĢmelerin tamamı görüĢme ziyareti için gidilen okullarda moda tasarımı bölümünde ders ve sınav aralarında gerçekleĢtirilmiĢtir. Tüm öğrencilerle tek tek birebir görüĢme yapılıp, birbirlerinden etkilenmemeleri kiĢisel görüĢlerinin alınması hedeflenmiĢtir. Farklı fakültelerden moda resmi eğitimini alıp tamamlama kriterine bağlı olarak, rastgele seçilen 42 öğrenci ile görüĢme yapılmıĢtır.

Tablo 2: GörüĢme Yapılan Öğrencilerin Dağılımı

Gazi Üniversitesi 6 Öğrenci

Atılım Üniversitesi 2 Öğrenci

BaĢkent Üniversitesi 2 Öğrenci

Dokuz Eylül Üniversitesi 8 Öğrenci

Ġzmir Ekonomi Üniversitesi 3 Öğrenci

Selçuk Üniversitesi 5 Öğrenci

Anadolu Üniversitesi 6 Öğrenci

Yeditepe Üniversitesi 2 Öğrenci

Marmara Üniversitesi 2 Öğrenci

Ġstanbul Aydın Üniversitesi 2 Öğrenci

Ġstanbul Ticaret Üniversitesi 2 Öğrenci

Ġstanbul Ticaret Üniversitesi 2 Öğrenci